medical nutrition therapy of asthma

1. MEDICAL NUTRITION THERAPY
OF ASTHMA
SONJA STANKOVIĆ
ZZZZR NIŠ

2. ASTHMA
obstrukcija disajnih puteva / bronhijalna hipereraktivnost
inflamacija disajnih puteva
remodelovanje istih
Status asthmaticus

3. prevalenca
300 miliona ljudi worldwide
10-15% odraslih
15% dece
tendencija blagog porasta!!!!

4. patogeneza
Atopijska konstitucija
– produkcija specifičnog IgE
At
HEREDITET

5. klinička slika
osećaj neostatka vazduha,
teskobe u grudoma,
stezanjeu grudima
sviranje – wheezing
čujna obstrukcijadisajnihputeva
ozbiljno remećenjeplućne funkcije i razmenegasova
Status asthamticus
Medikamentozna terapija – Th-ja održavanjai brzo delujuća

7. Još o patogenezi....
orkestriraju razni faktori –
inflamatorni medijatori
itokini hemokini
Oksidativni stres
Azotoksid Transkripcijski faktori
Hronični inflamatorni proces promena disajnog epitela
vaskularni i neurogeni odgovor
hipersekrecija mukusa remodelovanje disajnih puteva

8. Okidači astme
alergeni
virusne infekcije
farmakološki agensi
vežbanje
faktori sredine, aerozagađenje
pojedine namirnice

9. Nutritivni okidači astme
GERD
Alergeni u hrani – IgE posredovana
reakcija

10. alergeni u hraniMleko Jaja
Riba
Kikiriki Soja
Kvasac Sir
Pšenica
Pirinač
Školjke
Orašasti plodovi
Susam
Čokolada

11. Food allergens
The few foods that are responsible for causing most allergic reactions are
milk, eggs, peanuts, tree nuts, fish, shellfish, soy, and wheat.
They contain potent food allergens .
Their allergenic potency has been related to specific protein features
The structural stability has been allocated to different protein characteristics
such as intrinsic ligand binding and intramolecular disulfide bonds.
Some food allergens form protein aggregates of high stability. Although some
food allergens are sensitive to gastric and intestinal digestion, degradation
fragments are still recognized by specific IgE antibodies . Food allergens of
animal origin are mainly grouped into three protein superfamilies such as
caseins, tropomyosins, and EF-hand proteins.

12. Astmatični napad
Anafilaksa

13. Jaja
Ovoalbumin, Ovotransferin, Ovomukoid
Alergija na jaja uglavnomse pojavljuje u detinjstvu – to je 2. po redu najčešća alergijana hranu u
dečoj dobi.
Većinom- reakcija na proteinebelancetajajeta –
ovomucin, ovalbumin, ovotransferin i lizozim.
Ređe-na proteinežumanceta– livetin, vitelin i fosfovitin.
Osoba koja reagira na belančevine u belancu često može bez problema jesti žumanac i obrnuto.
Tipični simptomi:svrab u ustima i ždrelu,osip, mučnina, konjuktivitis i astma.
Retko - anafilaktički šok.
Eliminacijajaja i namirnicakoje su bile u kontaktu sa njima
Većina dece koja pate od ove alergije prebolialergijudo pete godine života, no neke osobe ipak ostaju
alergičnedo kraja života.

14. Mleko
laktoglobulini, laktoalbumini i kazein.
Alergija na mleko je najzastupljenija od svih alergija na hranu u dečjoj dobi!!!!
česta je i kod odraslih.
Najčešće - alergija na kravlje mlijeko (20-ak alergena!),
većinom se radi o reakciji na alfa-s1-kazein.
Podrazumeva se i alergija na sve vrste mlečnih proizvoda.
poptuno izbegavanje SVIH MLEČNIH PROIZVODA
Zamene – sojino, pirinčano, bademovo mleko
izbegavati i sve konditorske proizvode ---- sadrže mlečne derivate i belančevine u manjem procentu
(čokolada, keks, žitarice, prerađeno i konzervirano meso), kod kojih su ti sastojci obično navedeni na
deklaraciji.
Čak i udahnuti prah!

