Komunikowanie polityczne.
Wizerunek polityka: komunikacja
niewerbalna
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl

Komunikowanie polityczne
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Tematyka wykładu
1. Wizerunek polityka.
2. Metody badania i analizy wizerunku polityka.
 Metoda dyferencjału semantycznego (Charles E. Osgood, George J. Suci
i Percy H. Tannenbaum).
 Badania sondażowe (Martin P. Wattenberg).
 Analizy treści publicznych wystąpień polityków (David G. Winter).
3. Spostrzeganie i ocena wymiarów wizerunków polityków.
 Prototyp idealnego przywódcy politycznego
 Analiza charyzmy politycznej (Mark Leary).
4. Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka.
 Podstawowe funkcje komunikacji niewerbalnej (Michael Argyle).
 Typologia E. T. Halla.
 Dziesięć podstawowych obszarów związanych z niewerbalnymi aktami
komunikacyjnymi (prof. Zbigniew Nęcki).
 Mity komunikacji niewerbalnej. Reguła 7% – 38% – 55% / Albert Mehrabian
 Komunikacja niewerbalna polityka – postawa ciała, gestykulacja, ubiór, kolorystyka
(Aleksander Kwaśniewski, Andrzej Lepper, Donald Tusk, Lech Kaczyński, Mateusz
Morawiecki, Grzegorz Schetyna).

Literatura
1. Cwalina W., Falkowski A., Marketing polityczny. Perspektywa
psychologiczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
2. Dobek-Ostrowska B., Komunikowanie polityczne i publiczne, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2006.
3. Seitel P. F., Public relations w praktyce, Felberg SJA, Warszawa 2003.
4. Wiszniowski R., Marketing wyborczy, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa-Wrocław 2000.
5. Dobek-Ostrowska B., Kampania wyborcza: marketingowe aspekty
komunikowania politycznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego,
Wrocław 2005.
Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Każdy polityk, który dochodzi do władzy i posiada umiejętność
publicznego przemawiania oraz efektowny wizerunek telewizyjny, jest
predysponowany do bycia naturalnym kłamcą.
Paul Ekman
Wizerunek (image) polityka oznacza tworzone w określonym celu (np.
wyborczym) szczególnego rodzaju wyobrażenie, które poprzez
wywoływanie skojarzeń przydaje obiektowi dodatkowych wartości (np.
społeczno-psychologicznych, etycznych czy osobowościowych) i w ten
sposób przyczynia się do jego emocjonalnego odbioru.

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Metody badania i analizy wizerunku polityka
1. Metoda dyferencjału semantycznego (Charles E. Osgood, George J. Suci
i Percy H. Tannenbaum)
Każdy człowiek przyswaja z otaczającego go środowiska społecznego
i fizycznego dwa rodzaje informacji:
 informacje o charakterze deskryptywnym (opisowym)
 informacje o charakterze konotacyjnym (wysyconym emocjami).
Pojawiający się bodziec niesie ze sobą jednocześnie informacje obiektywne dotyczące
jego cech oraz informacje nacechowane afektywnie, które wyznaczają spostrzeganie
bodźca i kierunek reakcji (od lub w kierunku bodźca).
Dyferencjał semantyczny składa się z pewnej liczby skal opisowych, których krańce
wyznaczają pary przeciwstawnych przymiotników lub innych charakterystyk. Zadaniem
badanego jest zaznaczenie, w jakim stopniu te charakterystyki odzwierciedlają jego
ustosunkowanie wobec jakiegoś obiektu.

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Metody badania i analizy
wizerunku polityka
/c.d.
Dyferencjał semantyczny do
pomiaru wizerunku kandydata
/Cwalina, Falkowski

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Wymiary wizerunku kandydata
2. Badania sondażowe (Martin P. Wattenberg)
 psychologiczne zintegrowanie i uczciwość
 solidność i niezawodność
 kompetencje
 charyzma
 cechy osobowe kandydata

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Wymiary wizerunku kandydata /c.d.
3. Analizy treści publicznych wystąpień polityków (David G. Winter)
Analiza motywów.
W przypadku kandydatów na urzędy polityczne Winter do takich sił zaliczył
motywy:
 osiągnięć – koncentrowanie się na doskonałości
 afiliacji – dbanie o ciepłe i przyjazne relacje z innymi ludźmi
 władzy – koncentracja na zdobywaniu wpływu i prestiżu.

