K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)

K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
1 Kagamitan ng Mag-aaral Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas PAG-AARI NG PAMAHALAAN HINDI IPINAGBIBILI INILAAN PARA SA Distrito/ Paaralan: ____________________________________ Dibisyon: _____________________________________________ Unang Taon ng Paggamit: _______________________________ Pinagkunan ng Pondo (pati taon):________________________
ii Araling Panlipunan– Unang Baitang Kagamitan ng Mag-aaral: Tagalog Unang Edisyon, 2012 ISBN: Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapang kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dr. Yolanda S. Quijano Kawaksing Kalihim: Dr. Elena R. Ruiz Inilimbag sa Pilipinas ng ____________ Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS) Office Address: 2 nd Floor Dorm G, PSC Complex, Meralco Avenue. Pasig City, Philippines 1600 Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072 E-mail Address: imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Mga Consultant: Maria Serena I. Diokno, PhD. at Marie Yvette Concepcion-Alcazar Mga Manunulat: Maria Vanessa P. Lusung-Oyzon at Czarina B. Agcaoili Mga Tagasuri: Haydee Alipustain, Thea Joy G. Manalo, Rodel C. Sampang, Minda Blanca Limbo, Lourdes Z. Hinampas Mga Tagasalin: Agnes G. Rolle, Nida C. Santos, Flora R. Matic, Elvira E. Seguerra, Grace U. Salvatus Gumuhit ng mga Larawan: Erica Villanueva, Eric S. de Guia, Erich D. Garcia, at Jayson R. Gaduena Mga Naglayout: Allan R. Thomas, Ma.Theresa M. Castro Encoder: Earl John V. Lee
iii TALAAN NG MGA NILALAMAN Yunit 1: AKO AY NATATANGI Aralin 1: Pagkilala sa Sarili …………………………………. 2 Aralin 1.1: Ang Aking Sarili ……………………………. 3 Aralin 1.2: Ako ay Katangi-tangi ................................ 10 Aralin 1.3: Ang Aking Pangangailangan ................... 17 Aralin 1.4: Ang Aking mga Paboritong Bagay …… 21 Aralin 2: Pagbabahagi ng Sariling Kuwento ng Buhay ... 32 Aralin 2.1: Ang Aking Paglaki ………………………….. 32 Aralin 2.2: Ang Pagbabago sa Aking Sarili ................ 38 Aralin 3: Pagpapahalaga sa Sarili ................................... 42 Aralin 3.1: Ang Aking Pagpapahalaga sa Sariling Katawan ...................................................................... 43 Aralin 3.2: Ang Pagpapaunlad sa Aking Kakayahan .. 44 Aralin 3.3: Ang Aking mga Pangarap ........................ 46 Yunit 2: ANG AKING PAMILYA Aralin 1: Pagkilala sa mga Kasapi ng Pamilya ................ 55 Aralin 1.1: Ang Aking Pamilya ..................................... 56 Aralin 1.2: Ang Bahaging Ginagampanan ng mga Kasapi ng Aking Pamilya ………………………………. 62 Aralin 1.3: Ang Aking mga Tungkulin sa Pamilya...... 66 Aralin 2: Pagbabahagi ng Kuwento ng Sariling Pamilya 71 Aralin 2.1: Mahahalagang Pangyayari sa Buhay ng Aking Pamilya ............................................................. 72 Aralin 2.2: Mga Bagay na Nagbago at Nanatili sa Aking Pamilya …………………………………………… 77 Aralin 2.3: Paghahambing sa Kuwento ng Aking Pamilya at ng Pamilya ng Aking mga Kamag-aral .. 81 Aralin 3: Ang mga Alituntunin ng Aking Pamilya 87 Aralin 3.1: Ang Alituntuning Ipinatutupad ng Aking Pamilya ……………………………..………….. 88 Aralin 3.2: Ang Kahalagahan ng Pagtupad sa mga Alituntunin ng Aking Pamilya ...................... 93 Aralin 4: Pagpapahalaga sa Pamilya ……………………… 97
iv Aralin 4.1: Ipinagmamalaki Ko ang Aking Pamilya …. 98 Aralin 4.2: Ang Mabuting Pakikipag-ugnayan ng Aking Pamilya sa Ibang Pamilya ................................. 102 YUNIT 3: Ang Aking Paaralan Aralin 1: Pagkilala sa Paaralang Aking Kinabibilangan…………………………………………… 110 Aralin 1.1: Ang Pagkilala sa Aking Paaralan............. 111 Aralin 1.2: Ang Papel na Ginagampanan ng Paaralan sa Aking Buhay…………………………………..…… 114 Aralin 2: Ang Kuwento ng Aking Paaralan …………….. 117 Aralin 2.1: Ang mga Bagay na Nagbago at Di Nagbago sa Aking Paaralan ..................................... 118 Aralin 3: Ang mga Gawaing Dapat Kong Gawin Habang nasa Paaralan ……………………………………...…… 121 Aralin 3.1: Ang Aking mga Gawain sa Paaralan…… 122 Aralin 3.2: Ang Aking mga Tungkulin sa Paaralan..... 125 Aralin 4: Ang Pagsunod sa mga Alituntunin sa Aking Silid- Aralan........................................................................... 132 Aralin 4.1: Ang mga Alituntunin sa Aking Silid-Aralan… 133 Aralin 5: Ang Aking Pagpapahalaga sa Aking Paaralan... 137 Aralin 5.1: Ang Kahalagahan ng Aking Paaralan……… 138 YUNIT 4: Ako at ang Aking Kapaligiran Aralin 1: Ako at ang Aking Tahanan at Paaralan ……… 146 Aralin 1.1: Ang Aking Pag-unawa sa Konsepto ng Distansiya …………………………………………………. 147 Aralin 1.2: Ang Aking Pag-unawa sa Konsepto ng Direksiyon ..................................................................... 151 Aralin 1.3: Ang Aking Nagawang Mapa…………… 155 Aralin 1.4: Ang Aking Dinaraanan Mula Bahay Patungong Paaralan…………………………………… 163 Aralin 2: Pangangalaga ng Aking Kapaligiran ............. 170 Aralin 2.1: Mga Paraan sa Pagpapanatili ng Kalinisan sa Aking Paaralan........................................................ 171 Aralin 2.2: Ang Aking Pagpapahalaga sa Pagpapanatili ng Kalinisan ng Aking Paaralan........ 176
2 Aralin 1: Pagkilala sa Sarili Panimula
3 Aralin 1.1: Ang Aking Sarili Pag-isipan Ano ang alam mo tungkol sa iyong sarili? Gawain 1 Maglaro muna tayo. Makinig sa panuto ng guro. Magpapangkat- pangkat kayo ng iyong mga kamag-aral ayon sa sasabihin ng inyong guro. Sa larong ito, dapat ay masasabi mo ang iyong pangalan, kaarawan, edad, at tirahan. Ano ang mga sinabi mo sa iyong mga kamag- aral habang naglalaro? Anong mga pagkakataon kailangan mong sabihin ang iyong pangalan, kaarawan, edad at tirahan? Bakit dapat na alam mo ang iyong pangalan, kaarawan, edad, at tirahan?
4 Gawain 2 Magpangkat ng tig-aapat. Makinig nang mabuti sa babasahin ng iyong guro. Ipakita sa pamamagitan ng pagsasadula kung paano mo sasabihin ang iyong pangalan, kaarawan, edad, at tirahan. Bibigyan kayo nang sapat na oras upang maghanda at mag-ensayo. Ibahagi sa klase ang inihandang dula. Ano ang naramdaman mo matapos ibahagi sa iyong mga kamag-aral ang inyong inihandang dula? Ikaw, naranasan mo na ba ang sitwasyong inyong ipinakita sa dula?
5 Gawain 3 Isulat sa patlang ang hinihinging impormasyon tungkol sa iyo. Bago ka ba rito? Anong pangalan mo? Ang pangalan ko ay ______________ _________________. Ipinanganak ako noong ____________. Kailan ka pinanganak?
6 Nawawala ka ba? Saan ka nakatira? Nakatira po ako sa _______________ _______________ ______________. Ilang taon ka na? Ako ay _______ taon na.
7 Gawain 4 Upang lubusang makilala ang iyong sarili, alamin ang pinagmulan ng iyong pangalan. Tanungin ang iyong magulang o tagapag-alaga kung bakit ito ang ibinigay nilang pangalan sa iyo. Isulat sa loob ng bituin ang iyong unang pangalan. Halimbawa, Jose. Isulat naman sa loob ng bilog ang dahilan kung bakit ito ang ibinigay sa iyong pangalan. Halimbawa, pareho ang araw ng kapanganakan namin ni Jose Rizal, isang maipagmamalaking Pilipino. Bakit po Jose ang pangalan ko? Dahil pareho ang araw ng kapanganakan ninyo ni Jose Rizal, isang maipagmamalaking Pilipino.
8 Humingi ng tulong sa iyong magulang o kasama sa bahay sa pagsagot nito. . _______________________ _______________________ _______________________ _______________________ _______________________ _______________________ Pareho ang araw ng kapanganakan namin ni Jose Rizal, isang maipagmamalaking Pilipino. JOSE
9 Gawain 5 Ano ang mga pangalang itinatawag sa iyo ng iyong magulang o mga kaibigan bukod sa unang pangalan mo? Sa mga pangalang ito, alin ang pinakagusto mong itinatawag sa iyo? Sa isang malinis na papel, gumawa ng name tag na nakasulat ang pinakagusto mong pangalan. Kulayan ito ng iyong paboritong kulay. Magpatulong sa iyong guro sa paglalagay ng tali. Isuot ito tuwing oras ng klase. JOSE Tandaan Mahalagang malaman mo ang iyong pangalan, kaarawan, edad, at tirahan. Magagamit mo ang mga ito sa pagpapakilala sa mga bagong kaibigan, kamag-aral, at kalaro.
10 Aralin 1.2: Ako ay Katangi-tangi Pag-isipan Paano mo ilalarawan ang iyong sarili? Anong pisikal na katangian mo ang naiiba sa ibang tao sa iyong paligid? Gawain 1 Kumuha ng isang malinis na papel at iguhit ang iyong sarili. Pagkatapos mong gumuhit, isulat ang iyong pangalan sa ibabang bahagi ng iginuhit na larawan. Ibahagi sa klase ang iyong ginawa.
11 Kasama ang iyong mga kamag-aral, ipaskil ang inyong iginuhit sa isang bahagi ng silid-aralan. Ano ang naramdaman mo habang – a) iginuguhit ang iyong sarili? b) ibinabahagi ang iyong iginuhit? c) nakikinig sa pagbabahagi ng iyong mga kamag-aral? Ano ang napansin mo sa iyong iginuhit? Ilarawan ito. Bakit hindi magkakapareho ang inyong iginuhit? Ano ang kaibahan ng iginuhit mo sa mga ginawa ng iyong mga kamag-aral?
12 Gawain 2 Napagmasdan mo na ba ang iyong mga daliri sa kamay? Tingnang mabuti ang mga guhit sa iyong hinlalaki. Lahat tayo ay may thumb print tulad ng nasa larawang tinitingnan ng imbestigador. Subukin mong ikumpara ang iyong thumb print sa iyong mga kamag-aral. Bumuo ng isang pangkat na may limang kasapi. Kumuha ng isang malinis na papel at maghanap ng maaaring ipangkulay sa inyong hinlalaki. Matapos kulayan ang inyong hinlalaki, idiin ang mga ito sa isang malinis na papel tulad ng nasa larawan.
