SlideShare a Scribd company logo
1 of 17
УЛС
ТӨР
Т рийг удирдах урлаг буюуө POLICU /грек/
2
ТӨР-Сонирхлыг хэрэгжүүлэх үйл
явц/ Улс төрийн системийн
үндсэн институт
Төр бол түүхэн үзэгдэл. Төр нь
хүний үйл ажиллагааны хөгжлийн
явцад нийгмийн хэрэгцээ,
шаардлагаар бий болсон.
ТӨР үүсэх болсон ШАЛТГААН:
Шалтгаан
 Нутаг дэвсгэрээ бие биенээсээ зааглах
 Х д лм рийг шаардлагатай ед албаданө ө ө ү
зохион байгуулах
 Нийгмийн б лэг х м сийн хэрэгцээ, сонирхолдү ү үү
гол гол ялгаа бий болсон тул тэднийг харьцааг
зохицуулах
 рийн нутаг дэвсгэрийг гадны аюулаасӨө
хамгаалах
 Тухайн улсын х н амыг б хэлд нь захирах,ү ү
албадах замаар нийгмийн тогтвортой байдлыг
хангах
Төрийн онцлог шинж
05/29/14
ЗайлшгүйЗайлшгүй
АлбадлагаАлбадлага
БиеБие
ДаасанДаасан
НийтлэгНийтлэг
ОнцгойОнцгой
ЭрхЭрх
Төр үүсэхэд нөлөөлсөн гол хүчин
зүйлс
• Шашны онол- Т р, засаглалын эх сурвалжийг бурханыө
зарлиг, элчийн йл ажиллагааны бодит биелэлү
/С.Августин, Фома Аквинский, Ж.Маритен/
• Эцгийн эрхт ёсны онол- Гэр б лийн захирах, захирагдахү
ёсны р д н,дуурайллаар т р ссэн /Конфуций,ү ү ө үү
Аристотель, Р.Фильмер, Михаловский/
• Нийгмийн гэрээний онол- Т р нь ард т мэн хийгээдө ү
засаглалын хооронд байгуулсан гэрээний ндсэн дээрү
бий болсон. /Г.Гроций, В.Спиноза, Ж.Локк, Т.Гоббс,
Ж.Руссо, Н.Макиавелли/
• Нийгэм,эдийн засгийн онол- Х м с хоорондоо нэгдэж,ү үү
гаршсан з йлээрээ дагнан эрхлэх замаар хэрэгцээгээү
ил ханган х д лм рийн хуваарь тогтсон. /Платон, Сен-үү ө ө ө
Симон/
05/29/14
Төр үүсэхэд нөлөөлсөн гол хүчин
зүйлс
• Ангийн онол-Нийгмийн х д лм рийн хуваарь, нэмө ө ө үү
б тээгдэх н, хувийн мч бий болсноор нийгэм ашигү үү ө
сонирхлын хувьд эвлэршг й ангиудад хуваагдсанаарү
хэсэг б лэг х м сээс бусдыг албадан ноёрхох болж нэгү ү үү
анги бусад ангийг дарангуйлах замаар т р ссэнө үү
/К.Маркс, Ф.Энгельс, В.И.Ленин/
• Х чирхийллийн онол-Т р бол х чтэй х м сээс нийгэмдү ө ү ү үү
дарангуйллаа тогтоох байгууллага б г д эрх з й болө өө ү
х чтэй нь х чг йдээ ашиг сонирхлоо тулган х лээлгэхү ү ү ү
арга хэрэгсэл буюу х чирхийлэл, ялалтаар т рж,ү ө
бэхжиж, х гжд г. /Е.Дюринг, Л.Гумплович, К.Каутский/ө ө
• в залгамжлалын онол- рийн гэсэн газар баялагтай,Ө Өө
х чтэй, ч л т х м с газар нутгийг эзэрхэх, мчл хү ө өө ү үү ө ө
замаар тухайн орон зайд ноёрхох замаар т р ссэнө үү
/Цицерон, Гроций, Л.В.Хэллер/ *х чирхийллийн онолынү
эх сурвалж
•
05/29/14
Төр үүсэхэд нөлөөлсөн гол хүчин
зүйлс
• Сэтгэл з йн онол- Х ний оюун ухаан, сэтгэл авъяасү ү
билэг, асуудлын гарц, орцыг олох чадвар нь эрх мэдэлд
тэм лэх араншинг т р лсэн учраас т рийг х ний сэтгэхүү ө үү ө ү
чанараас урган гарсан б тээгдэх н. /Г.Тард/ү үү
• Органик онол-Т рийг бодит организмтай адилтган здэг.ө ү
Т рийг б хэлд нь бие гэж звэл т рийн байгууллага ньө ү ү ө
т ний эрхтэн, е м ч. Х м с организмын эд эс болдог.үү ү ө ү үү
Эдгээр эд эс, эрхтний чиг рэг хувьслын явцад х н,үү ү
болон амьтанд бий болдгийн адил нийгэм, т рийн эд эс,ө
чиг рэг бий болох замаар ссэнүү үү . /Платон, Г.Гегель,
Г.Спенсер/
• Улс т рийн антропологийн онол-Нийгэм, эдийн засгийнө
х чин з йлээс гадна ангийн бус х чин з йлс т рийнү ү ү ү ө
слийн гол шалтгаан. /Г.Классен, З.Фрейд, М.Саминз/үү
05/29/14
?ТӨР гэж юу вэ
~~Социологи хандлагаСоциологи хандлага
Тодорхой нутагТодорхой нутаг
дэвсгэрийн хүрээнд хүндэвсгэрийн хүрээнд хүн
амыг эрх зүйн үндсэнамыг эрх зүйн үндсэн
дээр удирддаг улсдээр удирддаг улс
төрийн нийтлэг эрхтөрийн нийтлэг эрх
мэдлийн зохионмэдлийн зохион
байгуулалт,институтбайгуулалт,институт
~~Социологи хандлагаСоциологи хандлага
Тодорхой нутагТодорхой нутаг
дэвсгэрийн хүрээнд хүндэвсгэрийн хүрээнд хүн
