Tema 5 (4º ESO): O mundo entre guerras (1914-1945)
Tema 7 Climas e paisaxes de Europa e de España. O medio físico de Galicia
1. TEMA 7
CLIMAS E PAISAXES DE EUROPA E DE ESPAÑA
O MEDIO FÍSICO DE GALICIA
1º ESO
2. INTRODUCIÓN
●
●
●
Europa atópase situado na zona de climas temperados do hemisferio norte.
No continente europeo existen varios climas e paisaxes asociados:
oceánico, mediterráneo, continental, polar e de alta montaña.
A Península Ibérica, ao estar situada no suroeste do continente europeo,
presenta algunhas características climáticas e paisaxísticas particulares.
4. ●
●
Europa é un continente pequeno. Atópase situado ao oeste da masa continental de
Eurasia. Limita ao Norte, polo océano Glacial Ártico; ao Oeste polo Atlántico, e ao
Sur polo mar Mediterráneo.
Dáse unha variedade de climas e paisaxes, debido a:
–
–
●
A influencia do mar: o océano Atlántico e o Mar Mediterráneo fan que as
temperaturas sexan suaves e as precipitacións abundantes en amplas zonas do
continente.
–
●
A latitude: ao estar situado en latitudes medias, en Europa predominan os
climas temperados: oceánico, mediterráneo e continental. O bordo setentrional
está en contacto coa zona polar.
O relevo: na franxa occidental o predominio de terras chás favorece a entrada
de aire húmido e chuvias, as cordilleiras do sur illan as zonas do interior da
influencia mediterránea, e nas grandes cordilleiras europeas podemos atopar un
clima de montaña.
A vexetación é diversa: no norte de Europa atopamos tundra, mais ao sur bosque
de coníferas ou taiga. No resto: bosque mixto, bosque de folla caduca, bosque
mediterráneo e estepa.
A fauna, moi variada, ao igual que a vexetación, vese ameazada pola acción
humana. Osos, lobos ou alces, entre outros, reduciron o seu número.
6. AS PAISAXES TEMPERADAS DE EUROPA
PAISAXE OCEÁNICA OU ATLÁNTICA
●
●
Localización: fachada occidental
de Europa, norte e noroeste da P.
Ibérica.
Clima oceánico.
–
–
●
●
●
●
Temperaturas: suaves no
inverno e no verán.
Precipitacións: abundantes.
Vexetación: bosque de folla
caduca e prados.
Gandaría vacúa.
Cultivos: millo, forraxes, patacas,
maceiras.
Poboación rural espallada.
7. AS PAISAXES TEMPERADAS DE EUROPA
PAISAXE MEDITERRÁNEA
●
●
Localización: costas e illas
europeas bañadas polo mar
Mediterráneo.
Clima mediterráneo.
–
–
●
Temperaturas: suaves no
inverno e calorosas e secas
durante o verán.
Precipitacións: abundantes
na primavera e outono,
escasas no verán.
Vexetación: bosque de folla
perenne (aciñeiras, piñeiros),
garrigas e estepas.
●
Cultivos: trigo, vide e oliveira
●
Poboación: área moi poboada.
8. AS PAISAXES TEMPERADAS DE EUROPA
PAISAXE CONTINENTAL
●
Localización: Interior de Europa.
●
Clima continental.
–
–
●
●
Temperaturas:veráns calorosos
e invernos fríos.
Precipitacións: abundantes no
verán.
Vexetación: Taiga (bosque de
abetos e bidueiros), estepa,
bosque caducifolio.
Poboación: concentrada.
9. AS PAISAXES FRÍAS DE EUROPA
PAISAXE POLAR
●
●
Localización: Norte de Islandia,
Noruega, Finlandia e Rusia.
Clima polar.
–
–
●
●
Temperaturas: moi frías.
Precipitacións: escasas e en
forma de neve
Vexetación: Tundra.
Poboación: zona moi pouco
poboadas. Lapóns.
10. AS PAISAXES FRÍAS DE EUROPA
PAISAXE ALTA MONTAÑA
●
●
Localización: Grandes cordilleiras
europeas: Alpes, Cáucaso...
Clima alta montaña.
–
–
●
●
Temperaturas: moi frías.
Precipitacións: en forma de
neve no inverno.
Vexetación: distribuída en pisos.
Poboación: zonas pouco
poboadas.