13 Tingnang mabuti ang mga guhit sa inyong hinlalaki. Ano ang nalaman mo? Magkapareho ba ang thumb print ninyo ng iyong mga kamag- aral? Bukod sa thumb print, may iba ka pang mga pisikal na katangian na naiiba sa iyong mga kamag-aral. May naiisip ka pa ba? Tandaan: Mayroon kang mga pisikal na katangian na naiiba sa iyong mga kamag- aral tulad ng thumb print, sukat o laki ng katawan, hugis ng mukha, tangos ng ilong, hugis at kulay ng mata, at ang kulay at anyo ng buhok. Nararapat lamang na ipagmalaki mo ang iyong mga angking katangian. Bawat isa sa iyong kamag-aral ay natatangi rin. Dapat mong igalang at pahalagahan ang kanilang angking katangian. Bukud tangi la rin ding balang kaklase mu.Dapat mu la ring igalang ampong dinan alaga ring karelang bukud tanging
14 Gawain 3 Masdan ang nasa larawan. Ipinakikita sa larawan ang iba’t ibang damdamin ng tao tulad ng masaya, malungkot, nagulat at galit. Kailan mo nararamdaman ang mga damdaming ito? MalungkotMasaya GalitNagulat
15 Maglaro tayo. Bumuo kayo ng dalawang pangkat na may magkasindami ng kasapi. Bawat pangkat ay bubuo ng isang bilog. Gayahin ninyo ang nasa larawan. Babasahin ng inyong guro ang iba’t ibang pangyayari. Pagkatapos niyang mabasa ang isang pangyayari, bibilang siya ng isa hanggang sampu habang ang dalawang pangkat ay umiikot nang magkasalungat. Pagkabilang ng sampu, ipakita sa iyong katapat na kamag-aral ang iyong damdamin sa binanggit na pangyayari ng inyong guro. Ulitin ang gawaing ito sa susunod pang pangyayaring babasahin ng guro. Ano ang naramdaman mo habang ikaw ay naglalaro? Magkatulad ba ang damdamin mo at ng iyong katapat na kamag-aral sa iba’t ibang pangyayaring nabanggit? Oo o hindi, bakit?
16 Gawain 4 May mga mukha sa loob ng kahon na nagpapakita ng iba’t ibang damdamin. Tingnan ang mga mukha sa loob ng bawat kahon. Kulayan ang bawat mukha ng kulay na iyong naiuugnay sa iba’t ibang damdamin. Iguhit din ang mga bagay kung bakit ka masaya, malungkot, nagugulat, at nagagalit sa paligid ng mukha na nasa loob ng kahon. Ang Aking Damdamin Galit Masaya Nagulat Malungkot Tandaan Mayroon kang sariling damdamin. Mayroon ka ring sariling dahilan kung bakit ka masaya, malungkot, nagugulat at nagagalit. Katulad mo, ang ibang bata ay may sariling damdamin na kailangan mong igalang at kilalanin.
17 Aralin 1.3: Ang Aking Pangangailangan Pag-isipan Ano ang iyong pangangailangan sa araw-araw? Gawain 1 Tingnan ang mga pangyayari sa larawan. Pagsunod-sunurin ang mga larawan ayon sa pangyayari. Isulat sa loob ng bituin ang bilang 1- 4, 1 para sa pinakaunang pangyayari at 4 naman para sa pinakahuli. Bakit ito ang naisip mong pagkakasunod-sunod ng larawan? Ang tawag sa iyong nabuo ay timeline. Ipinapakita sa atin ng isang timeline kung kailan naganap ang mga pangyayari at ano-ano ang mga bagay na nagbago. Upang makagawa ng timeline, isipin ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari.
18 Gawain 2 Narito ang timeline ng iyong ginagawa sa araw- araw. Iguhit ang iba’t ibang bagay na kailangan mo sa mga gawaing nakasulat Mga Pang-araw- araw na Gawain Mga Bagay na Kailangan Paggising sa umaga Paliligo Pagbibihis Pagpasok sa paaralan
19 Tingnan muli ang timeline at ang mga bagay na iyong iginuhit. Sa iyong mga iginuhit, alin sa mga bagay na ito ang iyong kailangan upang mabuhay? Alin naman sa mga iginuhit mo ang maaari kang mabuhay kahit hindi mo ito makuha o magamit? Pumili ng isang kamag-aral at ibahagi sa kaniya ang iyong sagot. Pagkumparahin ang inyong sagot. Ibahagi sa buong klase ang napag-usapan ninyo ng iyong kamag-aral. Mga Pang-araw- araw na Gawain Mga Bagay na Kailangan Pag-uwi mula sa paaralan Pagkain ng ha hapunan Paghahanda bago matulog sa gabi
20 Gawain 3 Tingnan ang larawan na nagpapakita ng mga bagay na ginagamit sa araw-araw. Bilugan ang mga bagay na iyong kailangan upang lagi kang malakas at malusog. Tandaan: May iba’t ibang pangunahing pangangailangan ang bawat bata tulad ng pagkain, damit, tirahan, at mga gamit sa paaralan. Iba-iba ang pangangailangan ng bawat bata ayon sa lugar na kinabibilangan at sitwasyong nararanasan.
21 Aralin 1.4: Ang Aking mga Paboritong Bagay Pag-isipan Ano ang paborito mong pagkain, damit, laruan, lugar na pinupuntahan, at gawain sa araw-araw? Gawain 1 Mula sa mga lumang diyaryo o magazine, gumupit ng larawan ng mga pagkain, damit, laruan, lugar, at gawain na gustong-gusto mo at nagpapakilala sa iyo. Dalhin ito sa klase. Humingi ng isang malinis na papel sa iyong guro. Gamit ang ginupit na larawan, idikit ang mga ito sa malinis na papel. Huwag kalimutang ilagay ang iyong pangalan at ang pamagat na “Ito ang Gusto Ko.”
22 Alam mo ba kung ano ang tawag dito? Collage (ko-láds) ang tawag sa gawaing ito. Ang collage ay pinagsama-samang larawan na nagpapakita ng isang malaking ideya. Ibahagi ang iyong ginawang collage sa klase.
23 Gawain 2 Gupitin ang mga larawan ng pagkain. Idikit ang mga ito sa plato. Iguhit sa plato ang iyong mga paboritong pagkain.
24 Ang Aking mga Paboritong Pagkain Kulayan ang iyong ginawa. Ibahagi ito sa klase at sabihin kung bakit ito ang iginuhit mong mga paboritong pagkain?
25 Gawain 3 Magdala ng mga paborito mong bagay tulad ng aklat, damit, at laruan. Ipakita at ibahagi sa klase ang iyong dalang paboritong bagay.
26 Gawain 4 Pahulaan sa iyong mga kamag-aral ang paborito mong gawain o bagay sa pamamagitan ng larong charades. Alam mo ba ang larong ito? Ang charades ay pagpapahula ng isang gawain o bagay sa pamamagitan lamang ng kilos nang hindi nagsasalita. Ang gagawing pagpapahula ng bawat isa ay oorasan ng iyong guro. Matapos ang larong charades, sumama sa iyong mga kamag-aral na may paboritong gawaing katulad ng sa iyo. Maghanda ng isang malikhaing presentasyon na magpapakita ng inyong paboritong gawain. Tandaan: Ang bawat bata ay may kaniya- kaniyang paboritong bagay, gawain, at pagkain. Ang mga ito ang nagpapakilala sa iyo bilang natatanging bata.
27 Gawain 5 Sina Ana at Mara ay matalik na magkaibigan. Lagi silang magkasama. Palagi rin silang nagtutulungan. Pareho nilang gusto ang paglalaro ng piko at bahay-bahayan. Sina Jun, Anton, at Paco ay matalik na magkakaibigan. Madalas silang makikitang masayang naghahabulan, naglalaro ng sipa, at nagtataguan. Palagi rin nilang ipinahihiram ang kanilang mga laruan sa isa’t isa.
28 Ikaw sino ang iyong mga matalik na kaibigan? Bakit mo sila naging kaibigan? Ano ang mga katangian nila na nagustuhan mo? Sumulat ng isang katangian nila sa nakalaang hugis sa ibaba. Pagkatapos, gupitin ito at idikit sa nakapaskil na larawan sa silid-aralan na inihanda ng inyong guro. Matapos ang gawain, awitin ang kantang “Ako’y Natatangi” sa saliw ng awiting “Are You Sleeping?” Ako’y natatangi Ako’y natatangi Ikaw rin Ikaw rin Maglaro na tayo Gumawa na tayo Araw-araw Araw-araw
29 Gawain 6 Tingnan at suriin ang larawan ni Jose. Makikita sa larawan na may nakasulat sa sombrero ni Jose. Mapapansin na ang mga nakasulat ay naglalarawan kay Jose. Ang tawag dito ay graphic organizer. Isa itong paraan ng pagbabahagi at pagsasaayos ng mga ideya sa isang malikhaing paraan.
30 Upang lubos na maipakilala ang iyong sarili, isiping muli ang mga paborito mong bagay. Ipakita ito sa pamamagitan ng graphic organizer na kamay. Iguhit ang mga ito sa larawan ng isang kamay tulad ng iyong paboritong gawain, pagkain, at matalik na kaibigan. Isulat mo rin dito ang iyong pangalan at edad. Ang Aking mga Paboritong Bagay at Matalik na Kaibigan Pag-aralan ang graphic organizer.
31 Pagkatapos gawin ang graphic organizer, bumuo ng pangkat na may sampung kasapi. Alamin kung mayroon sa iyong mga kasama sa pangkat ang may katulad ng nilalaman ng iyong graphic organizer. Bakit walang katulad ng iyong mga isinagot? Tandaan: Ikaw ay natatangi. May mga katangian ka na naiiba sa iyong mga kamag-aral. Ang mga katangiang ito ang nagpapakilala sa iyo. Nararapat lamang na ipagmalaki mo ang iyong mga angking katangian.
32 Aralin 2: Pagbabahagi ng Sariling Kuwento ng Buhay Panimula Aralin 2.1: Ang Aking Paglaki Pag-isipan Anong mga bagay ang nagbabago?
33 Gawain 1 Tingnan mo ang timeline na nagpapakita ng paglaki at pagbabago ng isang agila. Ano ang napansin mo sa agila? Ano ang napansin mong pagbabago? May alam ka pa bang ibang hayop o insekto na ganito rin ang pagbabago? Paano mo maihahalintulad sa tao ang mga pagbabagong pinagdadaanan ng mga insekto o hayop na natalakay sa klase? Ano-ano ang pagkakatulad ng pagbabagong nangyayari sa tao at hayop o insekto na natalakay sa klase? Ano-ano naman ang pagkakaiba? Ang Paglaki at Pagbabago ng Isang Agila
34 Gawain 2 Masdan at ilarawan ang dalawang timeline na nagpapakita ng pagbabago sa buhay ni Buboy at Mimi. Ano ang napansin mong pagbabago sa mga larawan sa dalawang timeline? Ang mga Pagbabago sa Buhay ni Mimi Ang mga Pagbabago sa Buhay ni Buboy
35 Ano ang napansin mong pagbabago sa anyo nina Mimi at Buboy? Bakit kaya nagbago ang kanilang anyo? Nakararanas ba lahat ng tao ng ganitong mga pagbabago? Pag-aralan ang sumusunod na larawan. Gupitin at idikit sa tamang kahon ang bawat larawan ayon sa pagkakasunod-sunod ng mga pagbabagong nagaganap sa isang tao. Ilagay sa kahon na may bilang 1 ang dapat na maunang larawan at ilagay naman sa kahon na may bilang 5 ang dapat na mahuli.
36 Ang mga Pagbabagong Nagaganap sa Buhay ng Isang Tao
37 Gawain 2 Makinig nang mabuti sa ibabahagi ng inyong guro tungkol sa mga pagbabagong naganap at naranasan niya sa kaniyang buhay. Tingnan ang timeline ng buhay ng iyong guro. Ano ang mga pagbabagong naganap sa buhay ng iyong guro Tandaan: Ang bawat tao ay nakararanas ng pagbabago sa kanyang pisikal na anyo. Kasabay ng mga pagbabago sa kanilang katawan ang pagdami ng mga kaya nilang gawin.
