Van Giezen zal ingaan op de vele mogelijke varianten in warmtepomptechniek en het energiebesparingspotentieel ten opzichte van traditionele verwarmingssystemen. Hierbij ook duidelijk ingaan op het basis principe dat een warmtepomp energie verplaatst in plaats van opwekt. Voor het verplaatsen van deze energie moet hij aanwezig zijn. Dit noemen we de bron. Deze bron is de basis van het systeem en brengt de nodige eisen met zich mee. Simpele basis regels bepalen of deze technieken mogelijk zijn toe te passen bij uw potentiele opdrachtgever en zo een stap te maken in duurzaamheid. Dit in de vorm van energie besparing en/of verminderde uitstoot van CO2.

1. Van klimaatakkoord naar het nieuwe verwarmen
Dick van Giezen

2. AGENDA
Klimaatakkoord Parijs
Regelgeving voor de HVAC
EPBD, EcoDesign, F-gassen
HVAC apparatuur in de toekomst
Warmtepomp oplossingen
Minder milieu belastende koudemiddelen
Nieuwe HFO als extra mogelijkheid
2

3. F-gas
HFK reductie
& gebruiksbeperking
Minimale
component en
systeem
rendementen
EcoDesigns
Laag GWP koudemiddel
2013, 2015, 2016,
2017, 2019…
2006, 2014
KLIMAAT AKKOORD
Nationale Regelgeving
(incl. EPBD invoering)

4. Installatiekeuringen elke 5 jaar.
Gebouwen met airconditioningsystemen met een koelvermogen van:
• 12 – 45 kW Inspecteur A.
• > 45 kW Inspecteur B.
Opleidingen Inspecteur A zijn in 2014 gestart (F-gassen + EPBD module).
Opleidingen Inspecteur B zijn in 2015 gestart.
Vanaf 2014 al verplicht
EPBD

5. 5
Koelmachines en warmtepompen
Mid-LowTemp
proceskoeling
ENER Lot 1
Comfort koeling
HighTemp proceskoeling
ENER Lot 21
Comfort verwarming
Verwarming + tap water
ENER Lot 1
Koelmachines warmtepompen Warmtepomp systemen
Efficiency Criteria SEPR
 s cool SEER (comfort)
SEPR (process)
 s heat SCOP (comfort)
SHW (heet water)
Regelgeving status Voted 1st Draft Gepubliceerd
Implementatie
July 2016 (tier 1)
July 2018 (tier 2)
~ 2017 (tier 1)
~ 2019 (tier 2)
Sept 2015 (tier1)
Sept 2017 (tier 2)
Eco Design stuurt op hoge deel last efficiency
ECODESIGN

6. 6
 ηs = Totale primaire en seizoensgebonden
rendement in %
 Maakt het vergelijk tussen apparaten met
verschillende energiebronnen mogelijk,
ketels wp, gasgestookte wp, E-heaters
etc.
Ƞs = nieuwe energie efficiëntie eenheid voor ruimte
verwarming & koeling in de toekomst.
ηs

7. Koudemiddel Ozon
Afbraak
Global Warming
Potentential
R11 1 4000
R12 1 8500
R22 0,05 1700
R134a 0 1430
R404A 0 3700
R407C 0 1700
R410A 0 2088
R32 0 675
R1234ze 0 <1
R1233zd 0 <30
R290 0 3
R410A ?
R134A ?
R407C ?
F-GASSEN
Van ozonafbraak naar broeikaseffect

8. ONTWIKKELINGEN VAN DE LAATSTE JAREN
Supermarkt
Transport
HVAC

9. HFC407C
HFC410A
1994 2000 >2007
HCFC22
HFC407C
HFC410A
-15%
-54%
Lekdicht koudemiddel circuit
KOUDEMIDDEL INHOUD
REDUCTIE
LEK REDUCTIE ENERGIE EFFICIENCIE VERBETERING
ENERGIE
VERBRUIK
1995 >1997 >2208 >2012
+73%
+104%
HFC134a
HFC134a
HCFC22
HFC134a
+42%
KOELMACHINES / WARMTEPOMPEN

