presentatie van een Boerderij Academy / Wageningen Academy / Nijenrode cursus. Trends in en om agarisch bedrijf

1. Trends in en rond het agrarisch bedrijf
Krijn J. Poppe
LEI Wageningen UR

2. Staff
>6.000
Turnover
€ 658mln
Wageningen
UR
Facts
2nd
Biotech
city in the
world
Students
>9.000
Countries
>100
THES
ranking
47
University
&
Institutes
Our mission
‘to explore the
potential of nature
to improve the
quality of life’

3. Supervisory Board
Executive Board
Environmental
Sciences
Group
Alterra
Agrotechnology
& Food Sciences
Group
Food & Biobased
Research
Livestock Research
Central Veterinary
Institute
Animal
Sciences
Group
Plant
Sciences
Group
Plant
Research
International
Applied Plant
Research
Social
Sciences
Group
Wageningen University
Contract Research Organisation
Concern Staff Facilities & Services
Wageningen
Academy
IMARES
Wageningen
International
LEI
Centre for
Development
Innovation
RIKILT
(food safety)
Environmental
Sciences
Animal Sciences Plant Sciences Social SciencesAgrotechnology
& Food Sciences
Wageningen UR
en het LEI

4. LEI WAGENINGEN UR
an independent and
internationally leading
socio-economic research
institute.
We offer clients insights and
integral advice for policy
and decision-making
processes in an innovative
way, contributing to the
creation of a more
sustainable world.

5. 265
employees
65% male
35% female
LEI
Wageningen
UR
Facts
40%
Accepted EU
R&D proposals
in societal
challenge 2
Turnover
€ 31 mln
...
Yearly
around 100
references
in parlement

6. working
on
global
challenges
worldwide
Food Security
Biobased Economy
Water, Energy and Climate
Sustainable Food Clusters

7. Market
Intelligence
+
Integrated
Assessment
Our
strengths
Sector
knowledge
from
producers to
consumers
Socio
economic
knowledge
Data &
Models
Our work forms
and fits the EU
agenda
Broad network

8. INHOUD
1. 6 megatrends tot nu
2. De stand van de economie
3. Economische krachten
4. ICT als ontregelende
kracht
5. Scenario’s

9. 6 Mega-trends van afgelopen decennia
Beleid
Markt
Internationalisering
Vermaatschappelijking
Institutionele vernieuwing
Techniek en management
Professionalisering door gedwongen
marktgerichtheid, met de handrem op volume

10. Megatrend 1: Beleid
 Landbouwbeleid:
● van prijsbeleid naar inkomenstoeslagen
● Minder micro management, 5 jaarlijkse hervorming
● Quotering, die nu tot einde komt
● Graanbeleid: voordeel graanvervangers afgebroken
 Milieubeleid: blijvende worsteling met mest
● Mestboekhouding, Minas, dierrechten, derogatie
● Mestverwerking is een lastige weg gebleken
● Opkomst duurzaamheidsverslaggeving
● Beregening zandgronden, bestrijdingsmiddelen
 Ruilverkavelingen uit beeld verdwenen

11. Megatrend 2: Markt
 Opkomst keten-denken:
● Om Schone Zakelijkheid (1989)
● Wasserbomben (tomaten)
● Aandacht voor ketenorganisatie (AKK) en voor
● Agro-complex (“10% economie, 1:3 vrachtauto’s”)
 Doorgaande trend van fusies (Melkunie, Campina, RFC;
Dumeco, Vion)
 Eerst veel aandacht voor macht A-merk, recenter: retail
 Rijkere consumenten die gesegmenteerd kunnen worden
met duurdere producten (zuiveldrankjes, biologisch)

12. Megatrend 3: Internationalisering
 Val van de muur (1989) >> grotere EU, goedkope
arbeidskrachten uit het Oosten
 ICT en lage reiskosten: the world is flat (Thomas
Friedman): globalisering
 Sterk Europa: Witboek Delors, Euro
 Internationalisatie cooperaties (CRV, RFC, ForFarmers,
Agrifirm, Vion)
 Ook van boeren (Denemarken, Oosten EU); semigratie
 Opkomst van BRICs
 Maar WTO in coma geraakt
 opkomende zorgen over 9 miljard
in 2050

13. Mega-trend 4: Institutionele vernieuwing
 Jaren 80: Reagan & Thatcher: neo-liberaal
 "minder samen onder de deken van het
overleg, meer directe deals"
 Verdwijnen Landbouwschap, LNV, Productschappen
 Federatieve structuren hebben het lastig, kinderen
worden groot: Cebeco, LTO, FNV, Belgie.
 Opkomst aktiegroepen / NGO
 Grote veranderingen in Agr. Kennis & Innovatiesysteem:
● Verdwijnen Rijkslandbouwvoorlichting
● Sluiten van proefboerderijen
● Fusie van DLO en WU in Wageningen UR
● Van input financiering naar output, naar PPS

14. Mega-trend 5: Vermaatschappelijking
 Niet alleen groter, beter, elders, maar ook Anders
● Ruimte uit quotering (2e tak, 4e gewas)
● Markt voor zorg, natuur, bio, recreatie
● Rol hoger opgeleide partner
 Voedselveiligheidschandalen: dioxine, BSE, paardenvlees
 Humane gezondheid: milieu, Q-koorts, Antibiotica
 Dierwelzijn op de agenda
● Door dierziektecrises
● Grote kloof burger-boer
● Castratie-dossier, koe in de wei
● Plof-kip en megastallen

15. Mega-trend 6: Techniek en management
 ICT van PC via www tot smart phone en melkrobot
 Genetics (en van FH naar HF en de duurzame koe)
 Grotere bedrijven met meer specialisatie, soms
meerdere vestigingen
 Van Operationeel en
Tactisch management
naar
Strategisch management en
Business modelling

16. 6 Mega-trends die de 25 jaar markeren
Beleid
Markt
Internationalisering
Vermaatschappelijking
Institutionele vernieuwing
Techniek en management
Professionalisering door gedwongen
marktgerichtheid, met de handrem op volume
Wat nemen we mee naar de toekomst ?

17. tijd
Mate van verspreiding
van technologische revolutie
Installatie periode
Volgende
golf
Uitrol periode
Draai-
punt
INDRINGER
EXTASE
SYNERGIE
RIJPHEID
Door-
braak
Werkeloosheid
Stilstand oude bedrijfstakken
Kapitaal zoekt nieuwe techniek
Financiele bubble
Onevenwichtigheden
Polarisatie arm en rijk
Gouden eeuw
Coherente groei
Toenemende externalities
Techniek bereikt grenzen
Marktverzadiging
Teleurstelling en gemakzucht
crash
Institutionele
innovatie
Naar Perez, 2002
1771 water , textiel
1829 stoom, spoor
1875 staal
1908 auto, olie, massaproductie
1971 ICT chip
1797
1847
1893
1929
2008

18. Demand
Population (growth)
Income (growth, urbanization)
Poverty and inequality
Consumer behavior, waste
Bio-energy
Trade and Markets
Supermarkets
Protection
Financial markets
Food stocks
Supply =
Land (degradation)
Water (scarcity)
Productivity & technology
Labor & farm structure
Climate change
The 2050 world food equation is risk prone
J. von Braun, ZEF 2013

19. The end of declining food prices?
© Niek Koning et al. Wageningen UR

20. Price projections for the agricultural
aggregate, 2005** - 2050
0.8
0.9
1
1.1
1.2
1.3
1.4
AIM ENVISAGE EPPA FARM GTEM MAGNET GCAM GLOBIOM IMPACT MAgPIE
Priceindex(2005**=1)
Model
2030 orig.* 2030 rebased* 2050 orig.* 2050 rebased*
* original: relative to model-standardnumeraire;rebased:relative tothe price index forthe global GDP
** trended 2005, i.e. hypothetical in the absence of short-term shocks
Source: Von Lampe, Willenbockel et al., under review

21. Changes in world average producer prices for five
main crops (CR5) in 2050 due to climate change
relative to no-climate-change
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
AIM ENVISAGE EPPA FARM GTEM MAGNET GCAM GLOBIOM IMPACT MAgPIE
Pricechangereletiavetoreferenescenario,
2050
IPSL&LPJ HadGEM&LPJ IPSL&DSSAT HadGEM&DSSAT
Source: Von Lampe, Willenbockel et al., under review

22. Trends in food
 Health
● Awareness of healthy diets and lifestyles
● Struggle against obesitas
 Sustainable food production
● Growing demand for sustainable, seasonal products
from the region
● Reduction in consumption, food waste as an issue
 New cultures in food
● Unwind, contra-trend of technology
 Quality time: products should ripen, slow food
● Experience – food as a part of story telling
● More fresh, less meat

23. Consumentengedrag en -houding tav duurzaamheid
 Consumenten verkiezen
altruïstische waarden
zoals gelijkheid, vrede en
rechtvaardigheid boven
natuurwaarden
(vervuiling, in balans met
natuur) en egoïstische
waarden (macht rijkdom,
gezag)
 15% van de mensen
kiest eerst voor
maatschappelijke
waarden als
dierenwelzijn, milieu en
rechtvaardigheid
 Gezondheid, prijs en
smaak belangrijkste
voedselkwaliteits-
waarden
Backus et al. (2011). Voedselbalans 2011. LEI-WUR.

24. www.eurodish.eu18/10/201p. 24
Big data for smart food and health
services
24
Lifestyle
Health
Food

25. www.eurodish.eu18/10/201p. 25
DISH domain
'DISH' model:
4 key building
blocks of food
and health
research
Krijn Poppe
Studying the need for food and health research infrastructures in Europe

26. Veranderend retaillandschap
 Retailers met breed assortiment
(in rand van de stad) hebben het
lastig
 Discounters kennen kunstje ook
 Specialty retailers in duurzaam
 Webshops bezorgen thuis
 Out-of-home groeit ook (trends:
fast casual, food truck etc.)
26

27. Ontwikkeling Europese food industry
time
Leaving Production
Branding
Market Orientation
Branding;
Innovativeness
Process
optimization;
scale and scope
effects
Major strategic
management focus
Poultry
Beer/
Beverages
Dairy
Fragmented industry;
mainly national markets
High market concentration;
multinational companies
Increased market
concentration;
more internationalized
companies
Pork
Snacks &
Sweets

28. Efficient capital
market
image abroad
Large NW
European
consumer market
Climate, light
High level of
knowledge
Financially
healthy
Diversity in
production +
trade: complete
offer
International
oriented
Multifunctional
landscape
High land prices
Cooperatives
Efficiency of scale
Lobbying power
Knowledge
system
High volume
Infrastructure
rural area
Results
Supportive
general policy
Competitive
advantage
Specific Competences Investments
Homogeneous,
highly educated
population
High productivity
and low cost
price
Good in product-
differentiation
Cheap capital
Strong export
position
High Market-
share
Breeding
material
Cheap (water)
transport
New land
(polders)
Important in
export en GDP
Delta with good
soils
Social capital
High wages
Environmental
issues: pressure
to innovate
Het klassieke model van
waardecreatie in de
Nederlandse landbouw
(c) Poppe et al, 2009

29. Klassieke Nederlandse model
 Kostprijsgedreven: bij de boer en in de winkel
 op basis van hoog kennisniveau met hoge opbrengsten
 Intensivering daar waar bedrijven te weinig grond
hebben
 Ook gebaseerd op geimporteerd veevoer
 Zeer lastig om dit te veranderen naar een systeem
gebaseerd op waarde-creatie, beleving.

30. Cochrane’s Tredmolen
Bedrijven
stoppen niet
maar
verlagen
kostprijs
Toeleveran-
ciers en
onderzoek
maken
nieuwe
technologie
Eerste
toepassers
hebben
tijdelijk
voordeel
Hun lagere
kostprijs
leidt tot
lagere
marktprijs

31. Technologie is vaak arbeidsbesparend
Verhoogt arbeidsproductiviteit
Houdt inkomen in stand
Maar vraagt om grotere schaal:
● Meer hectares voor zelfde bedrijfstype
● Of producties die meer arbeid per ha vragen
(zoals tuinbouw in plaats van akkerbouw,
biologisch in plaats van gangbaar)
Of om een andere activiteit erbij (akkerbouw met
kippen; multifunctioneel)

