лекц-3

1. 간호학 개론
Introduction to Nursing
Сувилахуйн удиртгал
Kasil Oh, RN. PhD
Professor Emeritus, Yonsei University
Doctor Professor,
International Ulaanbaatar University, School of
Nursing

2. Kasil Oh , PhD, RN
2016. 3.28

3. 간호학입문
안녕하세요~
오가실입니다!

4. 간호학입문
간호의 메타파라다임: 간호에서 꼭 알아야 할 지식, 간호를 설
명한다.
 A metaparadigm is the global perspective of a discipline that
identifies the primary phenomena that are of interest to that
discipline and explains how the discipline deals with those
phenomena in a unique manner(Fawcett, 1992).
 Metaparadigm гэдэг нь дэлхий дахины мэргэжлийн
чиг хандлага сонирхол болон үндсэн үзэгдлийг
тодорхойлж, мэргэжлийн чиг хандлагын өвөрмөц
үзэгдлийн шийдэн тайлбарладаг чиг хандлага юм.
(Фосетт, 1992)

5. Хүн
эрүүлмэнд
Байгал
орчин
Мэргэжлийн
сувилагч

6. 간호학입문
간호의 대상: Person 사람 Сувилахуйн үйлчлүүлэгч:Хүн
 개인(person) Хүн
 가족(Family) Гэр бүл
 집단(group) Бүлэг
 조직(organization) Байгууллага
 지역사회(community) Нийгэм

7. 간호학입문
도대체
“사람” 이란 무엇일까?
What about Person?
Хүний тухайд ?
Хүн гэж хэн бэ?

8. 간호학입문사람의 신체, 정신, 사회, 영적, 발달적 측면
Бие мах бодь, оюун санаа,нийгэм,сүнсний
хөгжил
Бие махбодь
Оюун санаа
нийгэм
сүнс
хөгжи
л
Гэр бүл Хамт олон
нийгэ
м
орчин

9. эс
Хүний доод тогтолцоо болон дээд тогтолцоо хүртэл
эд
эрхтэн
хүн Гэр бүл
Нийгэм

10. 1. The Person: Holistic Хүний Нэгдмэл
 The words holistic and holism are derived from the Greek word meaning
whole. Holism is basically a theory in which the universe, and especially
living nature,
 is interacting wholes that are more than the sum of their parts.
 the parts of person as dependent on each other and coordinated in a
systematic fashion.
 one part of a person indicates the need to consider how that part
interrelates with all other parts of the person.
 An appreciation for the parts as whole suggests the purpose and function of
each individual part.
 Holism /нэгдэл/ гэсэн үг нь Грек үгнээс гаралтай . Holism онол нь
орчлон ертөнц, тэр дундаа амьд байгаль.
Тэдгээр нь бүхэлдээ хоорондоо уялдан харилцаатай байдаг ба өөр х
оорондоо хамааралтай систем загвартай .
хүний нэг хэсэг нь тэр хэсэг нь хүний бусад бүх хэсгүүд нь хэрхэн у
ялддаг вэ авч үзэх шаардлагатайг харуулж байна.

11. 간호학입문사람의 신체, 정신, 사회, 영적, 발달적 측면
Бие мах бодь, оюун санаа,нийгэм,сүнсний
хөгжил
Бие махбодь
Оюун санаа
нийгэм
сүнс
хөгжи
л
Гэр бүл Хамт олон
нийгэ
м
орчин

12. 간호학입문
1. Holistic person 전인
1. Хүн: Цогц хүн
 어원: Holistic & Holism (Greek): Whole
 사람의 부분은 상호 관계하며 전체를 위하여 기여한다. Хүмүүсийн зарим хэсэг нь
хоорондын харилцаанд хувь нэмэр болдог
 부분은 상호 의존하며 체계적인 방법으로 조화를 이룬다. Зарим хэсэг нь харилцан
түшэлцэн системийн тогтолцоогоор зохицон амьдардаг.
 전체는 부분의 합보다 더 크다. Ерөнхий хэсэг нь илүү том
 부분: Хэсэг
1. biophysical 신체, Бие махбодь
2. psychological 정신, Оюун санаа
3. social 사회, нийгэм
4. cognitive 인지 танин мэдэх