10. HVAC APPARATUUR IN DE TOEKOMST
Hogere primaire
rendementen
Minder milieu
belastende
koudemiddelen

11. Rendement regels
Koeling
Energie
Verwarming
45°C
Hoe hoger de
temperatuursprong hoe lager
het rendement
Verwarming .
Energie toevoer
Huidige technologie is max
60°C temperatuursprong op
basis van primair rendement
= COP
STANDAARD WARMTEPOMP TECHNIEK
15°C

12. MCHX
coil
LUCHT VERSUS WATER WARMTEPOMPEN

13. LUCHTIGE UITVOERINGEN IN 1963

14. DE BUITENLUCHT ALS “NATUURLIJKE” BRON
Lucht van -10° is absoluut warm maar toch….

15. CAPACITEITSREDUCTIE
15

16. 16
LUCHT/WATER WARMTEPOMP

17. WATERIGE UITVOERINGEN

18. +
Verwarming
Warmtepomp
Koelmachine
SLIMME CO2 FOOTPRINT REDUCTIE IN DE UTILITEIT

19. DHPA UW WARMTEPOMP PARTNER

20. HYBRIDE OPLOSSING VOOR BESTAANDE BOUW
20

21. Verwarmings capaciteit 4MW
Jaar COP: 4.0+
Jaarlijkse besparing: $260,000
70°C
70°C
62.6C 56.8°C
41.6 °C 29.8 °C 19.9 °C
PAC 4 PAC 3 PAC 2 PAC 1
6 °C
PAC 5
11.9 °C 5.2 °C
47.3°C51.5°C
41.6 °C
PAC5:
secours
59 °C
7.1 °C
783 kW
43.8 °C
750 l/mn
1882 kW
40°C
1565 l/mn
E1
E2
DRY= 0
70°C
70°C
62.6C 56.8°C
41.6 °C 29.8 °C 19.9 °C
PAC 4 PAC 3 PAC 2 PAC 1
6 °C
PAC 5
11.9 °C 5.2 °C
47.3°C51.5°C
41.6 °C
PAC5:
secours
59 °C
7.1 °C
783 kW
43.8 °C
750 l/mn
1882 kW
40°C
1565 l/mn
E1
E2
DRY= 0
Uitgangs
ontwerp
Carrier
Oplossing
WARMTEPOMP IN STADSVERWARMING 70ºC

22. HOGERE RENDEMENTEN BIJ HOGERE TEMPERATUREN
22
1x warmtepomp
evaporator
Condenser
63°C
40°C
12°C 35°C


COP = 3,2
35°C 12°C
40°C63°C
SIMPLIFIED CARNOT CYCLE
2x Warmtepomp in serie tegenstroom

35°C 22°C
53°C63°C
22°C 12°C
40°C53,°C
COP = 4,4



23. WERKENDE SYSTEMEN
Project PIONEN Stockholm, Zweden
2 mW 61XWH0802 Temperatuur. 70°C
23
Stadskantoor Utrecht
3 mW Temperatuur. 55°C

24. BENG EN WARMTEPOMPEN
Chilled beams
Flexible ductworks
Connecting box
MT2I (fan)
0 Pa
VSD
Return air
Enthalpy wheel
Fresh air
Exhaust air
AHU
30RH09
~
Electric
heater
Chilled beams
Flexible ductworks
Connecting box
MT2I (fan)
0 Pa
VSD
Return air
Enthalpy wheel
Fresh air
Exhaust air
AHU
~
Electric
heater
Air conditioning Sanitary Hot
Water
Energy
sources
Thermal Energy Usage
Toilets flush
P VSD
VSD P
V1
V3V2
N1 N2 N3
30RH
Energy
storage
Air conditioning Sanitary Hot
Water
Energy
sources
Thermal Energy Usage
Toilets flush
P VSD
VSD P
V1
V3V2
N1 N2 N3
30RH
Energy
storage
Energy loop
with
reversible
water to
water
modular
heat pumps
AirsideWaterside
Outside air
New
development
Distributed Water Loop Advanced System Proposal

