1. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫هواپیما‬ ‫موتور‬ ‫انواع‬
ENGINE
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
Masoud Faraji
www.ilam-aviation.loxblog.com
Royalfalcan@yahoo.com
www.facebook.com/iranianfalcon

2. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫كه‬ ‫ميكند‬ ‫كمك‬ ‫آنها‬ ‫به‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫اهميت‬ ‫داراي‬ ‫نظر‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫خلبانان‬ ‫براي‬ ‫هواپيما‬ ‫موتور‬ ‫كاركرد‬ ‫كلي‬ ‫اصول‬ ‫دانستن‬
‫از‬ ‫از‬ ‫جلوگيري‬ ‫وباعث‬ ‫داده‬ ‫افزايش‬ ‫را‬ ‫موتور‬ ‫مفيد‬ ‫عمر‬ ‫نتيجتا‬ ‫و‬ ‫بكشند‬ ‫كار‬ ‫هواپيما‬ ‫موتور‬ ‫از‬ ‫تري‬ ‫بهينه‬ ‫بصورت‬
(‫موتور‬ ‫دادن‬ ‫دست‬engine fail.‫شود‬ ‫پرواز‬ ‫حال‬ ‫در‬ )
‫بپردازيم‬ ‫موتور‬ ‫انواع‬ ‫به‬ ‫آنكه‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫اما‬‫طبقه‬‫بندي‬‫انواع‬‫هواپيما‬‫ها‬‫را‬‫مرور‬‫ميكنيم‬:
Aircrafts‫هواپيما‬ ‫انواع‬

3. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫پرنده‬ ‫وسائل‬ ‫انواع‬ ‫بندي‬ ‫تقسيم‬
‫مي‬ ‫بندي‬ ‫تقسيم‬ ‫كلي‬ ‫دسته‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫بشر‬ ‫دست‬ ‫ساخته‬ ‫پرنده‬ ‫وسائل‬ ‫كليه‬ ‫قدم‬ ‫اولين‬ ‫در‬‫ن‬:‫مايند‬
( ‫هواپيماها‬Aircraft)‫(اتمسفر‬ ‫جوي‬ ‫پرنده‬ ‫وسائل‬ :)
( ‫فضاپيماها‬Spacecraft‫جوي‬ ‫غير‬ ‫پرنده‬ ‫وسائل‬ :)
( ‫هواپيما‬ ‫بندي‬ ‫تقسيم‬ ‫براي‬Aircraft‫جنبه‬ ، )‫مي‬ ‫را‬ ‫هواپيما‬ ‫مختلف‬ ‫هاي‬.‫گرفت‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫توان‬
‫سرعت‬
‫مي‬ ‫را‬ ‫هواپيماها‬:‫كرد‬ ‫بندي‬ ‫تقسيم‬ ‫زير‬ ‫نوع‬ ‫چهار‬ ‫به‬ ‫توان‬
‫ما‬ ‫هواپيماهاي‬‫صوت‬ ‫دون‬(Subsonic Aircraft (0<M<7.0
‫صوتي‬ ‫هواپيماهاي‬(Transonic Aircraft (0.7<M<2.1
‫صوت‬ ‫مافوق‬ ‫هواپيماهاي‬(Supersonic Aircraft (1<M<5
‫صوت‬ ‫ماوراي‬ ‫هواپيماهاي‬(Hypersonic Aircraft (5<M
.‫است‬ ‫صوت‬ ‫سرعت‬ ‫با‬ ‫سرعتشان‬ ‫اختالف‬ ‫در‬ ‫هواپيماها‬ ‫اين‬ ‫تفاوت‬
M‫مي‬ ‫كه‬ ‫هواپيماست‬ ‫ماخ‬ ‫عدد‬.‫كند‬ ‫پرواز‬ ‫سرعت‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫تواند‬

4. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫ارت‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫هواپيما‬ ‫كه‬ ‫ارتفاعي‬ ‫در‬ ‫صوت‬ ‫سرعت‬ ‫به‬ ‫هواپيما‬ ‫سرعت‬ ‫نسبت‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬ ‫هواپيما‬ ‫يك‬ ‫ماخ‬ ‫عدد‬‫فاع‬
‫مي‬ ‫پرواز‬.‫كند‬‫بسته‬‫به‬‫نوع‬‫هواپيما‬‫از‬‫نظر‬‫سرعت‬،‫قوانين‬‫حاكم‬‫بر‬‫آن‬‫متفاوت‬‫خواهد‬‫بود‬.
‫نوع‬‫با‬‫ل‬
:‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫هواپيما‬ ‫نوع‬ ‫دو‬ ‫كلي‬ ‫بطور‬ ، ‫بال‬ ‫نوع‬ ‫نظر‬ ‫از‬
( ‫ثابت‬ ‫بال‬ ‫با‬ ‫هواپيماهاي‬Fixed wing Aircraft)
( ‫چرخنده‬ ‫بال‬ ‫با‬ ‫هواپيماهاي‬Rotary wing Aircraft)

5. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫او‬ ‫نوع‬.‫دارد‬ ‫نام‬ ‫چرخبال‬ ‫يا‬ ‫هليكوپتر‬ ‫دوم‬ ‫نوع‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫هواپيما‬ ‫ل‬
‫هواپيما‬‫عموما‬ ‫ها‬‫نمي‬ ‫بال‬ ‫پرواز‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫ثابت‬ ‫بال‬ ‫داراي‬.‫چرخد‬
‫مي‬ ‫محور‬ ‫يك‬ ‫دور‬ ‫به‬ ‫پرواز‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫بالش‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫هواپيمائي‬ ، ‫هليكوپتر‬ ‫ولي‬.‫چرخد‬
‫دارا‬‫بودن‬‫سرنشی‬‫ن‬
‫گ‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫هواپيماها‬ ، ‫سرنشين‬ ‫بودن‬ ‫دارا‬ ‫نظر‬ ‫از‬‫مي‬ ‫تقسيم‬ ‫كلي‬ ‫ونه‬:‫گردند‬
( ‫سرنشين‬ ‫با‬ ‫هواپيماهاي‬Manned Aircraft)
( ‫سرنشين‬ ‫بدون‬ ‫هواپيماهاي‬Unmanned Aircraft)
:‫شامل‬ ‫سرنشين‬ ‫بدون‬ ‫هواپيماهاي‬
‫موشك‬‫هدايت‬‫شونده‬(Missile)
( ‫نشونده‬ ‫هدايت‬ ‫موشك‬Rocket)
‫هواپيماهاي‬‫كنترل‬‫از‬‫راه‬‫دور‬RPV( ‫يا‬Remote Piloted Vehicle)
‫مي‬ ‫غيره‬ ‫و‬.‫باشند‬

6. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫چگالی‬ ‫نظر‬ ‫از‬
‫نظر‬ ‫از‬‫حجمي‬ ‫جرم‬‫مي‬ ‫تقسيم‬ ‫كلي‬ ‫دسته‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫هواپيماها‬:‫شوند‬
( ‫هوا‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫آزمايشهاي‬ ‫از‬ ‫سنگينتر‬ ‫هواپيماهاي‬Heavier than Air Aircraft)
‫سبك‬ ‫هواپيماهاي‬‫آزمايش‬ ‫از‬ ‫تر‬( ‫هوا‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫هاي‬Lighter than Air Aircraft)
( ‫بالن‬ ‫شامل‬ ‫دوم‬ ‫نوع‬Balloon( ‫هوائي‬ ‫كشتي‬ ، )Air ship.‫اينهاست‬ ‫مانند‬ ‫و‬ )

7. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫قدرت‬‫مانور‬‫ی‬
‫هواپيماها‬‫به‬‫چهار‬‫ن‬‫مي‬ ‫تقسيم‬ ‫مختلف‬ ‫وع‬:‫كردند‬
‫مانوري‬ ‫غير‬ ‫هواپيماهاي‬Normal (Non - Aerobatic) Aircraft
‫مانوري‬ ‫نيمه‬ ‫هواپيماهاي‬Utility (Semi - Aerobatic) Aircraft
‫مانوري‬ ‫هواپيماهاي‬Aerobatic Aircraft
‫مانوري‬ ‫بسيار‬ ‫هواپيماهاي‬High Maneuverability Aircraft
‫جنبه‬ ‫از‬‫برخ‬ ‫نوع‬ ، ‫وزن‬ ‫قبيل‬ ‫از‬ ‫ديگر‬ ‫هاي‬‫ديد‬ ‫از‬ ‫شدن‬ ‫مخفي‬ ‫قدرت‬ ، ‫استن‬‫رادار‬(Stealth‫نيز‬ ... ‫و‬ ‫موتور‬ ، )
‫مي‬ ‫بندي‬ ‫تقسيم‬ ‫مختلف‬ ‫انواع‬ ‫به‬ ‫هواپيماها‬.‫شوند‬
‫پرواز‬ ‫مکانیزم‬
‫يا‬ ‫صفر‬ ‫باند‬ ‫با‬ ‫هواپيماي‬‫پرواز‬ ‫عمود‬ ‫هواپيماهاي‬
‫كوتاه‬ ‫باند‬ ‫با‬ ‫هواپيماي‬-‫از‬ ‫كمتر‬257‫متر‬
‫معمولي‬ ‫باند‬ ‫با‬ ‫هواپيماي‬
‫نشين‬ ‫خشكي‬ ‫يا‬ ‫معمولي‬ ‫هواپيماي‬
‫دارند‬ ‫را‬ ‫آب‬ ‫روي‬ ‫فرود‬ ‫توانايي‬ ‫نشين‬ ‫آب‬ ‫هواپيماي‬
‫زيست‬ ‫دو‬ ‫هواپيماي‬
‫نشين‬ ‫ناو‬ ‫هواپيماي‬

8. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
( ‫موتور‬ ‫نوع‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫هواپیماها‬ ‫انواع‬Power Plant)
‫مو‬ ‫انواع‬‫تور‬:
‫پراپ‬ ‫پیستون‬Piston engines
‫پراپ‬ ‫توربو‬Turboprop
‫فن‬ ‫توربو‬Turbofan
‫جت‬ ‫توربو‬TurboJet
‫شفت‬ ‫توربو‬Turboshaft
‫جت‬ ‫رم‬RamJet
‫جت‬ ‫پالس‬PulseJet
‫جت‬ ‫پرشر‬PressureJet
‫جت‬ ‫سکرام‬ScramJet
‫پراپ‬ ‫پیستون‬ ‫موتور‬Piston engines
‫پراپ‬( ‫پروپلر‬ ‫كلمه‬ ‫مخفف‬Propeller‫مي‬ ‫هواپيما‬ )‫(ملخ‬ ‫پروانه‬ ‫معني‬ ‫به‬ ‫و‬ ).‫باشد‬
( ‫پيشران‬ ‫نيروي‬ ‫موتورها‬ ‫اينگونه‬ ‫در‬Propulsion‫مي‬ ‫توليد‬ ‫پروانه‬ ‫توسط‬ )‫موتور‬ ‫بوسيله‬ ‫نيز‬ ‫پروانه‬ ‫كه‬ ‫شود‬
‫مي‬ ‫پيستوني‬.‫چرخد‬

9. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫و‬ ‫بودند‬ ‫سنگين‬ ‫خاطر‬ ‫همين‬ ‫به‬ ‫شدند‬ ‫مي‬ ‫خنك‬ ‫آب‬ ‫با‬ ‫ابتدا‬ ‫در‬ ‫پيستوني‬ ‫موتورهاي‬‫ها‬ ‫آن‬ ‫حرارتي‬ ‫هاي‬ ‫مبدل‬
‫كرد‬ ‫مي‬ ‫توليد‬ ‫زيادي‬ ‫مقاوم‬ ‫نيروي‬.
‫سال‬ ‫در‬2071‫شد‬ ‫مي‬ ‫خنك‬ ‫هوا‬ ‫با‬ ‫كه‬ ‫شد‬ ‫ساخته‬ ‫موتورهايي‬.
‫داشتند‬ ‫قرار‬ ‫مركزي‬ ‫محور‬ ‫اطراف‬ ‫در‬ ‫دوار‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫پيستون‬ ‫موتورها‬ ‫اين‬ ‫در‬.

10. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫كر‬ ‫تقسيم‬ ‫دسته‬ ‫سه‬ ‫به‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬ ‫چگونگي‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫توان‬ ‫مي‬ ‫را‬ ‫پيستوني‬ ‫موتورهاي‬‫د‬:
‫خطي‬ ‫موتورهاي‬
‫متقابل‬ ‫موتورهاي‬
‫شعاعي‬ ‫موتورهاي‬
‫پيستوني‬ ‫موتور‬ ‫انواع‬ ‫كار‬ ‫طرز‬‫را‬‫ميتوانيد‬‫در‬‫لينك‬‫زير‬‫ببيني‬‫د‬
‫هواپيما‬ ‫پيستوني‬ ‫موتور‬ ‫كار‬ ‫طرز‬

11. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫موتور‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫زيادي‬ ‫نيروي‬ ‫كه‬ ‫درصورتي‬ ‫زيرا‬ ،‫آنهاست‬ ‫وزن‬ ‫موتورها‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫محدوديت‬‫بايد‬ ‫بخواهيم‬ ‫ها‬
‫با‬ ‫موتورهايي‬.‫گردند‬ ‫طراحي‬ ‫زياد‬ ‫بسيار‬ ‫وزن‬
‫بيشتر‬ ‫سرعتهاي‬ ‫به‬ ‫دستيابي‬ ‫براي‬ ‫توانايي‬ ‫عدم‬ ‫آن‬ ‫علت‬ ‫كه‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫نيز‬ ‫سازه‬ ‫محدوديت‬ ‫وزن‬ ‫محدوديت‬ ‫جز‬ ‫به‬
‫از‬2‫ميباشد‬ ‫ضعيف‬ ‫هاي‬ ‫سازه‬ ‫براي‬ ‫ماخ‬
‫پراپ‬ ‫توربو‬ ‫موتور‬Turboprop
)‫ملخی‬ ‫توربو‬ ‫یا‬ ‫جت‬ ‫(پراپ‬
‫توربوپراپ‬‫نوعي‬‫موتور‬‫توربيني‬‫گازي‬‫است‬
‫كه‬‫در‬‫آن‬‫از‬‫گردش‬‫محور‬‫توربين‬‫براي‬‫گرداندن‬‫ملخ‬‫وايجاد‬‫رانش‬‫استفاده‬‫ميشود‬.
. ‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫ملخ‬ ‫چند‬ ‫فن‬ ‫جاي‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫تفاوت‬ ‫اين‬ ‫با‬ ‫؛‬ ‫است‬ ‫توربوفن‬ ‫موتور‬ ‫شبيه‬ ‫بسيار‬ ‫توربوپراپ‬ ‫موتور‬

12. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫ا‬ ‫و‬ ‫توربين‬ ‫چرخاندن‬ ‫صرف‬ ‫را‬ ‫احتراق‬ ‫ي‬ ‫محفظه‬ ‫از‬ ‫خروجي‬ ‫گاز‬ ‫اعظم‬ ‫بخش‬ ‫توربوپراپ‬ ‫موتور‬، ‫نوربين‬ ‫طريق‬ ‫ز‬
. ‫كند‬ ‫مي‬ ‫ملخ‬ ‫چرخاندن‬ ‫صرف‬
‫از‬ ‫ناشي‬ ‫نيز‬ ‫نيرو‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫بخشي‬ ‫ولي‬ ‫؛‬ ‫است‬ ‫ملخ‬ ‫چرخاندن‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ‫توربوپراپ‬ ‫موتور‬ ‫در‬ ‫جلوبرنده‬ ‫نيروي‬ ‫ي‬ ‫عمده‬
. ‫است‬ ‫موتور‬ ‫خروجي‬ ‫ي‬ ‫شيپوره‬

13. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫خروج‬ ‫گاز‬ ‫سرعت‬ ‫توربوپراپ‬ ‫طراحي‬ ‫در‬ ‫ولي‬ ‫است‬ ‫جت‬ ‫نوعي‬ ‫موتورها‬ ‫اين‬ ‫خروجي‬ ‫گاز‬ ‫اينكه‬ ‫با‬‫قدرت‬ ‫فداي‬ ‫را‬ ‫ي‬
.‫شود‬ ‫ملخ‬ ‫گرداندن‬ ‫صرف‬ ‫موتور‬ ‫نيروي‬ ‫بيشتر‬ ‫تا‬ ‫ميكنند‬ ‫محور‬ ‫چرخاندن‬
‫مي‬ ‫توليد‬ ‫پروانه‬ ‫توسط‬ ‫اصلي‬ ‫نيروي‬ ‫نيز‬ ‫موتورها‬ ‫اين‬ ‫در‬‫صورت‬ ‫جت‬ ‫موتور‬ ‫توسط‬ ‫پروانه‬ ‫چرخش‬ ‫ولي‬ ‫شود‬
‫مي‬.‫گيرد‬
‫(حدود‬ ‫متوسط‬ ‫سرعتهاي‬ ‫در‬ ‫توربوپراپ‬ ‫موتورهاي‬067‫س‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫كارآئي‬ )‫كيلومتر/ساعت‬‫بيشتر‬ ‫رعتهاي‬
.‫ميدهند‬ ‫دست‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫كارآيي‬
.‫ميروند‬ ‫كار‬ ‫به‬ ‫نظامي‬ ‫ترابري‬ ‫هواپيماهاي‬ ‫و‬ ‫كوچك‬ ‫مسافري‬ ‫هواپيماهاي‬ ‫بيشتردر‬ ‫موتورها‬ ‫اين‬

14. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
. ‫است‬ ‫آن‬ ‫زياد‬ ‫وصداي‬ ‫سر‬ ‫موتور‬ ‫نوع‬ ‫اين‬ ‫ي‬ ‫عمده‬ ‫اشكاالت‬ ‫از‬
‫ايران‬ ‫هواپيماي‬247(An - 140‫مي‬ ‫بهره‬ ‫موتورها‬ ‫گونه‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫نيز‬ ).‫گيرد‬
‫جت‬ ‫توربو‬ ‫موتور‬Turbo Jet
‫دارند‬ ‫كاربرد‬ ‫بيشتر‬ ‫هواپيماهايي‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫اتكا‬ ‫خروجي‬ ‫گازهاي‬ ‫از‬ ‫توليدي‬ ‫نيروي‬ ‫بر‬ ‫بيشتر‬ ،‫جت‬ ‫توربو‬ ‫موتورهاي‬
.‫كنند‬ ‫مي‬ ‫حركت‬ ‫صوت‬ ‫مافوق‬ ‫هاي‬ ‫سرعت‬ ‫با‬ ‫كه‬
.‫گردد‬ ‫مي‬ ‫متراكم‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫كمپرسور‬ ‫وارد‬ ‫هوا‬ ،‫ابتدا‬ ،‫توربوجت‬ ‫موتورهاي‬ ‫در‬

15. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫اين‬ ‫چون‬ ‫اما‬‫سوخت‬ ‫بيشتر‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫نمي‬ ‫مناسب‬ ‫احتراق‬ ‫براي‬ ‫گرديده‬ ‫موتور‬ ‫وارد‬ ‫زيادي‬ ً‫ا‬‫نسبت‬ ‫سرعت‬ ‫با‬ ‫هوا‬
.‫رود‬ ‫مي‬ ‫هدر‬ ‫اشتعال‬ ‫بدون‬ ،‫شده‬ ‫مصرف‬
.‫شود‬ ‫كاسته‬ ‫آن‬ ‫سرعت‬ ‫از‬ ‫تا‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫فرستاده‬ ‫سرعت‬ ‫كاهنده‬ ‫همان‬ ‫يا‬ ‫ديفيوژر‬ ‫قسمت‬ ‫به‬ ‫هوا‬ ‫دليل‬ ‫همين‬ ‫به‬
‫و‬ ‫دما‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫كاسته‬ ‫هوا‬ ‫سرعت‬ ‫از‬ ‫ابتدا‬ ،‫ديفيوژر‬ ‫در‬.‫شود‬ ‫مي‬ ‫افزوده‬ ‫آن‬ ‫فشار‬
.‫شود‬ ‫مي‬ ‫فرستاده‬ ‫احتراق‬ ‫اتاقك‬ ‫به‬ ،‫احتراق‬ ‫براي‬ ‫آماده‬ ‫هواي‬ ‫اين‬ ‫سپس‬
(‫احتراق‬ ‫اتاقك‬ ‫در‬Combaustion Chamber‫شده‬ ‫مخلوط‬ ‫سوخت‬ ‫با‬ ،‫گشته‬ ‫احتراق‬ ‫لوله‬ ‫وارد‬ ‫ابتدا‬ ‫هوا‬ )
.‫گردد‬ ‫مي‬ ‫منفجر‬ ‫سپس‬
‫شده‬ ‫توربين‬ ‫گرداندن‬ ‫صرف‬ ‫انفجار‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫حاصله‬ ‫نيروي‬ ‫از‬ ‫قسمتي‬‫مي‬ ‫كار‬ ‫به‬ ‫رانش‬ ‫نيروي‬ ‫توليد‬ ‫براي‬ ‫مابقي‬ ‫و‬
.‫رود‬
(‫سوز‬ ‫پس‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫قسمتي‬ ،‫نازل‬ ‫يا‬ ‫خروجي‬ ‫شيپوره‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ،‫توربوجت‬ ‫هواپيماهاي‬ ‫در‬ ‫گاهي‬After Burner‫قرار‬ )
.‫افزايد‬ ‫مي‬ ‫تراست‬ ‫نيروي‬ ‫بر‬ ‫كه‬ ‫دهند‬ ‫مي‬

16. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
( ‫ورودي‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫هوا‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫آزمايشهاي‬ ‫موتورها‬ ‫اين‬ ‫ساده‬ ‫زبان‬ ‫به‬Intake‫د‬ ‫به‬ )‫انرژي‬ ‫آنكه‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫كشيده‬ ‫اخل‬
‫مي‬ ‫خارج‬ ‫موتور‬ ‫انتهاي‬ ‫از‬ ‫زياده‬ ‫سرعت‬ ‫با‬ ‫آنرا‬ ‫شد‬ ‫داده‬ ‫هوا‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫آزمايشهاي‬ ‫به‬ ‫زيادي‬‫سرعت‬ ‫تغيير‬ ‫و‬ ‫كند‬
‫مي‬ ‫هواپيما‬ ‫حركت‬ ‫موجب‬ ‫خروجي‬ ‫و‬ ‫ورودي‬ ‫در‬ ‫توجه‬ ‫قابل‬.‫گردد‬
‫موتور‬ ‫اختالف‬Turboprop‫و‬Turbo Jet

17. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫فن‬ ‫توربو‬ ‫موتور‬Turbo Fan
‫ساختمان‬‫قطر‬ ‫داراي‬ ‫موتورها‬ ‫اين‬ ‫كه‬ ‫تفاوت‬ ‫اين‬ ‫با‬ ،‫است‬ ‫توربوجت‬ ‫موتورهاي‬ ‫ساختمان‬ ‫همان‬ ‫موتورها‬ ‫اينگونه‬
‫نمي‬ ‫عبور‬ ‫موتور‬ ‫داخل‬ ‫از‬ ‫ورودي‬ ‫هواي‬ ‫همه‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫بزرگتري‬.‫كند‬
. ‫است‬ ‫كوچكتر‬ ‫ابعاد‬ ‫در‬ ‫اما‬ , ‫پره‬ ‫تر‬ ‫بيش‬ ‫بسيار‬ ‫تعداد‬ ‫با‬ ‫ملخ‬ ‫همان‬ ‫اساسآ‬ ‫فن‬
‫ن‬ ‫توربوفن‬ ‫مونور‬ ‫در‬ ‫قدرت‬ ‫توليد‬ ‫ي‬ ‫نحوه‬‫چگونگي‬ ‫در‬ ‫اساسي‬ ‫فرق‬ ‫ولي‬ ‫؛‬ ‫است‬ ‫توربيني‬ ‫موتورهاي‬ ‫ديگر‬ ‫مانند‬ ‫يز‬
.‫است‬ ‫محركه‬ ‫نيروي‬ ‫به‬ ‫موتور‬ ‫قدرت‬ ‫تبديل‬
‫جلوبرنده‬ ‫نيروي‬ ‫از‬ ‫بخشي‬ ‫توربوفن‬ ‫موتور‬ ‫در‬‫حاصل‬‫از‬‫فن‬‫جلو‬‫وبخشي‬‫از‬‫آن‬‫ناشي‬‫از‬‫شيپوره‬‫ي‬‫خروجي‬‫موت‬‫ور‬
‫است‬.
.‫هستند‬ ‫بهتري‬ ‫راندمان‬ ‫داراي‬ ‫زياد‬ ‫هاي‬ ‫سرعت‬ ‫در‬ ‫توربوپراپ‬ ‫موتورهاي‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫توربوفن‬ ‫موتورهاي‬

18. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫صدا‬ ‫و‬ ‫سر‬ ‫توليد‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫خوبي‬ ‫راندمان‬ ‫مسافربري‬ ‫هواپيماهاي‬ ‫سرعت‬ ‫ي‬ ‫محدوده‬ ‫در‬ ‫توربوفن‬ ‫موتورهاي‬
‫دارند‬ ‫بهتري‬ ‫قابليت‬ ‫نيز‬.
‫از‬ ‫مسافربري‬ ‫هواپيماهاي‬ ‫تر‬ ‫بيش‬ ‫در‬ ‫علت‬ ‫همين‬ ‫به‬‫شود‬ ‫مي‬ ‫استفاده‬ ‫موتور‬ ‫نوع‬ ‫اين‬.
‫در‬ ‫كانالي‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫نمي‬ ‫موتور‬ ‫وارد‬ ‫فن‬ ‫از‬ ‫كننده‬ ‫عبور‬ ‫هواي‬ ‫از‬ ‫بخشي‬ ‫توربوفن‬ ‫موتور‬ ‫راندمان‬ ‫افزايش‬ ‫براي‬ ‫معموأل‬
‫كند‬ ‫مي‬ ‫هدايت‬ ‫بيرون‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫آن‬ , ‫موتور‬ ‫اطراف‬.
‫برند‬ ‫جلو‬ ‫نيروي‬ ‫توليد‬ ‫قبيل‬ ‫از‬ ‫مزايايي‬ ‫و‬ ‫گويند‬ ‫مي‬ ‫سرد‬ ‫جريان‬ ‫اصطالحأ‬ ‫عمل‬ ‫اين‬ ‫به‬‫كاري‬ ‫خنك‬ , ‫جداگانه‬ ‫ي‬ ‫ه‬
‫و‬ ‫موتور‬…..‫دارد‬.

19. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
.‫هستند‬ ‫پراپ‬ ‫توربو‬ ‫و‬ ‫توربوجت‬ ‫موتورهاي‬ ‫ميان‬ ‫چيزي‬ ‫حقيقت‬ ‫در‬ ‫توربوفن‬ ‫موتورهاي‬
‫در‬ ‫ترابري‬ ‫و‬ ‫مسافربري‬ ‫هواپيماهاي‬ ‫از‬ ‫بسياري‬ ‫در‬ ‫هم‬ ‫علت‬ ‫همين‬ ‫به‬ ‫و‬ ،‫است‬ ‫زياد‬ ‫بسيار‬ ‫توربوفن‬ ‫موتورهاي‬ ‫بازده‬
‫هاي‬ ‫سرعت‬Sub Sonic‫استفاده‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫از‬.‫شود‬ ‫مي‬
‫بعلت‬ ‫همچنين‬‫سوخت‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫بيشتري‬ ‫بازده‬‫بسياري‬‫از‬‫هواپيماهاي‬‫مسافربري‬‫مدرن‬‫از‬‫موتور‬‫هاي‬‫تورب‬‫وفن‬
.‫ميكنند‬ ‫استفاده‬
‫طريق‬ ‫از‬ ‫انفجار‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫احتراق‬ ‫اتاقك‬ ‫وارد‬ ‫سپس‬ ‫شده‬ ‫كمپرس‬ ‫هوا‬ ‫ابتدا‬ ،‫توربوفن‬ ‫موتورهاي‬ ‫در‬
‫ا‬ ‫طي‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫خارج‬ ‫خروجي‬ ‫نازل‬ ‫يا‬ ‫شيپوره‬‫تامين‬ ‫جلو‬ ‫به‬ ‫هواپيما‬ ‫رانش‬ ‫جهت‬ ‫را‬ ‫الزم‬ ‫تراست‬ ‫نيروي‬ ،‫فرآيند‬ ‫ين‬
.‫نمايد‬ ‫مي‬
‫به‬ ‫نهايت‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫داده‬ ‫عبور‬ ‫نيز‬ ‫كنارگذر‬ ‫طريق‬ ‫از‬ ‫هوا‬ ‫از‬ ‫ديگري‬ ‫مقادير‬ ،‫توربوفن‬ ‫موتورهاي‬ ‫در‬ ‫البته‬
.‫دهد‬ ‫مي‬ ‫افزايش‬ ‫را‬ ‫پيشران‬ ‫نيروي‬ ‫و‬ ‫پيوسته‬ ‫داغ‬ ‫خروجي‬ ‫گازهاي‬

20. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫تو‬ ‫با‬ ‫توربوفن‬ ‫موتورهاي‬ ‫تفاوت‬‫آنها‬ ‫تراست‬ ‫كننده‬ ‫ايجاد‬ ‫ملخ‬ ‫يا‬ ‫فن‬ ،‫توربوپراپ‬ ‫موتورهاي‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫ربوپراپ‬
‫درون‬ ‫در‬ ً‫ال‬‫كام‬ ‫تراست‬ ‫كننده‬ ‫توليد‬ ‫فن‬ ‫يا‬ ‫ملخ‬ ،‫توربوفن‬ ‫موتورهاي‬ ‫در‬ ‫اما‬ ‫گرفته‬ ‫قرار‬ ‫موتور‬ ‫پوسته‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫در‬
.‫است‬ ‫گرفته‬ ‫قرار‬ ‫موتور‬ ‫پوسته‬
‫ت‬ ‫هاي‬ ‫موتور‬ ‫از‬ ‫مدرن‬ ‫مسافربري‬ ‫هواپيماهاي‬ ‫از‬ ‫بسياري‬‫بيشتري‬ ‫بازده‬ ‫آنها‬ ‫اينكه‬ ‫ميكنندبخاطر‬ ‫استفاده‬ ‫وربوفن‬
.‫دارند‬ ‫سوخت‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
‫كه‬ ‫ميبينيد‬ ‫كنيد‬ ‫مقايسه‬ ‫را‬ ‫آنها‬ ‫توليدي‬ ‫تراست‬ ‫ميزان‬ ‫و‬ ‫تورفن‬ ‫با‬ ‫توربوجت‬ ‫يك‬ ‫سوخت‬ ‫مصرف‬ ‫ميزان‬ ‫اگر‬
‫شكل‬ ‫توربوفن‬ ‫موتور‬ ‫يك‬ .‫ميكند‬ ‫توليد‬ ‫بيشتري‬ ‫خيلي‬ ‫تراست‬ ‫مقدار‬ ،‫سوخت‬ ‫مصرف‬ ‫ميزان‬ ‫همان‬ ‫با‬ ‫توربوفن‬
‫ت‬.‫است‬ ‫ساده‬ ‫گازي‬ ‫توربين‬ ‫موتور‬ ‫يك‬ ‫ي‬ ‫پيشرفته‬ ‫و‬ ‫غييريافته‬
.‫است‬ ‫توربوجت‬ ‫موتوري‬ ‫ي‬ ‫هسته‬ ‫داراي‬ ‫هم‬ ‫توربوفن‬ ،‫جت‬ ‫موتورهاي‬ ‫ساير‬ ‫همانند‬
.‫است‬ ‫شده‬ ‫احاطه‬ ‫آن‬ ‫دركنار‬ ‫اضافي‬ ‫توربين‬ ‫و‬ ‫جلو‬ ‫در‬ ‫فن‬ ‫يك‬ ‫شامل‬ ‫اليه‬ ‫يك‬ ‫توسط‬ ‫موتور‬ ‫مركز‬ ‫توربوفن‬ ‫يك‬ ‫در‬

21. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫تيغه‬ ‫زيادي‬ ‫تعداد‬ ‫از‬ ‫فن‬ ‫توربين‬ ‫و‬ ‫فن‬‫اضافي‬ ‫شفت‬ ‫يك‬ ‫به‬ ‫كه‬ ‫اند‬ ‫شده‬ ‫تشكيل‬ ‫هسته‬ ‫توربين‬ ‫و‬ ‫كمپرسور‬ ‫همانند‬
.‫اند‬ ‫متصل‬
‫سه‬ ‫داراي‬ ‫موتور‬ ‫اگر‬ ‫صورت‬ ‫اين‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫ميكند‬ ‫عبور‬ ‫مركزي‬ ‫شفت‬ ‫ي‬ ‫هسته‬ ‫وسط‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫متصل‬ ‫فن‬ ‫به‬ ‫كه‬ ‫شفتي‬
)‫(مركز‬ ‫موتور‬ ‫انتهاي‬ ‫در‬ ‫توربين‬ ‫ي‬ ‫طبقه‬ ‫آخرين‬ ‫به‬ ‫نيز‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫شفت‬ ‫ترين‬ ‫دروني‬ ‫به‬ ‫جلويي‬ ‫فن‬ ،‫باشد‬ ‫شفت‬‫م‬‫تصل‬
.‫است‬
.‫ميشوند‬ ‫تقسيم‬ ‫باال‬ ‫گذرگاهي‬ ‫نسبت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫پايين‬ ‫گذرگاهي‬ ‫نسبت‬ ‫با‬ ‫توربوفن‬ ‫شامل‬ ‫دسته‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫توبوفن‬
‫با‬ ‫توربوفن‬ ‫ولي‬ ‫ميكنند‬ ‫توليد‬ ‫تراست‬ ،‫توربوجت‬ ‫يك‬ ‫از‬ ‫بيشتر‬ ‫مقداري‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫كوچكتر‬ ‫نسبتا‬ ‫اول‬ ‫ي‬ ‫دسته‬
‫نسبت‬ ‫و‬ ‫ميكنند‬ ‫توليد‬ ‫بيشتري‬ ‫خيلي‬ ‫تراست‬ ،‫باال‬ ‫گذرگاهي‬ ‫نسبت‬‫كمت‬ ‫صداي‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫تر‬ ‫كارآمد‬ ‫سوخت‬ ‫به‬‫ري‬
.‫ميكنند‬ ‫توليد‬

22. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫ي‬ ‫هسته‬ ‫اطراف‬ ‫از‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫خارجي‬ ‫گذرگاه‬ ‫ميان‬ ‫از‬ ‫هوا‬ ‫زيادي‬ ‫مقدار‬ ‫راندن‬ ‫فن‬ ‫ي‬ ‫وظيفه‬ ‫و‬ ‫هدف‬ ‫ترين‬ ‫اصلي‬
.‫گذرد‬ ‫مي‬ ‫موتور‬
‫با‬ ‫هوا‬ ‫از‬ ‫بااليي‬ ‫حجم‬ ‫ولي‬ ،‫ميابد‬ ‫جريان‬ ‫كمتري‬ ‫خيلي‬ ‫سرعت‬ ‫با‬ ‫هوا‬ ‫جريان‬ ‫جانبي‬ ‫گذرگاه‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫اينكه‬ ‫با‬‫اي‬‫فن‬ ‫ن‬
‫را‬ ‫اي‬ ‫عمده‬ ‫و‬ ‫مهم‬ ‫تراست‬ ،‫دارد‬ ‫توربوجت‬ ‫ي‬ ‫هسته‬ ‫كه‬ ‫تراستي‬ ‫از‬ ‫غير‬ ‫به‬ ،‫فن‬ ‫اين‬ ‫و‬ ‫ميگيرند‬ ‫سرعت‬ ‫و‬ ‫شتاب‬
.‫ميكند‬ ‫توليد‬ ‫اضافي‬ ‫سوخت‬ ‫هيچ‬ ‫سوزاندن‬ ‫بدون‬
‫از‬ ‫بيشتر‬ ‫آن‬ ‫بازده‬ ‫نتيجه‬ ‫در‬ ،‫ميكند‬ ‫سوخت‬ ‫از‬ ‫بيشتري‬ ‫ي‬ ‫استفاده‬ ‫توربوجت‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫توربوفن‬ ‫بدينگونه‬
.‫است‬ ‫توربوجت‬
‫حقي‬ ‫در‬‫هواي‬ ،‫عالوه‬ ‫به‬ .‫هستند‬ ‫برابر‬ ‫توربوپراپ‬ ‫با‬ ‫تقريبا‬ ‫بازدهي‬ ‫در‬ ‫باال‬ ‫گذرگاهي‬ ‫نسبت‬ ‫با‬ ‫توربوفن‬ ‫موتورهاي‬ ‫قت‬
.‫ميكند‬ ‫تر‬ ‫صدا‬ ‫كم‬ ‫را‬ ‫موتور‬ ‫و‬ ‫ميشود‬ ‫موتور‬ ‫مركز‬ ‫صداي‬ ‫گذاري‬ ‫اليه‬ ‫باعث‬ ‫سرعت‬ ‫كم‬
‫ت‬ ‫پره‬ ‫زيادي‬ ‫تعداد‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫گرفته‬ ‫قرار‬ ‫ورودي‬ ‫مجراي‬ ‫يا‬ ‫داكت‬ ‫ميان‬ ‫در‬ ‫اينكه‬ ‫دليل‬ ‫به‬ ‫فن‬‫است‬ ‫شده‬ ‫شكيل‬
‫پر‬ ‫انتقاالت‬ ‫و‬ ‫نقل‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫توربوفن‬ ‫دليل‬ ‫همين‬ ‫به‬ .‫كند‬ ‫كار‬ ‫ساده‬ ‫ملخ‬ ‫يك‬ ‫از‬ ‫بيشتر‬ ‫سرعتي‬ ‫با‬ ‫كارآمد‬ ‫بطور‬ ‫ميتواند‬
.‫ميروند‬ ‫بكار‬ ‫پايين‬ ‫سرعت‬ ‫انتقاالت‬ ‫و‬ ‫نقل‬ ‫در‬ ‫دارها‬ ‫ملخ‬ ‫ولي‬ ‫ميروند‬ ‫كار‬ ‫به‬ ‫سرعت‬

23. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫گذر‬ ‫نسبت‬ ‫با‬ ‫توربوفن‬ ‫موتورهاي‬ ‫از‬ ‫جنگنده‬ ‫هواپيماهاي‬ ‫از‬ ‫زيادي‬ ‫تعداد‬‫سوز‬ ‫پس‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫مجهز‬ ‫پايين‬ ‫گاهي‬
‫بااليي‬ ‫خيلي‬ ‫تراست‬ ،‫نيز‬ ‫هوايي‬ ‫جنگهاي‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بپردازند‬ ‫زني‬ ‫گشت‬ ‫به‬ ‫كارآمد‬ ‫بطور‬ ‫ميتوانند‬ ‫آنها‬ .‫ميكنند‬ ‫استفاده‬
.‫دارند‬
‫شفت‬ ‫توربو‬ ‫موتور‬Turboshaft
‫توربوپراپ‬ ‫موتور‬ ‫به‬ ‫شبيه‬ ‫بسيار‬ ‫كار‬ ‫ي‬ ‫نحوه‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫توربيني‬ ‫موتور‬ ‫نوعي‬ ، ‫توربوشفت‬ ‫موتور‬‫ول‬ ، ‫است‬‫سرعت‬ ‫ي‬
. ‫است‬ ‫تر‬ ‫كم‬ ‫بسيار‬ ‫توربوپراپ‬ ‫موتور‬ ‫ملخ‬ ‫چرخش‬ ‫سرعت‬ ‫از‬ ‫توربوشفت‬ ‫موتور‬ ‫ملخ‬ ‫چرخش‬
‫كشتي‬ ‫و‬ ‫هليكوپتر‬ ‫در‬ ‫معموأل‬ ‫موتور‬ ‫اين‬ ‫از‬ . ‫است‬ ‫كم‬ ‫دور‬ ‫در‬ ‫زياد‬ ‫قدرت‬ ‫توليد‬ ، ‫هدف‬ ، ‫توربوشفت‬ ‫موتور‬ ‫در‬
. ‫شود‬ ‫مي‬ ‫استفاده‬
‫وظيفه‬ ‫توربوپراپ‬ ‫موتور‬ ‫ملخ‬ ‫مانند‬ ‫كشتي‬ ‫و‬ ‫هليكوپتر‬ ‫ملخ‬‫با‬ ‫ولي‬ ‫؛‬ ‫دارد‬ ‫عهده‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جلوبرنده‬ ‫نيروي‬ ‫توليد‬ ‫ي‬
. ‫تر‬ ‫كم‬ ‫بسيار‬ ‫چرخش‬ ‫سرعت‬
.‫ندارد‬ ‫نيرو‬ ‫توليد‬ ‫در‬ ‫نقشي‬ ‫هيچ‬ ‫توربوشفت‬ ‫موتور‬ ‫از‬ ‫خروجي‬ ‫گاز‬

24. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫به‬ ‫تنها‬ ‫توربين‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫اين‬ ‫شدند‬ ‫معرفي‬ ‫باال‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫موتورهايي‬ ‫ساير‬ ‫و‬ ‫توربوشفت‬ ‫بين‬ ‫اساسي‬ ‫تفاوت‬ ‫يك‬
.‫نيست‬ ‫متصل‬ ‫كمپرسور‬
‫ه‬ ‫البته‬‫كه‬ ‫دارند‬ ‫وجود‬ ،‫كمپرسور‬ ‫از‬ ‫مجزا‬ ‫توربينهاي‬ ‫از‬ ‫طبقه‬ ‫چند‬ ‫توربوشفت‬ ‫موتورهاي‬ ‫اكثر‬ ‫در‬ ‫توربوپراپ‬ ‫مانند‬
‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫بعد‬ ‫و‬ ‫ميابد‬ ‫انتقال‬ ‫مناسب‬ ‫گشتاور‬ ‫به‬ ‫تغيير‬ ‫جهت‬ ‫دنده‬ ‫جعبه‬ ‫به‬ ‫مجزا‬ ‫شفتي‬ ‫طريق‬ ‫از‬ ‫آنها‬ ‫انرژي‬
.‫ميچرخاند‬ ‫را‬ ‫بالگرد‬ ‫روتور‬ ‫هاي‬ ‫تيغه‬ ‫نمونه‬ ‫بطور‬ .‫ميگيرد‬ ‫قرار‬
‫به‬ ‫ريز‬ ‫آشغالهاي‬ ‫ديگر‬ ‫و‬ ‫ماسه‬ ،‫وخاک‬ ‫گرد‬ ‫كه‬ ‫جايي‬ ‫هواپيماها‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫پايين‬ ‫بسيار‬ ‫ارتفاعي‬ ‫در‬ ‫بالگردها‬ ‫طرفي‬ ‫از‬
‫موتورهاي‬ ‫بيشتر‬ ،‫مشكل‬ ‫اين‬ ‫كردن‬ ‫برطرف‬ ‫جهت‬ .‫ميكنند‬ ‫كار‬ ،‫شوند‬ ‫مكيده‬ ‫موتور‬ ‫داخل‬ ‫به‬ ‫ميتوانند‬ ‫راحتي‬
‫ك‬ ‫صاف‬ ‫را‬ ‫ورودي‬ ‫جريان‬ ‫كه‬ ‫ها‬ ‫ذره‬ ‫ي‬ ‫تجزيه‬ ‫دستگاه‬ ‫يك‬ ‫به‬ ‫توربوشفت‬،‫كمپرسور‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫رسيدن‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫و‬ ‫رده‬
.‫مجهزند‬ ،‫ميريزد‬ ‫بيرون‬ ‫را‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫هليكوپتر‬ ‫در‬ ‫موتورها‬ ‫اين‬.‫دارند‬ ‫پراپ‬ ‫توربو‬ ‫موتورهاي‬ ‫به‬ ‫زيادي‬ ‫شباهت‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫كاربرد‬ ‫ها‬

25. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫جت‬ ‫رم‬ ‫موتورهای‬Ram Jet
‫توخال‬ ‫لوله‬ ‫يك‬ ‫مانند‬ ،‫اول‬ ‫نگاه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ندارند‬ ‫متحركي‬ ‫ي‬ ‫قطعه‬ ‫هيچ‬ ،‫جت‬ ‫رم‬ ‫موتورهاي‬‫كه‬ ‫رسند‬ ‫مي‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ‫ي‬
.‫روند‬ ‫مي‬ ‫كار‬ ‫به‬ ‫صوت‬ ‫مافوق‬ ‫هاي‬ ‫سرعت‬ ‫در‬ ‫بيشتر‬
‫موتور‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫آنها‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫باشند‬ ‫نمي‬ ... ‫يا‬ ‫كمپرسور‬ ،‫توربين‬ ‫داراي‬ ،‫جت‬ ‫پالس‬ ‫مانند‬ ‫نيز‬ ‫جت‬ ‫رم‬ ‫موتورهاي‬
.‫روند‬ ‫مي‬ ‫كار‬ ‫به‬ ‫موشكها‬ ‫در‬ ‫بيشتر‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫معمول‬ ‫دوم‬
‫شدن‬ ‫روشن‬ ‫براي‬ ،‫موتورها‬ ‫گونه‬ ‫اين‬ ‫در‬‫چنين‬ ‫رخداد‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫برسد‬ ‫الزم‬ ‫مقدار‬ ‫به‬ ‫هوا‬ ‫سرعت‬ ‫بايد‬ ‫ابتدا‬ ‫موتور‬
.‫كند‬ ‫مي‬ ‫روشن‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫خودكار‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫جت‬ ‫موتور‬ ،‫حالتي‬

26. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫خوبي‬ ‫به‬ ‫ديفيوژر‬ ‫قسمت‬ ‫در‬ ،‫حد‬ ‫از‬ ‫بيش‬ ‫سرعت‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫موتور‬ ‫وارد‬ ‫زياد‬ ‫سرعت‬ ‫با‬ ‫هوا‬ ،‫جت‬ ‫رم‬ ‫موتور‬ ‫در‬
‫ب‬ ‫بسيار‬ ‫آن‬ ‫فشار‬ ‫و‬ ‫دما‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫متراكم‬ ‫و‬ ‫كمپرس‬.‫رود‬ ‫مي‬ ‫اال‬
‫مي‬ ‫آزاد‬ ‫را‬ ‫زيادي‬ ‫بسيار‬ ‫تراست‬ ‫نيروي‬ ،‫موتور‬ ‫از‬ ‫خروج‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫گشته‬ ‫منفجر‬ ‫سوخت‬ ‫و‬ ‫هوا‬ ‫مخلوط‬ ‫حالت‬ ‫اين‬ ‫در‬
.‫باشند‬ ‫نمي‬ ‫مناسب‬ ‫برخاست‬ ‫و‬ ‫پرواز‬ ‫شروع‬ ‫براي‬ ‫اما‬ ‫باشند‬ ‫مي‬ ‫دارا‬ ‫را‬ ‫زيادي‬ ‫بسيار‬ ‫قدرت‬ ‫موتورها‬ ‫اين‬ .‫كنند‬
‫موتور‬ ‫اين‬‫دارن‬ ‫كاربرد‬ ‫زياد‬ ‫بسيار‬ ‫سرعتهاي‬ ‫در‬ ‫ها‬‫چرخنده‬ ‫عضو‬ ‫هيچ‬ ‫داراي‬ ‫و‬ ‫د‬‫نمي‬ ‫اي‬‫باشند‬
.)‫ديگر‬ ‫موتورهاي‬ ‫كليه‬ ‫(برخالف‬

27. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫موتور‬‫های‬‫پالس‬‫جت‬Pulse Jet
،‫دار‬ ‫دريچه‬ ‫نوع‬ ‫در‬ ‫البته‬ ‫متحرک‬ ‫قطعه‬ ‫تنها‬ ‫و‬ ‫باشند‬ ‫نمي‬ ‫شفت‬ ‫يا‬ ،‫كمپرسور‬ ،‫توربين‬ ‫داراي‬ ‫جت‬ ‫پالس‬ ‫موتورهاي‬
.‫باشد‬ ‫مي‬ ‫آن‬ ‫دريچه‬
‫تود‬ ‫ابتدا‬ ،‫موتورها‬ ‫گونه‬ ‫اين‬ ‫در‬‫دريچه‬ ‫ماندن‬ ‫بسته‬ ‫سبب‬ ‫كه‬ ‫پذيرد‬ ‫مي‬ ‫صورت‬ ‫موتور‬ ‫داخل‬ ‫در‬ ‫انفجار‬ ‫از‬ ‫بزرگي‬ ‫ه‬
.‫آورد‬ ‫مي‬ ‫هجوم‬ ‫آنجا‬ ‫طرف‬ ‫به‬ ‫هوا‬ ‫باشد‬ ‫مي‬ ‫آن‬ ‫انتهاي‬ ‫قسمت‬ ‫موتور‬ ‫از‬ ‫هوا‬ ‫فرار‬ ‫راه‬ ‫تنها‬ ‫چون‬ .‫شود‬ ‫مي‬

28. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫مي‬ ‫تازه‬ ‫هواي‬ ‫ورود‬ ‫و‬ ‫دريچه‬ ‫شدن‬ ‫باز‬ ‫باعث‬ ‫كه‬ ‫آمده‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫مكشي‬ ‫حالت‬ ‫يا‬ ‫خال‬ ،‫هوا‬ ‫ک‬ ‫تر‬ ‫نتيجه‬ ‫در‬.‫شود‬
‫و‬ ‫گردد‬ ‫مي‬ ‫وارد‬ ‫تازه‬ ‫گاز‬ ‫انفجار‬ ‫و‬ ‫تراكم‬ ‫صرف‬ ‫و‬ ‫بازمانده‬ ‫خروج‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫محترق‬ ‫هواي‬ ‫مقداري‬ ،‫حالت‬ ‫اين‬ ‫در‬
.‫كند‬ ‫مي‬ ‫پيدا‬ ‫ادامه‬ ‫ترتيب‬ ‫همين‬ ‫به‬ ‫سيكل‬
‫جت‬ ‫پرشر‬ ‫های‬ ‫موتور‬Pressure Jet
. ‫ندارد‬ ‫جت‬ ‫پيشران‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫هوايي‬ ‫صنايع‬ ‫در‬ ‫كاربردي‬ ‫امروزه‬ ‫جت‬ ‫موتور‬ ‫اين‬
‫موتو‬ ‫اين‬. ‫دانست‬ ‫جت‬ ‫رم‬ ‫موتور‬ ‫از‬ ‫ابتدايي‬ ‫طرحي‬ ‫ميتوان‬ ‫را‬ ‫ر‬

29. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫بااليي‬ ‫قسمت‬ ‫از‬ ‫سوخت‬ ‫جت‬ ‫پيشران‬ ‫اين‬ ‫در‬‫به‬‫داخل‬‫لوله‬‫اي‬‫چند‬‫تكه‬‫كه‬‫از‬‫باال‬‫به‬‫پايين‬‫قطور‬‫تر‬‫ميگر‬‫دد‬
‫پاشيده‬‫ميشود‬‫و‬‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫تكه‬ ‫چند‬ ‫لوله‬ ‫اين‬ ‫مابين‬ ‫كه‬ ‫فواصلي‬ ‫از‬ ‫همچنين‬ ‫و‬ ‫لوله‬ ‫دهانه‬ ‫و‬ ‫بااليي‬ ‫قسمت‬ ‫از‬
‫و‬ ‫تازه‬ ‫هواي‬. ‫ميگردد‬ ‫مخلوط‬ ‫سوخت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫لوله‬ ‫ارد‬
‫كردن‬ ‫گرم‬ ‫براي‬ . ‫ميگردند‬ ‫محترق‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫احتراق‬ ‫محفظه‬ ‫وارد‬ ‫هوا‬ ‫و‬ ‫سوخت‬ ‫مخلوط‬ ‫سپس‬‫سوخت‬‫پيش‬‫از‬
‫عمل‬‫احتراق‬،‫لوله‬‫سوخت‬‫رسان‬‫را‬‫در‬‫محفظه‬‫احتراق‬‫و‬‫بدور‬‫جدار‬‫داخلي‬‫آن‬‫ميپيچانند‬‫و‬‫به‬‫اين‬‫ترتيب‬
‫سوخت‬‫گرما‬‫را‬‫از‬‫توده‬‫گاز‬‫داغ‬‫محترق‬‫ش‬‫ده‬‫دريافت‬‫ميكند‬‫و‬‫گرم‬‫ميشود‬،‫به‬‫اين‬‫ترتيب‬‫عمل‬‫احتراق‬‫نيز‬‫ب‬‫ا‬
‫كيفيت‬‫بهتري‬‫انجام‬‫ميگردد‬.

30. ‫ایالم‬ ‫خلبانی‬ ‫آموزشگاه‬
‫فرجی‬ ‫مسعود‬
‫جت‬ ‫سکرام‬ ‫های‬ ‫موتور‬Scram Jet
‫واژه‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫موتورها‬ ‫اين‬ ‫نام‬Super Sonic‫و‬Combustion‫مافوق‬ ‫سرعت‬ ‫در‬ ‫انفجار‬ ‫معناي‬ ‫به‬ ‫كه‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬
.‫است‬ ‫صوت‬
‫ه‬ ‫سرعت‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫موتور‬ ‫گونه‬ ‫اين‬‫سونيك‬ ‫هايپر‬ ‫اي‬Hyper Sonic‫مشابه‬ ‫بسيار‬ ‫آنها‬ ‫كار‬ ‫طرز‬ ‫و‬ ‫روند‬ ‫مي‬ ‫كار‬ ‫به‬
.‫باشد‬ ‫مي‬ ‫تغييراتي‬ ‫با‬ ‫جت‬ ‫رم‬ ‫موتورهاي‬
‫باالي‬ ‫سرعت‬ ‫با‬ ‫هوا‬ ‫كه‬ ‫حالي‬ ‫در‬ ‫هوا‬ ‫هاي‬ ‫مولكول‬ ‫ساختن‬ ‫مشتعل‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫توجه‬ ‫قابل‬ ‫نكته‬ ‫اين‬4‫موتور‬ ‫وارد‬ ‫ماخ‬
‫ا‬ ‫تورنادو‬ ‫گردباد‬ ‫در‬ ‫كبريت‬ ‫كردن‬ ‫روشن‬ ‫مانند‬ ،‫گردد‬ ‫مي‬!‫ست‬
‫چه‬ ‫كه‬ ‫كرد‬ ‫درک‬ ‫توان‬ ‫مي‬ ‫جا‬ ‫همين‬ ‫از‬ ‫و‬
‫به‬ ‫توخالي‬ ‫لوله‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫عظيمي‬ ‫تكنولوژي‬
.‫است‬ ‫شده‬ ‫گماشته‬ ‫كار‬
‫داراي‬ ‫هواپيماي‬ ‫اولين‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫ذكر‬ ‫شايان‬
‫هواپيماي‬ ،‫جت‬ ‫سكرم‬ ‫موتور‬X-43‫باالي‬ ‫آن‬ ‫سرعت‬ ‫كه‬ ‫است‬0.‫باشد‬ ‫مي‬ ‫ماخ‬