амыг эрх зүйн үндсэнамыг эрх зүйн үндсэн
дээр удирддаг улсдээр удирддаг улс
төрийн нийтлэг эрхтөрийн нийтлэг эрх
мэдлийн зохионмэдлийн зохион
байгуулалт,институтбайгуулалт,институт
~~Хууль зүйн хандлагаХууль зүйн хандлага
Хуулиар хэлбэршсэн улсХуулиар хэлбэршсэн улс
төрийн нийтлэг эрхтөрийн нийтлэг эрх
мэдлийг тодорхой нутагмэдлийг тодорхой нутаг
дэвсгэр, хүн амындэвсгэр, хүн амын
хүрээнд хэрэгжүүлэгчхүрээнд хэрэгжүүлэгч
хуулийн нийлбэр цогцхуулийн нийлбэр цогц
ТӨРИЙН ЭРХ МЭДЭЛ
Эх сурвалж нь ард т мний х сэл зориг байх ёстой. Энэ ньү ү
ард т мнээс ндсэн хуулийн дагуу хууль тогтоох,ү Ү
г йцэтгэх, ш х эрх мэдлийн байгууллагад шилж лсэн,ү үү үү
ард т мний х сэл зоригод тулгуурласан т рийн х сэлү ү ө ү
зоригийн х ч м н.ү ө
М н энэ ньө 1. нэг буюу б лэг х м с тодорхой т рлийнү ү үү ө
шаардлага тавих эрхээр хангагдсан
2. бусад нь уг шаардлагыг дагаж м рд хө ө
ёстой гэдгийг х лээн з вш р х ндсэнү ө өө ө ү
дээр сэх эрх мэдэл, х ч чадвар м нүү ү ө
05/29/14
05/29/14
Төрийн бүрэн эрхт байдал - тухайн улсын нутаг дэвсгэр дээр түүнтэй
зэрэгцсэн, эсвэл тэнцэхүйц өөр эрх мэдэл үл оршиж, улс орны
хэмжээнд хууль ёсоор хүлээн зөвшөөрөгдөж, дээдлэгдэж, олон улсын
харилцааны түвшинд бие даан, харьцангуй хараат бус орших чадвар
Монополь шинж – Хуулийн хүрээнд эрх мэдлийн ямар нэгэн
хязгаарлалтгүй. Нийгмийн бусад эрх мэдлийн аливаа үйл ажиллагааг
зөвшөөрөх, хориглох, шаардлагатай нөхцөлд төрийн албадлагыг
хуулийн хүрээнд ил ашиглах эрхтэй.
Нийтлэг эрх ашиг – Нийт хүн амын язгуур эрх ашгийг илэрхийлэн
хамгаалдаг
Хүлээн зөвшөөрөгдсөн - Ардчилсан нийгэмд төрийн эрх мэдлийн
хүлээн зөвшөөрөгдөх чанар нь хууль ёсны дагуу сонгуулиар төрийн
тогтолцоог бүрдүүлэх замаар эхэлнэ.
Нэгдмэл – Нэгдмэл хүсэл зорилго чиглэлтэй байхыг хэлнэ.
Тодорхой шаардлага хангасан албан хаагч – Төрийн албан хаагчдад
тусгай шаардлага, хориглолтыг хуулиар тавьдаг.
Төрийн эрх мэдлийн хуваарилалт
Зарчим: -Төрийн байгууллагуудын хооронд хөдөлмөрийн тодорхой хуваарь
байдаг.
-Ардчилсан нийгэм дэхь 3н засаглал нэг нь нэгийгээ хянаж байдаг
-Нэг нь хэт давамгайлахаас “хязгаарлан” тэр 3н хүчний харьцааг тэнцвэржүүлж,
тэдгээр нь харьцангуй бие даасан байдалтай оршдог явдал
Ж.ЛОКК /1632-1704/
Хүмүүс өмчөө хамгаалуулах,
амьдрах, эрх чөлөөтэй байх,
эрхээ баталгаажуулахын тулд
төрд нэгддэг. Үүнийг хангах гол
механизм бол төрийн эрх
мэдэлийг хуваарилах юм.
Үндсэн хуульт төрд нэг л дээд
эрх мэдэл оршиж болох бөгөөд
түүнд бусад эрх мэдэл
захирагдаж байдаг. Тийм эрх
мэдэл бол хууль тогтоох эрх
мэдэл юм.
Ж.ЛОКК /1632-1704/
Хүмүүс өмчөө хамгаалуулах,
амьдрах, эрх чөлөөтэй байх,
эрхээ баталгаажуулахын тулд
төрд нэгддэг. Үүнийг хангах гол
механизм бол төрийн эрх
мэдэлийг хуваарилах юм.
Үндсэн хуульт төрд нэг л дээд
эрх мэдэл оршиж болох бөгөөд
түүнд бусад эрх мэдэл
захирагдаж байдаг. Тийм эрх
мэдэл бол хууль тогтоох эрх
мэдэл юм.
Ш.Монтескье /1689-1755/
Эрх мэдэл хуваарилах замаар төрийн
дур зоргыг хязгаарлаж болно. Аливаа
төрд гурван төрлийн эрх мэдэл
оршдог.
-хууль тогтоох эрх мэдэл
-гүйцэтгэх эрх мэдэл
-шүүх эрх мэдэл
Эдгээр эрх мэдлийг
тусгаарлахгүйгээр нэгийг нь нөгөөд
нь хамааруулах юмуу нэгтгэж
төвлөрүүлбэл иргэдийн эрх чөлөө
хязгаарлагдаж, дарангуйлагчид бий
болно
Ш.Монтескье /1689-1755/
Эрх мэдэл хуваарилах замаар төрийн
дур зоргыг хязгаарлаж болно. Аливаа
төрд гурван төрлийн эрх мэдэл
оршдог.
-хууль тогтоох эрх мэдэл
-гүйцэтгэх эрх мэдэл
-шүүх эрх мэдэл
Эдгээр эрх мэдлийг
тусгаарлахгүйгээр нэгийг нь нөгөөд
нь хамааруулах юмуу нэгтгэж
төвлөрүүлбэл иргэдийн эрх чөлөө
хязгаарлагдаж, дарангуйлагчид бий
болно
улс төр
улс төр
улс төр
улс төр