12. ●
●
Agás o clima subtropical que se dá nas illas Canarias e o de montaña, o
resto de climas de España son temperados, xa que se localizan na
Península Ibérica.
O clima oceánico, o mediterráneo, e o mediterráneo continentalizado
son lixeiramente diferentes aos mesmos climas que se dan en Europa,
debido a:
–
A situación xeográfica da Península, no suroeste de Europa, máis
próxima á zona tropical que á polar.
–
A influencia que recibe do mar en toda a periferia, e a disposición do
relevo, que illa o interior da influencia mariña.
–
A altitude, xa que a Península Ibérica ten unha notable altitude media.
14. CLIMA E PAISAXE ATLÁNTICO
●
Localización: Norte e do Noroeste peninsular.
●
O clima: oceánico ou atlántico:
–
–
●
●
●
●
Temperaturas: veráns frescos
invernos suaves (10 ºC).
(20
ºC)
e
Precipitacións: moi frecuentes e abundantes
todo o ano (800 mm).
A vexetación: bosques de folla caduca (carballos,
faias, castiñeiros...). En moitos lugares, estes
bosques substituíronse por piñeiros e eucaliptos.
Prados naturais onde pasta o gando vacún.
A paisaxe agraria tradicional son os prados, nos que
pasta o gando, separados por paredes ou sebes.
Cultívase millo,
hortofrutícolas.
pataca,
maceiras
e
produtos
A poboación rural vive espallada en casas illadas
ou pequenas aldeas e vilas. As casas teñen os
tellados inclinados. Casaríos no País Vasco
15. CLIMA E PAISAXE MEDITERRÁNEO
●
Localización: Este e Sur peninsular e as Illas Baleares.
●
Clima: mediterráneo.
–
–
●
●
●
●
●
Temperaturas: veráns calorosos (25 ºC) e invernos
suaves (10 ºC) .
Precipitacións: seca no verán e no outono chuvias
torrenciais.
A vexetación orixinaria eran bosques de aciñeiras
(encinas) e sobreiras (alcornoques), que foron substituídos
por piñeirais. Abundan o monte baixo ou garriga
(matogueiras), e nas áreas máis secas, a estepa.
A paisaxe agraria presenta variedades: na costa abunda a
agricultura de invernadoiro e o regadío. No interior o
secaño.
Predomina o gando porcino e avícola.
O poboamento rural tradicional é disperso: masía,
barraca, cortijo son as vivendas tradicionais desta zona.
A franxa mediterránea está moi poboada. Atopamos
grandes cidades, zonas industriais, áreas turísticas e
sistemas de comunicacións variados.
16. CLIMA E PAISAXE INTERIOR
●
●
Localización: interior da Península Ibérica
O clima: mediterráneo con tendencia continental
(mediterráneo continentalizado):
–
–
●
●
●
●
Temperaturas: Veráns secos e calorosos,
invernos fríos (inferiores a 5 ºC).
Precipitacións: escasas e irregulares.
A vexetación: Destacan as devesas (con aciñeiras)
e os piñeirais, e grandes extensións secas cunha
estepa moi pobre.
Os cultivos de secaño (cereais, vide e oliveira),
ocupan a meirande parte do territorio.
Predomina a gandaría ovina.
A poboación rural vive concentrada en vilas
grandes.
17. CLIMA E PAISAXE DE ALTA MONTAÑA
●
●
Localización: cumes das cordilleiras máis altas:
Pireneos, Cordilleira Cantábrica, Sistema Central,
Sistema Ibérico e Cordilleiras Béticas.
O clima: alta montaña.
–
–
●
●
●
Temperaturas: invernos longos e moi fríos
(inferiores a 0 ºC) e veráns frescos e curtos.
Precipitacións: abundantes, con moita neve
no inverno.
A vexetación está graduada en pisos. De abaixo a
arriba,
atopamos
sucesivamente
bosques
mediterráneos, bosques caducifolios, bosques de
coníferas, landas (matogueria) e prados.
O poboamento: son zonas pouco poboadas onde a
poboación vive dispersa.
As actividades económicas principais son a
gandaría, a explotación forestal e o turismo.
18. CLIMA E PAISAXE DE CANARIAS
●
●
As illas Canarias están situadas preto do Trópico
de Cáncer e das costas africanas.
O clima de Canarias é subtropical árido.
–
–
●
●
●
●
Temperaturas: altas todo o ano: Inverno (17
ºC), verán (25 ºC).
