Tolesak eta failak BATX.1

1. DEFORMAZIO-EGITURAK
Harriak, askotan deformatuta egoten dira, hainbat eratako indarren
eraginpean daudelako.
Deformazio horiek edozein eratako harriei eragiten diete, nahiz eta
errazago ikus daitezkeen harri sedimentarioetan.
Hiru deformazio mota daude:
 DEFORMAZIO ELASTIKOA: jatorrizko forma eskuratzen da
indarra etetean. Adib. goma elastikoa.
 DEFORMAZIO PLASTIKOA: ez da erabat jatorrizko formara
itzultzen indarra etetean. Adib. buztin hezea.

HAUSTURA
BIDEZKO
DEFORMAZIOA:
indar
baten
eraginpean, deformatu eta hautsi egiten da. Adib. egur zatia.

2. DEFORMAZIO-EGITURAK
Barrikako labarra

3. ARIKETA
Deformazio motak
Konpresio-indar baten
Indarrak irauten duen
mende dagoen solidoa
bitarteko deformazioa
Indarra etetea

4. 1) DEFORMAZIO PLASTIKOAK: tolesak
Harri bat konpresio-indarren mende dagoenean, tolestu egiten da.
Toles baten honako ATALAK bereizten dira:
 Txanga: goreneko
okerdura.
 Hegalak edo aldeak.
 Nukleoa.
 Ardatz-gainazala.
 Ardatza.

9. TOLES MOTAK
A) Ardatz-gainazalak tolesa zatitzeko moduaren arabera:
Asimetrikoa
Simetrikoa

10. TOLES MOTAK
B) Ardatz-gainazalaren posizioaren arabera:
Bertikala
Errekunbentea

11. TOLES MOTAK
B) Ardatz-gainazalaren posizioaren arabera:
Etzana
Makurtua

12. TOLES MOTAK
C) Forma geometrikoaren arabera:
Antiformea
Sinformea

13. TOLES MOTAK
D) Txangaren forma berezien arabera:
Kutxa moduan
Akordeoi moduan

14. TOLES MOTAK
E) Materialen kokalekuaren arabera:
Antiklinala
Sinklinala

15. 2) HAUSTURA-DEFORMAZIOAK

16. 2) HAUSTURA-DEFORMAZIOAK:
diaklasak
DIAKLASAK harrietako hausturak dira, eta sortutako blokeak ez dira
mugitzen.

17. 2) HAUSTURA-DEFORMAZIOAK:
diaklasak

18. 2) HAUSTURA-DEFORMAZIOAK: failak
FAILAK ere harrien hausturak dira,
mugimendu erlatiboa gertatzen da.
ATAL hauek bereizten dira:
baina,
sortutako
blokeen
Failaren planoa
Faila-ezpainak:
hondoratua eta jasoa
Faila-jauzia
Faila-ildoak

19. 2) FAILA-MOTAK
Faila normala: distentsioz sortua.
Alderantzizko faila: konpresioz sortua.
Urratze-faila:
blokeen
mugimendua
horizontalaren araberakoa denean.

24. LURREKO GUNE BATEKO HISTORIA
GEOLOGIKOA

26. ARIKETA