38 Aralin 2.2: Ang Pagbabago sa Aking Sarili Pag-isipan Anong mga pagbabago ang napansin mo sa iyong sarili simula nang ikaw ay ipinanganak hanggang sa iyong kasalukuyang edad? Gawain 1 Ipakuwento sa iyong mga magulang o tagapag- alaga kung anong mga pagbabago sa iyong sarili ang kanilang napansin mula nang ikaw ay ipinanganak hanggang sa iyong kasalukuyang edad. Mula sa impormasyong nalaman mo tungkol sa mga pagbabago sa iyong sarili, gumawa ng isang Ano-ano po ang nagbago sa akin? Naku, anak! Napakaraming nagbago sa iyo simula nang maipanganak ka hanggang ngayon.
39 timeline ng mahahalagang pangyayari sa iyong buhay mula noong ikaw ay isang taong gulang pa lamang hanggang sa kasalukuyan mong edad. Iguhit ito sa film strip. Ang Mahahalagang Pangyayari sa Aking Buhay Isalaysay sa klase ang mga pagbabagong naganap sa iyong sarili ayon sa binuong timeline.
40 Gawain 2 Ipakita sa iyong mga kamag-aral ang dinala mong personal na gamit o iparinig ang kuwentong ibinahagi sa iyo ng iyong magulang o tagapag- alaga tungkol sa sarili mo. Iugnay rin ito sa timeline na iyong ginawa sa Gawain 1.
41 Gawain 3 Anong mga bagay ang nagbago sa iyo mula noong ikaw ay sanggol hanggang sa kasalukuyan? Mayroon bang mga bagay tungkol sa iyo na nananatili at hindi nagbago kahit lumipas ang mga taon? Sa tulong ng iyong guro o magulang, isulat ang iyong sagot sa nakalaang kahon. Ang mga Bagay na Nanatili at Nagbago sa Aking Buhay Mga bagay na nanatili Mga bagay na nagbago Tandaan: Ang bawat bata ay dumaraan at nakararanas ng pagbabago sa katangiang pisikal at kayang gawin. Sa kabila ng pagbabagong ito, mayroon pa ring mga bagay na nananatili tulad ng pangalan at petsa ng kapanganakan.
42 Aralin 3: Pagpapahalaga sa Sarili Panimula
43 Aralin 3.1: Ang Aking Pagpapahalaga sa Sariling Katawan Pag-isipan Paano mo pinahahalagahan ang iyong katawan? Gawain 1 Tingnan ang mga larawang nasa loob ng kahon. Lagyan ng tsek () ang larawang nagpapakita ng wastong pangangalaga sa katawan. Lagyan naman ng ekis (X) ang nagpapakita ng hindi wastong gawi.
44 Tandaan: Mahalagang pangalagaan ang iyong katawan. May iba’t ibang gawain na maaari mong gawin upang mapanatiling malusog ang iyong katawan. Aralin 3.2: Ang Pagpapaunlad sa Aking Kakayahan Pag-isipan Ano ang kaya mong gawin? Paano mo pinauunlad ang iyong kakayahan? Gawain 1 Kilala mo ba ang batang nasa larawan? Makinig sa kuwento ng kanyang buhay. Bakit nabulag si Roselle? Ano ang iyong naramdaman pagkatapos mong malaman ang kuwento ng buhay ni Roselle? Ano ang mga nakamit niyang tagumpay?
45 Paano siya nagtagumpay bilang mag-aaral? Ano-anong katangian ni Roselle ang maaari mong tularan? Gawain 2 Sagutan ang mga patlang sa tulong ng iyong guro o magulang. Ako si ___________________________________. Kaya kong _________________________________. Upang maging mas magaling, ako ay________________________________. Tandaan: Mahalagang paunlarin ang iyong mga kakayahan. May iba’t ibang gawain na maaari mong gawin upang mapaunlad ang iyong mga kakayahan.
46 Aralin 3.3: Ang Aking mga Pangarap Pag-isipan Ano ang mga nais mong gawin, makamit, o matupad sa iyong buhay? Gawain 1 Pagmasdan ang mga taong nasa larawan sa ibaba. Katulad mo, minsan din silang naging bata. Sa kanilang pagsisikap, natupad nila ang kanilang mga pangarap. Ang pangarap ay mga bagay na nais mong gawin, makamit o matupad sa iyong buhay. Ano ang iyong mga pangarap? Kenneth Cobonpue Manny Pacquiao Jose RizalTony Tan Caktiong Soccoro Ramos Haja Amina Appi Lea Salonga Josette Biyo
47 Gawain 2 Ipikit ang iyong mata. Isipin mo na ikaw ay dalawampung (20)taon na. Ano ang iyong nakikita na ginagawa mo? Iguhit sa loob ng bubble ang iyong sarili dalawampung (20) taon mula ngayon.
48 Gawain 3 Tingnan ang larawan ng isang malaki at dalawang maliit na bituin. Isulat sa gitna ng malaking bituin ang iyong pangalan. Sa paligid nito, iguhit ang bagay o mga bagay na nagpapakita ng iyong pangarap. Sa dalawang maliit na bituin, iguhit ang mga dapat mong gawin upang matupad ang iyong mga pangarap. Tingnan ang halimbawa sa ibaba. . Butasan ang mga bituin katulad ng nasa larawan at lagyan ng tali. Itali sa malaking butas ang maliit na bituin. Isabit ito sa bintana o kisame ng inyong silid- aralan, sa tulong ng iyong guro. LINA na ateng ko.
49 Ang Aking Pangarap Mahalaga ba ang iyong pangarap? Bakit mahalagang magkaroon ng pangarap ang isang tao? Tandaan: Ang bawat bata ay may sariling pangarap. May kailangan kang gawin upang makamit ang iyong pangarap.
50 Ang Aking mga Nagawa Panuto. Makinig sa babasahin ng guro. Lagyan ng tsek () ang angkop na kahon ng iyong sagot. 1. Nasunod ko ang mga panuto. 2. Nagamit ko ang aking mga kasanayan sa sining. 3. Nagbahagi ako ng aking kuwento sa mga kamag-aral. 4. Nakinig ako sa kuwento ng aking guro. 5. Nakinig ako sa kuwento ng aking kamag-aral. 6. Nakapaghambing ako ng iba’t ibang bagay. 7. Natukoy ko ang mga bagay na gusto ko. 8. Naipaliwanag ko ang mga bagay na may kinalaman sa aking sarili. 9. Napahalagahan ko ang aking sarili. Mag-aaral Guro
51 Nagawa ko ang mga bagay na ito: 1. Nasabi ko ang mga impormasyon tungkol sa aking sarili . 2. Natukoy ko ang mga bagay na gusto ko. 3. Naikumpara ko ang aking pisikal na katangian at karanasan sa aking mga kamag-aral. 4. Naipagmalaki ko ang mga taglay na katangian. 5. Nakagawa ako ng collage. 6. Nakabuo ako ng timeline. 7. Nakagawa ako ng graphic organizer. 8. Naisaayos ko ang mga larawan ayon sa wastong pagkakasunod-sunod ng mga ito. Mag-aaral Guro
52 Naipapahayag ko ang mga ito tungkol sa aking sarili: 1. Nasasabi ko na ako ay natatangi. 2. Nasasabi ko na may mga bagay na nanatili at nagbago sa aking sarili. 3. Naipagmamalaki at napahahalagahan ko ang aking sarili. 4. Iginagalang ko ang mga pisikal na katangian at karanasan ng aking mga kamag-aral. Komento ng iyong guro: ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ____________________. Mag-aaral Guro
53 Yunit 2: ANG AKING PAMILYA Panimula
54 Mga Layunin: Matapos ang pag-aaral ng Yunit 2, inaasahang magagawa mo ang sumusunod: 3. nasasabi na ang bawat pamilya ay may angking katangian; 4. nakasusunod sa mga alituntunin ng pamilya; 7. napahahalagahan ang ugnayan ng sariling pamilya sa ibang pamilya 1. nabibigyan ng kahulugan ang salitang pamilya; 2. nakikilala ang mga kasapi ng pamilya; 5. naipagmamalaki ang pamilya; 6. napahahalagahan ang mabuting pakikipag- ugnayan sa ibang pamilya; at
55 Aralin 1: Pagkilala sa mga Kasapi ng Pamilya Panimula Lolo Lola Nanay Tatay Ate Ate Kuya Bunso
56 Aralin 1.1: Ang Aking Pamilya Pag-isipan Sino ang mga kasapi ng iyong pamilya? Gawain 1 Iguhit ang mga kasapi ng iyong pamilya sa loob ng bahay na makikita sa ibaba.
57 Gawain 2 Sagutan ang mga patlang sa tulong ng iyong guro o tagapag-alaga. Ako si ______________________________________. (Ano ang iyong pangalan?) ___________________ang kasapi ng aking (Ilan ang kasapi ng iyong pamilya?) pamilya. Si _____________________ ang aking ama. (Ano ang pangalan ng iyong ama?) Si _____________________ang aking ina. (Ano ang pangalan ng iyong ina?) Si/ Sina _______________________________________ (Kung mayroon kang kapatid o mga kapatid, ano o ano-ano ang kanilang pangalan?) ang aking kapatid/mga kapatid.
58 Gawain 3 Tanungin ang bawat kasapi ng iyong pamilya upang masagutan ang mga patlang. Ang ama ko ay si _________________________________. Siya ay _____________________________ taong gulang. Gusto niyang mag_______________________________. Ang ina ko ay si___________________________________. Siya ay _____________________________ taong gulang. Gusto niyang mag ________________________________. Si ___________________________________ay kapatid ko. Siya ay ______________________________taong gulang. Gusto niyang mag_________________________________.
59 Gawain 4 Tingnan ang larawan sa ibaba. Nagpapakita ito ng mga lugar na pinasyalan ng pamilya ni Bing. Ito ay isang halimbawa ng bar graph. Ipinakikita nito ang bilang ng oras o tagal na inilagi ng pamilya ni Bing sa bawat lugar na kanilang pinasyalan. Ang bar graph ay isang uri ng graph na gumagamit ng mga bar upang ipakita ang bilang o dami ng isang bagay. Bahay ng lola Bilang ng Oras na Inilagi ng Pamilya ni Bing sa Lugar na Kanilang Pinasyalan Oras Mga Lugar na Pinasyalan PamilihanSimbahan Parke 1 2 3 4 5
60 Sa paggamit ng bar graph, mahalagang tingnan muna ang pamagat upang malaman kung ano ang ipinakikita nito. Ang pamagat ng bar graph na makikita sa itaas ay “Bilang ng Oras na Inilagi ng Pamilya ni Bing sa mga Lugar na Kanilang Pinasyalan.” Sa pinakaibabang bahagi ng graph, makikita ang mga lugar na pinasyalan ng pamilya ni Bing. Sa gilid naman nito makikita ang bilang ng oras o tagal na inilagi nila sa bawat lugar. Ang bawat bar sa graph ang nagsasabi kung ilang oras ang inilagi ng pamilya sa isang lugar. Ituro ang iyong daliri sa bar para sa simbahan. Umabot lamang ito sa bilang dalawa (2). Nangangahulugang dalawang oras ang inilagi ng pamilya ni Bing sa simbahan. Ilang oras ang inilagi ng pamilya ni Bing sa parke? Saang lugar sila pinakamatagal na nanatili? Gawain 5 Kasama ang iyong mga kamag-aral, subukin ninyong gumawa ng graph na nagpapakita ng bilang ng mga kasapi ng inyong pamilya. Humingi ng papel na hugis parisukat sa inyong guro. Ito ang gagamitin ninyong bar sa gagawing bar graph upang maipakita ang bilang ng kasapi ng inyong pamilya.
61 Ang mga Kasapi ng Pamilya Isulat sa bawat bar ang pangalan ng kasapi ng iyong pamilya at idikit ito sa graph na ilalagay ng inyong guro sa isang bahagi ng inyong silid-aralan. Tandaan: Ikaw ay bahagi ng isang pamilya. May iba’t ibang kasaping bumubuo sa iyong pamilya. May pamilyang marami ang kasapi. May pamilyang kakaunti ang kasapi. Nato Miko Bea Lina Paolo Tina Pangalan ng Mag-aaral Maki Bert Rosa Mark Malaya Dan Edna Abbi Pat Ron Susan Mila Mong Rina Ben Ned Lito Aris Nena 1 2 3 4 5 6 9 8 7 10 BilangngKasapingPamilya
62 Aralin 1.2: Ang Bahaging Ginagampanan ng mga Kasapi ng Aking Pamilya Pag-isipan Ano-ano ang ginagawa ng mga kasapi ng iyong pamilya sa loob ng inyong tahanan? Gawain 1 Tingnan ang larawan ng dalawang kamay. Isulat ang tawag mo sa iyong ama at ina o tagapag- alaga sa patlang na makikita mo sa itaas ng larawan.
63 Gawain 2 Basahin ang tula na pinamagatang “Ang Aming Mag-anak”, nakuha mula sa http://www.takdang aralin.com/Filipino/mga-tulang-pambata/mga-tula- tungkol-sa-pamilya/. Sa ating tula, ilan ang kasapi ng pamilya? Sino-sino sila? Ano ang naramdaman ng pamilya? Paano mo ito nasabi? Ano-ano ang ginagawa nila sa isa’t isa? Sa iyong palagay, tama kaya ito? Oo o hindi, bakit? Ang Aming Mag-anak Ang aming mag-anak ay laging masaya. Maligaya kami nina ate at kuya. Mahal kaming lahat ni ama’t ina. Mayroon ba kayong ganitong pamilya? Kahit sa paggawa’y pagod ang katawan, Tulong ni ama ay laging nakaabang Suliranin ni ate ay nalulunasan, Sa tulong ni inang laging nakalaan .
64 Gawain 3 Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Iguhit ang iba’t ibang kasapi ng pamilya. Humingi ng stick sa guro. Idikit ang mga iginuhit sa stick. Ang inyong binuo ay isang halimbawa ng puppet. Gamit ang ginawang puppet, isalaysay ninyo ang araw-araw na gawain ng bawat kasapi ng pamilya. Ipakita rin kung paano nagtutulungan ang bawat kasapi.
65 Gawain 4 Sabay-sabay awitin ang awit na “Masaya kung Sama-sama.” Masaya kung sama-sama, Sama-sama, sama-sama Masaya kung sama-sama, At nagtutulungan Kay inam ng buhay Kung nagmamahalan Masaya kung sama-sama Ang buong pamilya Tandaan: Ang bawat kasapi ng iyong pamilya ay mahalaga. Bawat isa sa kanila ay may bahaging ginagampanan sa inyong pamilya.
66 Aralin 1.3: Ang Aking mga Tungkulin sa Pamilya Pag-isipan Ano ang mga tungkulin mo sa iyong pamilya? Gawain 1 Tingnan ang mga larawan na nagpapakita ng isang araw na gawain sa pamilya ni Ben. Alamin kung ano ang ginagawa ni Ben sa bawat larawan. Ano ang ginagawa ni Ben at ng kaniyang mga kapatid?
67 Sa iyong palagay, tama ba ang ginagawa nila? Bakit? Ano kaya ang nararamdaman ng mga magulang ni Ben sa ginagawa nilang magkakapatid? Alin sa mga gawaing ito ang iyong ginagawa sa inyong tahanan? Ang nasa larawan ay nagpapakita ng mga tungkulin ng bata sa kanilang tahahan. Ang tungkulin ay mga bagay na dapat mong tuparin upang mapanatili ang kaayusan, katahimikan, at masayang pagsasama ng inyong pamilya. Ano pa ang mga tungkulin mo sa inyong tahanan? Gawain 2 Tingnan ang mga larawang nasa tsart. Alamin kung alin sa mga ito ang nagpapakita na natupad ang tungkulin. Iguhit ang masayang mukha  sa larawang nagpapakita na natupad ang tungkulin at malungkot na mukha  naman kung nagpapakita na hindi natupad ang tungkulin.
68 Gawain  o 
69 Gawain 3 Tingnan ang tsart ng mga tungkulin sa iyong pamilya. Lagyan ng tsek () ang iyong nagawang tungkulin sa bawat araw. Mga Tungkulin sa Pamilya Lunes Martes Miyerkules Huwebes Biyern es
70 Mga Tungkulin sa Pamilya Lunes Martes Miyerkules Huwebes Biyernes Tandaan: Mayroon kang iba’t ibang tungkulin sa iyong pamilya. Mahalagang tuparin ang iyong mga tungkulin upang mapanatili ang kaayusan, katahimikan, at masayang pagsasama ng inyong pamilya.
71 Aralin 2: Pagbabahagi ng Kuwento ng Sariling Pamilya Panimula
72 Aralin 2.1: Mahahalagang Pangyayari sa Buhay ng Aking Pamilya Pag-isipan Ano ang mga pangyayari sa inyong pamilya na nagpasaya sa iyo? Gawain 1 Mag-isip ng tatlong nangyari sa iyo kahapon. Iguhit ang mga ito sa kahon ayon sa pagkakasunod- sunod. Ang Tatlong Bagay na Nangyari sa Akin Kahapon
73 Gawain 2 Makinig sa kuwento ng iyong guro tungkol sa mahahalagang pangyayari sa buhay ng kanyang pamilya. Mahahalagang Pangyayari sa Buhay ng Pamilya ng Guro
74 Gawain 3 Tignang mabuti ang larawang nasa ibaba. Ano ang nakikita sa larawan? Sino-sino ang nakikita sa larawan? Anong pangyayari ang nakikita sa larawan? Ano ang nararamdaman ng mga tao sa larawan? Bakit? Mahalaga kaya ang pangyayaring ito para sa pamilyang nakikita sa larawan? Bakit mo ito nasabi? Ano pa kayang pangyayari sa buhay ng pamilya ang maituturing na mahalaga?
75 Gawain 4 Pumili ng limang mahahalagang pangyayari sa buhay ng iyong pamilya. Iguhit ang bawat pangyayari ayon sa pagkakasunod-sunod sa loob ng larawan ng bahay.
76 Gawain 5 Ibahagi sa klase ang mahahalagang pangyayari sa buhay ng iyong pamilya batay sa ginawang timeline. Ano ang naramdaman mo habang ibinabahagi ang kuwento ng buhay ng iyong pamilya? Tandaan: May mahahalagang pangyayari sa buhay ng iyong pamilya. Bahagi ito ng iyong buhay. Makatutulong ang mga ito sa pagpapabuti ng iyong sarili.
77 Aralin 2.2: Mga Bagay na Nagbago at Nanatili sa Aking Pamilya Pag-isipan Ano ang mga bagay o pangyayaring nagbabago o nagpapatuloy sa iyong pamilya? Gawain 1 Ito ang pamilya ni Laya noong isilang siya at noong anim na taon na siya. Alin ang nagbago sa dalawang larawan? Kulayan ito ng berde. Larawan 1: Noong isilang si Laya A B
78 Larawan 2: Noong anim na taong gulang na si Laya Marami ka bang nakulayan? Gawain 2 Ibahagi sa iyong mga kamag-aral ang mga napansin mong nagbago at nanatili sa Larawan 1 at Larawan 2 ng pamilya ni Laya. Pareho lang ba ang bilang ng kasapi ng pamilya ni Laya sa letrang A at letrang B ng Larawan 1? Ikumpara ang hitsura ni Laya at ng mga kasapi ng pamilya na nasa letrang A at letrang B ng Larawan 1. Anong pagbabago ang napansin mo sa kanila? Ano ang masasabi mo sa kanilang bahay at sa kapaligiran nito kung ikukumpara mo ang letrang C at letrang D ng Larawan 2? C D
79 Gawain 3 Mag-isip ka ng tatlong mahalagang pangyayari sa iyong pamilya matapos kang isilang at kanilang makasama. Gumawa ng timeline na nagpapakita ng mga pangyayaring ito. Iguhit ito sa loob ng kahon ayon sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari. Mahahalagang Pangyayari sa Buhay ng Aking Pamilya Simula Nang Isilang Ako
80 Gawain 4 Tingnan ang ginawang timeline. Tukuyin kung ano ang mga bagay na nagbago at nanatili sa buhay ng iyong pamilya. Iguhit ang mga nagbago at nanatili sa buhay ng iyong pamilya sa kahon. Ang Buhay ng Aking Pamilya Ano ang nagbago? Ano ang hindi nagbago? Kasapi Tirahan Ginagawa sa loob ng bahay Sa iyong palagay, bakit may mga bagay o mga pangyayari na nagbabago at nananatili? May naiisip ka pa bang mga bagay o pangyayari sa buhay ng inyong pamilya na nagbago at mga bagay na nagpatuloy o hindi nagbago? Tandaan: May mga bagay o pangyayari na nagbabago at nananatili sa buhay ng isang pamilya. Ang pagpapasya ng mga kasapi ng isang pamilya ang nagdudulot ng mga pagbabago o pananatili ng isang bagay o pangyayari.
81 Aralin 2.3: Paghahambing sa Kuwento ng Aking Pamilya at ng Pamilya ng Aking mga Kamag-aral Pag-isipan Ano ang pagkakaiba at pagkakatulad ng iyong pamilya at pamilya ng iyong kamag-aral? Gawain 1 Iguhit ang iyong pamilya sa loob ng kahon. Kulayan ito. Sa tulong ng iyong guro o kasama sa bahay, punan ng salita o mga salita ang mga patlang upang makabuo ng kuwento ng iyong pamilya.
82 Ang Aking Pamilya Ako ay nabibilang sa pamilya _________________. (apelyido) Binubuo ang aking pamilya ng _____________ (bilang ng kasapi) kasapi. Nakatira ang aming pamilya sa ______________________________________________. (lugar ng tirahan) Ang tatay ko ay isang _________________________. (gawain o hanapbuhay) Ang nanay ko ay isang ________________________. (gawain o hanapbuhay) Ang mga paborito naming ginagawa nang sama- sama ay ________________________________. (paboritong gawain ng pamilya) Ang aming pamilya ay ________________________. (pinakagustong katangian ng pamilya)
83 Gawain 2 Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Ibahagi ang kuwento ng iyong pamilya. Sa tulong ng inyong guro, isulat ang inyong ibinahagi sa tsart na makikita sa ibaba. Pangalan ng mga kasapi ng pangkat Apelyido Bilang ng Kasapi ng Pamilya Tirahan Gawain o hanapbuhay ng tatay Gawain o hanapbuhay ng nanay Paboritong gawain ng pamilya May napansin ka bang pagkakatulad at pagkakaiba ng iyong pamilya at pamilya ng iyong mga kamag-aral? May nais ka pa bang ibahaging impormasyon tungkol sa iyong pamilya?
84 Gawain 3 Magdala ng mga pangkulay, gunting, paste, at makukulay na papel o lumang diyaryo o magazine o tuyong dahon. Gamit ang makukulay na papel o diyaryo o magazine o tuyong dahon, gumawa ng isang puno at idikit ito sa isang malinis na papel Iguhit sa loob ng kahon ang mukha ng bawat kasapi ng iyong pamilya. Gupitin ang mga kahon at idikit ito sa ginawang puno.
85 Family tree ang tawag sa iyong ginawa. Ipinakikita ng family tree ang mga kasapi ng pamilya at ugnayan ng bawat isa.
86 Gawain 4 Ibahagi sa klase ang ginawang family tree. Ipaskil sa pisara o isang bahagi ng silid-aralan ang natapos ninyong family tree ng iyong mga kamag-aral. Pagmasdang mabuti ang mga family tree. Ano ang masasabi mo sa inyong mga nabuong family tree? Bakit kaya magkakaiba ang mga nabuong family tree? Tandaan: May pagkakaiba at pagkakatulad ang katangian ng bawat pamilya. Sa pagkakaibang ito makikita ang namumukod na katangian ng isang pamilya. Nararapat lamang na igalang ang katangian ng bawat pamilya.
87 Aralin 3: Ang mga Alituntunin ng Aking Pamilya Panimula
88 Aralin 3.1: Ang Alituntuning Ipinatutupad ng Aking Pamilya Pag-isipan Ano ang mga dapat at di dapat gawin sa loob ng inyong bahay? Gawain 1 Pagmasdan ang sumusunod na larawan. Alin sa mga ito ang iyong ginagawa sa bahay? Kulayan ang mga larawan na nagpapakita ng iyong ginagawa sa bahay. Bakit mo ginagawa ang nasa larawang iyong kinulayan? Ang mga ugali o gawi na ipinatutupad ng iyong magulang o nakatatandang kasapi ng pamilya ay tinatawag na alituntunin. May naisip ka pa bang alituntunin na ipinatutupad sa inyong pamilya? Ano ang mga ito?
89 Gawain 2 Tingnan ang mga larawang nasa loob ng kahon. Lagyan ng tsek () kung alin sa mga ito ang ipinatutupad at ginagawa sa inyong bahay. A. D. Kumain ng masustansiyang pagkain Iligpit ang pinagtulugan B. E. Ubusin ang pagkaing inihanda Umuwi sa bahay sa itinakdang oras C. F. Iwasang manood ng telebisyon lligpit ang pinagkainan habang kumakain .
90 G. Magsabi ng “po” at “opo” sanakatatanda H. Gawin muna ang takdang aralin bago maglaro I. Iligpit ang mga laruan matapos laruin Maaari po ba akong sumama?
91 Gawain 3 Tukuyin kung anong uri ng alituntunin kabilang ang mga sinagutan mo sa Gawain 2. Isulat ang letra sa ikalawang hanay ng tsart na makikita mo sa ibaba. Mga Uri ng Alituntunin Pag-aaral Pagpapahinga ng katawan at isipan para sa kalusugan Pagpapanatili ng kaayusan sa tahanan Paggalang sa nakatatanda
92 Gawain 4 Pumili ng isa sa iyong mga kamag-aral. Ibahagi sa isa’t isa ang mga alituntuning ipinatutupad sa inyong pamilya. Alamin ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga alituntuntuning ito. Tandaan: May iba’t ibang alituntuning ipinatutupad sa bawat pamilya. Nararapat lamang igalang ang mga alituntunin ng iyong pamilya at maging ng ibang pamilya.
93 Aralin 3.2: Ang Kahalagahan ng Pagtupad sa mga Alituntunin ng Aking Pamilya Pag-isipan Bakit mahalagang sundin ang mga alituntunin ng iyong pamilya? Gawain 1 Makinig sa kuwentong babasahin ng iyong guro na pinamagatang “Ang Ilaw at ang Gamugamo.” Anong sinabi ng matandang gamugamo sa batang gamugamo? Anong ginawa ng batang gamugamo? Bakit hindi sinunod ng batang gamugamo ang sinabi ng matandang gamugamo? Ano kaya ang naramdaman ng matandang gamugamo sa hindi pagsunod ng batang gamugamo?
94 Anong nangyari sa batang gamugamo? Kung ikaw ang batang gamugamo, gagawin mo rin ba ang kaniyang ginawa? Bakit? May mga pagkakataon ba na, tulad ng batang gamugamo, hindi mo rin sinusunod ang payo o utos sa iyo ng iyong nanay o tatay? Ikuwento mo nga ang iyong karanasan. Sa iyong palagay, bakit mahalagang sundin ang mga alituntunin ng inyong pamilya? Gawain 2 Kulayan ang mga larawan na nagpapakita ng pagsunod sa mga alituntunin ng pamilya.
95 Gawain 3 Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Bawat kasapi ng pangkat ay maglalaro ng binagong “Snakes and Ladders.” Makinig sa panutong sasabihin ng inyong guro para sa larong ito. Ano ang naramdaman mo habang nilalaro ang binagong Snakes and Ladders? Ano ang nangyayari kapag natapat ang iyong pamato sa larawang nagpapakita ng pagsunod sa alituntunin? Ano naman ang nangyayari kapag natapat ang iyong pamato sa larawang nagpapakita ng hindi pagsunod sa alituntunin?
96 Gawain 4 Magpatulong sa guro upang mapunan ang patlang sa liham na naglalaman ng pangako mo sa iyong magulang o tagapag-alaga Mahal na _____________________, Ipinangangako ko na simula sa araw na ito, ________________________________________________ Isulat ang petsa ngayon susundin ko ang sumusunod na alituntunin sa ating pamilya: 1. _________________________________________ 2. _________________________________________ 3. _________________________________________ ______________________________________ Isulat ang buong pangalan ______________________________________ Papirmahan sa magulang o tagapag-alaga Tandaan: Mahalaga ang mga alituntunin. Nagkakaroon ng kaayusan at katahimikan sa pamilya kapag sinusunod ng mga kasapi ang mga ito.
97 Aralin 4: Pagpapahalaga sa Pamilya Panimula
98 Aralin 4.1: Ipinagmamalaki Ko ang Aking Pamilya Pag-isipan Ano ang maipagmamalaki mo sa iyong pamilya? Gawain 1 Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Isadula ang mga katangian ng isang mabuting pamilya na nakatakda sa inyong grupo. Pangkat 1- Pamilyang mapagmahal Pangkat 2- Pamilyang may takot sa Diyos Pangkat 3- Pamilyang matulungin sa kapwa Pangkat 4- Pamilyang may pagkakaisa Pangkat 5- Pamilyang mapagkakatiwalaan
99 Gawain 2 Alin sa naisadulang mabubuting katangian ng isang pamilya ang katangian din ng iyong sariling pamilya? Lagyan ng tsek () ang mga larawang nagpapakita nito. May iba ka pa bang naiisip na mabubuting katangian ng iyong pamilya?
100 Gawain 3 Anong mga gawain ang nagbibigay ng saya sa iyong pamilya? Iguhit ang dalawa sa mga bagay na ito sa loob ng kahon sa ibaba. Maaari ring magdala ng larawan ng masasayang gawain ng inyong pamilya. Halimbawa, namamasyal nang sama- sama, nagsisimba, gumagawa ng gawaing-bahay, at iba pa. Pumili ng isa sa mga larawang iyong iginuhit at isalaysay sa klase ang kuwentong ito ng inyong pamilya.
101 Gawain 4 Gumawa ng isang liham ng pasasalamat sa iyong pamilya. Sa tulong ng iyong guro, punan ang mga patlang sa liham na nasa loob ng kahon. Tandaan: Ang bawat pamilya ay may taglay na mabubuting katangian. Nararapat lamang na ipagmalaki mo ang pamilyang iyong kinabibilangan. Sa aking mga mahal na ____________________, (pangalan ng mga kasapi ng pamilya) Maraming salamat sa _____________________________________________ _____________________________________________ ____________________________________________. (Ano ang mga nagawa o naiparamdam sa iyo ng mga kasapi ng iyong pamilya na dapat mong pasalamatan) Ipinagmamalaki ko ang ating pamilya! Nagmamahal, ___________________________ (Isulat ang iyong pangalan)
102 Aralin 4.2: Ang Mabuting Pakikipag-ugnayan ng Aking Pamilya sa Ibang Pamilya Pag-isipan Bakit mahalagang panatilihin ang mabuting pakikipag-ugnayan ng iyong pamilya sa iba pang pamilya? Gawain 1 Kumuha ng isang malinis na papel. Iguhit ang larawan ng iyong pamilya. Pagsama-samahin ang mga larawang iginuhit ninyo ng iyong mga kamag- aral. Bumuo ng letrang P, ang unang letra ng salitang pamilya, gamit ang larawang iginuhit mo at ng iyong mga kamag-aral. Idikit ito sa isang bahagi ng inyong silid-aralan. Alam mo ba ang tawag dito? Ang inyong ginawa ay isang uri ng sining na tinatawag na mosaic. Ang mosaic ay pinagdikit-dikit na larawan upang makabuo ng isang hugis o pattern.
103 Gawain 2 Makinig sa kuwentong babasahin ng iyong guro na pinamagatang “Ang Pamilyang Ismid” na sinulat nina Ramoncito Serrano at Rene O. Villanueva at iginuhit ni Sammy Esquillon. Ilan ang kasapi ng pamilyang Ismid? Ano ang paboritong gawin ng pamilyang Ismid? Ano ang problema sa lugar na tinitirahan ng pamilyang Ismid? Bakit hindi sila nakikipagtulungan sa iba pang pamilya sa kanilang lugar? Ano ang nangyari sa pamilyang Ismid isang gabi habang sila ay natutulog? Sino ang tumulong sa pamilyang Ismid? Kung isa ka sa mga kasapi ng pamilyang Ismid, ano ang mararamdaman mo sa ginawa sa iyong pamilya ng inyong mga kapitbahay? Bakit?
104 Gawain 3 Maglaro tayo ng “Paint Me a Picture.” Alam mo ba ang larong ito? Sa “Paint Me a Picture” ang mga kasali sa laro ay bubuo ng larawan ng isang pangyayari gamit ang kanilang katawan. Bumuo ng pangkat na may walong kasapi. Magpakita ng isang pangyayari na naglalarawan nang naidudulot ng mabuting pakikipag-ugnayan ng isang pamilya sa iba pang pamilya. Kapag sinabi ng inyong guro na “1, 2, 3, Paint Me a Picture”, ipakita ang napili ninyong pangyayari. Huminto sa paggalaw hanggang sabihin ng inyong guro na maaari na kayong muling kumilos. Pahulaan sa mga kamag-aral kung ano ang ipinakitang larawan ng inyong pangkat.
105 Gawain 4 Pagmasdan mo ang larawang nasa ibaba. Ano ang ipinakikita ng larawan? Bakit masaya ang mga taong nasa larawan? Bakit mahalagang nagkakasundo at nagtutulungan ang bawat pamilya? Tandaan: Mahalagang panatilihin ang mabuting pakikipag-ugnayan ng iyong pamilya sa iba pang pamilya. Sa pamamagitan nito, napananatiling masaya at tahimik ang inyong lugar. Ang iba’t ibang pamilya rin ang nagtutulungan sa oras ng pangangailangan.
106 Ang Aking mga Nagawa at Natutuhan: Panuto. Makinig sa babasahin ng guro. Lagyan ng tsek () ang angkop na kahon ng iyong sagot. Nagamit ko ang mga kasanayang ito: 1. Nasunod ko ang mga panuto. 2. Nagamit ko ang aking kasanayan sa sining. 3. Nagbahagi ako ng aking kuwento sa aking mga kamag- aral. 4. Nakinig ako sa kuwento ng aking guro. 5. Nakinig ako sa kuwento ng aking kamag-aral. 6. Nasuri ko ang iba’t ibang larawan. 7. Nakapaghambing ako ng iba’t ibang pangyayari. 8. Natukoy ko ang mga bagay na nagbago at nanatili sa aking pamilya. 9. Napahalagahan ko ang pagkakatulad at pagkakaiba ng bawat pamilya. 10. Naipaliwanag ko ang iba’t ibang bagay tungkol sa aking pamilya. Mag-aaral Guro
107 Nagawa ko ang mga bagay na ito: 1. Nasabi ko ang mga impormasyon tungkol sa aking pamilya. 2. Nakaguhit ako ng iba’t ibang larawan. 3. Nakagawa ako ng stick puppet. 4. Naisadula ko ang mabuting katangian ng pamilya. 5. Naikumpara ko ang kuwento ng aking pamilya sa kuwento ng pamilya ng aking mga kamag-aral. 6. Naipagmalaki ko ang aking pamilya. 7. Nakagawa ako ng bar graph. 8. Nakabuo ako ng timeline. 9. Nakagawa ako ng graphic organizer. 10. Nakagawa ako ng mosaic. 11. Nakasulat ako ng liham pasasalamat sa aking magulang. 12. Nakagawa ako ng family tree. 13. Nakabigkas ako ng isang tula. 14. Nakaawit ako ng isang kanta. Mag-aaral Guro
108 Naipahahayag ko ang mga ito: 1. Nasasabi kong binubuo ng iba’t ibang kasapi ang isang pamilya. 2. Nasasabi kong may iba’t ibang tungkuling ginagampanan ang bawat kasapi ng pamilya. 3. Nasasabi kong may mga bagay na nanatili at nagbago sa isang pamilya. 4. Nasasabi kong may iba’t ibang Alituntuning ipinatutupad sa bawat pamilya. 5. Nasasabi kong mahalaga ang mabuting ugnayan ng bawat pamilya sa isang pamayanan. 6. Naipagmamalaki ko at napahahalagahan ang aking pamilya. 7. Iginagalang ko ang mga katangian at paniniwala ng ibang pamilya. Komento ng iyong guro: ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ _____________________. Mag-aaral Guro
109 Yunit 3: ANG AKING PAARALAN Panimula Mga Layunin: Matapos ang pag-aaral ng Yunit 3, inaasahang magagawa mo ang sumusunod: 1. naipakikilala ang iyong paaralan; 2. nailalarawan ang pisikal na kapaligiran ng paaralan; 3. nasasabi ang mabuting nagagawa ng paaralan para sa iyo; 4. nasasabi ang konsepto ng pagbabago at pagpapatuloy batay sa kuwento ng paaralan; 5. nasasabi ang mga dapat gawin ng isang mag- aaral; 6. nakatutupad sa mga alituntunin ng silid-aralan; at 7. napahahalagahan ang iyong paaralan.