Precipitacións: escasas (100-200 mm.), o
que provoca a ausencia de ríos.
A vexetación é pouco abundante, pero conta cun
gran número de especies endémicas (propias
das Illas Canarias como o drago ou o piñeiro
canario).
Nas terra próximas á costa atopamos terras de
cultivo (hortalizas, plátanos e froitas tropicais) e
zonas destinadas ao pastoreo.
O hábitat rural caracterízase pola presenza de
pequenas localidades, tanto de forma dispersa
como concentrada.
A principal actividade económica das Illas
Canarias é o turismo.
21. ●
●
O relevo de Galicia caracterízase polos fortes contrastes entre a zona
costeira e a zona interior.
As montañas de Galicia, moi antigas e de formas arredondadas, pertencen
ao Macizo Galaico. Distínguense varias zonas:
–
–
Serras centrais: Loba, Faro, Suído.
–
Serras orientais: Meira, Ancares, Courel.
–
Serras surorientais: Eixe, Queixa (Cabeza de Manzaneda, 1778 m),
Segundeira (Pena Trevinca, 2124 m), San Mamede, Xurés.
–
●
Serras Setentrionais: Faladoira, Xistral.
Serras litorais: Capelada, Barbanza, Morrazo.
As chairas máis importantes son:
–
–
●
Chairas interiores: Meseta de Lugo (na zona norte denomínase Terra
Chá)
Chairas litorais: Bergantiños, Mariña Lucense.
Depresións: Sarria, Monforte, Maceda, A Limia, Tui-Padrón.
24. ●
●
●
O litoral galego, bañado polo mar Cantábrico e o océano Atlántico, ocupa 1.200
Km. dende a desembocadura do río Eo ata o esteiro do río Miño. É moi irregular.
Entre os saíntes, abundan os cabos e puntas: Estaca de Bares, Ortegal, Vilán,
Touriñán, Fisterra, Silleiro.
Entre os entrantes salientan as rías:
–
–
●
Rías Altas, curtas e estreitas: Ribadeo, Viveiro, Ortigueira, Cedeira, Ferrol,
Betanzos, A Coruña, Corme e Laxe e Camariñas.
Rías Baixas, son longas, abertas e fondas: Muros e Noia, Arousa, Pontevedra
e Vigo.
Os ríos son moi caudalosos e regulares polo clima chuvioso. Son curtos, con gran
poder erosivo.
–
–
●
O Miño é o máis longo. O seu principal afluente é o Sil (afluentes: Cabe, Lor).
Outros afluentes: Neira, Ladra, Avia, Arnoia.
Os ríos costeiros son curtos: Navia, Eo, Masma, Ouro, Landro, Sor, Mera,
Eume, Mandeo, Anllóns; Xallas, Tambre (afluente: Dubra), Ulla (afluente:
Deza), Umia, Lérez, Oitavén. O Limia e o Támega desembocan por Portugal.
En moitos ríos galegos construíronse encoros, entre outras cousas, para producir
enerxía eléctrica: Belesar, Peares, Santo Estevo, Barrié de la Maza, e
Portodemouros.
28. ●
●
Galicia ten un clima oceánico: as precipitacións son abundantes e as temperaturas suaves.
Existen catro variedades climáticas:
●
●
●
●
Oceánico típico: zona litoral e prelitoral. As
temperaturas son suaves (pouca oscilación
térmica) e as precipitacións abundantes. A
vexetación está composta de eucaliptos,
piñeiros e castiñeiros. Os arbustos e as
matogueiras de urces e toxos tamén
abundan.
Oceánico do interior: no interior de Lugo e
Ourense. As precipitacións son menores
que na costa e as temperaturas máis
contrastadas: invernos máis fríos e veráns
máis calorosos. A vexetación está formada
por carballos e faias.
Oceánico mediterráneo: Vales do Sil e do
Miño. Temperaturas moi elevadas no verán.
Precipitacións: as máis escasas do clima
oceánico. Vexetación: bosques de ribeira:
bidueiras, freixos, olmos...
Oceánico de montaña:
Temperaturas:
Invernos
fríos
e
veráns
frescos.
Precipitacións: moi abundantes, con xeadas
e neve no inverno. Vexetación: bosques de
aciñeiras, carballos, castiñeiros, bidueira,
piñeiros, piornos, xestas,...