Nokkrar gagnlegar tilvitnanir og töflur í tengslum við kenningar um nám fullorðinna

1. Nokkrar tilvitnanir um
kenningar
Úr námskeiði hjá
Hróbjarti Árnasyni:
http://fullordnir.namfullordinna.is/

2. Kenningar:
• gefa okkur orðaforða og hugmyndakerfi til
þess að túlka dæmin um nám sem við sjáum og
upplifum í kring um okkur. Þess vegna eru þær
gagnlegar hverjum þeim sem er með opin augu í
heiminum.
• benda okkur á hvar við getum leitað til að finna
lausnir á áþreifanlegum vandamálum sem við
glímum við.
• gefa okkur ekki svörin, heldur
beina athygli okkar að þeim breytum sem eru
mikilvægar til þess að finna lausn.
• (Hill, Learning: A Survey of Psychological Interpretations (3. útg.)1977)

3. Kenning þarf...
...að vera þannig að
það sé hægt að sanna hana.
Framkvæmdin þarf að vera
þannig að hún sé árangursrík.
Horst Siebert

4. Behaviorismi Hughyggja Mannhyggja Félagslegt nám Hugsmíðahyggja
Kenninga-
smiðir
Guthrie, Hall,
Pavlov, Skinner,
Thorndike, Tolman,
Watson
Assubel, Brunner,
Gagne, Koffka,
Kohler, Lewin,
Piaget
Maslow, Rogers Bandura, Rotter Candy, Dewey,
Lave, Piaget,
Rogoff, von
Blasersfeld,
Vygotsky
Hvað gerist við
nám?
Hegðun breytist Innri hugarstarfsemi
(innsýn, úrvinnsla
upplýsinga, minni,
skynjun)
Persónuleg athöfn til
þess að uppfylla
innbyggða hæfileika
Samskipti við aðra í
félagslegu samhengi
Merkingarsmíð
byggð á reynslu
Hvað veldur
lærdómuinum?
Ytra áreyti Innri uppröðun
hugarstarfseminnar
Þarfir,
tilfinningalegar og
huglægar
Samskipti persónu,
hegðunar og
umhverfis
Einstaklingurinn
smíðar sér innri
mynd af
raunveruleikanum
Hver er
tilgangur
námins?
Breyta hegðun í
æskiliiega átt
Þróa hæfileika og
aðferðir til þess að
læra betur
Uppfylla eigin
möguleika, verða sá
sem maður getur
orðið, verða
sjálfráður
(Autonomus)
Móta ný hlutverk og
nýja hegðun
Smíða þekkingu
Hvert er
hlutverk
kennarans?
Skipuleggja
umhverfi þannig að
það skapi æskileg
viðbrögð
Skipuleggja innihald
námsathafnanna
Auðvelda (facilitate)
þroska
manneskjunnar
allrar
Mótar og leiðbeinir
um ný hlutverk og
hegðun
Stuðla að námi,
hjálpa nemanda að
finna merkingu
Birtingarmynd í
námi
fullirðinna
• Markmið um
hegðun
• Menntun byggð
á hæfileikum
(competency)
• Þjálfun og
þróun hæfnir
(skills)
• Þroski
hugarstarfsemi
nnar
• Greind, nám og
minni í
tengslum við
aldur
• námstækni
• Andragogy
• Sjálfsstjórnað
nám
• Félagsmótun
• Félagsleg
hlutverk
• „mentoring“
• Staðsetning
stjórnunar
• Reynslu-nám
• Sjálfsstjórnað
nám
• Breytt
sjónarhorn
• Þjálfun í
hugsun
Merriam, Caffarella & Baumgartner 2007

5. Trúarleg Frelsandi Mannleg Hagnýt
Miðlæg
fullyrðing
Til að koma
heiminum í lag
(eins og
skaparinn vildi
hafa það)
Nám er upphaf
frelsisins
(Skapa nýja
heima)
Að þroska
manneskjur
heildrænt með
öllum
möguleikum
Leysa vanda
Höfundar
Comenius,
Grundwig
Rousseau, Freire,
Verkalýðsfræðsla
Rogers,
Háskólanám
Mager
Hugmyndir um
kennarann
+ þjónn
- Móralisti
- Predikari
+ Frelsandi,
+ upplýsandi
- Lýðskrumari
+ Ráðgjafi,
+ „Auðveldari“
- Gúrú
+ Skipuleggjandi,
+ Kennari
- Tæknir
- Kerfiskarl
Vandamál
Leiðir stundum til
predikana
Draga sig út úr
heiminum
Gera fólk óánægt
(með aðstæður
sínar)
Philanthropsche
privatheit
Einka mannúð
Vandi,
áhrifavaldar eða
markmið sem búa
að baki geta
gleymst…Taflan er frá Jost Reischmann

6. Trúarleg Frelsandi Mannleg Hagnýt
Miðlæg
fullyrðing
Til að koma
heiminum í lag
(eins og
skaparinn vildi
hafa það)
Nám er upphaf
frelsisins
(Skapa nýja
heima)
Að þroska
manneskjur
heildrænt með
öllum
möguleikum
Leysa vanda
Höfundar
Comenius,
Grundwig
Rousseau, Freire,
Verkalýðsfræðsla
Rogers,
Háskólanám
Mager
Hugmyndir um
kennarann
+ þjónn
- Móralisti
- Predikari
+ Frelsandi,
+ upplýsandi
- Lýðskrumari
+ Ráðgjafi,
+ „Auðveldari“
- Gúrú
+ Skipuleggjandi,
+ Kennari
- Tæknir
- Kerfiskarl
Vandamál
Leiðir stundum til
predikana
Draga sig út úr
heiminum
Gera fólk óánægt
(með aðstæður
sínar)
Philanthropsche
privatheit
Einka mannúð
Vandi,
áhrifavaldar eða
markmið sem búa
að baki geta
gleymst…Taflan er frá Jost Reischmann