25. WARMTEPOMP ALS OPTIMALISATIE WKK
25
Project WKK tuinbouw
9% rendement verbetering

26. Max LWT: 65°C
Min OAT: -20°C
LUCHT/WATER ALLEEN VERWARMEN
EEVECO
HX
Vapour Injection
Scroll
Condenser
Evaporator
m
m + i
i
EEVMAIN

27. TAPWATER WARMTEPOMPBOILER
• Gebruik retour van de vloerverwarming als warmtebron
• Water temperaturen tot 65 °C
3/4''
CLAPET ANTI- RETOUR 1''
ALIMENTATION RESEAU
D'EAU DE VILLE
3/4''
SI LA PRESION DU RESEAU EST
SUPERIEURE A 4 BARS
PREVOIR IMPERATIVEMENT UN
LIMITEUR DE PRESSION
( NON PREVU AVEC LE
CHAUFFE-EAU )
GROUPE DE
SECURITE
( fourni avec l'appareil )
1''
RETOUR
INSTALLATION
Raccordement sur retour
plancher de préférence si
installation plancher +
radiateurs.
Si radiateurs uniquement
installer le kit vanne 3 voies
afin de limiter
la température de captage à
35°C maximum.

28. WARM TAP WATER D.M.V. CO2 WARMTEPOMP

29. CO2 WARMTEPOMP VOOR TAP WATER

30. ABSORPTIE WARMTEPOMP
1,4 kW warmte van > 90°C levert 2,4 kW
warmte laag temperatuur en 1 kW Koeling

31. MINDER MILIEU BELASTENDE KOUDEMIDDELEN
R134a
R12
R22
R407C
R32
R410A
R404AR507
R125
R502
Volumetrische capaciteit
Verdampings-
druk
R123
R11
R1234ze(E)
R1233zd

32. 2 kg lekkage in 2 minuten bij 25 graden celsius en 95% RV
R1234ZE ONSTEKINGSTEST IN BESLOTEN KAST

33. 33
MAAR: HOGERE RENDEMENTEN
7,3
4,8
6,7
7,7
5,0
7,0
Water-cooled ESEER Air-cooled ESEER Water-source SCOP
HFC-134a HFO-R1234ze(E)
+5% Verbetering
In koelen en warmtepomp
Source: Preliminary product data for information only. Final product data will be submitted by Carrier to Eurovent company during
2016.
Watergekoeld ESEER Luchtgekoeld ESEER Warmtepomp SCOP

34. HFO GEEFT EXTRA MOGELIJKHEDEN
~70°C
~85°C
TOENEMENDEWARMTEWATER
TEMPERATUUR
CAPACITEITS RANGE IN LEVERINGSPAKKET < 5MW
~65°C
~80°C
HIGHTEMPS
HFO SCHROEF
250-1250kW
SCHROEF
HOGE TEMPERATUREN
HFO voor uitgebreide
mogelijkheden tot 82°C
heet water
Mogelijkheden voor
centrifugaal machines
<85°C
CENTRIFUGAAL
HFO
CENTRIFUGAAL
5MW : MACHINE

35. R1234ZE(Z) EXTRA MOGELIJKHEDEN
35
EWT °C 47
LWT °C 42
koeling kW 3594
EWT °C 77
LWT °C 70
verwarming kW 4300
input kW 714
COP 6,0

36. Koelmiddel optimalisatie en minimalisatie
gecombineerd met goed toegepaste warmtepomp
technologie zijn de BREEAM oplossingen in de
HVAC voor de komende jaren.