2. Encarnación Ugarte Gondra
Astrabuduan jaioa
1920ko urriaren 25ean
Rosario Maria Sobrino Pastor, Txaro
Barrikan jaioa 1932ko ekainaren 13an
3. Irakasleak adin ertaineko moja Haur-eskolan Amelia izaten zuten
katalanak ziren, eta apaiz bat ere andereño, eta banatzean neskek
bai (kalkulo ematen zuena); Señora Guadalupe eta mutilek
hauetariko bakoitzak arlo bana Don Diego (senar-emazte eta
azaltzen zuen. ahizpa).
Txikitako ikasgela gela handi
Ikasgela gela handi bat zen,
bat zen, hormak apaindu gabe
komun propioa zeuena eta baita
zituena. Ezkerretara neskak
berogailua ere; arbela handi bat
jesartzen ziren eta eskuman
zuena eta nobleen garaiko
mutilak, binakako lerroetan.
koadroak mantentzen zituena.
Nagusien gelan bi arbela zeuden
Eraikinak bere patioa bazuen eta
eta bosnaka edo seinaka jartzen
baita kapila ere bai.
ziren. Ez zegoen berogailurik.
4. 8 edo 9 uretrekin hasi zituen 7 urterekin hasi zituen ikasketak.
ikasketak noble batzuena Eskola lehenagoko udaletxea zen.
izandako etxe batean. 14 urteetararte zen baina 12
16 urteetararte zen baina urtebete urterekin alde egin zuen.
lehenago bukatu zuen.
Eskola publikoa
Eskola pribatu bat zen, zen, udaletxearena.
Carmelitas de Vedruna-ko Txikitan(7-9 urte) neskak eta
mojena. mutilak gela berean aritzen ziren
Neskentzat soilik zegoena baina banaturik, gero gela
eskura. desberdinetan banatu zituzten.
Astelehenetik larunbatera joaten
Astelehenetik larunbat
zen eskolara, baian ostegun
goizera joaten zen eskolara.
arratsaldeak libre izaten zituen.
5. Arlorik gustukoenak historia eta Ez zuen bereziki gustatzen zitzaion
geografia ziren, eta gutxien arlorik, baina dibertigarriagoa egiten
gustatzen zitzaiona aljebra; zitzaion arratsaldeetan puntu egiten
nahiz eta eskola ostean peritaje eta josten ikasten zutenean.
merkantil ikasi.
Arlo bakoitzerako liburu bat eta Arlo guztiak batzen zituen kartila
koaderno bat zeukaten. bat zuten, urtero aldatzen zena,
ariketez betea; eta bakoitzarentzat
arbeltxo txiki bat.
Eskola bartzelonan egonda ez zen Ikasleen artean euskaraz egiten
euskararik egiten, baina zuten, irakasleek inolako pegarik
katalandarrez lasai asko egin jarri gabe; baina maisu-maistrekin
zitekeen. ez, ez baitzekiten.
6. Zigorrak hainbat arrazoiengatik
ematen ziren. Goizero amama
zigortua izaten zen berandu
Zigorrak txarto portatzeagatik heltzeagatik, maistraren mahaiaren
ezartzen ziren: klasean hitz aurrean belauniko;
egitea, lanak ez egitea, … baina, irakasleak jakin zuenean
Zigor normalena gelatik nondik zihoan egunero eskolara
kanporatua izatea zen, inoiz ez zigorra barkatzen hasi zen.
zien eman zigor fisikorik.
Horretaz gain Victor zegoen. Hitz
egiten zutenean edo zerbait
gertatzen zenean andereinoak honi
deitu eta hau, makil bat
hartuta, gainerakoak jipoitzen
hasten zen.
7. Jolastorduetan, alboko Jolastorduan mutilekin batu eta
komentuko mojak joan ohi ziren denak elkarrekin jolasten ziren.
eta antzerkiak, txotxongilo- Normalean sokarekin, txapetara
saioak eta abar antolatzen edo edozelako jokoetan aritzen
zizkieten. ziren.
Bestela, patioan jolasten ziren.
Klasera sartu aurretik, denak Gerra aurretik ez zuten inolako
patioan batu egiten ziren eta ohitura berezirik, baina gerra-
eskolako abestia abesten zuten. ostean “cara al sol” abesten zuten
Gero, gela barruan, otoi egiten guztiek ilaran jarrita gelara
zuten. sartzen ziren bitartean.
8. Oroitzapen desatseginena Oroitzapen txarrena, dudarik
lagun bati gertatu zitzaiona gabe, Victorrek protagonizatutako bat
da: eskolaz kanpoko ordu da: behin amama eta bere lagun bat
batean mutil batekin (8 urteko mutikoa) zigortu behar izan
paseatzen ikusi zuten eta zituzten eta Victorrek makilakada
eskolatik kanporatua izan ematean mutikoari kokoteko toki oso
zen horregatik. txarrean eman eta hantxe hil zuen.
Bere oroitzapen hobeen artean
egindako lagunak daude, Bere oroitzapen gustukoena
zeintzuekin orain arte sukarrietara egindako txango bat da.
kontaktuan jarraitu duen, Zeinetarako,gauza handi
nahiz eta haien modura, udaletxeak autobus bat
bartzelonakoak izan eta kontratatu zuen.
amama bilbotarra.