Elektrisch vervoer in 20 vragen

Elektrisch vervoer in 20 vragen
De startgids voor bedrijven

Inhoud
Inleiding 5
A Wat kenmerkt elektrisch vervoer? 6
1 Wat is het verschil tussen elektrisch en
conventioneel vervoer? 6
2 Wat is het bereik van elektrische
voertuigen? 8
3 Hoe zit het met de milieuvoordelen van EV? 9
4 Zijn elektrische voertuigen veilig? 11
B Waarom zou ik kiezen voor EV? 12
5 Wat is de verwachte groei van EV? 12
6 Wat zijn de voordelen? 14
7 Wat zijn de nadelen? 16
C Welke elektrische voertuigen zijn er
op de markt? 18
8 Welke elektrische personenauto’s zijn
verkrijgbaar? 19
9 Welke elektrische bedrijfsauto’s zijn
verkrijgbaar? 19
10 Is een e-scooter, e-fiets of e-boot ook
een optie? 20
D Wat zijn de kosten van EV? 26
11 Is EV duurder dan rijden op benzine
of diesel? 26
12 Wat zijn de belangrijkste kosten-
verschillen tussen EV en conventioneel? 29
13 Welke fiscale voordelen zijn er voor
elektrische voertuigen? 31
E Hoe en waar kan ik opladen? 32
14 Hoe kan de accu worden opgeladen? 32
15 Waar kunnen elektrische voertuigen
opladen? 35
F Hoe breng ik EV in de praktijk? 40
16 Bij wie kan ik terecht voor
een elektrisch voertuig en oplaadpunt? 40
17 Hoe kan ik EV gebruiken in mijn
communicatie? 42
G Hoe ziet de toekomst eruit? 44
18 Hoe past EV bij de transitie naar
duurzame en lokale energieopwekking? 45
19 Gaan we in de toekomst draadloos laden
of batterij wisselen? 46
20 Past EV in de opkomst van nieuwe
mobiliteitstrends? 48
Bronnen 50
Interviews 50
Publicaties 51
Websites 51
Colofon 51
Opdrachtgevers 51
Auteurs 51
3

Inleiding
Elektrisch vervoer (EV) is op de goede weg: er komen meer en meer verschillende
elektrische voertuigen op de markt en de mogelijkheden om op te laden nemen
snel toe. Dit maakt EV een serieus alternatief als bedrijfs- of personenvoertuig.
Elektrisch vervoer is daarnaast economisch interessant, omdat het leidt tot nieuw
marktkansen voor bedrijven.
Alternatieve brandstoffen zoals groengas en aardgas dragen net als EV bij aan de
verduurzaming van transport. Deze gids is echter gericht op EV, omdat alle voor-
spellingen aangeven dat het potentieel voor EV groot is en omdat rijden op aardgas
en groengas een totaal andere tak van sport is. De nadruk in de gids licht op
personenvoertuigen en bestelwagens, want voor zwaar transport is biodiesel of
CNG/LNG voorlopig een reëler alternatief.
Elektrisch vervoer is dus in opkomst, maar tegelijkertijd moet worden geconstateerd
dat veel bedrijven nog onvoldoende bekend zijn met deze nieuwe vorm van vervoer
en wat erbij komt kijken. Een inventarisatie onder bedrijven die EV al omarmd
hebben en bedrijven die overwegen dit te doen, leerde dat zij veelal dezelfde
vragen over EV hebben. Deze gids geeft antwoord op de 20 belangrijkste vragen die
ondernemers en bedrijven hebben over EV, onderverdeeld in zeven hoofdvragen:
A Wat kenmerkt elektrisch vervoer?
B Waarom zou ik kiezen voor EV?
C Welke elektrische voertuigen zijn er op de markt?
D Wat zijn de kosten van EV?
E Hoe en waar kan ik opladen?
F Hoe breng ik EV in de praktijk?
G Hoe ziet de toekomst eruit?
Het doel van deze gids is om een helder en betrouwbaar overzicht te geven van de
mogelijkheden van EV om daarmee de eventuele overstap naar een elektrisch
voertuig voor ondernemers te vereenvoudigen.
5

Conventionele brandstofvoertuigen
Conventionele voertuigen worden aangedreven
door een verbrandingsmotor die wordt gevoed
door traditionele brandstoffen zoals benzine of
diesel vanuit een brandstoftank.
Plug-in hybride voertuigen
Plug-in hybride voertuigen worden aan-
gedreven door een elektromotor of een
verbrandingsmotor of in combinatie met elkaar.
De elektromotor wordt gevoed door een accu
die via het elektriciteitsnet kan worden geladen.
Plug-in hybride voertuigen kunnen circa
20-40km volledig elektrisch rijden, waarna de
verbrandingsmotor het overneemt.
Elektrische auto’s met range extender
Elektrische auto’s met ‘range extender’
(afstandsvergroter) worden altijd aangedreven
door de elektromotor. De brandstofmotor
voedt slechts de elektromotor om het bereik te
vergroten zodra de accu niet meer voldoende
capaciteit heeft om zelfstandig de elektromotor
te voeden. De puur elektrische actieradius van
range extenders bedraagt vaak circa 40-70 km.
Volledig elektrische auto’s
Volledig elektrische auto’s (ook wel FEV, naar
Full Electric Vehicle) hebben alleen een elektro-
motor en rijden dus altijd elektrisch. De motor
wordt alleen gevoed door een accu die met
stroom via het elektriciteitsnet wordt opgela-
den. De huidige volledig elektrische voertuigen
hebben een range van 80-350km, afhankelijk
van de capaciteit van de accu.
Regenererend
remsysteem
Elektrische motor
Accu
Verbrandingsmotor/
Regenererend
remsysteem
Elektrische motor
Accu
Brandstoftank
generator
Verbrandingsmotor
Brandstoftank
Verbrandingsmotor
Regenererend
remsysteem
Elektrische motor
Accu
Brandstoftank
Wat kenmerkt
elektrisch vervoer?
1 Wat is het verschil tussen
elektrisch en conventioneel
vervoer?
Wat we onder elektrisch vervoer verstaan is het
makkelijkst uit te leggen door het te vergelijken
met conventioneel vervoer. Elektrische voertuigen
worden – deels of volledig – aangedreven door een
elektromotor, terwijl conventionele voertuigen
worden aangedreven door een verbrandingsmotor.
Figuur 1 toont de verschillen tussen conventionele
voertuigen en elektrische voertuigen.
Voertuigen worden alleen als elektrisch
beschouwd, als de elektromotor stroom haalt uit
een accu die kan worden opgeladen via het
elektriciteitsnet. Hybride voertuigen die niet via
het elektriciteitsnet kunnen worden opgeladen
worden dus niet gezien als elektrische voertuigen,
omdat de puur elektrische actieradius van deze
auto’s (vaak slechts ca. 2 km) te beperkt is.
Figuur 1: Verschil tussen conventionele brandstofvoertuigen en elektrische voertuigen.
A
7

Meer gewicht – van voertuig en/of lading – leidt
ook tot een hoger energieverbruik en dus een
kleiner bereik. Daarnaast is het type rit van invloed
op het bereik. Zo is een rit in de stad gunstiger
voor het bereik dan een rit op de snelweg, waarbij
het verbruik door de luchtweerstand groter is.
Tot slot leidt stabiel rijgedrag tot een groter bereik.
Zo wordt het regenererend remsysteem het beste
benut door geleidelijk in plaats van abrupt te
remmen, waardoor het bereik toeneemt.
Ondanks dat het bereik van volledige elektrische
voertuigen lager ligt dan dat van conventionele
voertuigen, is het bereik voor veel ritten toerei-
kend. De inzet van het voertuig is bepalend voor de
vraag of een volledig elektrisch voertuig geschikt is
of dat een range extender of plug-in hybride
voertuig een beter alternatief is.
3 Hoe zit het met de
milieuvoordelen van EV?
Elektrisch vervoer heeft een gunstig effect op de
luchtkwaliteit, geluidsoverlast en het klimaat.
Het gebruik van accu’s doet hier – mede door de
mogelijkheden van recycling – niets aan af.
Volledig elektrische voertuigen stoten tijdens het
rijden geen emissies zoals CO₂, stikstof en fijnstof
uit. Deze ‘zero emission’ voertuigen leveren
daarmee een positieve bijdrage aan de lucht-
kwaliteit, wat vooral in steden van belang is.
Plug-in hybride voertuigen en auto’s met een range
extender stoten gedurende een beperkt aantal
kilometers geen emissies uit. Vanaf het moment
dat de brandstofmotor gaat werken vindt er wel
uitstoot plaats, maar wanneer zo veel mogelijk
elektrisch wordt gereden is de gemiddelde uitstoot
per kilometer nog steeds een stuk lager dan bij
conventionele voertuigen.
Elektrische voertuigen verminderen de geluids-
overlast van verkeer, doordat de elektromotor stil
is. Dit is vooral gunstig bij lage snelheden, wanneer
het geluid van de banden nog niet overheerst. Ook
bij lawaaierige voertuigen zoals scooters is het
verschil goed te merken.
Elektrisch vervoer is daarnaast goed voor het
klimaat vergeleken met conventioneel vervoer.¹
Elektrische voertuigen zijn efficiënter dan
conventionele voertuigen, waardoor er minder
energie nodig is voor eenzelfde verplaatsing.
Daarnaast vindt bij elektrisch vervoer de CO₂-
uitstoot alleen plaats bij de elektriciteits-
opwekking, afhankelijk van de energiebron.
Vaak rijden elektrische auto’s op groene stroom en
dan is de CO₂-uitstoot nul. Wanneer een volledig
elektrisch voertuig rijdt op ‘gemiddelde’ stroom uit
het Nederlandse elektriciteitsnet (opgewekt met
een mix van o.a. gas, kolen en duurzame energie)
bedraagt de uitstoot circa 60-70 gram CO₂/km.
Ter vergelijking: kleine, zuinige benzinevoertuigen
stoten circa 100 gram CO₂/km uit. De CO₂-uitstoot
van elektrische voertuigen is dan dus nog 30%
lager. Bovendien moet de extra CO₂-uitstoot bij het
gebruik van ‘grijze stroom’ worden gecompen-
seerd. Het emissiehandelssysteem (Europese
wetgeving) bepaalt namelijk dat de industrie en
elektriciteitsproductie onder een CO₂-plafond
vallen. Dit betekent dat als de vraag naar elektriciteit
toeneemt, de extra CO₂-uitstoot als gevolg hiervan
ergens anders tot een vergelijkbare afname van de
uitstoot moet leiden. De opkomst van EV leidt
daardoor niet tot extra CO₂-uitstoot.
2 Wat is het bereik van
elektrische voertuigen?
Het bereik van elektrisch voertuigen verschilt.
Range extenders en plug-in hybride voertuigen
hebben een bereik van 500-700 km, vergelijkbaar
met dat van conventionele voertuigen. Volledig
elektrische auto’s kennen een bereik van 80-350
km, afhankelijk van het merk en type, omdat de
accucapaciteit van het ene voertuig groter is dan
van het andere. Voor veel toepassingen is dit bereik
voldoende. In de praktijk wordt het bereik volgens
opgave van de fabrikant vaak niet gehaald, omdat
het hierbij gaat om een maximum dat is bepaald
onder ideale omstandigheden. Vergelijk dit met
het brandstofverbruik van benzine- of dieselauto’s,
wat in de praktijk ook vaak hoger ligt dan volgens
opgave van de fabrikant.
Het daadwerkelijke bereik van elektrische voer-
tuigen hangt – naast de capaciteit van de accu –
vooral af van vier factoren:
1 de buitentemperatuur;
2 het gewicht van voertuig en lading;
3 het type rit (stad of snelweg) en
4 het rijgedrag.
Een lage buitentemperatuur heeft een negatieve
invloed op het bereik. Zo neemt bij vrieskou het
verbruik van elektrische voertuigen, mede door het
gebruik van de verwarming, sterk toe. Tegelijkertijd
neemt de opslagcapaciteit van de accu bij vrieskou
af. Het resultaat is een terugval van het bereik.
Voor een volledig elektrische middenklasser met
een standaardbereik van 160 km kan dit een
afname betekenen tot circa 100 km bereik. Is de
buitentemperatuur hoog dan kan het gebruik van
de airco het electriciteitsverbruik verhogen en
daarmee het bereik verlagen.
Figuur 2: Nissan Leaf in de sneeuw 1
Voor meer informatie zie: www.formuleeteam.nl.
9