14. 생각해봅시다. Бодож үзэцгээе
사람의 여러 측면의 상호작용에 대하여
 신체가 기능을 못하면 어떤 일이 생길까요?
 정신이 혼미하거나 기능을 못하면?
 사람이 혼자 살게되면 정신, 신체. 사회 측면에는 어떤
변화가 올까요?
 인지발달에 정상적으로 되지 않으면 사람의 여러 측면에 영향을 줄까요?
 Бие мах бодь нь үүрэгээ гүйцэтгэж чадахгүй бол ямар асуудал үүсэх
вэ ?
 Оюун санаа самуурч үүрэгээ гүйцэтгэтгэж чадахгүй бол яах вэ?
 Хүн ганцаараа амьдардаг бол оюун санаа, бие мах бод, нийгэмийн
харилцаанд ямар өөрчлөлт гарах вэ?
 Танин мэдэхүйн чадвар хөгжихгүй бол хүний юунд хэрхэн нөлөөлөх
вэ?

16. 간호학입문Holistic person
Цогц хүн
Танин
мэдэхүйн
Удамшилынсуурьболонсүсэг
бишрэлийнхандлага
Сэтгэл зүйн
Бие мах бодийн
Нийгмийн

17. Variables of Person Хүний хувьсгал
 Biological
биеийн мах бодийн
 Psychological,
сэтгэлзүйн
 Sociological,
нийгмийн “BEING”
 Spiritual
сүнсний
 Developmental,
Хөгжилийн
간호학입문

18. 우리의 몸은 자동차와 같습니다. Бидний бие яг машин шиг
자동차는 목적지까지 가는데. Машин нь зорьсон газарлуугаа явдаг.
필요한 도구입니다. Хэрэгтэй багаж хэрэгсэл юм.
몸 역시 우리가 살아가는데 Бие мах бодь нь биднийг амьдруулдаг.
필요한 도구입니다. Хэрэгтэй багаж хэрэгсэл юм.
몸은 내가 아니라 내 것입니다. Бие мах бодь би биш би юм.
몸을 관리하고 있는 것은 정신입니다. Биеийг захирч байдаг зүйл нь оюун
ухаан юм.
몸에 탈이 났으면 Бие мах бодид саад учирвал
먼저 몸을 관리하고 있는 Эхлээд биеийг захирч байдаг
자기의 정신을 불러 Бидний оюун ухаан дуудан
맹렬히 꾸짖어야 합니다. Ширүүнээр зэмлэдэг.
정신이 빠진 채 살아가면 Оюун ухаан алдагдсан чигээрээ амьдарвал
몸은 계속 아플 수밖에 없습니다. Бие мах бодь өвдөхөөс өөр аргагүй юм.
그런 사람에게 약국과 병원은 тийм хүнд эмийн сан, эмнэлэг
임시방편일 뿐입니다. Түр зуур л тусалж чадна.
큰 상처에 일회용 밴드를 갖다 том шарханд нэг удаагын шархны лент аваад
붙인 것에 지나지 않습니다. Наагаад өнгөрөх зүйл биш юм.

