2. Цөмийн задрал буюу нэгдлийг ашигласан
цөмийн реакцаас устгах хүч үүсгэсэн
тэслэгч төхөөрөмжийг цөмийн зэвсэг гэдэг.
Цөмийн реакц нь асар их хэмжээний эрчим
хүч ялгаруулдаг. Орчин үеийн технологи
ашиглан бүтээсэн, халуун цөмийн зэвсэг нь
ганц мянган кг жинтэй хэдий ч тэрбум гаруй
энгийн дэлбэрэгч төхөөрөмжийн ялгаруулж
чадах дэлбэрэлтийн хэмжээтэй дүйцэхүйц
энерги ялгаруулж чадна. Маш жижиг
хэмжээтэй цөмийн зэвсэг ч бүхэл бүтэн
хотыг устгах чадалтай. Цөмийн зэвсгийг үй
олноор хөнөөх зэвсэг хэмээн ангилж үздэг
бөгөөд цөмийн зэвсэг бүтээгдсэн үеэс эхлэн
түүнийг хянах, хэрэглэх асуудал нь олон
улсын бодлогын төвд байсаар иржээ. Хүн
төрөлхтний дайн байлдааны түүхэнд
хоёрхон удаа цөмийн зэвсэг хэрэглэгдсэн
бөгөөд тэдгээрийг АНУ Дэлхийн хоёрдугаар
дайны төгсгөл үед хэрэглэсэн.
Цөмийн зэвсгийн тухай

3. Цөмийн зэвсэг нь үндсэн 2 төрөл байдаг.
1. Атомын задралын реакцаас энерги үйлдвэрлэдэг. Энэ зэвсгийг
ерөнхийдөө атомын бөмбөг буюу А-бөмбөг гэж нэрлэдэг. Үүн дотор
маш их хэмжээний уран эсвэл плутоноор баяжуулсан амархан
тэсэрдэг элементүүд агуулагддаг. Ингэж угсрахдаа 2 төрлийн
аргийг ашиглана. Үүнд:
- Нэг хэсэг элемэнт нь нөгөө хэсэгтээ цохилт түлхэлт өгч
байхаар буюу галт зэвсгийн бүтэцтэй арга.
- Химийн тэсрэх бодисыг олон дахин нягтшуулж нахах арга
буюу дотогш чиглэсэн тэсрэлттэй арга юм.
2. Цөмийн нэгдлийн реакцаас их хэмжээний энерги гаргадаг зэвсэг
юм. Тиймэрхүү зэвсгүүдийг ерөнхийдөө халуун цөмийн зэвсэг буюу
устөрөгчийн бөмбөг /H-бөмбөг/ гэж нэрлэдэг.
Цөмийн зэвсгийн тухай

4. Цөмийн зэвсэгтэй орнууд
Улс Цөмийн зэвсгийн тоо Туршсан тоо
АНУ 10600 орчим 920
Орос 700 орчим 640
Франц 350 орчим 180
Израйл 100-200 орчим -
Хятад 400 орчим 35
Англи 200 орчим 42
Пакистан 48 орчим 7
Энэтхэг 40-90 орчим хийх боломжтой 6
Хойд Солонгос Мэдээлэл байхгүй 2

5. Цөмийн зэвсгийн ашигласнаар хүн, амьтан, ургамалд маш их хор
хөнөөл учруулдаг. Дэлхийд цөмийн зэвсгийг байлдааны
зориулалтаар АНУ 2 удаа ашигласан.
1. 1945 оны 8 сарын 6-ны өглөө АНУ Японы Хирошима хотод
“Бяцхан жаал” хэмээх нууц нэртэй галт зэвсгийн хэлбэртэй
ураны цөмийн зэвсгийг хаясан юм.
2. 1945 оны 8 сарын 9-нд Японы Нагасакид “Тарган эр” хэмээх
нууц нэрт дотогш чиглэсэн тэсрэлттэй плутон цөмийн зэвсгийг
хаясан юм.
Зүүн талаас “Бяцхан жаал”
Баруун талаас “Бүдүүн эр”
Цөмийн зэвсгийн хор хөнөөл

6. Эдгээр атомын цөмийн зэвсгүүдээс болж Хирошимад нийт 90.000-
166.000, Нагасакид 60.000-80.000 хүн амь үрэгдэж, хэдэн мянган
хүн цацраг туяанд хордсон.
Цөмийн зэвсгийн хор хөнөөл