4 Zijn elektrische voertuigen
veilig?
Hybride en elektrische auto’s worden net als
conventionele auto’s onderworpen aan de bots-
proeven van EuroNCAP, een gezamenlijk initiatief
van de Europese consumentenorganisaties. In deze
botsproeven behalen hybride en elektrische auto’s
tot nu toe goede resultaten met 4 en zelfs het
maximaal aantal van 5 sterren. Sinds april 2011
bevat de Wegenverkeerswet 1994 ook eisen voor
elektrisch aangedreven en hybride elektrische
voertuigen. Voertuigen moeten daardoor voldoen
aan bepaalde veiligheidseisen als ze worden
gebouwd als, of omgebouwd naar, elektrisch
aangedreven of hybride elektrische voertuigen.
Meer informatie over de veiligheidseisen waaraan
elektrische voertuigen moeten voldoen is te
vinden op de website van de Rijksdienst voor het
Wegverkeer (www.rdw.nl).
Naarmate het aantal elektrische auto’s op de weg
stijgt, neemt de kans toe dat elektrische auto’s bij
ongevallen betrokken raken. Bij een ongeval
bestaat bij elektrische voertuigen het gevaar dat
delen onder stroom staan of dat er door kortslui-
ting brand ontstaat. De procedure voor het bena-
deren en omgaan met elektrische voertuigen is
daarom belangrijk. Rijkswaterstaat werkt momen-
teel samen met de hulpdiensten aan een bijlage
voor elektrische voertuigen bij de richtlijn
‘Veiligheidsmaatregelen bij incidenten’. Deze is
naar verwachting einde eerste kwartaal 2012
gereed. Elektrische auto’s worden bovendien
opgenomen in het “Crash Recovery-systeem” dat
gekoppeld is aan het kentekenregister. Bij het
intypen van een kenteken komt meteen naar voren
hoe brandweerlieden een elektrische auto na een
ongeluk het beste kunnen benaderen, waar ze wel
en niet in de auto mogen knippen of hoe ze een
vuur moeten doven. Ook zijn er cursussen techni-
sche hulpverlening bij ongevallen met alternatief
aangedreven voertuigen voor hulpverleners.
Daarnaast hebben fabrikanten en importeurs
uitgewerkte protocollen voor incidenten met hun
elektrische auto’s, ook bij een eventuele brand.
Elektrische auto’s stellen ook andere eisen aan
garagepersoneel, monteurs en technici, omdat de
accupakketten een hoge spanning van 300-600 Volt
kennen. De Arbowet vereist dat voor elektro-
technische werkzaamheden boven de 24 Volt wordt
voldaan aan de norm NEN 3140 en dat geldt nu dus
ook voor de autobranche. Opleidingsinstituut
Innovam verzorgt daarvoor trainingen ‘Veilig
werken aan elektrische & hybride voertuigen’. Voor
de Wegenwacht en hulpdiensten zoals brandweer
zijn vergelijkbare trainingen ontwikkeld en de
RDW heeft een vergelijkbare opleidingsmodule
ontwikkeld voor medewerkers APK en voertuig-
toelating.
Tot slot kan het vrijwel geluidloze karakter van de
elektromotoren in elektrische voertuigen lastig
zijn voor fietsers en voetgangers. Bij rijsnelheden
tot ongeveer 20 km/u maakt een elektrisch aan-
gedreven voertuig namelijk amper geen geluid.
Daarboven overheerst het bandengeluid.
De resultaten van twee recente studies laten echter
geen grotere ongevalkans (objectief) voor voet-
gangers zien en ook geen verschil in de onveilig-
heidbeleving (subjectief) van voetgangers in
vergelijking met conventionele auto’s die ook
steeds stiller worden. Elektrische scooters kunnen
door de afwezigheid van geluid voor fietsers en
voetgangers een probleem vormen, met name bij
het inhalen. Hier is het vooral zaak voor branche
en wetgever om het opvoeren zoveel mogelijk
tegen te gaan, zodat de snelheidsverschillen niet te
groot worden.
Het gebruik van accu’s maakt elektrische voertui-
gen niet slechter voor het milieu dan conventio-
nele voertuigen. Accu’s verliezen na bepaalde tijd
en gebruik een deel van hun opslagcapaciteit. Hoe
beter de accu, hoe later dit moment wordt bereikt.
De veel gebruikte lithiumbatterijen worden als
veilig voor het milieu gezien en kunnen bovendien
goed gerecycled worden. Er zijn al fabrieken voor
het hergebruik van lithiumaccu’s en naarmate er
meer elektrische voertuigen komen wordt recyclen
profijtelijker. Loodaccu’s zijn minder goed voor het
milieu, maar deze worden voor 95% gerecycled.
Een verwachte ontwikkeling is dat accu’s in de
toekomst ook een tweede leven krijgen,
bijvoorbeeld voor het tijdelijk opslaan van lokaal
geproduceerde wind- of zonne-energie.
Figuur 3: Botsproef met een elektrische Renault Fluence
11