32. Technologie is veelal hogere vaste kosten
Aantrekkelijk om over grotere productie te
verdelen
Grote bedrijven hebben ook andere
schaalvoordelen:
● Andere vaste kosten kunnen gedeeld (de accountant is
voor 200 ha niet veel duurder dan voor 50 ha)
● Er kan in de huidige arbeidsmarkt een scheiding
optreden tussen dure management-arbeid en
goedkopere (geimporteerde) uitvoerende arbeid
● Bulk-toeslagen: ook ketenpartijen willen op
transactiekosten besparen – is even duur om 1000 ton
aan te kopen dan 100 ton.
Grotere bedrijven kunnen (financieel) ook
kwetsbaarder zijn

33. Productie concentreert op minder bedrijven (NL)
0
20
40
60
80
100
0 25 50 75 100
Percentageproductie
Percentage bedrijven
2006 2012

34. De ontwikkeling van onduurzaamheid

35. PPP - Duurzaamheid: complex begrip

36. Uw strategische keuzes
36
BETER GROTER
ANDERSELDERS

37. ICT als game
changer
www.FIspace.eu
https://www.agriplace.com
https://www.youtube.com/watch?v=PqGtiLQGT9o

38. Disruptive ICT Trends:
 Mobile/Cloud Computing – smart phones, wearables,
incl. sensors
 Internet of Things – everything gets connected in the
internet (virtualisation, M2M, autonomous devices)
 Location-based monitoring - satellite and remote sensing
technology, geo information, drones, etc.
 Social media - Facebook, Twitter, Wiki, etc.
Big Data - Web of Data, Linked Open Data
High Potential for unprecedented innovations!
everywhere
anything
anywhere
everybody

39. Which innovations and new business models are possible ?
Precision Farming/Advice Segment Online + infoService ++
• Prescriptive farming
• Predictive maintenance
• Eco-systems of apps
• Regionally pooled big data
analysis for science and
advise (and risk mgt.)
• Personalized
advise by apps
• Online shops
• Integrated supply chains
• Feedback consumer-producer
• Measure, pay
sustainability
• Better T&T
• Paperless chain
• Store
replenishment
• Category
management
Sustainability HealthFood SafetyFood Security
LoyaltySMEs Cost priceGRIN Cope with retail
Transport
Input industries
Farmer Food processor Retail / consumerSoftware
Provider
Logistic
solution
providers
Transport+
Collaboration and Data Exchange is needed!

40. Agri-Food Supply
Chain Networks
are multi-
dimensional
• Markets allocate
products to different
destinations
• Chains are
supported by many
service providers
• Intensive data-
exchange with
governments
law & regulation
innovation
geographic
cluster
horizontal
fulfillment
Vertical

41. Data exchange by ABCDEFs
 Large organisations mostly have gone digital, with ERP
and other systems
 But between organisations (especially with SMEs) data
exchange and interoperability is still very poor
 While more data exchange for collaboration and business
process control in the chain is needed
● As data need to be combined to create value
● The better we exchange data, the less disruptive it is
for current business models and organisations
There is a need for ABCDEFs:
Agri-Business Collaboration & Data Exchange Facility
Proprietary/closed or open ABCDEFs?

42. We moeten naar integrale systemen
Platforms in the cloud of input suppliers and food processors:
• What is the scope (connect only machinery or also with chemical
companies and accountants ?)
• Reduce costs of linking individually with many other platforms and
software packages (especially in chains that are not integrated)
• Is it possible to use apps with their own business model, so that the
platform does not have to pay all their costs? >> can (non-strategic)
apps be available on several platforms?
• How to prevent that farmers complain to have to pay for basis apps
(e.g. weather service) more than once?
MyJohnDeere.com Farmers
Biz architect
bundles apps
in a platform
...
80 Accelerator
companies
Apps

43. Towards highly integrated solutions
Highly Integrated Service Solutions
• Event-driven
• Configurable
• Customizable
• Service model
Data (Standardisation) Services
AdaptEPCIS
MyJohnDeere.com
Data Standards
to connect
Business
Collaboration
Services -
Based on Open
Source Software
Farmers
Biz architect
bundles apps
in a platform
...
80 Accelerator
companies
Apps
Modules:
Single SignOn
Biz Collab.
Event Proces.
System-Data
integration
App repository

44. Agrarische productieprocessen worden
steeds beter regelbaar
Dit betekent nieuwe
business modellen en
organisatievormen (als je
de grasoogst kunt plannen
en kwaliteit kunt
vaststellen, kun je een
melkveebedrijf opsplitsen)
Het betekent dat sommige
processen door anderen op
afstand overgenomen
kunnen worden

45. Gezinsbedrijven: de theorie
 De markt genereert welvaart door specialisatie mogelijk
te maken in de functies van arbeider, manager,
verpachter, investeerder,
 maar het gezinsbedrijf combineert deze functies,
 omdat de markt onvoldoende aanzet tot specialisatie
 vanwege te hoge transactiekosten (o.a. door moral
hazard en wetgeving)
 en laag rendement bij een behoorlijk risico (door slecht
werkende factormarkten: arbeid verlaat niet snel de
sector omdat in het gezinsbedrijf de totale beloning telt)
● BLIJFT DAT OOK IN DE TOEKOMST ZO ??

46. Labor
Capital (land)
Management
Farm Operators
&
Households
Supply
Farm
Business
Earn
Income
Increases in
Asset & Equity
Values
Factor markten
Agrarische
ketenscontracten
• specialisatie gezinsleden
• pluri-activity
• asset management
• plattelandswoning en hobby farming
• toenemende schaal
• risico management
• ketenintegratie met contracten
• transactiekosten bepalen structuur
• scheiding van management en uitvoerend werk
Beinvloedt
allocatie
beinvloedt:
Management structuur
Besluitvormingsproces
Claims op
toegevoegde waarde
Gezinsbedrijven alloceren productiemiddelen (resources) uit bedrijf, gezin en vanuit
de markt naar gebruik binnen en buiten bedrijf

47. Idee van 1 bedrijf = 1 locatie = 1
ondernemer = 1 gezin is achterhaald
 Ontwikkeling naar meerdere vestigingen vanwege
schaalgrootte en ruimtelijke ordeningsproblematiek
 Ontwikkeling naar meerdere activiteiten op 1 plek
(multifunctioneel bedrijfsconcept of meerdere
vaardigheden gezinsleden)
 Experimenten met collectieve exploitatie van meerdere
bedrijven (specialisatie ondernemers)
 Toenemende specialisatie op basis landhuur
 Toename van binding aan industrie / retail (contracten)

48. ICT, Genetica: landbouw meer beheersbaar;
rijkere consumenten willen variatie
ICT en Genetics: proces wordt beter waarneembaar
en programmeerbaar: minder moral hazard
Rijkere consumenten: willen productvariẽteiten
● Met hogere specificiteit van productiemiddelen
en meer samenwerking tussen producenten
● Zie de markten: dagmarkten worden
vervangen door langere contracten, joint
ventures en zelfs deelnemingen in de keten.

49. Coordination
“Handshake”
-Mutual adjustment
-Reciprocity
-Common values and
norms
“Invisible hand”
-Price
Coordination
Mechanisms
“Visible hand”
-Authority
-Direct supervision
“Handbook”
-Rules
-Directives, Safeguards
Coordinatie mechanismes

50. Programmability Low High
Asset specifity Low High Low High
Contribution
partners
separable
High spot long-t. spot joint
market contract mrkt venture
Low coope- coop./ inside vertical
ration vertical contract owner-
© Boehlje ownership ship
Organisatorische arrangementen veranderen

51. 4 aspecten voor 5 ketenorganisatievormen
Complex-
iteit
transactie
Codifice-
ren
transactie
Competen-
ties
leveranciers
Mate van
expliciete
coordinatie
en machts-
assymetrie
Type
governance
Laag Hoog Hoog laag markt
Hoog Hoog Hoog modulair
Hoog Laag Hoog relationeel
Hoog Hoog Laag Gevangene
(‘captive’)
Hoog Laag Laag hoog hierarchie
(C) Gereffi et al, 2005

52. Ketenorganisatie verandert (©Gereffi et al., 2005)
GrondstofEindproduct
PRIJS
Groenteboer Volledige
IntegratieLeidende
onderneming
Leidende
onderneming
Turnkey
leverancier
Relatie
leverancier
Markt Modulair Relationeel Gevangen Hierarchie
Laag Mate van coördinatie en machtsverschillen Hoog
Leidende
onderneming
Boeren

53. Re-
search
Business
Gouden
driehoek
Over-
heid en
ngo
Gezinsbedrijven gedijen bij een goede
supporting structuur
• Dienstverlening
• Cooperaties
• OVO drieluik
• Productschappen
Helpen schaalgrootte –
probleem op te lossen
Via zelf-organisatie
En op basis van hun lobby
via de stembus

54. Nog meer ongunstige trends ??
Om beloning M/HBO-niveau van ondernemers te
realiseren is schaalvergroting nodig; structuur is
niet aangepast aan huidige technologie
Agribusiness en boeren willen besparen op
management: je verkoopt even makkelijk 100 ton
dan 10 ton. Een jaarrekening is voor 500 koeien
niet veel duurder dan voor 50 koeien
Weer scheiding tussen voor en achter: eigen baan
partner (het huwelijk is ook niet zonder risico’s)
Goedkope uitvoerende ‘Poolse’ arbeid, ICT, liberale
pacht, financieringsvormen, risk management
maken schaalvergroting en specialisatie in
management mogelijk
● Bedrijven krijgen dus MKB trekjes.

55. Ontwikkeling van bedrijfssystemen
n.t.w. / ha
Tijd
Agr. Familie-
onderneming
(mkb) –ag.
family firmGezins-
bedrijf
(family
farm)
Plantages
latifundia,
kolchoze
Keuter-
boeren
(subsis-
tence
farm)
Landb beleid
AKIS.gov
AgriFood Netwerken
3rd gen. uni
Stads-
landbouw
Hobby-
boeren
Metropolitanagriculture

56. Scenarios: qua vadis?
Strong government
Room for markets and networks
Con-
serve Develop
(c) Poppe et al, 2009

57. National States
Many actors
Coope-
rative
Non
coope-
rative
Multipolair
• Power blocks
• Economic and politcal
competition
• Protectionism
Fragmentation
•Stagnating globalisation
•Insecure society
•Identity first
Multilateral
• Strong west and upcoming BRICs
• Global governance reformed
• Globalisation continues
Network
• Non-polair world order
• Global market economy and civil
society
• Unpredictable
Four scenarios on Scarcity and Transition
57© De Ruijter Strategie
Food
• Every block (EU. VS, China etc.) handles
scarcity differently
• Management of transitions
• No food scarcity in Europe, water scarcity
in Southern Europe only
• No real change in food system in Europe,
but crises management : active control
policy like food stocks, water buffers for
periods of disruption and drought
• Water transport in Europe from North to
South (depending on costs and benefits)
• European policies are needed, steering
with Common Agricultural Policy – the
return of Mansholt to increase production
to self sufficiency levels
• Consumption of meat will be discouraged

58. Europe towards
2050
3 scenarios to
explore the
future of EU
agriculture
bron: SCAR-AKIS

59.  HighTech: strong influence new technology owned by
multinationals. Driverless tractors, contract farming and a
rural exodus. US of Europe. Rich society with inequality.
Sustainability issues solved. Bio-boom scenario.
 Self-organisation: Europe of regions where new ICT
technologies with disruptive business models lead to self-
organisation, bottom-up democracy, short-supply chains,
multi-functional agriculture. European institutions are weak,
regions and cities rule. Inequalities between regions,
depending on endowments.
 Collapse: Big climate change effects, mass-migration and
political turbulence leads to a collapse of institutions and
European integration. Regional and local communities look
for self-sufficiency. Bio-scarcity and labour intensive
agriculture. Technology development becomes dependent on
science in China, India, Brazil.

60. Dank voor de
aandacht,
vragen en
discussie?
krijn.poppe@wur.nl
www.lei.wur.nl