15. Žitarice ….pšenica
Gluten - lepljiva elastičnabelančevina-pšenica, ječam, raž.
Sastojise od dva proteinagluteinai gliadina.
Ova lepljiva stvar ima svojstvo emulgatorai stabilizatora, dodajese u lekove, industrijskuhranu,
kozmetiku,arome, začine, a najviše se koristiu pekarskoj industriji zbogtoga što proteini glutena
daju elastičnost i lepljivostproizvodima od brašna.No, gluten se skriva u brojnimdrugim
namirnicama,i ne samo pod nazivomgluten, nego pod raznim nazivimai oznakama, te ima i
proizvodagdje se čak ne spominje na deklaracijama,što je najveća opasnostza osobe obolele od
celijakije.

16. Mahunarke
Soya
Allergenic proteins from soy (Glycine max) are named under a nomenclature decided by
IUIC, which is also responsible for numbering many of the proteins. Proteins numbered by
IUIC include:
Gly m 1, a hydrophobic protein
Gly m 2, defensin
Gly m 3, profilin
Gly m 4, PR-10
Gly m 5, vicilin, a cupin
Gly m 6, legumin, a cupin
Gly m 7, seed biotinylated protein
Gly m 8, 2S albumin
These proteins are recognized by the immune system as antigens in susceptible individuals.
As many as 8 other soy allergenic proteins has been reported in literature.Peanut, a legume,
shares many similar proteins with soy, so individuals with soy allergy may have peanut
allergy too.

17. Orašasti plodovi
Ova alergija obično se javlja između 2. - 4.života i u većini slučajeva traje
celi život.
Izaziva je nekoliko vrsta belančevina prisutnih u ovim plodovima, a
najčešće su to albumin i vicilin.
Među orašastim plodovima najčešća je alergija na
orahe, lešnike, bademe, pinjole te brazilske, indijske i makadamija
oraščiće.

18. Orašasti plodovi
Od svih čestih alergena, orašasti plodovi najčešće izazivaju teške
alergijske reakcije kao što je anafilaktički šok.
Ostali simptomi: mučnina, bol u donjem delu trbuha, kožne reakcije,
astma, kašljanje i promuklost.
Osim u čokoladi, keksima i pecivu, mogu se nalaziti i u testenini, medu,
žitaricama, prelivima za salatu i ostalim prerađenim prehrambenim
proizvodima, a čest su sastojak i u sapunima, gelovima za tuširanje i
mnogim drugim kozmetičkim proizvodima.

19. Kikiriki
Peanut allergens have the potential to negativelyimpact on the health and quality of life of
millions of consumers worldwide.
10 miliona
The seeds of the peanut plant Arachis hypogaeacontain an arrayof allergens that are able to
induce the productionof specificIgE antibodies in predisposed individuals.

20. Kikiriki
At present, 16 proteins present in peanuts are officially recognized as
allergens.
Detailed research protocols are available for the purification of natural
allergens as well as their recombinant production in bacterial, yeast, insect, and
algal cells.
Purified allergen molecules are now routinely used in diagnostic multiplex
protein arrays for the detection of the presence of allergen-specific IgE.

21. Riba
PARVALBUMIN

22. Allergenicity of Parvalbumins
During last decades, parvalbumins, enolases, aldolases,
and fish gelatin have been identified as allergenic fish proteins.

23. Školjke
i plodovi mora
Tropomiozin
Shellfish belongs to “The Big 8” food groups causing allergy, which often
does not outgrow during childhood.
Shellfish is one of the main food allergens in adults and constitutes a
diverse group of species subdivided into crustaceans and mollusks,
which seem to include similar but also different allergens.

24. Školjke
i plodovi mora
Several pan-allergens are characterized in detail, including
tropomyosin and arginine kinase, responsible for clinical cross-
reactivity with other invertebrate allergen sources, embracing mites,
insects, and parasites.