Waarom zou ik
kiezen voor EV?
5 Wat is de verwachte groei
van EV?
Begin 2012 rijden er ruim 1.000 elektrische auto’s
door Nederland en zijn er meer dan 2.000 laad-
palen. De precieze voorspellingen voor de groei van
EV verschillen, maar één ding komt overeen: alle
voorspellingen laten een gestage groei van EV zien.
De Nederlandse overheid heeft tot doel om in 2015
20.000 elektrische voertuigen op de weg te hebben
en in 2020 een aantal van 200.000. Daarmee is in
2020 2,5% van het totale wagenpark van 8 miljoen
voertuigen elektrisch. Het aandeel nieuwe ver-
kochte elektrische voertuigen ligt in 2020 naar
verwachting op circa 10% en zal vanaf dan boven-
dien sterk toenemen (zie Figuur 4). Het is de
verwachting dat rond de grote steden het aandeel
elektrische auto’s het hoogst zal zijn.
De werkelijke groeisnelheid van EV wordt vooral
bepaald door de ontwikkeling van de olieprijs, de
kostprijs en de capaciteit van de accu’s en het
stimuleringsbeleid van overheden. De olieprijs zal
op lange termijn naar verwachting stijgen, doordat
de oliereserves af zullen nemen en de reserves die
er zijn steeds moeilijker te winnen zijn. Hierdoor
wordt benzine en diesel duurder, waardoor
elektrisch vervoer aantrekkelijker wordt. De kosten
voor de accu’s zullen waarschijnlijk dalen en de
capaciteit zal toenemen vanwege opschaling van
de productie en de toepassing van nieuwe
technologieën. Het stimuleringsbeleid van over-
heden is vooral in de huidige fase van de markt-
ontwikkeling van invloed, waarin sommige barriè-
res voor opschaling nog moeten worden
weggenomen. Stimuleringsbeleid kan zich richten
op de vraag door consumenten of bedrijven – denk
aan fiscale voordelen, gratis parkeren of subsidies
voor oplaadinfrastructuur. Het kan ook gericht zijn
op het aanbod van producerende bedrijven – denk
aan eisen aan autofabrikanten voor maximale
CO₂-uitstoot of beperkingen ten aanzien van
geluid en uitstoot voor stadsdistributie.
Figuur 4: Prognose nieuw verkochte elektrische voertuigen als
percentage van de totale autoverkoop (Ministerie van EL&I, 2011)
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
2010 2015 2020 2025 2030 2035
Marktaandeel EV in autoverkoop (%)
Jaar
Wist u dat…
…de eerste elektrische auto’s eind 19e eeuw al
op de weg verschenen? Sinds die tijd heeft de
elektrische auto evenveel groeimomenten als
neergangen gekend. Met de introductie van
de lithium-ion batterij eind jaren negentig
heeft EV een nieuwe impuls gekregen.
Inmiddels worden in de waardeketen van EV
wereldwijd miljarden geïnvesteerd door onder
meer autofabrikanten, batterijleveranciers,
ICT-bedrijven, energiebedrijven, netbeheer-
ders en overheden. Daardoor is de kans groot
dat de elektrische auto nu zijn definitieve
doorbraak kent.
B
13

Twee ondernemers vertellen waarom zij kozen voor elektrisch vervoer.
Jan Baljeu – Friesland Lease
“Wij hebben zeven Tesla Roadsters en drie
Peugeot iOns aangeschaft. Eén Tesla hebben
we in eigen gebruik om elektrisch rijden zelf te
ervaren. Hierdoor kunnen we onze klanten
beter adviseren over elektrisch vervoer. Zo
merken we nu al dat de auto’s een zeer grote
betrouwbaarheid kennen. Maar ook leren we
wat erbij komt kijken qua planning, met name
voor het laden. We hebben één elektrische
auto in de verhuur om mensen elektrisch
rijden te laten ervaren. De overige acht auto’s
hebben we bij klanten. We zien dat onze
klanten kiezen voor een elektrische auto om
hun duurzame propositie te onderstrepen en
een elektrische auto maakt duurzaamheid
heel tastbaar. Daarnaast is elektrisch rijden
nieuw en hip en merken we dat de trekkracht
en de stille elektromotor het voor de inzitten-
den een plezier maakt om in te rijden!”
Dick Steenhuizen – Taxi Kijlstra
“Wij hebben voor elektrisch vervoer gekozen
in samenspraak met een opdrachtgever die
wilde kijken naar de mogelijkheid van vervoer
met alternatieve brandstoffen. Zo rijden wij
nu met twee omgebouwde elektrische busjes
voor acht personen. We gebruiken de busjes
dagelijks voor leerlingenvervoer. Deze ritten
zijn nooit verder dan 50 km buiten de stand-
plaats, waardoor we hebben gekozen voor
een relatief kleine accu met een bereik van
100 km. Door de aanwezigheid van een
snellaadpunt op de standplaats is de
dagelijkse actieradius te vergroten tot zo’n
300 tot 400 km. We doen nu veel ervaring op
met elektrisch vervoer en één ding is voor-
lopig al duidelijk: alle chauffeurs die elektrisch
rijden vinden het geweldig, zo stil en soepel
als het rijdt.”
6 Wat zijn de voordelen?
Voor ondernemers kan elektrisch vervoer om
verschillende redenen interessant zijn.
De belangrijkste redenen waarom ondernemers
kiezen voor EV zijn:
– Elektrisch = duurzaam: EV past binnen een
strategie om meer maatschappelijk verantwoord
te ondernemen en het milieu minder te
belasten.
– Elektrisch rijden is een leerervaring:
bedrijven willen ervaring opdoen met EV,
omdat het raakt aan de eigen bedrijfspraktijk.
Dit geldt bijvoorbeeld voor leasebedrijven,
maar ook voor adviesbureaus gericht op
duurzaamheid. Hierdoor kunnen zij hun
klanten beter van dienst zijn.
– Elektrisch is soms goedkoper: voor sommige
gebruiksbehoeften is elektrisch rijden nu al
goedkoper of in ieder geval even duur als rijden
op benzine of diesel.
– Elektrisch is een concurrentievoordeel: EV kan
een voordeel geven op concurrenten, doordat
klanten of overheden dit direct of indirect
vereisen. Zo wordt er bij steeds meer aan-
bestedingen mede gekeken naar de CO₂-
prestaties, waarbij bedrijven die beter scoren op
het gebied van CO₂-uitstoot meer kans maken
op gunning van de opdracht. Ook kennen veel
gemeenten al milieuzoneringen voor goederen-
distributie in het centrum. Naarmate dergelijke
eisen strenger worden, levert elektrisch vervoer
een groter concurrentievoordeel op.
– Elektrisch = fun: de ‘fun-factor’ van EV is niet
te onderschatten. Elektrische voertuigen zijn
uitgerust met de nieuwste technieken en de
combinatie van de trekkracht en de stilte van
de elektromotor maken dat elektrische auto’s
over de weg zoeven.
15

Is EV praktisch haalbaar dan kunnen de kosten nog
een barrière zijn. Meer informatie over de kosten
van EV vindt u in het onderdeel ‘Wat zijn de kosten
van EV?’. Hierin vindt u informatie over de kosten
en fiscale voordelen van elektrisch vervoer en een
vergelijking van de kosten met een benzinevoer-
tuig. Met de toename van het aantal elektrische
voertuigen de komende jaren zullen de kosten van
EV naar verwachting ook dalen.
7 Wat zijn de nadelen?
Elektrisch vervoer is nog niet voor iedereen
geschikt. De drie belangrijkste mogelijke barrières
voor bedrijven zijn:
1 Het bereik van de huidige volledig elektrische
voertuigen is te klein voor de beoogde inzet;
2 Onzekerheid of er voldoende oplaadmogelijk-
heden voor elektrische voertuigen zijn;
3 De kosten van een elektrisch voertuig geschikt
voor de beoogde inzet zijn hoger dan de kosten
van een vergelijkbaar benzine- of dieselvoertuig.
De eerste barrière is een praktische: voldoet een
elektrisch voertuig aan mijn transportbehoefte?
Voor gemiddeld woon-werkverkeer, tussen de
20 en 40 km, is het bereik van de huidige volledig
elektrische auto’s ruim voldoende. Ook voor
diverse bedrijfstoepassingen zoals voor installatie-
bedrijven of onderhoudsdiensten is de actieradius
van 150 km voldoende om in het bedrijfsproces in
te passen. Daarnaast kan snelladen uitkomst
bieden of is een range extender of plug-in hybride
voertuig een alternatief wanneer een groter bereik
noodzakelijk is.
De tweede barrière is ook praktisch: zijn er vol-
doende laadmogelijkheden en zo ja, waar kan ik
deze vinden? Veel hangt af van de mogelijkheid
om op eigen terrein een laadpunt te installeren.
Dit is eenvoudig en snel te realiseren, waar dit in
de openbare ruimte vaak meer tijd kost. De open-
bare laadinfrastructuur – waaronder snelladen
– ontwikkelt zich echter snel, waardoor opladen
op steeds meer plaatsen mogelijk is. De informa-
tievoorziening over laadlocaties, via websites en
apps, ontwikkelt zich net zo snel. Voor meer
informatie over opladen zie: ‘Hoe en waar kan ik
opladen?’.
Test of EV praktsich haalbaar is voor uw
onderneming
De praktische haalbaarheid van EV hangt
af van de inzet van de voertuigen en de
mogelijkheden voor het plaatsen van
laadinfrastructuur op eigen terrein of in de
publieke ruimte. Test of praktisch haalbaar is
voor uw onderneming door onderstaand
schema te doorlopen. Start linksbovenaan.
Heeft u voertuigen
waarmee nooit meer
dan 100 km per dag
wordt gereden?
Is er minimaal
6 uur per dag/nacht
om de voertuigen
op te laden?
Is na uiterlijk
100 km een stop
van 30 minuten
mogelijk?
Is na uiterlijk
100 km een stop
van 30 minuten
mogelijk?
Kunt u langs de
openbare weg
een oplaadpunt
(laten) plaatsen?
Deze voertuigen zijn
geschikt voor volledig
elektrisch vervoer
met een mogelijkheid
tot snelladen.
geschikt voor range
extenders of plug-in
hybride voertuigen.
geschikt voor range
extenders of plug-in
hybride voertuigen.
elektrisch vervoer
(maar houd rekening
met 2-6 maanden
voor plaatsing van
een publiek
laadpunt). Ook kan
gekozen worden voor
een range extender of
plug-in hybride
voertuig.
nee nee
nee
nee
nee
ja ja ja
ja
ja
elektrisch vervoer met
een mogelijkheid tot
snelladen.
zeer geschikt voor
volledig elektrisch
vervoer!
ja
ja nee
Heeft u vervangend
vervoer als er meer dan
100 km per dag moet
worden afgelegd?
nee
Beschikt u over
parkeergelegen-
heid op eigen
terrein?
17