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Analiza charyzmy politycznej (Mark Leary) – istotne cechy:
1. kompetencje
2. umiejętność wzbudzania sympatii
3. moralność
4. siła
5. zdolność onieśmielania innych
Spostrzeganie i ocena wymiarów wizerunków polityków

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
 Można przestać MÓWIĆ,
lecz nie można przestać KOMUNIKOWAĆ SIĘ CIAŁEM
Komunikacja niewerbalna obejmować będzie wszystkie
formy i drogi, dzięki którym ludzie komunikują się między
sobą środkami odmiennymi od słów (języków naturalnych) /
Robert Andrzej Dul
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Typologia Edwarda T. Halla:
 Dystans intymny (15-45 cm) ;
 Dystans indywidualny (45-120 cm);
 Dystans społeczny (120-560 cm);
 Dystans publiczny (560-750 cm).
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Podstawowe funkcje komunikacji niewerbalnej (Michael Argyle):
1. jest związana z komunikowaniem interpersonalnych postaw i emocji
2. sygnały niewerbalne pełnią funkcje autoreprezentacyjne
3. pełni funkcje rytualne
4. podtrzymuje komunikację werbalną.
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka
Dziesięć podstawowych obszarów związanych
z niewerbalnymi aktami komunikacyjnymi
(prof. Zbigniew Nęcki):
1. gestykulacja – ruchy rąk, dłoni, palców, nóg, stóp,
głowy, tułowia
2. mimika twarzy – ruchy ust, oczu, brwi, powiek
3. dotyk i kontakt fizyczny – od łagodnego głaskania do
brutalnego uderzenia
4. wygląd fizyczny – wzrost, rozmiary ciała, sposób
ubierania się, czesania, ozdabiania, malowania
5. dźwięki paralingwistyczne – westchnienia, pomruki,
płacz, gwizdanie, sapanie, śmiech, przydźwięki

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka
Dziesięć podstawowych obszarów związanych
z niewerbalnymi aktami komunikacyjnymi
(prof. Zbigniew Nęcki): c.d.
6. kanał wokalny – intonacja, akcentowanie, barwa głosu,
rytm i szybkość mówienia, wysokość głosu
7. spojrzenia i ich wymiana – kontakt wzrokowy, jakość
i długość spojrzeń
8. dystans fizyczny między rozmówcami – odległość,
przestrzeń osobista
9. pozycja ciała w trakcie rozmowy – poziom napięcia lub
rozluźnienia, otwartość lub zamknięcie
10. organizacja środowiska – w skali osobistej – architektura
wnętrz, w skali publicznej – architektura i urbanistyka.

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Wg R. Verderbera – komunikowanie niewerbalne wypełnia proces komunikowania
polityka w 65%.
Najważniejsze obszary:
1. kinezjetyka – mowa ciała
2. parajęzyk
3. autoprezencja
4. znajomość etykiety i umiejętność zachowania się
5. adaptacja cech polityka
Pozostali badacze: Amerykańscy naukowcy udowodnili, że wizerunek polityka składa się
w 7-9 proc. z treści jego wypowiedzi, natomiast aż w 52 proc.
z prezencji wizualnej (tj. ubiór, język ciała). Pozostałe 38-40 proc. to wyrazistość i
poprawność używanej mowy.
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
MITY KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ.
REGUŁA 7% – 38% – 55% / Albert Mehrabian
https://www.youtube.com/watch?v=7dboA8cag1M&feature=emb_logo

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Reakcja na stworzony wzorzec zachowań niewerbalnych kandydata jest
stosunkowo nieprzewidywalna. Z perspektywy kreowania wizerunku
polityka za obszary komunikacji niewerbalnej szczególnie istotne i mające
potwierdzenie empiryczne można uznać: mimikę twarzy, styl ubierania
się, uścisk dłoni przy powitaniu i pożegnaniu oraz wzrost.
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Znaczenie ubioru polityka dla jego poparcia
Tomasz Brzeziński i Bartłomiej Michalak w artykule "Kolor i symbol jako wizualne
środki emocjonalnego oddziaływania w polityce" piszą: „barwa to
psychologiczna własność naszych doznań zmysłowych, powstała na
skutek przetwarzania przez mózg informacji zakodowanych w źródle
światła”.
.
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne
Komunikacja niewerbalna wizerunku polityka

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne

Teorie komunikowania masowego
dr Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w perspektywie mediów
dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl
Komunikowanie polityczne

dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska
m.kaczmarek-sl@uw.edu.pl
www.monikakaczmarek-sliwinska.pl