19. 간호학입문
2. The person: Has Basic Needs
사람은 기본 욕구 를 가지고 있다.
Хүн физиологийн үндсэн хэрэгцээтэй
байдаг
 Activity & Rest 활동과 휴식 хөдөлгөөн ба амралт
 Security & Safety 안전과 안정, аюулгүй байдал ба тогтвортой
байдал
 Oxygen 산소, хүчилтөрөгч
 Nutrition & elimination 영양과 배설, хоол тэжээл ба ялгаруулалт
 Sexuality 성 욕구 бэлгийн харилцаа

21. 간호학입문
4. The person : Growing & Developing throughout life
long 사람은 태어나서부터 발달한다. Хүний өсөлт хөгжил
 Life cycle;
 Ургийн үе-Fetus
 Нярай үе-Newborn
 Хөхүүл үе-Infant
 Балчир үе-Toddler
 Сургуулийн өмнөх нас-Preschooler
 Сургуулийн нас-Schooler
 Өсвөр нас -Pubescent
 Залуу нас-Adolescence
 Дунд эргэм нас-Adulthood
 Ахимаг нас-Elderly

22. Growing person : Developing throughout life
long
Physical 신체발달 бие махбодийн хөгжил
Social 사회발달-Erickson нийгмийн хөгжил
Mental 인지발달-Piaget танин мэдэхүйн хөгжил
Spiritual 영적 발달 сүнсний хөгжил

26. 1. Cephalo-caudal:
head-to-tail толгой сүүл
2. Proximo-distal:
near-to-far ойр- хол
3. Differentiation: 구체적이고
목적지향적
ялгаа: бодит зорилга чиглэлтэй.
Patterns of growth & development: Directional trends
Өсөлт ба хөгжлийн загвар: Чиг хандлага

27.  Middle childhood: 6 to 12 years
 Late childhood: 11 to 19 years
Prepubertal: 10 to 13 years
Adolescence: 13 to 18 years
Developmental Age Periods 2

28. The person: Self-actualizing person
3. Өөрийгөө идэвхижүүлэх
 A human need is something that is a requirement for the
person’s well-being. Theory of human motivation by
Maslow(1954) described the relationship of motivation and
needs.
 human behavior is motivated by needs.
Хэрэгцээ нь хүний зан үйлийг
идэвхижүүлдэг
 five levels of needs and organized them into a hierarchical
order
Хэрэгцээний таван түвшинг тодорхойлж,
шатлан ангилсан.

29. 간호학입문
사람의 욕구 구조
Өөрийг
өө
идэвхж
үүлэх
Хүндэтгүү
лэх
Хайрлах,
харъяалагдах
хэрэгцээ
Аюулгүй байдлын
хэрэгцээ
Физиологийн

30. Maslow’s Hierarchy of needs
Priority of Human Needs
Хүний үндсэн хэрэгцээнүүд

31. Theoretical perspectives
Онолын хэтийн төлөв

34. Psychoanalytic development: S. Frued(1856-1939)
4.1 ФРЕЙДИЙН ОНОЛ
 Хөхөх шат (0-1.8нас)
 Бие засч сурах үе шат (1.8– 3нас )
 Хүйсийн ялгаагаа мэдэх үе шат(3-6 нас)
 Далд үе (6-12нас)
 Бэлгийн бойжилтийн үе шат (12 дээш)

36. 스캔_2006스캔_2006-09-29

37. Psychosexual development: S. Frued
ФРЕЙДИЙН ОНОЛ
 Хөхөх шат (0-1.8нас)
Энэ үед биологийн хэрэгцээгээ хангах, таашаал эдлэх үйл явц нь
хүүхэдийн амны хөндийтэй нягт холбоотой байдаг. Хөхөх үедээ
хэт бөөцийлсөн ба хангалтгүй асарсан хүүхэд цаашдаа хөхөлтийн
идэвхгүй хэв шинжийн хүн болдог ба орчноосоо эхийн хайрыг
хүсэн хүлээгч, ямар ч үнэ цэнэнээр хамаагүй сайшаал, дэмжлэг
эрж байдаг, сэтгэл зүйн хувьд идэвхгүй, хашир суугаагүй, бусдаас
хэт хамааралтай болдог.
Ойролцоогоор зургаан сартайгаас эхлэн хөхөх шатны хоёрдугаар
үе буюу хөхөн түрэмгийлэх үе эхэлнэ. Хүүхдэд шүд ургаж, ээжийн
хээ эзгүйд болон таашаалыг нь хойшлуулснаас болж үүссэн
бачимдлаа мөөмөө хазах, зажлах зэргээр илэрхийлдэг. Энэ үедээ
сэтгэцийн энерги зохистойгоор зарцуулагдалгүй хуримтлагдвал
насанд хүрсэн хойноо “үгээр идэмтгий”, хэрүүлч, гутрангуй,
орчноо хэт цэнэдэг болно. Өөрөөр хэлбэл хүнтэй харилцах харил
цааны элемент энэ үед бий болдог байна.