Welke elektrische
voertuigen zijn er
op de markt?
Is EV praktisch haalbaar dan is het van belang
te weten welke voertuigen er verkrijgbaar
zijn. Er komen steeds meer elektrische voer-
tuigen op de markt, zowel personenauto’s als
bedrijfsauto’s.
3
Geprobeerd is een zo volledig en nauwkeurig mogelijk overzicht van bedrijfsvoertuigen te geven.
Desondanks kan het zijn dat bepaalde voertuigen of voertuigtypen ontbreken en/of de specificaties
van getoonde voertuigen niet geheel correct zijn. Houd hier rekening mee wanneer u dit overzicht
als hulpmiddel gebruikt bij het zoeken naar een geschikt bedrijfsvoertuig.
2
Bijvoorbeeld de websites www.anwb.nl, www.fuelswitch.nl
en www.zerauto.nl bevatten een overzicht van beschikbare
elektrische voertuigen.
8 Welke elektrische
personenauto’s zijn
verkrijgbaar?
Hier vindt u een impressie van de personenauto’s
die nu te verkrijgen zijn of in 2012 op de markt
komen.
Het actuele aanbod van elektrische voertuigen is
onder meer te vinden op de website van
Drive4Electric (www.drive4electric.nl) en andere
websites². Ook kunt u elektrisch rijden ervaren bij
verschillende ‘Elektrisch Vervoer Centra’, onder
meer in Rotterdam, Amsterdam en Burgum en bij
de EnergyExpo in Groningen. Informeer natuurlijk
ook bij uw autodealer of deze al elektrische
voertuigen verkoopt!
9 Welke elektrische bedrijfsauto’s
zijn verkrijgbaar?
Elektrische voertuigen kunnen ook worden ingezet
als bedrijfsauto. Er zijn verschillende kleine en
grote elektrische bestelauto’s, pick-ups en kleine
vrachtwagens. Hier vindt u een overzicht van
volledig elektrische bedrijfsvoertuigen die
momenteel beschikbaar zijn.
C
19
Overzicht van beschikbare elektrische bedrijfsvoertuigen in 20123
top-
snelheid
actieradius
laad-
vermogen
Bedrijfsauto’s
Alle bedrijfsauto’s zijn full-electric vehicles
650
kg
130
km/h
170km
Renault Kangoo Z.E.
575
kg
110
km/h
120km
Citroën Berlingo Venturi
750
kg
75
km/h
70km
Ecocraft Ecocarrier
500
kg
120
km/h
130km
Ford Transit Connect electric
666
kg
100
km/h
154km
e-Wolf Omega Cargo 0.7
600
kg
115
km/h
70-140km
730
kg
115
km/h
140-180km
Micro-vett Fiorino electric Micro-vett Doblo electric
1670
kg
90
km/h
170km
Micro-vett Ducato electric
n.b. 90
km/h
70km
DFM Mini Bus
n.b. 80
km/h
70-100km
1750
kg
80
km/h
110km
1000
kg
80
km/h
100km
DFM Mini Truck Faam Jolly 2000 Faam Ecomile
850
kg
40
km/h
60-100km
Mega E-worker
420
kg
45
km/h
50-80km
Mega Multitruck
560
kg
65
km/h
75km
720
kg
50
km/h
90km
700
kg
40
km/h
60-120km
Piaggio Porter Elektro Miles ZX40ST Cargo Goupil G3
pick-up/open laadbak
(varianten: kleine vrachtwagen,
kipper en van)
bus
bestelwagen/van
busje
Overzicht van beschikbare elektrische personenvoertuigen in 2012.
optie tot snelladen
actieradius
elektrisch
hatchback
sedan
tweezits
sportauto
actieradius
totaal
Personenvoertuigen
snelladen
150
km
150
km
Citroën C-Zero
150
km
150
km
Mitsubishi iMiE V
145
km
145
km
Micro-Vett e-500
150
km
150
km
Peugeot iOn
175
km
175
km
Nissan Leaf
185
km
185
km
Renault Fluence Z.E.
390
km
390
km
Tesla Roadster
140
km
140
km
Tazarri Zero
140
km
140
km
Smart Electric Drive
100
km
100
km
Renault Twizy Urban Z.E.
160
km
160
km
Renault Zoe Z.E.
80
km
400
km
Fisker Karma
60
km
600
km
Chevrolet Volt
20
km
700
km
Toyota Prius plug-in
60
km
500
km
Opel Ampera
120
km
120
km
ECE Qbee

10 Is een e-scooter, e-fiets of
e-boot ook een optie?
Als ondernemer of bedrijf kan het ook interessant
zijn om de aanschaf van een elektrische scooter of
fiets te overwegen. Voor specifieke toepassingen
kan ook elektrisch varen uitkomst bieden.
Voor transport over kleinere afstanden is een
scooter zeer geschikt en elektrisch is deze stil,
schoon en zuinig. Elektrische scooters met een
bereik van 40 km kosten ongeveer 1.000 tot 3.000
euro. Het kost bovendien slechts circa 40 eurocent
om 100 km te rijden, terwijl een benzinescooter
voor dezelfde afstand al gauw 7 euro aan benzine
verbruikt.
ISS Integrated Facility Services
Op het terrein van de Kromhout Kazerne in
Utrecht rijden een viertal volledige elektrische
‘Mega E-Workers’ voor allerlei ondersteunende
werkzaamheden die door ISS Integrated Facility
Services worden uitgevoerd en gecoördineerd:
postverzorging en archiefvernietiging, groenon-
derhoud, afvalverwijdering en catering. In dit
project was duurzaamheid in de gebouwen en
exploitatie gedurende
25 jaar een verplicht uitgangspunt. Voor het
transport van de bederfelijke waren is een
speciale koelopbouw ontwikkeld en voor het
vervoer van de papiervernietigingcontainers zijn
de juiste bijpassende aanhangers geconstru-
eerd. Bij het poortgebouw is een over-
slagstation; van daar verzorgen de voertuigen
stil en schoon het vervoer op het campus-
achtige terrein.
21

