Biologia eta Geologia DBH1

1. 7. UNITATEA
Protistoen erreinua

2. 1. PROTOZOOAK
1.1. PROTOZOOEN EZAUGARRIAK
•Organismo zelulabakarrak dira.
•Zelula eukariotoa.
•Zelulek askotariko formak dituzte (obalak,
luzangak, biribilak…)
•Aske bizi dira.
•Ingurune hezeetan edo uretan bizi dira.

3. 1.2. BIZI-FUNTZIOAK
•ELIKADURA:
– Heterotrofoa, mikroorganismoz edo materia
organikoen hondakinez elikatzen dira.
•ERLAZIOA:
– Gehienak mugitu egiten dira FLAGELO, ZILIO EDO
PSEUDOPOEDOen bidez.
– Mugitzen ez direnei SESILAK deitzen zaie.
•UGALKETA:
– Asexuala, ERDIBITZEA

4. 1.3. PROTOZOO MOTAK
FLAGELODUNAK
• Flagelo bat baino gehiago
dute mugitzeko.
• Uretan bizi dira, planktona
osatzen dute.
• Batzuk parasitoak dira.
ZILIATUAK
• Uretan bizi diren
mikroorganismo gehienak
• Zilioen bidez mugitzen dira.
ERRIZOPODOAK
• Pseudopodeoen bidez
mugitzen dira.
Pseudopodoak
zitoplasmaren luzapenak
dira.
• Ur gazitan edo giza-
gorputzean bizi daitezke
(sinbionteak eta parasitoak)
ESPOROZOOAK • Parasitoak.
• Ez dute lokomozio-egiturarik.

5. 1.4. PROTOZOOEN GARRANTZIA
A)PROTOZOO ONURAGARRIAK
•Aske bizi direnak ZOOPLANKTONA osatzen
dute, arrainen elikagaia.
•Protozoo SAPROFITOAK: leku hezeetan bizi dira
usteltzen ari den materia organikoaren gainean,
hau deskonposatuz.
•Protozoo SINBIONTEAK: animalia batzuen
digestio aparatuan bizi dira, digestioan
lagunduz.

6. B) PROTOZOO KALTEGARRIAK
PARASITOek honako gaixotasunak eragin
ditzakete:
•Disenteria: Kutsatutako ura edo elikagaien bidez
hartzen da. Hesteetako zelulei eragiten die. Sintomak:
ahulezia izugarria, beherakoa eta gorakoa.
•Malaria: Eltxo emearen ziztadaren bidez hartzen da.
Gibelari eta globulu gorriei eragiten die. Sintomak:
sukar handiak
•Loaren gaixotasuna: Tse-tse euliaren ziztadaren bidez
hartzen da. Sintomak: ahulezia handia, logalea.

7. 2. ALGAK
2.1. ALGEN EZAUGARRIAK
•Landare zelula eukariotoz osatuta.
•Organismo zelulabakarrak edo
zelulaniztunak izan daitezke.
•Alga zelulabakarrek askotariko formak
dituzte
•Zelulaniztunek harizpi forma dute.

8. 2.2. ALGEN BIZI-FUNTZIOAK
•ELIKADURA:
– Autotrofoa, fotosintesia egiten dute.
•ERLAZIOA:
– Zelulabakarrek uretan flotatu egiten dute eta
planktonaren osagai dira edo flageloaren bidez
mugitzen dira.
– Zelulaniztunak ez dira mugitzen.
•UGALKETA:
– Asexuala, zelulabakarrek erdibitzea eta
zelulaniztunek zatikatzea.

9. 2.3. ALGA MOTAK
ALGA BERDEAK ALGA ARREAK ALGA GORRIAK
• Klorofila da pigmentu
fotosintetiko nagusia.
• Zelulabakarrak edo
zelulaniztunak izan
daitezke.
• Uretan, enborretan,
arroketan edo hormetan
bizi daitezke
• Pigmentu horiak dira
nagusi. Klorofilarekin
nahastuta, kolore
marroia hartzen dute.
• Zelulaniztunak dira
• Guztiak itsasokoak dira.
• Pigmentu gorrixkak
klorofilaren kolore
berdea estaltzen
dute.
• Zelulaniztunak dira.
• Gehienak itsas
hondoari lotuta
daude.

10. 2.4. ALGEN GARRANTZIA
•Fitoplanktonaren osagai dira, uretako
organismo askoren elikagaiak.
•Gizakiok ere elikatzeko erabili ahal
ditugu.
•Alga batzuen zelula paretatik AGARRA
lortzen da, sendagaiak egiteko,
lurringintzan erabilia…