4. Wstęp „ Marzenia ludzi o wolności są silniejsze od betonowych murów, silniejsze od zbrodniczych doktryn politycznych” Jerzy Buzek Polacy pragnęli wolności. Chcieli wchodzić do sklepu i kupować produkty w cenach zgodnych z zachodnimi. Chcieli wychodzić na ulicę i mówić o wszystkim. Chcieli żyć bez świadomości że ich rodacy, rodzina, przyjaciele w tym momencie mogą być przesłuchiwani. Chcieli sami decydować o swoim życiu.
5. Zaczęło się właściwie od tych marzeń. Od wizji świata, którą mieli Polacy. Wizji życia w kraju znacząco różniącym się od tego narzuconego im przez komunistów. W dzisiejszych czasach bardzo trudno jest nam wyobrazić sobie tamte lata. Nie potrafimy zrozumieć, dlaczego ludzie poświęcali dla tej wolnoś c i swoje zdrowie, pieniądze, nerwy a nawet życia. Gdyby nie oni, nie bylibyśmy teraz wolni. Powinniśmy znać ich historię.
6. Wspomnienia H. Perzyńskiej Ruch Solidarnościowy został założony pod koniec lipca - początek sierpnia '80. "Kiedy wróciliśmy z wczasów zaczęły się tak zwane strajki solidarnościowe". Rozpoczęła to Stocznia Gdańska , gdzie pracował Lech Wałęsa. Po Stoczni Gdańskiej zaczęły strajkować inne zakłady pracy na wybrzeżu. Podczas strajków przy bramie głównej odprawiano msze święte gdzie codziennie zbierały się ogromne rzesze ludzi z całego Trójmiasta. W krótkim czasie rozpowszechniło się to na całą Polskę. Został założony Komitet Strajkowy , do którego należeli między innymi pani Walentynowicz ,pan Gwiazda , a przewodniczącym był były prezydent Lech Wałęsa . Wówczas zaniepokojone władze przybyły do Stoczni Gdańskiej i rozpoczęły się rozmowy na temat porozumienia. Wtedy zostało wysuniętych 21 postulatów. Jednym z nich było utworzenie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność. W tym czasie jedynego w całym obozie komunistycznym. (31 sierpnia 1980 roku) W tym czasie członkami związku było około 10 mln obywateli.
7. Po legalizacji związku i pierwszym zjeździe Solidarności sytuacja w Polsce zaczęła się "drastycznie" pogarszać , co doprowadziło do wprowadzenia stanu wojennego. Kiedy to generał Jaruzelski wyprowadził wojsko i milicje przeciwko własnemu narodowi. Została wprowadzona godzina policyjna , która trwała od 22.00 do 6.00 . Nie wolno było być poza domem bez przepustki . Brak przepustki groził zatrzymaniem przez milicje. Potem powstał Okrągły Stół. W 1983 zostały wznowione strajki , które stały się bezpośrednią przyczyną podjęcia przez władze komunistyczne rozmów ze związkami zawodowymi . Strona rządowa i związkowa (społeczna) uzgodniły warunki konferencji Okrągłego Stołu. W wyniku jej ustaleń w kwietniu 1989 ponownie zarejestrowano NSZZ "Solidarność". Po zatwierdzeniu związek nie uzyskał już dawnych wpływów i skupił około półtora mln członków. Pozostał jednak dość liczącą się siłą , czego dowodem były wybory parlamentarne w czerwcu 1989 , podczas których kandydaci na posłów popierani praz Solidarność zdobyli wszystkie miejsca wynegocjowane dla opozycji w sejmie i uzyskali 99 miejsc w senacie. Wybory te umożliwiły w sierpniu 1989 powstanie pierwszego niekomunistycznego rządu, na czele którego stanął Tadeusz Mazowiecki, który został premierem. Ludzie związani z Solidarnością zdecydowali o zwycięstwie Lecha Wałęsy w grudniu 1990. "I tak powstała Polska Niepodległa"