Huisarts met de e-scooter op huisbezoek
Huisarts Marianne Diephuis rijdt haar visites
in Hardegarijp en omstreken op een elektri-
sche scooter. Met diverse modellen en opties
is er voor veel toepassingen een geschikte
elektrische scooter. Net als bij benzinescooters
zijn er snorscooters die maximaal 25 km/u
rijden en bromscooters die 45 km/u kunnen
halen. Het bereik van e-scooters loopt uiteen
van 40 km tot 130 km, afhankelijk van type
scooter, snelheid, type accu en rijomstandig-
heden. De e-scooter kan aan een normaal
stopcontact, afhankelijk van het type accu, in
2 tot 8 uur worden opgeladen. Leverancier
MPI Esolutions vat de klantreacties samen:
“Geen lawaai, geen stank, geen trillingen,
geen wegenbelasting, geen parkeergeld en
daarbij gewoon erg leuk!”.
Figuur 5: Elektrische ‘bierboot’ in Utrecht
De elektrische fiets is ook een geschikt vervoermid-
del voor kleinere afstanden, bijvoorbeeld woon-
werkverkeer. De e-fiets maakt het mogelijk op de
fiets grotere afstanden af te leggen met eenzelfde
of minder inspanning, waardoor men verkeers-
drukte en parkeerproblemen vermijdt en niet
bezweet hoeft aan te komen. Interessant is dat
steeds meer leasebedrijven de potentie van de
e-scooter en e-fiets ook erkennen en deze in hun
aanbod opnemen.
Elektrisch varen is een specifieke tak van sport.
In de recreatie wordt hier, onder meer in Friesland,
al sterk op ingezet. Voor specifieke toepassingen
kan elektrisch varen ook een duurzame oplossing
zijn voor bedrijven. Zo vaart het eerste elektrische
vrachtschip door de Utrechtse grachten.
Deze ‘bierboot’ voorziet de horeca in de Utrechtse
binnenstad van hun drankvoorraad.
Op het vaartuig kunnen veertig rolcontainers
tegelijk worden vervoerd. De elektrische bierboot
wordt opgeladen met groene stroom en vaart per
keer acht à negen uur. Ook de hijskraan van de
boot wordt elektrisch aangedreven.
23

Elektrisch varen: al heel normaal!
In Nederland varen al ongeveer 3.000
elektrisch aangedreven boten – de meesten
volledig elektrisch – en dat aantal is snel
groeiende. Op het water is elektrisch vervoer
dus al heel normaal! Waarom? Natuurlijk
vanwege de uitlaatgassen, waar u op een boot
vaak zelf last van heeft. Maar vooral door de
stilte van de elektrische aandrijving, waardoor
u echt van de rust op het water kunt genieten!
We vroegen naar de ervaring van één van de
3.000 eigenaren, Geert Kok, die bij zijn huis in
Eernewoude een hybride sloep heeft liggen.
Hij kan dus kiezen tussen varen op diesel of
elektrisch. “Als je eenmaal een elektrische
aandrijving hebt, wil je nooit meer iets anders.
Eigenlijk varen we alleen maar op de elektro-
motor, 95% van de tijd.
Als ik dat van tevoren had geweten, had ik
voor volledig elektrisch gekozen”. In Friesland
wordt veel gedaan aan de promotie van
elektrisch varen, door de provincie en de
Stifting Elektrysk Farre Fryslân (SEFF). Zo
worden opstapdagen georganiseerd om
watersporters te laten kennismaken en wordt
het aantal laadpunten drastisch uitgebreid.
Ook kunnen op veel plaatsen elektrisch
aangedreven boten en zelfs grotere jachten
worden gehuurd.
25

Wat zijn de kosten
van EV?
Is er een elektrisch voertuig dat geschikt is
voor de beoogde inzet, dan is het belangrijk
te weten wat de kosten hiervan zijn. En mis-
schien nog belangrijker: hoe deze kosten zich
verhouden ten opzichte van de kosten voor
vergelijkbare benzine- of dieselvoertuigen.
11 Is EV duurder dan rijden op
benzine of diesel?
Elektrisch vervoer hoeft niet duurder te zijn dan
rijden op benzine of diesel. De kosten van elek-
trisch vervoer zijn vooral anders opgebouwd,
waardoor het belangrijk is om naar het totale
kostenplaatje over de gehele duur van het voer-
tuigbezit (de Total Cost of Ownership of kortweg TCO)
te kijken. Hierbij is het belangrijk rekening te
houden met fiscale voordelen waar u als bedrijf of
werknemer van kunt profiteren bij de aanschaf of
lease van een elektrisch voertuig.
Een hulpmiddel bij de kostenvergelijking is de
Drive4Electric Autozoeker op de website van
Drive4Electric: met enkele muisklikken geeft deze
een overzichtelijke vergelijking van de kosten voor
een elektrisch voertuig en een vergelijkbaar ben-
zine- of dieselvoertuig. Ook kunt u een vergelijking
maken met uw eigen voertuig door invoering van
uw kenteken. Hier vindt u twee voorbeeldvergelij-
kingen gemaakt met behulp van de Drive4Electric
Autozoeker: één tussen een middenklasse benzine-
voertuig en een elektrische Nissan Leaf en één
tussen een lichte bestelauto op benzine en een
elektrische Renault Kangoo Z.E..
De vergelijking van de Nissan Leaf toont aan dat bij
een voertuigbezit van 5 jaar en een jaarkilometrage
van 15.000 km een Nissan Leaf voordeliger kan zijn
dan een vergelijkbare middenklasser. In dit voor-
beeld zijn de kosten van de Nissan Leaf € 0,34 per
km tegen € 0,41 per km voor een vergelijkbaar
benzinevoertuig. Vergelijking van een lichte
bestelauto op benzine met de elektrische Renault
Kangoo Z.E. geeft een zelfde beeld. In de vergelij-
king van de bestelauto’s zijn de gemiddelde kosten
per kilometer voor de Renault Kangoo Z.E. € 0,32
en voor de bestelauto op benzine €0,32.
In beide vergelijkingen is uitgegaan van puur
zakelijk gebruik van de auto’s. Wanneer de auto’s
ook privé gereden worden, levert dit voor de
elektrische auto’s een bijtellingvoordeel op van
enkele duizenden euro’s per jaar vergeleken met de
benzinevarianten (zie vraag 13 over de fiscale
voordelen van elektrische voertuigen). Beide
vergelijkingen zijn gebaseerd op huidige prijzen en
inzichten en zullen in de toekomst vanzelfsprekend
aan verandering onderhevig zijn.
Investering
Verzekering
MRB
Brandstofkosten
Onderhoudskosten
Voorbeeld TCO-vergelijking tussen een middenklasser op benzine en een Nissan Leaf
(Drive4Electric Autozoeker, 28/2/2012)
D
27
TCO-vergelijking
personenvoertuig
Midden-
klasser
Nissan Leaf
Catalogusprijs excl. BTW en BPM € 14.952 € 29.403
BPM (totaal) € 5.818 € 0
Fiscale voordelen € 0 € 5.587
Netto aankoopbedrag € 20.770 € 23.816
Restwaarde (30%) € 6.231 € 7.145
Totale investering (looptijd) € 14.539 € 16.671
Verzekering € 3.635 € 4.168
Motorrijtuigenbelasting € 3.240 € 0
Brandstofkosten € 7.376 € 2.559
Onderhoudskosten € 2.138 € 2.475
Total Cost of Ownership (looptijd) € 30.928 € 25.873
Total Cost of Ownership (per
kilometer)
€ 0,41 € 0,34
Aannames Middenklasser Nissan Leaf
Eigendom Koop Koop
Looptijd 5 jaar 5 jaar
Jaarkilometrage 15.000 15.000
Fiscale voordelen
MIA(36%vancatalogusprijsexcl.BTW
bij 25% vennootschapsbelasting)
Nee Ja
KIA (28% vancatalogusprijsexcl.BTW
Nee Ja
Vamil (3% van catalogusprijs excl. BTW
en BPM)
Nee Ja
Verzekering (% van netto aankoop-
bedrag)
3,50% 3,50%
Brandstofverbruik (per 100 km) 6,65 liter 14 kWh
Brandstofprijs excl. BTW € 1,48/liter € 0,24/kWh
TCO-vergelijking personenvoertuig