110 Aralin 1: Pagkilala sa Paaralang Aking Kinabibilangan Panimula
111 Aralin 1.1: Ang Pagkilala sa Aking Paaralan Pag-isipan Anong mahahalagang impormasyon ang masasabi mo sa iyong paaralan? Gawain 1 Itanong sa inyong punong-guro ang sumusunod: 1. Ano ang pangalan ng ating paaralan? 2. Bakit ito ang pangalan ng ating paaralan? 3. Kailan itinayo ang ating paaralan? 4. Saan ito matatagpuan? 5. Sino-sino ang bumubuo sa ating paaralan?
112 Gawain 2 Iguhit ang iyong paaralan sa loob ng kahon sa ibaba. Gawing makulay ang iyong iginuhit.
113 Tandaan: Mahalagang makilala mo ang paaralang iyong pinapasukan. Ito ang nagsisilbing pangalawa mong tahanan. Gawain 3 Buuin ang graphic organizer sa ibaba upang maipakita ang mga batayang impormasyon tungkol sa iyong paaralan. Taon ng Pagkakata- tag Lokasyon ng Paaralan Paaralan Mga Taong Bumubuo sa Paaralan Pangalan ng Paaralan
114 Aralin 1.2: Ang Papel na Ginagampanan ng Paaralan sa Aking Buhay Pag-isipan Ano ang mabuting nagagawa ng paaralan para sa iyo? Gawain 1 Makinig sa kuwentong babasahin ng iyong guro na pinamagatang “Celia Studious and Conrad Cat” ni Regina S. Fernandez. Saan pumupunta si Celia araw-araw? Ano-ano ang ginagawa ni Conrad para hikayatin si Celia na huwag nang pumasok sa paaralan? Bakit hindi nahihikayat ni Conrad si Celia na lumiban sa pagpasok sa paaralan?
115 Ano ang natuklasan ni Conrad sa paaralan ni Celia? Ano-ano ang masayang karanasan ni Celia sa kaniyang paaralan? Ano kaya ang naramdaman ni Conrad noong siya ay napasama sa paaralan ni Celia? Bakit ito ang kaniyang naramdaman? Kung ikaw si Conrad, sasama ka pa ba kay Celia sa paaralan? Bakit? Gawain 2 Ano ang iyong masasayang karanasan sa paaralan? Pumili ng tatlong masayang karanasan at iguhit ito sa loob ng mga bilog. Ang Masasayang Karanasan ko sa Paaralan
116 Gawain 3 Nakaguhit dito ang mga ginagawa at natutuhan ni Celia sa paaralan. Subukin mong iguhit sa kabilang kahon ang mga ginagawa at natututuhan mo sa iyong paaralan. Ang mga ginagawa at natututuhan ni Celia sa paaralan Ang mga ginagawa at natututuhan ko sa aking paaralan Tandaan: Ang paaralan ay isang lugar na marami kang makikilalang bagong kaibigan na iyong makakalaro, makakasama sa pagbabasa, pagsusulat, pagguhit, at iba pang mga gawain para matuto. Mahalaga ang papel na ginagampanan ng paaralan sa iyong buhay.
117 Aralin 2: Ang Kuwento ng Aking Paaralan Panimula
118 Aralin 2.1: Ang mga Bagay na Nagbago at Di Nagbago sa Aking Paaralan Pag-isipan Ano ang mga bagay na nagbago at di nagbago sa aking paaralan? Gawain 1 Tanungin ang bisitang inanyayahan ng iyong guro tungkol sa pinagmulan ng iyong paaralan. Narito ang maaaring itanong sa inyong bisita: Ano po ba ang hitsura ng aming paaralan noong itinatag ito? Nagbago po ba ang laki o sukat nito? Mas marami po ba ang mga mag-aaral na unang pumasok sa aming paaralan kung ikukumpara sa bilang ng mga mag-aaral sa aming paaralan ngayon? May uniporme po ba sila? Ano po ang mga itinuturo ng mga guro? Ano-ano pa po ang nagbago rito?
119 Gawain 2 Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Subukin ninyo ng iyong mga kapangkat na punan ng impormasyon ang tsart na makikita sa ibaba. Ngayon Noon Pangalan ng paaralan Lokasyon ng paaralan Laki o lawak ng paaralan Mga kasapi ng paaralan Bilang ng mga mag-aaral Uniporme ng mga mag-aaral na pumapasok sa paaralan Mga itinuturo sa paaralan Batay sa mga impormasyong inyong nakuha at naisulat, ano ang mga bagay na nagbago at di nagbago.
120 Gawain 3 Iguhit ang iyong paaralan noon at ngayon sa mga kahong nasa ibaba. Ang Aking Paaralan Noon Ang Aking Paaralan Ngayon Tandaan: May mga bagay na nagbabago at may mga bagay na nagpatuloy o hindi nagbago sa iyong paaralan. Ang mga desiyon o pagpapasya ng mga kasapi ng isang paaralan ang nagdudulot ng mga pagbabago o pagpapatuloy.
121 Aralin 3: Ang mga Gawaing Dapat Kong Gawin Habang Nasa Paaralan Panimula
122 Aralin 3.1: Ang Aking mga Gawain sa Paaralan Pag-isipan Ano-ano ang iyong ginagawa sa paaralan? Gawain 1 Pagsunod-sunurin ang mga larawan ng mga gawain ng mga mag-aaral sa paaralan. Isulat ang bilang 1 sa loob ng bilog para sa pinakaunang gawain at 5 naman sa pinakahuling gawain. A. B. C. D. E.
123 Gawain 2 Gumawa ng timeline na nagpapakita ng iyong gawain sa iyong paaralan sa loob ng isang araw. Iguhit ang mga ito sa loob ng kahon. Kulayan ang iyong ginawa. Ang Aking mga Gawain sa Paaralan sa Loob ng Isang Araw Bago magsimula ang klase Habang nagtuturo ang aking Guro Oras ng pagkain o recess Bago mag- uwian ang klase
124 Gawain 3 Tingnan mo ang mga larawan. Kulayan ang mga larawan na nagpapakita ng mga itinuturo ng iyong guro at natututuhan mo sa iyong paaralan. A. B. C. D. E. F. H. G. Maaari po ba akong makipaglaro kay Laya mamaya?
125 Aralin 3.2: Ang Aking mga Tungkulin sa Paaralan Pag-isipan Ano ang mga dapat mong gawin sa paaralan bilang isang mag-aaral? Gawain 1 Si Len ay isang mag-aaral sa Baitang 1. Ano sa palagay mo ang mga dapat gawin ni Len sa paaralang kaniyang pinapasukan. Suriin ang mga larawan at bilugan ang nagpapakita ng mga tungkulin o mga dapat gawin ni Len bilang isang mag-aaral. A. B. C. Magandang umaga po Bb. Pablo.
126 A. C. B. Bakit ito ang mga larawang iyong binilugan? Ano ang mangyayari kapag ginawa ni Len ang mga gawaing iyong binilugan? Ano naman ang mangyayari kapag ginawa ni Len ang mga gawaing hindi mo binilugan?
127 Gawain 2 Makikita sa tsart ang iba’t ibang tungkulin ng mag- aaral sa paaralan. Alin sa mga ito ang ginagawa mo sa bawat araw? Lagyan ito ng tsek () . Mga Tungkulin ng Mag-aaral Mga Araw na May Pasok Lunes Martes Miyerkules Huwebes Biyernes Pumapasok sa paaralan sa wastong oras Nakikinig sa guro habang siya ay nagtuturo Tinatapos ang mga gawaing ipinagagawa ng guro sa klase
128 Mga Tungkulin ng Mag-aaral Mga Araw na May Pasok Lunes Martes Miyerkules Huwebes Biyernes Inililigpit ang pinagkainan matapos ang recess Itinatapon ang basura sa basurahan. Ginagawa ang takdang- aralin Marami ka bang nailagay na tsek sa tsart? Ano ang iyong naramdaman matapos mong malagyan ng tsek ang mga tungkuling nagagawa mo bilang mag-aaral? Sa iyong palagay, bakit mahalagang gawin mo ang iyong mga tungkulin sa paaralan?
129 Gawain 3 Tingnan at suriin ang mga larawan sa letrang A at letrang B. Subukin mong iguhit sa loob ng kahon kung ano ang posibleng mangyari sa huling bahagi ng ipinakikitang sitwasyon. A 1 2 3 4 Tahimik siyang umupo sa kaniyang upuan at nakinig sa kaniyang guro habang nagtuturo Nagbigay ng pagsusulit ang kaniyang guro Pumasok si Jun sa kanilang silid- aralan
130 B 1 2 3 4 Oras ng recess ng klase ni Mimay. Masayang kumain si Mimay kasama ng kaniyang mga kaibigan. Nang magsisimula na muli ang klase, itinapon nina Mimay sa sahig ang kanilang pinagkainan ?
131 Alin sa dalawang pangkat ng mga larawan ang nagpapakita ng paggawa sa tungkulin ng isang mag-aaral, letrang A o letrang B? Bakit ang iyong iginuhit ang napili mong huling pangyayari sa ipinakitang sitwasyon? Bakit mahalagang gawin ng mga mag-aaral ang kanilang mga tungkulin? Tandaan: Mayroon kang iba’t ibang tungkulin sa paaralan. Mahalagang gawin mo ang iyong mga tungkulin bilang mag-aaral upang mapanatili ang kaayusan sa iyong paaralan. Makatutulong din ito upang mapabuti ang iyong pag-aaral.
132 Aralin 4: Ang Pagsunod sa mga Alituntunin sa Aking Silid-Aralan Panimula
133 Aralin 4.1: Ang mga Alituntunin sa Aking Silid-Aralan Pag-isipan Anong mga alituntunin ang ipinatutupad sa inyong silid-aralan? Gawain 1 Bilang isang klase, bumuo ng isang graphic organizer na nagpapakita ng iba’t ibang alituntunin na ipinatutupad sa loob ng inyong silid-aralan. Bago magsimula ang klase Habang nagkaklase Tuwing recess Bago mag- uwian Gawain 2 Basahin ang sumusunod na sitwasyon. Ano kaya ang mangyayari o magiging bunga kapag ginawa mo ang mga ito? Isulat sa nakalaang bahagi ng graphic organizer ang iyong sagot sa bawat sitwasyon.
134 B. Nakikipag- kuwentuhan ka sa iyong katabi habang nagtuturo ang iyong guro. C.Isinisigaw mo ang iyong sagot kahit hindi ka pa tinatawag ng iyong guro para sumagot. D. Pumipila nang maayos E. Hindi nagpapasa ng takdang- aralin sa napagkasunduang araw ng pasahan. F. Tinatapos ang gawaing ipinagagawa ng guro sa takdang oras/araw ng pasahan. A. Tahimik na hinihintay ang iyong guro bago magsimula ang klase.
