1.
 Σχηματίζεται από την ένωση
πολλών νουκλεοτιδίων μεταξύ τους
με ομοιοπολικό δεσμό
 Ο δεσμός αυτός
( 3΄- 5΄φωσφοδιεστερικός )
σχηματίζεται όταν το -ΟΗ του
τρίτου C της πεντόζης του πρώτου
νουκλεοτιδίου και
η φωσφορική ομάδα του πέμπτου
C της πεντόζης από το
επόμενο νουκλεοτίδιο ενωθούν με
αποβολή ενός μορίου νερού.
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

2.
3΄- 5΄ φωσφοδιεστερικός δεσμός αλλά
5΄ 3΄ προσανατολισμός της πολυνουκλεοετιδικής αλυσίδας
 Ο φωσφοδιεστερικός δεσμός είναι 3΄ - 5΄ αλλά
 Η πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα έχει προσανατολισμό
5΄  3΄
 Το πρώτο νουκλεοτίδιο στην πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα
έχει ελεύθερη την φωσφορική ομάδα στον πέμπτο C της
πεντόζης και το τελευταίο νουκλεοτίδιο έχει ελεύθερο στον
3΄ C της πεντόζης –ΟΗ.
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

3.
Διπλή έλικα του DNA
 Δεδομένα από την ανάλυση της σύστασης του DNA σε
διαφορετικούς οργανισμούς έδειχναν ότι ο αριθμός των
νουκλεοτιδίων που έχουν ως βάση την αδενίνη είναι ίσος με τον
αριθμό των νουκλεοτιδίων που έχουν ως βάση τη θυμίνη, και ο
αριθμός των νουκλεοτιδίων που έχουν ως βάση τη γουανίνη είναι
ίσος με αυτά της κυτοσίνης
 Ισχύει δηλ.
Α = Τ και G = C
 Επίσης βρέθηκε ότι η αναλογία
A 
T

G C
διαφέρει από είδος σε είδος και σχετίζεται με τον κάθε οργανισμό
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

4.
Διπλή έλικα του DNA
 Τα αποτελέσματα αυτά σε συνδυασμό με απεικονίσεις του
μορίου του DNA με χρήση ακτίνων – Χ βοήθησαν στην
ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA και απέδειξαν τις
μοναδικές ιδιότητες του που το καθιστούν ιδανικό ως
γενετικό υλικό.
 Η ανακάλυψη έγινε το 1953 από τους:
Wilkins και Franklin
Watson και Crick
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

5.
Μοντέλο της διπλής έλικας του DNA
 Αποτελείται από δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες που
σχηματίζουν στο χώρο δεξιόστροφη διπλή έλικα
 Έχει ένα σταθερό σκελετό, που αποτελείται από
επαναλαμβανόμενα μόρια φωσφορικής ομάδας –
δεοξυριβόζης ενωμένα με 3-5 φωσφοδιεστερικό δεσμό
 Ο σκελετός αυτός είναι υδρόφιλος και βρίσκεται στο
εξωτερικό του μορίου
 Προς το εσωτερικό του σταθερού σκελετού βρίσκονται οι
αζωτούχες βάσεις που είναι υδρόφοβες
 Οι αζωτούχες βάσεις της μιας αλυσίδας συνδέονται με
δεσμούς υδρογόνου με τις αζωτούχες βάσεις της απέναντι
αλυσίδας με βάση τον κανόνα της συμπληρωματικότητας
 δηλ η αδενίνη συνδέεται μόνο με θυμίνη και αντίστροφα
ενώ η γουανίνη μόνο με κυτοσίνη και αντίστροφα
 Οι δεσμοί υδρογόνου που αναπτύσσονται μεταξύ των βάσεων
σταθεροποιούν τη δευτεροταγή δομή του μορίου
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