More Related Content

What's hot

Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lektsMongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lektsAltangerel Bilguun
 
улс төрийн шинжлэх ухааны судалгааны арга зүй
улс төрийн шинжлэх ухааны судалгааны арга зүйулс төрийн шинжлэх ухааны судалгааны арга зүй
улс төрийн шинжлэх ухааны судалгааны арга зүйAriunbayar Bazarvaani
 
Газарзүй 11 Дэлхийн улсуудын засаглал, төрийн байгууламж, нутаг дэвсгэр.pptx
Газарзүй 11 Дэлхийн улсуудын засаглал, төрийн байгууламж, нутаг дэвсгэр.pptxГазарзүй 11 Дэлхийн улсуудын засаглал, төрийн байгууламж, нутаг дэвсгэр.pptx
Газарзүй 11 Дэлхийн улсуудын засаглал, төрийн байгууламж, нутаг дэвсгэр.pptxEnkh Tseba
 
эрх зүйн хэм хэмжээ ба эрх зүйн харилцаа
эрх зүйн хэм хэмжээ ба эрх зүйн харилцааэрх зүйн хэм хэмжээ ба эрх зүйн харилцаа
эрх зүйн хэм хэмжээ ба эрх зүйн харилцааAnaro Nyamdorj
 
иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1Battulga Bayrmagnai
 
ардчиллын үнэт зүйлүүд
ардчиллын үнэт зүйлүүдардчиллын үнэт зүйлүүд
ардчиллын үнэт зүйлүүдNergui Oyunchinmeg
 
олон улсын харилцаа 111
олон улсын харилцаа  111олон улсын харилцаа  111
олон улсын харилцаа 111tungalag
 
соёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдсоёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдGahain Tuulai
 
төрийн тухай ойлголт
төрийн тухай ойлголттөрийн тухай ойлголт
төрийн тухай ойлголтnergvi
 

What's hot (20)

төрийн онол
төрийн онолтөрийн онол
төрийн онол
 
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lektsMongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
Mongol ulsiin undsen huuliin erh zui.lekts
 
улс төрийн шинжлэх ухааны судалгааны арга зүй
улс төрийн шинжлэх ухааны судалгааны арга зүйулс төрийн шинжлэх ухааны судалгааны арга зүй
улс төрийн шинжлэх ухааны судалгааны арга зүй
 
Газарзүй 11 Дэлхийн улсуудын засаглал, төрийн байгууламж, нутаг дэвсгэр.pptx
Газарзүй 11 Дэлхийн улсуудын засаглал, төрийн байгууламж, нутаг дэвсгэр.pptxГазарзүй 11 Дэлхийн улсуудын засаглал, төрийн байгууламж, нутаг дэвсгэр.pptx
Газарзүй 11 Дэлхийн улсуудын засаглал, төрийн байгууламж, нутаг дэвсгэр.pptx
 
эрх зүйн хэм хэмжээ ба эрх зүйн харилцаа
эрх зүйн хэм хэмжээ ба эрх зүйн харилцааэрх зүйн хэм хэмжээ ба эрх зүйн харилцаа
эрх зүйн хэм хэмжээ ба эрх зүйн харилцаа
 
эдийн засгийн онол -1
эдийн засгийн онол -1эдийн засгийн онол -1
эдийн засгийн онол -1
 
төрийн байгууламжийн хэлбэр нь
төрийн байгууламжийн хэлбэр ньтөрийн байгууламжийн хэлбэр нь
төрийн байгууламжийн хэлбэр нь
 
Turiin onol
Turiin onolTuriin onol
Turiin onol
 
монгол улсын үндсэн хууль
монгол улсын үндсэн хууль монгол улсын үндсэн хууль
монгол улсын үндсэн хууль
 
иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1иргэний эрх зүй №1
иргэний эрх зүй №1
 
төрийн засаглал
төрийн  засаглалтөрийн  засаглал
төрийн засаглал
 
ардчиллын үнэт зүйлүүд
ардчиллын үнэт зүйлүүдардчиллын үнэт зүйлүүд
ардчиллын үнэт зүйлүүд
 
төрийн үүсэл
төрийн үүсэлтөрийн үүсэл
төрийн үүсэл
 
олон улсын харилцаа 111
олон улсын харилцаа  111олон улсын харилцаа  111
олон улсын харилцаа 111
 
ардчилал
ардчилалардчилал
ардчилал
 
Жан Жак Руссо Нийгмийн гэрээ
Жан Жак Руссо Нийгмийн гэрээ Жан Жак Руссо Нийгмийн гэрээ
Жан Жак Руссо Нийгмийн гэрээ
 
Niigem gadaad bodlogo
Niigem gadaad bodlogoNiigem gadaad bodlogo
Niigem gadaad bodlogo
 
соёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдсоёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүд
 
төрийн тухай ойлголт
төрийн тухай ойлголттөрийн тухай ойлголт
төрийн тухай ойлголт
 
Tatwariin erhzui lekts
Tatwariin erhzui lektsTatwariin erhzui lekts
Tatwariin erhzui lekts
 

Viewers also liked

улс төрийн засаглал
улс төрийн засаглалулс төрийн засаглал
улс төрийн засаглалtungalag
 
эрх мэдэл гэж юуг хэлэх вэ
эрх мэдэл гэж юуг хэлэх вээрх мэдэл гэж юуг хэлэх вэ
эрх мэдэл гэж юуг хэлэх вэShine Naran school
 
Төрийн үүсэл хэв маяг хэлбэр түүний хувьсал хөгжил
Төрийн  үүсэл хэв маяг хэлбэр түүний хувьсал хөгжилТөрийн  үүсэл хэв маяг хэлбэр түүний хувьсал хөгжил
Төрийн үүсэл хэв маяг хэлбэр түүний хувьсал хөгжил gbd01
 
нийгмийн улс төрийн амьдрал.
нийгмийн улс төрийн амьдрал. нийгмийн улс төрийн амьдрал.
нийгмийн улс төрийн амьдрал. Tuvshinsanaa Baasanjav
 
улс төрийн санхүүжилтэд тавих хяналт, хариуцлагын тогтолцоо (1)
улс төрийн санхүүжилтэд тавих хяналт, хариуцлагын тогтолцоо (1)улс төрийн санхүүжилтэд тавих хяналт, хариуцлагын тогтолцоо (1)
улс төрийн санхүүжилтэд тавих хяналт, хариуцлагын тогтолцоо (1)Jargal Jambal
 
дундад зуун
дундад зуундундад зуун
дундад зуунochirjav
 
цахим хичээлггггггг
цахим хичээлгггггггцахим хичээлггггггг
цахим хичээлгггггггazzaya2
 
намын систем ба намын тогтолцоо1
намын систем ба намын тогтолцоо1намын систем ба намын тогтолцоо1
намын систем ба намын тогтолцоо1emmely1616
 
засаглал хуваарилах онол
засаглал хуваарилах онолзасаглал хуваарилах онол
засаглал хуваарилах онолBatchimeg Tomorbaatar
 
Д.Үүрцайх
Д.Үүрцайх Д.Үүрцайх
Д.Үүрцайх Unuruu Dear
 
ану ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөг
ану ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөгану ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөг
ану ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөгTuru Turuu
 
гарчиггүй 1
гарчиггүй 1гарчиггүй 1
гарчиггүй 1school14
 
макс вебер
макс вебермакс вебер
макс веберBat Suuri
 

Viewers also liked (18)

улс төрийн засаглал
улс төрийн засаглалулс төрийн засаглал
улс төрийн засаглал
 
эрх мэдэл гэж юуг хэлэх вэ
эрх мэдэл гэж юуг хэлэх вээрх мэдэл гэж юуг хэлэх вэ
эрх мэдэл гэж юуг хэлэх вэ
 
Төрийн үүсэл хэв маяг хэлбэр түүний хувьсал хөгжил
Төрийн  үүсэл хэв маяг хэлбэр түүний хувьсал хөгжилТөрийн  үүсэл хэв маяг хэлбэр түүний хувьсал хөгжил
Төрийн үүсэл хэв маяг хэлбэр түүний хувьсал хөгжил
 
нийгмийн улс төрийн амьдрал.
нийгмийн улс төрийн амьдрал. нийгмийн улс төрийн амьдрал.
нийгмийн улс төрийн амьдрал.
 
улс төр
улс төрулс төр
улс төр
 
улс төрийн санхүүжилтэд тавих хяналт, хариуцлагын тогтолцоо (1)
улс төрийн санхүүжилтэд тавих хяналт, хариуцлагын тогтолцоо (1)улс төрийн санхүүжилтэд тавих хяналт, хариуцлагын тогтолцоо (1)
улс төрийн санхүүжилтэд тавих хяналт, хариуцлагын тогтолцоо (1)
 
дундад зуун
дундад зуундундад зуун
дундад зуун
 
цахим хичээлггггггг
цахим хичээлгггггггцахим хичээлггггггг
цахим хичээлггггггг
 
намын систем ба намын тогтолцоо1
намын систем ба намын тогтолцоо1намын систем ба намын тогтолцоо1
намын систем ба намын тогтолцоо1
 
засаглал хуваарилах онол
засаглал хуваарилах онолзасаглал хуваарилах онол
засаглал хуваарилах онол
 
хэн эрх мэдэлтэй вэ
хэн эрх мэдэлтэй вэхэн эрх мэдэлтэй вэ
хэн эрх мэдэлтэй вэ
 
Д.Үүрцайх
Д.Үүрцайх Д.Үүрцайх
Д.Үүрцайх
 
ану ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөг
ану ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөгану ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөг
ану ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөг
 
Niigem01
Niigem01Niigem01
Niigem01
 
гэрээ
гэрээгэрээ
гэрээ
 
гарчиггүй 1
гарчиггүй 1гарчиггүй 1
гарчиггүй 1
 
макс вебер
макс вебермакс вебер
макс вебер
 
"Монголын түүх" Хичээл-6
"Монголын түүх" Хичээл-6"Монголын түүх" Хичээл-6
"Монголын түүх" Хичээл-6
 

Similar to улс төр

Үндсэн-хуулийн -эрүүгийн-эрх-зүй.pptx
Үндсэн-хуулийн    -эрүүгийн-эрх-зүй.pptxҮндсэн-хуулийн    -эрүүгийн-эрх-зүй.pptx
Үндсэн-хуулийн -эрүүгийн-эрх-зүй.pptxMurun10a
 
Ж.Мөнхбат "Улс төрийн хямрал, үндэсний зөвшилцөл"
Ж.Мөнхбат "Улс төрийн хямрал, үндэсний зөвшилцөл" Ж.Мөнхбат "Улс төрийн хямрал, үндэсний зөвшилцөл"
Ж.Мөнхбат "Улс төрийн хямрал, үндэсний зөвшилцөл" Unuruu Dear
 
Copy of zasaglal
Copy of zasaglalCopy of zasaglal
Copy of zasaglalBayarmaa-ss
 
Мэдээллийн эрх чөлөө ба иргэдийн оролцоо
Мэдээллийн эрх чөлөө ба иргэдийн оролцооМэдээллийн эрх чөлөө ба иргэдийн оролцоо
Мэдээллийн эрх чөлөө ба иргэдийн оролцооGlobe International
 
нийгмийн хичээл
нийгмийн хичээлнийгмийн хичээл
нийгмийн хичээлOyunungrakh Oyuka
 
төрийн алба, түүний ангилал.pptx
төрийн алба, түүний ангилал.pptxтөрийн алба, түүний ангилал.pptx
төрийн алба, түүний ангилал.pptxEnkh Tseba
 
Lecture 3 democracy and dictatorship
Lecture 3 democracy and dictatorshipLecture 3 democracy and dictatorship
Lecture 3 democracy and dictatorshipJargal Jambal
 
Ch 2 national differences in political economy 2010
Ch 2 national differences in political economy 2010Ch 2 national differences in political economy 2010
Ch 2 national differences in political economy 2010Uyanga Ganbaatar
 
Ulc tor cictem 2008 11 sap
Ulc tor cictem 2008 11 sapUlc tor cictem 2008 11 sap
Ulc tor cictem 2008 11 saptushigjargal
 
гарчиггүй 1
гарчиггүй 1гарчиггүй 1
гарчиггүй 1school14
 

Similar to улс төр (20)

Үндсэн-хуулийн -эрүүгийн-эрх-зүй.pptx
Үндсэн-хуулийн    -эрүүгийн-эрх-зүй.pptxҮндсэн-хуулийн    -эрүүгийн-эрх-зүй.pptx
Үндсэн-хуулийн -эрүүгийн-эрх-зүй.pptx
 
Ж.Мөнхбат "Улс төрийн хямрал, үндэсний зөвшилцөл"
Ж.Мөнхбат "Улс төрийн хямрал, үндэсний зөвшилцөл" Ж.Мөнхбат "Улс төрийн хямрал, үндэсний зөвшилцөл"
Ж.Мөнхбат "Улс төрийн хямрал, үндэсний зөвшилцөл"
 
Hunii erh
Hunii erhHunii erh
Hunii erh
 
Copy of zasaglal
Copy of zasaglalCopy of zasaglal
Copy of zasaglal
 
Мэдээллийн эрх чөлөө ба иргэдийн оролцоо
Мэдээллийн эрх чөлөө ба иргэдийн оролцооМэдээллийн эрх чөлөө ба иргэдийн оролцоо
Мэдээллийн эрх чөлөө ба иргэдийн оролцоо
 
нийгмийн хичээл
нийгмийн хичээлнийгмийн хичээл
нийгмийн хичээл
 
хөтөлбөр
хөтөлбөрхөтөлбөр
хөтөлбөр
 
хөтөлбөр
хөтөлбөрхөтөлбөр
хөтөлбөр
 
хөтөлбөр
хөтөлбөрхөтөлбөр
хөтөлбөр
 
нхх лекц №2
нхх  лекц №2нхх  лекц №2
нхх лекц №2
 
төрийн алба, түүний ангилал.pptx
төрийн алба, түүний ангилал.pptxтөрийн алба, түүний ангилал.pptx
төрийн алба, түүний ангилал.pptx
 
Lecture 3 democracy and dictatorship
Lecture 3 democracy and dictatorshipLecture 3 democracy and dictatorship
Lecture 3 democracy and dictatorship
 
төрийн үүсэл
төрийн үүсэлтөрийн үүсэл
төрийн үүсэл
 
Ch 2 national differences in political economy 2010
Ch 2 national differences in political economy 2010Ch 2 national differences in political economy 2010
Ch 2 national differences in political economy 2010
 
Ulc tor cictem 2008 11 sap
Ulc tor cictem 2008 11 sapUlc tor cictem 2008 11 sap
Ulc tor cictem 2008 11 sap
 
гарчиггүй 1
гарчиггүй 1гарчиггүй 1
гарчиггүй 1
 
tiksd
tiksdtiksd
tiksd
 
Erx zyi
Erx zyiErx zyi
Erx zyi
 
үндсэн хууль
үндсэн хуульүндсэн хууль
үндсэн хууль
 
Ardchilal
ArdchilalArdchilal
Ardchilal
 

More from Б. Нямгэрэл (12)

Mathtest1
Mathtest1Mathtest1
Mathtest1
 
Mathtest4
Mathtest4Mathtest4
Mathtest4
 
Mathtest2
Mathtest2Mathtest2
Mathtest2
 
Mathtest3
Mathtest3Mathtest3
Mathtest3
 
эдийн засгийн өсөлт
эдийн засгийн өсөлтэдийн засгийн өсөлт
эдийн засгийн өсөлт
 
нийлүүлэлт түүний тухай ойлголт
нийлүүлэлт түүний тухай ойлголтнийлүүлэлт түүний тухай ойлголт
нийлүүлэлт түүний тухай ойлголт
 
мөнгө санхүү
мөнгө санхүүмөнгө санхүү
мөнгө санхүү
 
монгол улсын татварын тогтолцоо
монгол улсын татварын тогтолцоомонгол улсын татварын тогтолцоо
монгол улсын татварын тогтолцоо
 
мөнгө санхүү
мөнгө санхүүмөнгө санхүү
мөнгө санхүү
 
инфляци
инфляциинфляци
инфляци
 
мөнгө ба өрхийн төсөв
мөнгө ба өрхийн төсөвмөнгө ба өрхийн төсөв
мөнгө ба өрхийн төсөв
 