135 Gawain 3 Balikan ang inyong ginawang graphic organizer. Sa iyong palagay, alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng pagsunod sa mga alituntunin ng inyong silid-aralan? Alin naman sa mga ito ang nagpapakita ng hindi pagsunod sa mga alituntunin? Isulat ang letra ng sitwasyon sa loob ng angkop na kahon. Ano ang nagiging bunga ng pagsunod sa alituntunin? Ano naman ang naging bunga ng hindi pagsunod sa alituntunin? Sa iyong palagay, bakit mahalagang sundin ang mga alituntunin? Pagsunod sa Alituntunin Hindi Pagsunod sa Alituntunin
136 May iba ka pa bang naiisip na alituntunin na maipatutupad para sa ikabubuti ng inyong samahan sa silid-aralan? Tandaan: May iba’t ibang alituntuning ipinatutupad sa inyong silid- aralan. Mahalagang sumunod sa mga alituntunin upang mapanatili ang kaayusan at katahimikan sa paaralan. Makabubuti rin ang mga ito sa pagpapanatili ng mabuting samahan ninyo ng iyong mga kamag-aral at ng inyong guro.
137 Aralin 5: Ang Aking Pagpapahalaga sa Aking Paaralan Panimula
138 Aralin 5.1: Ang Kahalagahan ng Aking Paaralan Pag-isipan Bakit mahalaga ang iyong paaralan? Gawain 1 Sabay-sabay ninyong awitin o bigkasin ang “Bata pa Ako” na sinulat ni Julia Abueva. Bata Pa Ako Di ka ba nagtataka Ako'y nasa lansangan At ikaw ay nasa sasakyan Papuntang paaralan Makatapos kaya ako Kahit mga libro'y pinaglumaan mo Pangarap lang ba Pagka't mahirap lang ako Pwede bang sumali sa inyong laro Kahit kunwa-kunwaring nag-aaral din ako Dala ba ng tadhana na tayo'y magkaiba Sana balang araw maging tulad din kita
139 Ano ang nararamdaman mo habang inaawit o binibigkas ninyo ang nilalaman ng “Bata pa Ako”? Ano sa iyong palagay ang karanasan ng bata sa inyong inawit o binasa? Nag-aaral kaya siya? Ano-ano kaya ang mayroon ka ngayon na wala siya? Ano kaya ang nagagawa mo ngayon na gusto rin niyang magawa o maranasan? Paano bang sumulat, magbasa ng gaya mo Bata alam mo ba, na bata rin ako? Musmos pa rin ako, Di lang napapansin Magulang at kapatid, Nakaasa sa akin Bata sino ba Ang nagtuturo't gumagabay sa'yo May pag-asa pa bang Maturuan din nya ako Sa lahat ng inaasam Isa ang pinakagusto Na sana'y pagtanda natin Wala ng batang tulad ko Mula sa : http://www.elyrics.net/read/j/julia-abueva-lyrics/bata-pa-ako-lyrics.html
140 Gawain 2 Ano kaya ang mangyayari sa isang bata sa kaniyang pagtanda kung hindi man lamang siya makapag-aral sa isang paaralan? Alin sa mga larawan sa ibaba ang nagpapakita ng maaaring mangyari sa mga taong nakapag-aral? Alin naman ang nagpapakita ng maaaring mangyari sa mga taong hindi nakapag-aral? Lagyan ng arrow ( ) papunta sa larawan ng paaralan ang mga larawang nagpapakita ng maaaring mangyari sa mga taong nakapag-aral. Tingnan mo ang halimbawa. Nilagyan ng arrow ang larawan ng guro papunta sa larawan ng paaralan.
141 Gawain 3 Sa loob ng kahon, gumuhit ng isang larawan na nagpapakita ng kahalagahan ng iyong paaralan. Sa tulong ng guro o magulang o tagapag-alaga, punan ang patlang na nagpapahayag kung bakit mahalaga sa iyo ang iyong paaralan. Mahalaga ang aking paaralan dahil_________ ______________________________________________ ______________________________________________ Tandaan: Mahalaga ang paaralan sa buhay ng batang tulad mo. Sa tulong ng paaralan, mapapaunlad mo ang iyong mga angking kakayahan at mga kaalaman. Malaki ang pag-asa mong mapaunlad ang iyong buhay kung pumapasok ka at nag-aaral nang mabuti sa isang paaralan.
142 Ang Aking mga Nagawa at Natutuhan Panuto. Makinig sa babasahin ng guro. Lagyan ng tsek(√ ) ang angkop na kahon sa iyong sagot. Nagamit ko ang mga kasanayang ito: 1. Nasunod ko ang mga panuto. 2. Nagamit ko ang aking mga kasanayan sa sining. 3. Nagbahagi ako ng aking kuwento sa aking kamag-aral. 4. Nakinig ako sa kuwento ng aking guro. 5. Nakinig ako sa kuwento ng aking kaklase. 6. Nasuri ko ang iba’t ibang bagay. 7. Nakapaghambing ako ng iba’t ibang bagay. 8. Natukoy ko ang mga bagay na nanatili at nagbago sa aking paaralan. 9. Nakapag-isip ako ng maaaring mangyari sa isang sitwasyon . 10. Napahalagahan ko ang aking paaralang kinabibilangan. Mag-aaral Guro
143 Nagawa ko ang mga bagay na ito: 1. Nasabi ko ang mga batayang impormasyon tungkol sa aking paaralan. 2. Natukoy ko ang iba’t ibang kasapi ng paaralan. 3. Nakagawa ako ng isang panayam. 4. Nakaguhit ako ng iba’t ibang larawan. 5. Nakabuo ako ng timeline. 6. Nakagawa ako ng graphic organizer. 7. Nakaawit ako ng isang awitin. 8. Nakabigkas ako ng isang tula. 9. Nasuri ko ang isang awit o tula. 10. Naipagmalaki ko ang aking paaralan. Mag-aaral Guro
144 Naipahahayag ko ang mga ito: 1. Natutuhan ko ang mga batayang impormasyon tungkol sa aking paaralan. 2. Natutuhan ko ang mga batayang impormasyon tungkol sa aking paaralan. 3. Natutuhan ko na may iba’t ibang kasapi na bumubuo sa aking paaralan . 4. Natutuhan ko na may mga bagay na nanatili at nagbago sa aking paaralan. 5. Natutuhan ko ang kahalagahan ng mga alituntuning ipinatutupad sa aking paaralan. 6. Natutuhan ko ang kahalagahan ng pagtupad sa mga tungkulin bilang mag-aaral. 7. Natutuhan kong pahalagahan ang aking pag-aaral at paaralan. Komento ng iyong guro ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ __________________________. Mag-aaral Guro
145 Yunit 4: AKO AT ANG UGNAYAN NG AKING PAMILYA AT PAARALAN Panimula Mga Layunin: Matapos ang pag-aaral ng Yunit 4, inaasahang magagawa mo ang sumusunod: 1. natutukoy ang distansiyang katulad ng malapit at malayo; 2. naituturo ang direksiyon tulad ng kanan at kaliwa, likod at harapan, at iba pa; 3. natutukoy ang paraan ng pag-uugnayan at pagtutulungan ng pamilya at paaralan para sa kabutihan ng anak/mag-aaral; at 4. napahahalagahan ang ugnayan at pagtutulungan ng pamilya at paaralan.
146 Aralin 1: Ang Pisikal na Kapaligiran ng Aking Tahanan at Paaralan Panimula
147 Aralin 1.1: Ang Aking Pag-unawa sa Konsepto ng Distansiya Pag-isipan Ano ang distansiya? Gawain 1 Bumuo ng pangkat na may tatlong kasapi. Magtakda ng letra sa bawat kasapi. Halimbawa, ang unang kasapi ay letrang A, ang ikalawa ay letrang B at ang ikatlo ay letrang C. Pahawakan ninyo sa kasapi A ang dalawang taling ibinigay ng inyong guro. Ang kasapi B at kasapi C naman ang hahawak sa dulo ng magkabilang tali. Hawak ang dulo ng tali, sabihan ang kasapi B at kasapi C na lumayo sa kasapi A hanggang sa maunat ito. Kasapi A Ano ang napansin mong pagkakaiba ng dalawang tali? Aling tali ang hawak ng kasaping mas malayo? Aling tali ang hawak ng kasaping mas malapit? Kasapi C Kasapi B Ang lapit o layo sa pagitan ng dalawang bagay ay tumutukoy sa distansiya.
148 Gawain 2 Tingnan at suriin mo ang mga larawang nasa ibaba. Kulayan ang larawan na nagpapakita ng distansiyang malapit. A. Mula sa pisara, aling bagay ang mas malapit? B. Mula sa bag, aling bagay ang mas malapit?
149 C. Mula sa bola, aling bagay ang mas malapit? D. Mula sa t-shirt, aling bagay ang mas malapit?
150 Gawain 3 Subukin mong sukatin ang distansiya ng mga bagay na nakatala sa ibaba. Isulat kung ilang hakbang ang layo sa pagitan ng dalawang bagay. Mga bagay Ilang hakbang ang layo sa pagitan ng dalawang bagay? A. A. pisara at mesa ng B. iyong guro C. B. pisara at upuan D. ng iyong guro C. pisara at pintuan E. D. pisara at iyong F. upuan Mula sa pisara, alin sa mga gamit ang nagpapakita ng distansiyang malapit? Alin sa mga gamit ang nagpapakita ng distansiyang malayo? Tandaan: Ang distansiya ay nagpapakita ng lapit o layo sa pagitan ng dalawang bagay.
151 Aralin 1.2: Ang Aking Pag-unawa sa Konsepto ng Direksiyon Pag-isipan Nasaan ang iyong kanan, kaliwa, likod, at harapan? Gawain 1 Buksan ang iyong kwaderno sa magkatapat na malinis na pahina. Bakatin ang iyong kaliwang kamay sa unang pahina at bakatin ang iyong kanang kamay sa kabilang pahina. Gawain 2 Tingnan ang mga larawan ng iba’t ibang hayop sa ibaba. Itupi ng pahalang ang isang pahina ng iyong kwaderno kagaya ng nasa ibaba. Isulat ang bilang ng mga hayop na nakaharap sa kaliwa sa unang hanay. Isulat ang bilang ng mga hayop na nakaharap sa kanan sa ikalawang hanay.
152 Gawain 3 Awitin ang kantang “Kumusta ka?” at sundin ang kilos na gagawin ng iyong guro. Kumusta ka? Kumusta ka? Halina’t magsaya Pumalakpak, pumalakpak Ituro ang paa Padyak sa kanan Padyak sa kaliwa Umikot nang umikot at humanap ng iba 1 . 2 . 3 . 4 . 5 . 6 . 7 . 8 .
153 Gawain 4 Suriin ang larawan. Ano ang mga bagay na nasa harapan ng bata? Bilugan ang mga ito. Ano naman ang bagay na makikita sa kanyang likuran. Ikahon ang mga bagay na ito.
154 Gawain 5 Maglaro tayo. Bumuo ng dalawang pangkat. Bawat pangkat ay pipili ng kinatawan. Tatakpan ng inyong guro ang mata ng kinatawan ng inyong pangkat. Layunin ng laro na makuha ng bawat nakapiring na kinatawan ng pangkat ang panyo na inilagay ng inyong guro sa isang bahagi ng inyong silid-aralan. Ang mga natitirang kasapi ang magbibigay ng direksiyon---kanan, kaliwa, harap at likod--- upang mapuntahan ng kinatawan ang kinalalagyan ng panyo. Ang grupong kinabibilangan ng kinatawan na pinakamabilis na makakakuha ng panyo ang siyang panalo. Tandaan: May iba’t ibang direksiyon tulad ng kanan, kaliwa, harapan, at likod na magagamit sa pagtukoy ng kinalalagyan ng mga bagay.