25. Školjke
i plodovi mora
Currently, at least seven different shellfish allergens have been
identified, mostly from crustaceans.
However, only three recombinant allergens are available for IgE-
based routine diagnostic, including tropomyosin, arginine kinase,
and sarcoplasmic Ca2+-binding protein.
Other allergens include myosin light chain, troponin C,
triosephosphate isomerase, and actin.

26. Aditivi u hrani
Iako se upotreba aditiva često povezuje sa alergijom ali i drugim
oboljenjima, do sada je dokazana alergija na svega nekoliko aditiva:
sulfite, nitrate i veštačke boje. Od veštačkih boja žuta boja tartrazin
ili E102 najčešće izaziva preosetljivost a dodaje se u hranu, piće i
lekove: sokove, sladoled, bombone, pudinge, prelive za salatu isl.
Na primer, tartazin se ne nalazi samo u vanila pudingu već daje
žutu nijansu svim pudinzima – od čokolade, jagode i karamele.

27. Aditivi u hrani
Sulfiti se dodaju namirnicama da bi se sprečila promena boje
(tamnjenje čipsa ili sušene kajsije) ili da bi se zaustavilo vrenje
i dejstvo bakterija. Na primer, bez upotrebe sulfita bi se vino
brzo usirćilo.
Najviše sulfita ima u slatkim vinima, a sadrže ih i organska
vina. Sulfiti se dodaju i sokovima od limuna, sušenom i
smrznutom voću i povrću, musliju, voćnim marmeladama,
želeima, senfu, kečapu isl.

28. Sulfiti
Sušeno voće i povrće
Vino
Pivo
Sok od limuna i limete
Turšija

29. Aditivi u hrani
https://www.krenizdravo.rtl.hr/prehrana/prehrambeni-aditivi/aditivi-u-hrani-e-brojevi-kompletan-popis

30. Mikrobiom-mikrobiota
10 biliona bakterija
Disbioza
Oralna toleranca

31. I faza –gubitak oralne tolerancije!!!!
smanjen odgovor T regulatornihLy
Povećanje nivoa APC (antigen presentingcells)

32. II faza - senzibilizacija
TH-2 odgovor
Dendritic cells
Epitel cells

34. III faza – alergijska reakcija
a

38. Simptomi alergije na hranu
od vrlo blagih
do
teških
po život opasnih
reakcija i stanja

39. Široka lepeza simptoma
razne oralnealergije (OAS):
Koprivnjača
Ekcem
Ukrštena alergija na voće i latex
Astma
Anafilaksa

40. Anafilaksija izazvana hranom

43. Ukrštena alergija
na voće i latex
bb

45. veza između hrane i astme
a

47. a
a

48. Optimalna telesna masa
prekomerna težina povećava rizik
od astme za 35%
gojaznost povećava za 50%
smanjenje težine
rezultira poboljšanom funkcijom
pluća o add text

49. Masne kiseline
Modifikacija unosa
What is a Healthy Omega-3 to Omega-6 Ratio?
A healthy ratio of omega-3 to omega-6 is in the range of and 1:1 and 1:4, but most
Americans consume their essential fatty acids in a ratio of 1:20! This is due to the high
amounts of Omega-6 that are found in many of the foods we eat.

50. Masne
kiseline -
omega 6
Omega 6 MK mogu povećati rizik
za astmu - dugolanča arahidonska
kis. Omega 6 MK je preteča
leukotriena sa
bronhokonstriktornim delovanjem
Visok omer unosa omega6 u
odnosu na omega 3 MK je
povezan sa rizikom od astme kod
pedijatrijskepopulacije

51. Masne kiseline
omega 3
Studije su konfliktneu pogledu benefita kod
odraslih
Inhibicija reakcija, smanjenje upale,
Brinhijalna hiperreaktivnost
Broj Eo u sputumu
Izlučivaje medijatora mast ćelija

52. Trans masne kiseline

53. Klinički dokazi pokazuju da dijeta bogata ukupnim mastima I zasićenim MK
povećava ekspresiju gena koji su uključeni u upalu disajnih puteva kod osoba koje
imaju astmu a dijeta obogaćena omega 6 MK ometa ugradnju omega 3 MK u plazmu
I lipide tkiva.

54. Vit. E
(alfa, beta, gama, delta-tocopherol)
…...tocotrienol
još uvek nije determinisana povezanost izmedju unosa vit. E i astme
Preliminary research results from the UNC School of Medicine
indicate that a type of vitamin E known as gamma tocopherol may reduce
eosinophilic inflammation
– a kind of airway inflammation common in asthma patients.
The results were published in the Journal of Allergy & Clinical
Immunology.

55. Vit. E
(alfa, beta, gama, delta-tocopherol)
…...tocotrienol
"While the alpha isoform does have antioxidantactivities, gamma tocopherol has both an antioxidant
and a very unique anti-inflammatoryaction as well"
A form of vitamin E (gamma-tocopherol)commonlyfound in foods may be a useful additional
treatmentfor asthma, accordingto preliminaryresearch. Because of its antioxidant properties, vitamin E
has been thought to have potential therapeuticbenefits for people with asthma.
However, there have been discrepanciesin benefits reported for dietaryvs. supplemental vitamin E,
possibly because the gamma-tocopherolform of the vitamin is often found in food, whereas most
supplements contain another form (alpha-tocopherol).
Study Suggests Vitamin E May Help People With Asthma : Wiser J, Alexis NE, Jiang Q, et al. In vivo
gamma-tocopherol supplementation decreasessystemic oxidativestress and cytokineresponses of
human monocytes in normal and asthmaticsubjects. Free Radical Biology& Medicine.2008;45(1):40–49.

56. Vit. E

57. Vit. A (retinol, retinal, retinoic acid, retinyl palmitate, beta-carotene)
Retinoli - u namirnicamaživotinjskogporekla:
Jetra
Losos i druge plave ribe dubokih mora
Žumance
Mleko i ml.proizvodi obogaćeni istim
Beta – karoteni (provit.A - antioksidativni efekat) iz namirnica biljnog
porekla:
Narandže i žuto voće i povrće (šargarepe, tikve, dinje)
Kajsije breskve
Zeleno lisnato povrće!!!! (spanać, brokoli)

58. karotenoidi
Click to add text
Increased intake of carotenoidsfrom the diet may improve
measures of asthma in asthmaticadults, says a new clinical trial.

59. Vitamin C
low dietaryintake of
vitamin C is
associated with an
increased risk of
asthma and
wheezing.
Moreover,asthmatic
patients who
consumed vitamin C
exhibited an
improvement in their
diseases.

60. Vitamin D
(cholekalciferol – vit. D, caclidiol,calcitriol, ergocacliferol –vit. D2)
Vitamin D is of particular interest in asthma due to its
immunomodulatory effects.
Serum 25-hydroxyvitamin D is found to be associated with a wide range
of pulmonary diseases, including viral and bacterial respiratory
infections, asthma, and cancer.
Several researches have reported positive associations between vitamin
D and asthma.
On the other hand, others have reported contrasting effects of vitamin
D on asthma.

61. Vitamin D

62. SelenAllergy. 2008 Jul;63(7):854-6. doi: 10.1111/j.1398-9995.2008.01676.x.
Selenium and asthma: a complex relationship.
Hoffmann PR.
Abstract
Descriptive studies in humans investigating the relationship between selenium (Se) status and asthma have
presented inconsistent results.
The concept of low Se status as a potential risk factor for increased prevalence or severity of asthma is based on
the role that Se, through its incorporation into selenoproteins, plays as a potent antioxidant capable of augmenting
the oxidative stress that accompanies asthma. However, Se intake also exerts a significant influence over immune
responses. Thus, the dual effects of Se status on controlling oxidative stress in the lungs and regulating T helper 2
responses that drive allergic asthma, as well as which selenoproteins are key to regulating these processes, must
be considered when attempting to decipher the relationship between this essential nutrient and complex allergic
diseases such as asthma.
Comment on
•A case-control study of the relation between plasma selenium and asthma in European populations: a GAL2EN
project. [Allergy. 2008]