38. Psychoanalytic development: S. Frued
ФРЕЙДИЙН ОНОЛ
 Бие засч сурах үе шат (1.8– 3нас )
Хүүхэд ялгадсаа барих болон гадагшлуулахтай холбоотой зохих таашаалыг
эдэлдэг. Шулуун гэдэс, давсагны үйл ажиллагаагаа хянаж сурах нь хэдийгээр
мэдрэл булчингийн хөгжилтэй холбоотой байдаг боловч эцэг эхчүүд ба түүнийг
орлож байгаа хүмүүс хүүхдийг хэрхэн бие засуулж сургаж байгаагаас хожмынх
хөгжил шалтгаалдаг. Өөрийн хяналтын бүх хэлбэр нь энэхүү үе шаттай холбоотой.
Хүүхэд бие засч сурахтай холбоотой үүсдэг бачимдал, түгшүүрт эцэг эхийн зүгээс
хандах үндсэн хоёр хандлага:
1. Хэт хатуу чанга хандаж өмдөндөө бааж шээхээр загнадаг бол :
- хүүхэд зөрүүдлэн эсэргүүцнэ.
- “тэвчих” хандлага хэтэрсээр зан байдлын бусад хэлбэрт нөлөөлөн
“хорголоо тоолсон” хүн болно.
- сүйтгэмтгий, тайван биш, түрэмгий хүн болно.
2. Тогтмол бие засч байгааг нь урамшуулах. Энэ хандлага нь хүүхдийг өөрийгөө
өөдрөгөөр үнэлэх үнэлгээнд сургадаг.
Энэ үе шатны гол онцлог нь хүн өөрийгөө жолоодох анхны алхмыг бие
махбодийнхоо дотоод хэрэгцээ зохицуулж буй үйл явцтай холбоотой байдаг.

39. Psychoanalytic development: S. Frued
ФРЕЙДИЙН ОНОЛ
 Хүйсийн ялгаагаа мэдэх үе шат(3-6 нас)
Психосексуаль хөгжлийн энэ шатан дээр хүүхэд өөрийнхөө бэлэг эрхтэнийг
ажиглан оролдож, хүүхэд төрөхтэй холбоотой болон бэлгийн харьцаатай хол
боотой асуудлыг сонирхож эхэлдэг.
Эцэг эхтэйгээ өөрийгөө адилтгаснаар хүүхдэд дараах өөрчлөлтүүд гар
даг.
- Үнэт зүйлс, ёс зүйн хэм хэмжээ, тогтсон чиг хандлага, бэлгийн үүрэгт
эй холбоотой зан үйлийн загвар зэрэг эр хүнд байвал зохих олон чанаруудыг
эзэмшдэг. Эрэгтэй хүүхэд хожим нь насанд хүрэх үедээ өөрийн ээж шигээ эм
эгтэйг “ухамсаргүй” хайж байхад, эмэгтэй хүүхэд аав шигээ хүнийг далдуур э
рж байдаг.
- Хүүхэд өөрийн хүсэл тэмүүллээ хязгаарлан барьж эцэг эхийнхээ хори
г саад, ёс зүйн үндсэн хэм хэмжээг хүлээн авч байгаа явдал бол энэ насны зө
рчил тайлагдсаны гол үр дүн юм. Энэ нь супер – эго буюу ёс суртахуун төлөв
ших үндэс болдог.
- Хэрэв энэ шатан дээр хэрэгцээний хуримтлалд орсон бол эрэгтэй хүү
хэд хожим нь сагсуу, хуумгай байдлаар өөрийгөө авч явдаг. Харин эмэгтэйчү
үд нь сээтэгнүүр, бусдыг уруу татамтгай, бэлгийн харьцаандаа гэнэн, гэмгүй
шинжтэй мэт боловч замбараагүй харьцаатай байдаг.

40. Psychoanalytic development: S. Frued
ФРЕЙДИЙН ОНОЛ
 Далд үе (6-12нас)
Хүүхдийн бэлгийн амьдралыг сонирхох сонирх
ол буурч нийгмийн ба оюуны чадвар хөгждөг. Д
алд үед либидогийн байрлах дур тачаалын бүс х
үүхдийн биед үүсдэггүй байна.

41. 4.2 Psychosocial development: Erickson(1902-1994)
Эриксоны хөгжилийн үе шатууд

45. 간호학입문
Development Tasks – Erikson -
61years and on,
late adulthood
25-60years
20-25years
12-19years
6-11years
4-5years
1-3years
Birth-1year Basic trust versus
Mistrust итгэлцэл
болон үл итгэлцэл
Autonomy versus
Shame and doubt
бие даалт, ичгүүр
эргэлзээ
Initiative versus
Guilt санаачлага гэм буруу
Industry versus
Inferiority үйлдвэрлэгч чих
зөөлөн
Identity versus
Role confusion ялгарал ,
үүрэгээ ухамсарлах
Intimacy versus
Isolation дотно харилцаа
тусгаарлалт
Generativity versus
Stagnation нөхөн үржих ,нас
тогтох
Ego integrity versus
Despair тайвшрал,
цөхрөл

47. Cognitive development인지발달-Piaget (1896-1980)
ТАНИН МЭДЭХҮЙН ХӨГЖЛИЙН ПИАЖЕГИЙН ОНОЛ
1. Sensorimotor Level: Birth to 2 Years
감각운동기 (출생-2세): 환경에서 감각과 운동 환동을 통해 환동을 조직. 모방, 기억,
사고의 시작.단순 반사적 행동에거 목적성 행동으로 발전
 반사운동 (출생-1개월)
 일차순환 반응 (1-4개원)
 이차순환 반응 (4-8개월)
 이차순환 반응의 협응 (8-12개월)
 삼차 순환 반응 (12-18개월)
 사고의 시작 (18-24개월)
1. НЭГДҮГЭЭР ҮЕ ШАТ : ХҮРТЭХ ХӨДӨЛГӨӨНИЙ ШАТ (0-2нас)
• анхдагч схем (зориудын биш рефлексийн үйлдэл) Хөхөх, харах, базах
• хоёрдогч схем (рефлексийн схемүүд нь ухамсарын хяналтанд орно)
Тухайлбал, нялх хүүхэд ямар нэг зүйлийг нэгэн зэрэг харж, барьж ав
ах, (анхдагч) төдийгүй барьж авахын тулд харж байж болно (хоёрдог
ч).
• гуравдагч схем (базах биш шидэх, өнхрүүлэх зорилгоор өөр үйлдлүү
д хийж болно)
• сэргээн санах ой

49. 4.3 Cognitive development인지발달-Piaget 2
Танин Мэдэхүйн Хөгжлийн Пиажегийн Онол
2. Preoperational Level: Age 2 to 7 Years
전조작기(2-7세): 일반적 관점에서 사고기능
자기중심적,
 전 개념적 사고 (2-4세)
 직관적 사고 (5-7세)
2. ХОЁРДУГААР ҮЕ ШАТ : ҮЙЛДЭЛ ТӨЛӨВШИХӨӨС ӨМНӨХ ШАТ (2-7нас)
 хийсвэр төлөөллийг хэрэглэх чадвартай болно
 Хэл яриа хэрэглэн юмыг хараад ямар нэгэн хөдөлгөөн хийлгүйгээр дотроо тө
сөөлж чаддаг
 Юмсыг хооронд нь хийсвэрээр харьцуулах чадвартай болсноор нэгийг нөгөө
гөөр нь орлуулах чадвартай болдог
 сэтгэх шинж илрэх боловч санаа бодлоо нэгэн цогцоор илэрхийлэх чадвар эз
эмшээгүй байдаг.

50. Cognitive development
인지발달-Piaget 2
Танин Мэдэхүйн Хөгжлийн Пиажегийн Онол
3. Concrete operational stage (7-11세)
구체적 조작기: 보존개념, 유목화, 서열화, 가역성개념습득
3. ГУРАВДУГААР ҮЕ ШАТ : ТОДОРХОЙ ҮЙЛДЛИЙН ШАТ (7-12нас)
Юмсын тогтвортой хадгалагдах чанарыг олж мэддэг, ангилан бүлэглэх бол
он ургуулан бодож шилжүүлэх чанартай байдаг. Хүүхэд эгоцентризмээс и
лүү логикоор сэтгэх чадвартай болдог. Тогтвортой хадгалагдах чадвар бую
у нөхцөл байдал өөрчлөгдсөн ч юмсын шинж чанар тогтвортой хадгалагдд
аг гэдгийг хүүхэд мэдсэнээр оюун ухааны хөгжилд маш чухал өөрчлөлт га
рдаг. Өөрөөр хэлбэл, хүүхэд юмсын өнгөц харагдах хэлбэр ба түүний цаана
нуугдаж байгаа бодит байдлыг ялгаж салгаснаар юмсын зүй тогтлын талаа
р гүн гүнзгий мэдлэгтэй болно. Үүнээс гадна аливаа зүйлийг бүлэглэж, то
дорхой зүй тогтлоор нь жагсаан эрэмбэлж, шилжүүлэх чадвартай болдог.

51. Cognitive development
인지발달-Piaget 2
Танин Мэдэхүйн Хөгжлийн Пиажегийн Онол
4 . Formal Operations Level: Age 11 to 16 Years
형식적 조작기(11-16세): 과학적 사고 가능, 복잡한 언어과제, 가설적
문제해결
4. ДӨРӨВДҮГЭЭР ҮЕ ШАТ : ХИЙСВЭР ҮЙЛДЛИЙН ШАТ (12 дээш
)
7-12 насны хүүхэд юмсын багтаамж, тоо ширхэг, орон зай зэрэг
физик шинжүүдийн аль нэгийг нь ашиглан үйлдэл хийх чадвар
тай байдаг бол хийсвэр үйлдлийн шатанд эдгээр чадваруудыг н
эгэнт цогцолбороор сэтгэхэд дэвшил гардаг. Салангид, тусгай т
огтолцоог нэгтгэн ойлгох чадвар хийсвэр үйлдлийн шатанд бий
болсноор тодорхой ажиглагдахгүй байгаа зарим шинж чанарыг
хийсвэрлэн сэтгэх оюуны үйлдэл хийж чадна. Ингэхдээ тодорхо
й нөхцөл байдал дээр тулгуурлан сэтгэхийн зэрэгцээр илүү сист
емтэй, үндэслэлтэй, хийсвэрээр сэтгэх чадвартай байдаг.

52. 생각해 봅시다. Бодоод үзээрэй
 나는 어떤 사람인가? Би ямар хүн бэ?
 내가 아닌 다른 사람을 이해하려면 어떤 면을 이해야 할까?
 Би бусад хүмүүсийг ойлговол ямар хүнийг
ойлгох вэ?