8. 1 lipca 1980 r. władze ogłosiły podwyżkę cen żywności. Tym samym był to bezpośredni impuls do wybuchu przebiegającego pokojowo strajku społecznego. W sierpniu 1980 r. wybuchł kolejny kryzys polityczny, wynikiem czego były masowe strajki w całym kraju, zwłaszcza na wybrzeżu. Zakończyły się one podpisaniem „sierpniowych porozumień społecznych” 31 sierpnia 1980 r., w których uznano słuszność protestu robotników i zgodzono się z ich postulatami. Powstała NSZZ Solidarność- Niezależny Samorządny Związek Zawodowy, na czele którego stanął przywódca strajku w Stoczni Gdańskiej – Lech Wałęsa. 13 grudnia 1981 r. WRON – Wojskowy Ruch Ocalenia Narodowego, na czele którego stał gen. Wojciech Jaruzelski, wprowadził w Polsce stan wojenny. Przywódcy związkowy i działacze Solidarności zostali internowani lub aresztowani. Na terenie całego kraju obowiązywała godzina policyjna (22.00 – 6.00). W grudniu 1982 r. stan wojenny został zawieszony, a 22 lipca 1983 r. Rada Państwa ogłosiła jego zniesienie. Polska 1980 - 1989
9. Od 1982 r. nieskutecznie próbowano wprowadzić reformę gospodarczą. Dokonywano też zmian systemu dotyczących politycznego funkcjonowania państwa. W listopadzie 1984 r. powołano Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych. W kwietniu/sierpniu 1988 r. nastąpiła kolejna fala strajków. Za datę kończącą okres Polski Ludowej przyjęto 29 grudnia 1899 r. Zmieniono wtedy nazwę państwa na obecną. Natomiast wcześniej, 4 czerwca, odbyły się pierwsze wolne wybory. Prezydentem został Lech Wałęsa. Polska Ludowa trwała 44 lata, 11 miesięcy i 12 dni.
10. Andrzej Kołodziej, stoczniowiec: Ze ściśniętym gardłem przeżywałem moment podpisania porozumień. Ale potem, gdy po zakończonym strajku jechałem do Gdyni, poczułem jakąś pustkę, żal za czymś utraconym. Ulicami szły grupy robotników ze zrolowanymi kocami. Bezimienni bohaterowie tego wielkiego strajku, w którym wywalczono to, co jeszcze dwa tygodnie wcześniej wydawało się nierealne. Krystyna Jagiełło, dziennikarka: Gdy opuszczono Stocznię, tłum ludzi przed bramą skandował wychodzących robotników : Dzię-ku-je-my, dzię-ku-je-my! . Za plecami usłyszałam rozmowę dwóch stoczniowców: -No to wreszcie jesteśmy wolni. -Co ty, wolni byliśmy tam – mężczyzna pokazał ruchem głowy szeroko otwartą bramę stoczni. 31 sierpnia '80r.Po podpisaniu porozumienia.
11. Mieczysław Jagielski, były vice-premier: Najważniejszą sprawą, którą trzeba ocenić, to jest właśnie to, żeśmy się porozumieli. Powiem : dogadaliśmy się! Tylko rzetelną pracą możemy wytworzyć te dobra materiale, które później będziemy dzielić. Na nas patrzy kraj. Dajmy przykład. Idźmy wszyscy razem tak, jak było to oświadczone do ofiarnej pracy. To będzie najlepsze świadectwo naszych patriotycznych, polskich, obywatelskich intencji, że pragniemy jak najlepiej służyć sprawom ludzi pracy, sprawom naszego narodu, naszej socjalistycznej ojczyzny – Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
12. Zakończenie Polacy zapoczątkowali falę zmian w środkowej i południowo-wschodniej Europie, którą nazwano później ,,Jesienią Ludów”. Był to proces upadku władz komunistycznych. Gdy w 1991 roku ostatecznie upadł Związek Radziecki wszystkie państwa Europy mogły zacząć prowadzić własną, niezależną politykę i uzyskały suwerenność. Wtedy też wprowadzono demokracje parlamentarną oraz pluralizm polityczny. Zniesiono cenzurę i przywrócono prawa człowieka. Rozpoczęto powolny proces przebudowy gospodarki na rynkową, a przede wszystkim otworzono ludziom okno na świat. Polacy osiągnęli swoje cele. Chcieli uwolnić się od komunistów. Chcieli być wolni. Chcieli sami decydować o sobie. Dzięki ciężkiej pracy zrealizowali swoje marzenia. Udało im się osiągnąć, to, co wydawało się niemożliwe. Powinniśmy być dumni z naszych rodaków, którzy poświęcili życia, żeby było nam lepiej. Tymczasem wiedza o nich zanika. Dzisiejsza młodzież coraz mniej o nich wie. 60% nastolatków nie ma żadnych skojarzeń związanych z latami 1980-1990. Nie doceniają nawet wolności, którą zawdzięczają wielu anonimowym bohaterom walczącym o nią do ostatniego tchu.