6.
Μοντέλο της διπλής έλικας του DNA
 Ανάμεσα σε αδενίνη και θυμίνη σχηματίζονται δύο δεσμοί
υδρογόνου
 Ανάμεσα σε γουανίνη και κυτοσίνη σχηματίζονται τρεις
δεσμοί υδρογόμου
 Οι δύο αλυσίδες του DNA είναι συμπληρωματικές δηλ. η
αλληλουχία της μιας καθορίζει την αλληλουχία της άλλης.
 Η συμπληρωματικότητα έχει τεράστια σημασία για τον
αυτοδιπλασιασμό του DNA που είναι η ιδιότητα που το
καθιστά το καταλληλότερο μόριο για τη διατήρηση και τη
μεταβίβαση της γενετικής πληροφορίας
 Κάθε αλυσίδα μπορεί να χρησιμεύει ως καλούπι για τη
σύνθεση μιας συμπληρωματικής αλυσίδας, ώστε να έχουμε
στο τέλος δύο ίδια μόρια DNA
 Οι δύο αλυσίδες είναι αντιπαράλληλες δηλ. το 3΄ άκρο της
μιας είναι απέναντι από το 5΄ άκρο της άλλης και αντίστροφα
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

7.
Το γενετικό υλικό ελέγχει όλες τις λειτουργίες
του κυττάρου
 Αποθήκευση της γενετικής πληροφορίας
Στο DNA ή στο RNA (ορισμένων ιών ) περιέχονται οι
πληροφορίες που καθορίζουν όλα τα χαρακτηριστικά του
οργανισμού.
 Διατήρηση και μεταβίβαση της γενετικής πληροφορίας
εξασφαλίζεται με τον αυτοδιπλασιασμό του DNA από
κύτταρο σε κύτταρο και από οργανισμό σε οργανισμό
 Έκφραση των γενετικών πληροφοριών
επιτυγχάνεται με τον έλεγχο της σύνθεσης των πρωτεϊνών
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

8.
Γονιδίωμα – Απλοειδή - Διπλοειδή
 Γονιδίωμα είναι το γενετικό υλικό ενός κυττάρου ( στον
πυρήνα )
Στα ευκαρυωτικά κύτταρα γενετικό υλικό υπάρχει στον
πυρήνα, στα μιτοχόνδρια και στους χλωροπλάστες
 Απλοειδή είναι τα κύτταρα με ένα αντίγραφο του
γονιδιώματος
 Διπλοειδή είναι τα κύτταρα με δύο αντίγραφα του
γονιδιώματος
Απορία:
Ποια η διαφορά του γονιδιώματος από το γενετικό υλικό;
Είναι το ίδιο πράγμα ή όχι;
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

9.
Κύτταρα Απλοειδή - Διπλοειδή
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

10.
Μήκος νουκλεϊκού οξέος
 Περιγράφεται με τον αριθμό των βάσεων και η αλληλουχία ενός
νουκλεϊκού οξέος με την αλληλουχία των βάσεων.
( αντί των νουκλεοτιδίων )
π.χ Μόριο DNA έχει μήκος 2000 ζεύγη βάσεων αλλά
μόριο RNA έχει μήκος 3000 βάσεων
μήκος 10 ζεύγη βάσεων μήκος 10 βάσεων
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

11.
 Άσκηση:
Μόριο DNA αποτελείται από 10.000 ζεύγη βάσεων .Αν η μια από τις
δύο αλυσίδες αποτελείται από 15% θυμίνη και 20 % αδενίνη πόσοι
δεσμοί υδρογόνου υπάρχουν στο μόριο;
Μόριο DNA ευκαρυωτικού οργανισμού έχει Μοριακό Βάρος 111916.
Οι δεσμοί υδρογόνου στο μόριο είναι 460
Ποια είναι η σύσταση του μορίου;
Δίνονται: Μ.Β νουκλεοτιδίου βάσης αδενίνης = 333
θυμίνης = 324
γουανίνης = 349
κυτοσίνης = 309
Α.Β Η=1
Ο= 16
Γαριπίδης Ιορδάνης
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου