1. XXIII–XXIV maja MMXV
Collegium Maius w Krakowie
Witaj Młody Odkrywco!
Czas i jego upływ można poczuć w Collegium Maius na każdym kroku. Na dziedzińcu
godziny odmierza grający zegar z drewnianymi figurami, są tu królowa Jadwiga,
Władysław Jagiełło, św. Jan z Kęt, Hugo Kołłątaj i rektor Stanisław ze Skalbmierza. Do
pomiaru czasu służą także różne typy zegarów mechanicznych i słonecznych
rozmieszczonych na ekspozycji muzealnej.
po rzymsku
W rzymskim systemie zapisywania liczb podstawą jest siedem liter: I, V, X, L, C, D i M, z
których tworzy się różne kombinacje.
Złożone liczby zapisuje się w jednej linii, według wartości malejąco, od lewej do prawej
strony. Następnie należy je zsumować.
Mniejsze wartości uzyskiwano poprzez umieszczenie oznaczenia cyfry mniejszego rzędu z
lewej strony, a następnie odjęcie jej od cyfry znajdującej się obok, np.: XIV – 14, czyli X+V-1
(10+5-1), czy XC (100-10) – 90, czyli C-X.
Jedną z zasad jest umieszczanie liter I, X, C z lewej strony liczby wyższej, np.: IX czy CD.
W przypadku liczb, w
których pojawiają się
rzędy dziesiątek, setek,
tysięcy, stosowano
następującą zasadę:
każdy rząd należało
rozpisać jako osobną
liczbę. Stąd zasada, że:
• I może występować
jedynie przed V i X;
• X tylko przed C i L;
• C poprzedza jedynie
D i M.
ODCZYTAJ DATY I PRZYPORZĄDKUJ JE DO WYDARZEŃ.
Data odzyskania przez Polskę niepodległości MCMXLVII
Data bitwy pod Grunwaldem III-V-MDCCXCI
Data uchwalenia Konstytucji 3 Maja XI-XI-MCMXVIII
Powołanie Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Collegium Maius XV-VII-MCDX
I 1 IX 9 LXXX 80 DCC 700
II 2 X 10 XC 90
DCC
C
800
III 3 XX 20 C 100 CM 900
IV 4 XXX 30 CC 200 M 1000
V 5 XL 40 CCC 300 MM 2000
VI 6 L 50 CD 400 MC 2100
VII 7 LX 60 D 500 MMD 2500
VIII 8 LXX 70 DC 600 MMM 3000

2. Opracowanie: K. Fidyk
©MIK, 2015
kapsuła czasu
Czy wiesz, że w Ogrodzie
Profesorskim, obok budynku
Collegium Maius, w zeszłym roku
zakopano kapsułę czasu? To
pojemnik lub miejsce, w którym
umieszcza się różne przedmioty
bądź informacje przeznaczone dla
przyszłych pokoleń. W Collegium
Maius do kapsuły schowano m.in.
przesłanie od władz Uniwersytetu,
medal jubileuszowy, egzemplarze
czasopisma „Alma Mater” oraz
wiele innych przedmiotów.
A Ty co byś schował do swojej
kapsuły czasu?
NARYSUJ LUB NAPISZ, JAKIE
PRZEDMIOTY POWINNY SIĘ TAM
ZNALEŹĆ.
kalendarzowy recykling
Kalendarz, wbrew pozorom, to nie przedmiot jednorocznego użytku. Układ dni
i miesięcy co jakiś czas się powtarza (różne są tylko daty świąt ruchomych, np.
Wielkanocy).
Jeśli teraz jest tego samego kalendarza możesz użyć:
rok przestępny za 28 lat
pierwszy rok po roku przestępnym za 6 lat, za 17 lat, za 28 lat
drugi rok po roku przestępnym za 11 lat, za 17 lat, za 28 lat
trzeci rok po roku przestępnym za 11 lat, za 22 lata, za 28 lat
Korzystając z tabeli oblicz:
W KTÓRYM ROKU NAJWCZEŚNIEJ BĘDZIESZ MÓGŁ UŻYĆ TEGOROCZNEGO
KALENDARZA? ………………………………………………..
(2015 rok to trzeci rok po roku przestępnym)
Miejsce na pieczątkę