ediin zasag
ediin zasagediin zasag
ediin zasag
 

улс төр

  • 1. УЛС ТӨР Т рийг удирдах урлаг буюуө POLICU /грек/
  • 2. 2 ТӨР-Сонирхлыг хэрэгжүүлэх үйл явц/ Улс төрийн системийн үндсэн институт Төр бол түүхэн үзэгдэл. Төр нь хүний үйл ажиллагааны хөгжлийн явцад нийгмийн хэрэгцээ, шаардлагаар бий болсон. ТӨР үүсэх болсон ШАЛТГААН:
  • 3. Шалтгаан  Нутаг дэвсгэрээ бие биенээсээ зааглах  Х д лм рийг шаардлагатай ед албаданө ө ө ү зохион байгуулах  Нийгмийн б лэг х м сийн хэрэгцээ, сонирхолдү ү үү гол гол ялгаа бий болсон тул тэднийг харьцааг зохицуулах  рийн нутаг дэвсгэрийг гадны аюулаасӨө хамгаалах  Тухайн улсын х н амыг б хэлд нь захирах,ү ү албадах замаар нийгмийн тогтвортой байдлыг хангах
  • 5. Төр үүсэхэд нөлөөлсөн гол хүчин зүйлс • Шашны онол- Т р, засаглалын эх сурвалжийг бурханыө зарлиг, элчийн йл ажиллагааны бодит биелэлү /С.Августин, Фома Аквинский, Ж.Маритен/ • Эцгийн эрхт ёсны онол- Гэр б лийн захирах, захирагдахү ёсны р д н,дуурайллаар т р ссэн /Конфуций,ү ү ө үү Аристотель, Р.Фильмер, Михаловский/ • Нийгмийн гэрээний онол- Т р нь ард т мэн хийгээдө ү засаглалын хооронд байгуулсан гэрээний ндсэн дээрү бий болсон. /Г.Гроций, В.Спиноза, Ж.Локк, Т.Гоббс, Ж.Руссо, Н.Макиавелли/ • Нийгэм,эдийн засгийн онол- Х м с хоорондоо нэгдэж,ү үү гаршсан з йлээрээ дагнан эрхлэх замаар хэрэгцээгээү ил ханган х д лм рийн хуваарь тогтсон. /Платон, Сен-үү ө ө ө Симон/ 05/29/14
  • 6. Төр үүсэхэд нөлөөлсөн гол хүчин зүйлс • Ангийн онол-Нийгмийн х д лм рийн хуваарь, нэмө ө ө үү б тээгдэх н, хувийн мч бий болсноор нийгэм ашигү үү ө сонирхлын хувьд эвлэршг й ангиудад хуваагдсанаарү хэсэг б лэг х м сээс бусдыг албадан ноёрхох болж нэгү ү үү анги бусад ангийг дарангуйлах замаар т р ссэнө үү /К.Маркс, Ф.Энгельс, В.И.Ленин/ • Х чирхийллийн онол-Т р бол х чтэй х м сээс нийгэмдү ө ү ү үү дарангуйллаа тогтоох байгууллага б г д эрх з й болө өө ү х чтэй нь х чг йдээ ашиг сонирхлоо тулган х лээлгэхү ү ү ү арга хэрэгсэл буюу х чирхийлэл, ялалтаар т рж,ү ө бэхжиж, х гжд г. /Е.Дюринг, Л.Гумплович, К.Каутский/ө ө • в залгамжлалын онол- рийн гэсэн газар баялагтай,Ө Өө х чтэй, ч л т х м с газар нутгийг эзэрхэх, мчл хү ө өө ү үү ө ө замаар тухайн орон зайд ноёрхох замаар т р ссэнө үү /Цицерон, Гроций, Л.В.Хэллер/ *х чирхийллийн онолынү эх сурвалж • 05/29/14
  • 7. Төр үүсэхэд нөлөөлсөн гол хүчин зүйлс • Сэтгэл з йн онол- Х ний оюун ухаан, сэтгэл авъяасү ү билэг, асуудлын гарц, орцыг олох чадвар нь эрх мэдэлд тэм лэх араншинг т р лсэн учраас т рийг х ний сэтгэхүү ө үү ө ү чанараас урган гарсан б тээгдэх н. /Г.Тард/ү үү • Органик онол-Т рийг бодит организмтай адилтган здэг.ө ү Т рийг б хэлд нь бие гэж звэл т рийн байгууллага ньө ү ү ө т ний эрхтэн, е м ч. Х м с организмын эд эс болдог.үү ү ө ү үү Эдгээр эд эс, эрхтний чиг рэг хувьслын явцад х н,үү ү болон амьтанд бий болдгийн адил нийгэм, т рийн эд эс,ө чиг рэг бий болох замаар ссэнүү үү . /Платон, Г.Гегель, Г.Спенсер/ • Улс т рийн антропологийн онол-Нийгэм, эдийн засгийнө х чин з йлээс гадна ангийн бус х чин з йлс т рийнү ү ү ү ө слийн гол шалтгаан. /Г.Классен, З.Фрейд, М.Саминз/үү 05/29/14
  • 8. ?ТӨР гэж юу вэ ~~Социологи хандлагаСоциологи хандлага Тодорхой нутагТодорхой нутаг дэвсгэрийн хүрээнд хүндэвсгэрийн хүрээнд хүн амыг эрх зүйн үндсэнамыг эрх зүйн үндсэн дээр удирддаг улсдээр удирддаг улс төрийн нийтлэг эрхтөрийн нийтлэг эрх мэдлийн зохионмэдлийн зохион байгуулалт,институтбайгуулалт,институт ~~Социологи хандлагаСоциологи хандлага Тодорхой нутагТодорхой нутаг дэвсгэрийн хүрээнд хүндэвсгэрийн хүрээнд хүн амыг эрх зүйн үндсэнамыг эрх зүйн үндсэн дээр удирддаг улсдээр удирддаг улс төрийн нийтлэг эрхтөрийн нийтлэг эрх мэдлийн зохионмэдлийн зохион байгуулалт,институтбайгуулалт,институт ~~Хууль зүйн хандлагаХууль зүйн хандлага Хуулиар хэлбэршсэн улсХуулиар хэлбэршсэн улс төрийн нийтлэг эрхтөрийн нийтлэг эрх мэдлийг тодорхой нутагмэдлийг тодорхой нутаг дэвсгэр, хүн амындэвсгэр, хүн амын хүрээнд хэрэгжүүлэгчхүрээнд хэрэгжүүлэгч хуулийн нийлбэр цогцхуулийн нийлбэр цогц