63. Antioksidansi

64. a
a

71. Flavoni
flavanoidi

72. Flavoni
flavanoidi
Podjela flavonoida
Razlikujemo više skupina flavonoida:
Flavoni (flavoni,flavonoli,flavanonii flavanonoli)
Izoflavoni
Derivati flavana i proantocijanidini (derivati flavana: flavan-3-oli, flavan-4-oli i flavan-
3,4-dioli; proantocijanidini– dimeri, trimeri, oligomeri ili polimeri flavanola)
Antocijanidini – aglikoni antocijanina

73. Flavoni
flavanoidi
Flavonoidi su biljni pigmenti za koje su istraživanja pokazala da mogu smanjiti pojavu raka , nekih
bolesti srca i krvnih žila, te razne degenerativne bolesti nastale kao posljedica starenja. Poznato je oko
4000-5000 raznih vrsta flavonoida. Nalazimo ih u voću i povrću, a prisutni su i u nekim vrstama
čajeva,vinui čokoladi.Najpoznatije grupe i najbogatiji izvori flavonoidameđu voćem i povrćem su :
ANTOCIJANI : bobičasto voće, trešnja,crveni luk
FLAVONOLI : kupus,mahune,jabuka,luk,peršin
FLAVANONI (hesperidin,kvercetin): agrumi
ELAGINSKAKISELINA: orah,malina,brusnicajagoda,kupina
KATEHIN : zeleni čaj,jabuka,kruška,trešnja

74. Likopen
suplementi i hranabogatalikopenomublažavasimptome astme. Stručnjaci
su zaključili da bi uključivanje ovakvehrane uishranu obolelih od astme
značajno poboljšalo njihovo zdravstveno stanje .

75. Lutein i
zeaksantin

76. Kriptoksantin

77. Resveratol
RESVERATROL – izvori, funkcija i uloga u zaštiti zdravlja
Resveratrol (3,4′,5-trihydroxystilbene) je strukturalni oblik 17ß-estradiola i diethylstilbestrola koji ima
estrogenu aktivnost, dakle to je fitoestrogen. Ima niz dobrih učinaka na zdravlje. Povoljan učinak na zdravlje
fitoestrogena pripisuje se uticaju na klimaktericne simptome uključujući vasomotorne simptome i rizike za
zdravlje u postmenopauzi kao što su antikarcinogeno dijelovanje, nauroprotektivni i kardioprotektivni učinak
kao i zaštita kostiju i zdravlje prostate. Resveratrol ima antioksidativno dijelovanje i neutraliziranje slobodnih
radikala. Resveratrol stimulira ekspresiju hem oksigenaze, povećanje aktivnosti hem oksigenaze, ali ima i
značajnu protektivnuulogu u slučaju stresa, utvrđeno in vitro ispitivanjima.
Resveratrol pokazuje antioksidativno dijelovanje, antikancerogeno i kardioprotektivno dijelovanje.
Istraživanja su pokazala značajan neuroprotektivni učinak resveratrola. Osim estrogene aktivnosti resveratrol
inhibira oksidaciju LDL holesterola inhibirajući aterosklerotske promjene, inhibicijom metabolizma smanjuje se
agregacijski plak. Istraživanja su potvrdila da resveratrol usporava prirodno propadanje i smrt ćelija. Isto tako
poboljšavaplućnu funkciju, usporava rast nekih vrsta tumora kao što su kožni melanomi.
Resveratrol pokazuje neuroprotektivno djelovanje u ishemijskom moždanom udaru, antiagregacijskim
djelovanjem, vasodilatacijskim učinkom i antioksidativnim osobinama. Istraživanja na životinjama su pokazala
da primjena resvertrola smanjuje opseg ishemije nakon okluzije moždanih krvnih sudova ako se pravovremeno
primjeni resveratrol.

78. Piknogenol
Najjači antioksidans
Prema nekim istraživanjima smatra se da je piknogenol prirodni produkt iz kore evropskog
priobalnog bora, najmoćniji antioksidans na svetu.
Njegovo delovanje 50 puta je efektivnije od vitamina E i 20 puta moćnije od vitamina C.
On pripada porodici bioflavonida, a koristan je u sprečavanju oboljenja krvnih sudova
povezanih sa varikoznim venama, perifernom hemoragijom, dijabetičkom retinopatijom i
visokim krvnim pritiskom.
Godži bobice ili “super voće” takođe se nalaze u vrhu liste najboljih. Osim što jačaju imunitet,
štite od bolesti krvnih sudova, deluju antibakterijski, poboljšavaju cirkulaciju i sve to
zahvaljujući tome što sadrže 19 aminokiselina, 21 mineral, kompleks vitamin B i esencijalne
masne kiseline.

79. Voće i povrće

81. Harmful foood

82. Fast fooood

83. Sol

84. Izbegavanje alergogene hrane pića i
konzervansa

85. Napici zaslađeni šećerom

86. Alkohol

87. Mesoooo

89. Mediteranska
ishrana

90. a
a

91. Orašasti plodovi

92. Mlečni proizvodi

93. Suplementacija
a

94. Zaključak

95. hvala

96. Posebna razmatranja
a

97. https://www.bastabalkana.com/2018/05/9-vaznih-prednosti-zbog-kojih-je-dumbir-dobar-za-astmu/
Gingerol je vrsta uljane smole koja nastaje iz korena đumbira i predstavlja veoma jak antioksidant i
protivzapaljenskosredstvo. Đumbir sadrži preko100 bioaktivnihjedinjenja, minerala i vitamina,
kao što su B6 i vitamin C, magnezijum, natrijum,kalcijum, a mnogobrojnaispitivanja potvrđuju
činjenicu da bi trebalo uvrstiti đumbir u svakodnevnuishranu.
gingerol, šogaol, zingeron
Đumbir može da poboljša vaš imunitet, a to je itekako važno, posebno onda kada ste često bolesni,
malaksali i slabi.
- pospešuje efekte izoprenalina
-protivupalna, analgetska, antioksidativnsvojstva
Djumbir (Zingiber officinale)

98. Beli luk
Allium sativum
POTREBNO JE
10 čenova belog luka, očišćenih i usitnjenih
500 ml mleka
250 ml vode
2 ili 3 kašičice šećera
PRIPREMA
Stavite u šerpicu mleko i vodu, dodajte beli luk i prokuvajte. Konstantno mešajte dok
se tečnost ne smanji za pola. Nakon toga procedite mleko, dodajte mu tečnost i vaš
lekoviti napitak je spreman. Konzumirajte napitak dok je još topao.
NAPOMENA: Ovaj napitak se preporučuje osobama koje imaju probleme s astmom,
kardiovaskularnim sistemom, jetrom, nesanicom, artritisom, povišenim holesterolom,
varenjem, impotencijom…Pre upotrebe prirodnih lekova konsultujte svog lekara.
Med sa bijelim lukom obnavlja snagu organizma i veoma je dobar protiv astme i
otežanog disanja:
1 kg livadskog meda;
sok od deset limunova i
sok od deset glavica bijelog luka.
Svež luk sadrži alicin, koji ima antibakterijsko, antivirusno i antifungalno dejstvo,
S –alil-cistein : antihiperlipidemijsko
antitrombocitno dejstvo

99. Zeleno lisnato povrće
Nedavno je u znanstvenom časopisu Thorax objavljena studija
koja je otkrila da konzumacija rajčice, mrkve i zelenog lisnatog
povrća može smanjiti rizik od astme kod žena.