155 Aralin 1.3: Ang Mapa ng Aming Bahay Pag-isipan Ano ang mapa? Gawain 1 Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Habang nakaupo, ilatag ang mga gamit tulad ng isang lapis, isang aklat, isang pangkulay, at isang pirasong papel sa mesa o sahig. Tumayo kayo at pagmasdang mabuti ang mga bagay na inyong inilatag sa mesa o sahig. Ano ang inyong nakikita? Pag-aralan ang kinalalagyan ng bawat bagay. Subuking ilarawan sa isang papel ang iyong napagmasdan at napag-aralang kinalalagyan ng mga bagay habang kayo ay nakatayo. Sa halip na iguhit ang eksaktong anyo ng mga bagay, gumamit ng iba’t ibang hugis na kakatawan sa mga ito.
156 Halimbawa: Kayo naman sa inyong grupo, ano ang inyong iginuhit? Ang inyong iginuhit ay isang halimbawa ng mapa. Ang mapa ay isang larawang kumakatawan sa kinalalagyan ng mga bagay o lugar. Ipinakikita nito ang anyo ng bagay o lugar kung titingnan ito mula sa itaas. Idikit ang inyong ginawa sa isang bahagi ng silid-aralan.
157 Gawain 2 Balikan ang ipinakitang halimbawa ng mapa sa Gawain 1. Ipinakita rito ang iba’t ibang bagay tulad ng papel, lapis, aklat, at pangkulay. Ang maliit na kahon na nasa kanan ng mapa na naglalaman ng hugis na kumakatawan sa papel, lapis, aklat, at pangkulay ay tinatawag na pananda. Ang pananda ang nagsasabi kung ano ang kinakatawang bagay o lugar ng bawat hugis o kulay na ginamit sa mapa. Balikan ang mapang ginawa ng inyong pangkat. Subukin ninyong gumawa ng isang pananda ng inyong ginawang mapa. Pananda: aklat pambura lapis bag
158 Gawain 3 Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Pag- aralan ang itsura ng inyong silid-aralan at gumuhit ng mapa nito. Lagyan ito ng pananda. Ibahagi sa klase ang ginawa ninyong mapa. Magkakapareho ba ang ginawa ninyong mapa? Bakit o bakit hindi?
159 Gawain 4 Ilarawan mo ang iyong paaralan. Aling bahagi ng iyong paaralan ang paborito mo? Iguhit mo ito sa loob ng picture frame na nasa ibaba. Magpatulong sa guro o magulang upang sagutin ang mga sumusunod batay sa nagawang mapa: 1. Anu-ano ang mga malalapit sa iyong silid- aralan? 2. Anu-ano ang mga malalayo sa iyong silid- aralan?
160 Gawain 5 Ipinakikita sa ibaba ang mapa ng loob ng isang bahay. Ano-ano ang iyong nakikita? Subukin mong gumawa ng mapa ng loob ng inyong bahay. Tiyakin na lagyan ito ng pananda.
161 Gawain 6 Aling bahagi ng inyong tahanan ang paborito mo? Iguhit mo ito sa loob ng kahon at ipakita ang sumusunod: 1. ang hugis ng bahagi ng bahay na paborito mo 2. ang pinto o bintana (kung mayroon) 3. mga kagamitang matatagpuan dito 4. iba pang mga detalye
162 Sa tulong ng iyong guro o magulang o tagapag- alaga, punan ang patlang sa ibaba. Paborito ko ang bahaging ito ng aming bahay dahil__________________________________________. Magpatulong sa guro o magulang upang sagutin ang mga sumusunod batay sa nagawang mapa: 1. Ano-ano ang mga bagay ang malapit sa pinto? 2. Ano-ano ang mga bagay ang malayo sa bintana (kung mayroon)? 3. Ano-ano ang mga bagay ang magkakalapit? 4. Ano-ano ang mga bagay ang magkakalayo? Tandaan: Magagamit mo ang mapa sa paghahanap ng kinalalagyan ng isang bagay o lugar. Makikita mo rin dito ang anyo ng bagay o lugar at kung alin ang mga bagay na magkakalapit o magkakalayo.
163 Aralin 1.4: Ang Aking Dinaraanan Mula Bahay Patungong Paaralan Pag-isipan Ano- ano ang iyong nakikita mula sa inyong bahay patungong paaralan? Gawain 1 Sa loob ng bintana sa ibaba, iguhit ang iyong mga nakikita sa paligid ng inyong tahanan. Gawing makulay ang iyong gawain.
164 Gawain 2 Malayo ba ang inyong bahay sa iyong paaralan? Paano ka nakakarating sa iyong paaralan? Kulayan ang mga larawang tumutukoy sa mga paraan upang makarating ka sa iyong paaralan.
165 Gawain 3 Ano-ano ang nakikita mo sa daan patungo sa iyong paaralan? Kulayan ang mga larawang nakikita mo sa iyong dinaraanan tuwing pumupunta ka o pauwi mula sa paaralan. Pamilihan Mga puno Palaisdaan Simbahan Sementeryo Ospital
166 Ibang paaralan Mga gusali Bundok Ilog Istasyon ng Bumbero Istasyon ng Pulis Mga bahay
167 Gawain 4 Pagmasdan mo ang mapa na nagpapakita ng lokasyon ng bahay ni Mimi at ng kaniyang paaralan. Ano-ano ang nadaraanan niya papunta sa kaniyang paaralan? Pananda: Bahay ni Mimi Bahay ng mga kaklase ni Mimi Simbahan Puno
168 Gawain 5 Gumawa ng mapa sa loob ng kahon na nagpapakita ng lokasyon ng inyong bahay at paaralan. Tiyaking maiguhit din ang mga nakikita sa dinaraanan mo papunta sa paaralan. Maglagay ng pananda. Gawing makulay ang iyong gawain.
169 Tingnan ang ginawa mong mapa. Magpatulong sa magulang o guro at sagutin ang mga sumusunod: Saan matatagpuan ang iyong paaralan, sa kaliwa o kanan ng inyong bahay? Ano ang nasa harap at likuran ng iyong paaralan? Malayo ba ang iyong bahay sa iyong paaralan? Bakit mo nasabi ito? Madali bang puntahan ang iyong paaralan? Tandaan: Nakatutulong ang mapa upang malaman mo ang daan patungo sa iyong mga pinupuntahan. May iba’t ibang paraan ng pagpunta mula sa isang lugar patungo sa iba pang lokasyon.
170 Aralin 2: Ang Pag-uugnayan at Pagtutulungan ng Aking Pamilya at Paaralan Panimula
171 Aralin 2.1: Ang Ugnayan ng Aking Pamilya at Paaralan Pag-isipan Bakit mahalagang magkaroon ng ugnayan ang aking pamilya at paaralan? Gawain 1 Pagmasdan ang dalawang larawan ng isang paaralan sa ibaba. Aling paaralan ang nais mong pasukan? Ipaliwanag sa iyong mga kaklase ang iyong sagot.
172 Gawain 2 Basahin ang sumusunod na sitwasyon at piliin ang maaring mangyari. Isulat ang napiling pangungusap sa iyong kwaderno. 1. Sa aming paaralan, bago mag-umpisa ang klase… a. Ang paligid ng aming paaralan ay malinis. b. Ang paligid ng aming paaralan ay marumi.
173 2. Nagpupulong ang mga mag-aaral upang mapanatiling malinis ang paaralan. a. Alam ng mga mag-aaral ang tamang pagtapon ng basura. b. Ang mga mag-aaral ay nagtatapon ng basura kahit saan. 3. Naglalaro ang mga mag-aaral sa mga halamanan ng paaralan. a. Wala nang makikitang halamanan ang paaralan. b. Namumulaklak at malulusog ang mga halaman sa halamanan ng paaralan. Oo, para mabawasan ang kalat sa paaralan. Mainam kung magkaroon tayo ng basurahan para sa iba’t ibang uri ng basura.
174 Gawain 3 Sa iyong palagay, bakit mahalaga ang pagpapanatili ng kalinisan ng paaralan? Alin ang mga larawan na ginagawa ng kasapi ng paaralan na nagpapakita ng pagpapanatili ng kalinisan ng kapaligiran? Tukuyin ang mga ito at sabihin sa mga kaklase.
175 Gawain 4 Pag-usapan ang mga pagkakataon na nagkaroon ng sama-samang gawain ang mga kasapi ng iyong paaralan sa pagpapanatili ng kalinisan sa inyong kapaligiran. Paano ito nakapagpapaganda ng inyong kapaligiran? Tandaan: Maraming paraan ng pagpapanatili ng kalinisan ng paaralan. Mahalaga ang mga gawaing tumutulong sa pagpapanatili ng kalinisan ng bawat isang mag-aaral.
176 Aralin 2.2: Ang Aking Pagpapahalaga sa Mabuting Ugnayan ng Aking Pamilya at Paaralan Pag-isipan Paano mo maipakikita ang iyong pagpapahalaga sa mabuting ugnayan ng iyong pamilya at paaralan? Gawain 1 Suriin ang iba’t ibang sitwasyon sa ibaba at iguhit ang iyong pakiramdam sa bawat pangyayari. Isulat ang iyong sagot sa iyong kwaderno o isang papel. 1. 2. 3. 4.
177 Gawain 2 Pagmasdan at suriin ang mga larawan sa loob ng kahon. Iguhit sa pinakahuling kahon ang maaaring mangyari sa bawat sitwasyon. 1. 2. 3.
178 Gawain 3 Bilang isang mag-aaral, magsulat ng tatlong maaari mong gawin upang mapabuti pa ang ugnayan ng iyong pamilya at paaralan? 1._________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ 2._________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ 3._________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ Tandaan: Nakatutulong sa iyo ang mabuting ugnayan ng iyong pamilya at paaralan. Mahalagang gampanan mo ang iyong bahagi sa pagpapatatag at pagpapabuti ng ugnayang ito.
179 Ang Aking mga Nagawa at Natutuhan Panuto. Makinig sa babasahin ng guro. Lagyan ng tsek(√ ) ang angkop na kahon sa iyong sagot. Nagamit ko ang mga kasanayang ito: 1. Nasunod ko ang mga panuto. 2. Nagamit ko ang aking mga kasanayan sa sining. 3. Nakapaghambing ako ng iba’t ibang bagay. 4. Nagbahagi ako ng aking kuwento sa aking kamag-aral. 5. Tumulong ako sa pangkatang gawain. 6. Nakinig ako sa kuwento ng aking guro. 7. Nakinig ako sa kuwento ng aking kamag-aral. 8. Nasuri ko ang iba’t ibang bagay 9. Nakapag-isip ako ng maaaring sumunod na mangyayari sa isang sitwasyon. Mag-aaral Guro
180 Nagawa ko ang mga bagay na ito: 1. Naikumpara ko ang distansiyang malayo at malapit. 2. Natukoy ko ang direksiyong kaliwa, kanan, harap at likod. 3. Nakaguhit ako ng iba’t ibang larawan. 4. Nakagawa ako ng mapa. 5. Naitala ko ang mga dahilan ng ugnayan ng pamilya at paaralan. 10. Napahalagahan ko ang ugnayan ng aking pamilya at paaralan. 11. Nasabi ko ang iba’t ibang pagkakataon na nagkaroon ng ugnayan ang aking pamilya at paaralan. 12. Natukoy ko ang iba’t ibang gawaing nagtutulungan ang aking pamilya at paaralan. Mag-aaral Guro Mag-aaral Guro
181 Naipahahayag ko ang mga ito: 1. Natutuhan ko ang batayang konsepto ng distansiya at direksiyon. 2. Natutuhan ko ang batayang konsepto ng distansiya at direksiyon. 3. Natutuhan ko ang iba’t ibang gawaing nagkakaroon ng ugnayan ang aking pamilya at paaralan. 4. Natutuhan ko ang bahaging dapat kong gampanan upang mapatatag ang mabuting ugnayan g aking pamilya at paaralan. 5. Natutuhan kong pahalagahan ang mabuting ugnayan ng aking pamilya at paaralan. Komento ng iyong guro: ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________. Mag-aaral Guro

K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)

K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)

Recommended

More Related Content

Slideshows for you(20)

Similar to K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)(20)

More from LiGhT ArOhL(20)

Recently uploaded(20)

K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)