  • 9.
  • 10. ТӨРИЙН ЭРХ МЭДЭЛ Эх сурвалж нь ард т мний х сэл зориг байх ёстой. Энэ ньү ү ард т мнээс ндсэн хуулийн дагуу хууль тогтоох,ү Ү г йцэтгэх, ш х эрх мэдлийн байгууллагад шилж лсэн,ү үү үү ард т мний х сэл зоригод тулгуурласан т рийн х сэлү ү ө ү зоригийн х ч м н.ү ө М н энэ ньө 1. нэг буюу б лэг х м с тодорхой т рлийнү ү үү ө шаардлага тавих эрхээр хангагдсан 2. бусад нь уг шаардлагыг дагаж м рд хө ө ёстой гэдгийг х лээн з вш р х ндсэнү ө өө ө ү дээр сэх эрх мэдэл, х ч чадвар м нүү ү ө 05/29/14
  • 12. Төрийн бүрэн эрхт байдал - тухайн улсын нутаг дэвсгэр дээр түүнтэй зэрэгцсэн, эсвэл тэнцэхүйц өөр эрх мэдэл үл оршиж, улс орны хэмжээнд хууль ёсоор хүлээн зөвшөөрөгдөж, дээдлэгдэж, олон улсын харилцааны түвшинд бие даан, харьцангуй хараат бус орших чадвар Монополь шинж – Хуулийн хүрээнд эрх мэдлийн ямар нэгэн хязгаарлалтгүй. Нийгмийн бусад эрх мэдлийн аливаа үйл ажиллагааг зөвшөөрөх, хориглох, шаардлагатай нөхцөлд төрийн албадлагыг хуулийн хүрээнд ил ашиглах эрхтэй. Нийтлэг эрх ашиг – Нийт хүн амын язгуур эрх ашгийг илэрхийлэн хамгаалдаг Хүлээн зөвшөөрөгдсөн - Ардчилсан нийгэмд төрийн эрх мэдлийн хүлээн зөвшөөрөгдөх чанар нь хууль ёсны дагуу сонгуулиар төрийн тогтолцоог бүрдүүлэх замаар эхэлнэ. Нэгдмэл – Нэгдмэл хүсэл зорилго чиглэлтэй байхыг хэлнэ. Тодорхой шаардлага хангасан албан хаагч – Төрийн албан хаагчдад тусгай шаардлага, хориглолтыг хуулиар тавьдаг.
  • 13. Төрийн эрх мэдлийн хуваарилалт Зарчим: -Төрийн байгууллагуудын хооронд хөдөлмөрийн тодорхой хуваарь байдаг. -Ардчилсан нийгэм дэхь 3н засаглал нэг нь нэгийгээ хянаж байдаг -Нэг нь хэт давамгайлахаас “хязгаарлан” тэр 3н хүчний харьцааг тэнцвэржүүлж, тэдгээр нь харьцангуй бие даасан байдалтай оршдог явдал Ж.ЛОКК /1632-1704/ Хүмүүс өмчөө хамгаалуулах, амьдрах, эрх чөлөөтэй байх, эрхээ баталгаажуулахын тулд төрд нэгддэг. Үүнийг хангах гол механизм бол төрийн эрх мэдэлийг хуваарилах юм. Үндсэн хуульт төрд нэг л дээд эрх мэдэл оршиж болох бөгөөд түүнд бусад эрх мэдэл захирагдаж байдаг. Тийм эрх мэдэл бол хууль тогтоох эрх мэдэл юм. Ж.ЛОКК /1632-1704/ Хүмүүс өмчөө хамгаалуулах, амьдрах, эрх чөлөөтэй байх, эрхээ баталгаажуулахын тулд төрд нэгддэг. Үүнийг хангах гол механизм бол төрийн эрх мэдэлийг хуваарилах юм. Үндсэн хуульт төрд нэг л дээд эрх мэдэл оршиж болох бөгөөд түүнд бусад эрх мэдэл захирагдаж байдаг. Тийм эрх мэдэл бол хууль тогтоох эрх мэдэл юм. Ш.Монтескье /1689-1755/ Эрх мэдэл хуваарилах замаар төрийн дур зоргыг хязгаарлаж болно. Аливаа төрд гурван төрлийн эрх мэдэл оршдог. -хууль тогтоох эрх мэдэл -гүйцэтгэх эрх мэдэл -шүүх эрх мэдэл Эдгээр эрх мэдлийг тусгаарлахгүйгээр нэгийг нь нөгөөд нь хамааруулах юмуу нэгтгэж төвлөрүүлбэл иргэдийн эрх чөлөө хязгаарлагдаж, дарангуйлагчид бий болно Ш.Монтескье /1689-1755/ Эрх мэдэл хуваарилах замаар төрийн дур зоргыг хязгаарлаж болно. Аливаа төрд гурван төрлийн эрх мэдэл оршдог. -хууль тогтоох эрх мэдэл -гүйцэтгэх эрх мэдэл -шүүх эрх мэдэл Эдгээр эрх мэдлийг тусгаарлахгүйгээр нэгийг нь нөгөөд нь хамааруулах юмуу нэгтгэж төвлөрүүлбэл иргэдийн эрх чөлөө хязгаарлагдаж, дарангуйлагчид бий болно

Editor's Notes

  1. Зарчим: -Төрийн байгууллагуудын хооронд хөдөлмөрийн тодорхой хуваарь байдаг. -Ардчилсан нийгэм дэхь 3н засаглал нэг нь нэгийгээ хянаж байдаг -Нэг нь хэт давамгайлахаас “хязгаарлан” тэр 3н хүчний харьцааг тэнцвэржүүлж, тэдгээр нь харьцангуй бие даасан байдалтай оршдог явдал