100. Ren( Armoracia rusticana)
Za astmu: Sa šoljom sirćeta lagano treba kuvati četri supene kašike narendanog rena. Kad se ren
razmekša, treba procediti, dobijenu količinu pomešati sa istom količinom meda. Dobijenu smesu
lagano kuvati da se zgusnea zatim u to dodati skuvan ren i ostaviti da se kaša ohladi. Ovako
dobijeni lek se uzima ujutru i uveče po jednu kafenu kašičicu. Terapija traje mesec dana.

101. Avocado(Persea gratissima)
beta-karoten lutein+zeaksantin beta-sitosterol mononezasićena oleinska kiselina
Smuti od avokada za dobro zdravlje
Sastojci:
Pola zrelog avokada
Zrela banana
Pola šolje mleka od badema
Pola šolje soka od pomorandže
Priprema:
Dodajte sve sastojke u blender i izblendajte, dodajte šaku leda za odličan
letnji osvžavajući smuti.
Avokado ima malu energetsku vrednost pa je pogodan za dijetalnu ishranu, ali
je zato bogat mineralima, vitaminima i drugim korisnim sastojcima i
to: bakrom, beta-sitosterolom, beta-karotenom, biljnim vlaknima, biljnim
mastima, vitaminom A, vitaminom B, vitaminom C, vitaminom E, gvožđem,
glutationom, dijetalnim vlaknima, zeaksantinom, kalijumom,
luteinom, magnezijumom, natrijumom, niacinom, mononezasićenim mastima, prot
einima, riboflavine, ugljenim hidratima, folnom kiselinom, šećerom…

102. Banane
(Musa sapineta, M.nana, M.paradisiaca)
Rezultati istraživanja koje je sproveo Imperijalni koledž u Londonu
pokazali su da svakodnevno konzumiranje banana smanjuje rizik za
nastanak astme kod dece za čak 34 procenta.

103. Celer
(Apium
graveolens)
Za moćni sok od celera potrebno je:
1 kоrеn cеlеrа
3 šаrgаrеpе
1 cvеklа
1 bеla šаrgаrеpа
2 litrа vоdе
Pоstupаk priprеmе:
Оgulite kоrеn celera, šаrgаrеpu, cvеklu i
belu šargarepu, a zatim sve izrendajte.
Dоdајtе prеthоdnо prоkuvаnu vоdu i
pustitе dа smеsа odstојi tоkоm nоći.
Prоcеdite tеčnоst nаrеdnоg dаnа i piјte nа
prаzаn stоmаk, јеr nа tај nаčin ćеtе mоći dа
dоbiјete nајbоlје mоgućе rеzultаtе u
lеčеnju.

104. CHIA semenke
Chia semenke sadrže pravo bogatstvo vitamina, minerala i proteina.
Posebno ćemo istaknuti sadržaj vlakana, kalcijima i omega 3 masnih
kiselina te manji udeo gvožđa i fosfora.
Omega 3 masne kiseline štite srce i krvne sudove, vlakna deluju na zdravlje
probavnog sustava, imaju odličnu hidrofilnu mogućnost, vežu na sebe
vodu i olakšavaju prolazak hrane kroz probavni trakt, daju dugotrajan
osećaj sitosti. Pomažu kod dijabetesa, jačaju kosti i zube, daju energiju i
izdržljivost.
Chia seed – though more expensive than flax, are high in calcium and have more
antioxidants than flax seed.

105. Chia seed – though more expensive than flax, are high in calcium and have more antioxidants than flax
seed.

106. Alga spirulina (Arthrospira platensis)
Alga spirulina: čudesna modro-zelenaalgakoja obiluje belančevinama, esencijalnim masnim
kiselinama, hlorofilom, vitaminom B12, organskim lakše probavljivim gvožđem, karotenoidima,
vitaminima B grupe, te vitaminimaA, C, E i D.
Ova alga jača imunološki sustav,
snažanje antioksidans,
pomaže u regulaciji holesterola kao i pri mršavljenju,
popravlja krvnu sliku,
čisti organizam od nakupljenih toksina,
daje energiju i izdržljivost.

107. Probiotici

108. MEDICINSKA
NUTRITIVNA
TERAPIJA
ASTME