Bob van Bijnen – Wetsus
“Bij Wetsus hebben we gekozen voor elek-
trisch vervoer, omdat we vinden dat we als
onderzoeks- en samenwerkingsinstituut op
het gebied van duurzame watertechnologie
ook moeten uitstralen waar we voor staan.
We werken bij Wetsus onder meer aan ener-
gieopwekking door middel van watertechno-
logie. Hoe mooi zou het zijn om in de toe-
komst ook duurzaam te rijden op energie
opgewekt met onze watertechnologie.
Tegelijkertijd doen we op deze manier zelf
ervaring op met elektrisch vervoer en is het
een goed promotiemiddel voor ons als duur-
zaamheidsinstituut. Hoewel de kosten niet
doorslaggevend waren in onze overweging
om voor elektrisch vervoer te kiezen, is de
Renault Kangoo Maxi Z.E. die we hebben
aangeschaft ook wat dat betreft zeer concur-
rerend met vergelijkbare benzine- of
dieselvoertuigen.”
12 Wat zijn de belangrijkste
kostenverschillen tussen EV en
conventioneel?
Het belangrijkste kostenvoordeel van elektrisch
vervoer zit hem in de brandstofkosten. De kosten
voor rijden op elektriciteit bedragen slechts een
derde van de kosten voor rijden op benzine.
Hierbij is uitgegaan van laden op eigen terrein
met een aansluiting voor kleinverbruik. Als groot-
verbruiker zullen de elektriciteitskosten lager
uitvallen. Publiek laden is momenteel nog gratis,
maar naar verwachting zal dit in de nabije toe-
komst veranderen.
Een belangrijk voordeel zit ook in het feit dat
elektrische voertuigen zijn vrijgesteld van motor-
rijtuigenbelasting in tegenstelling tot veel benzine-
en dieselvarianten. Dit scheelt in vijf jaar zo enkele
duizenden euro’s. De verzekering (als percentage
van de nieuwprijs) ligt voor elektrische voertuigen
nog wel hoger.
Op het onderhoud van elektrische voertuigen kan
in de toekomst waarschijnlijk bespaard worden,
want de elektrische auto kent veel minder
bewegende onderdelen dan een brandstofmotor.
In de getoonde voorbeelden zijn de onderhouds-
kosten voor elektrische voertuigen echter nog
hoger, omdat er nog weinig praktijkervaring is met
het onderhoud van elektrische voertuigen en
zowel de elektrische auto’s als de onderdelen
momenteel nog relatief duur zijn.
Tegenover de lagere variabele kosten van
elektrische voertuigen staat een hogere initiële
investering. Dit komt doordat de catalogusprijs
van elektrische voertuigen nog substantieel hoger
ligt dan die van vergelijkbare benzine- of diesel-
voertuigen. De vrijstelling van BPM en fiscale voor-
delen voor elektrische voertuigen verkleinen dit
verschil voor een deel. De verwachting is dat door
Investering
Acculease
Verzekering
MRB
Brandstofkosten
Onderhoudskosten
Voorbeeld TCO-vergelijking
tussen een lichte bestelauto
op benzine en een Renault
Kangoo Z.E. (Drive4Electric
Autozoeker, 28/2/2012)
29
TCO vergelijking
bedrijfswagen
Bestel licht Kangoo Z.E.
Catalogusprijs excl. BTW en BPM € 8.622 € 20.000
BPM (totaal) € 4.150 € 0
Fiscale voordelen € 0 € 3.800
Netto aankoopbedrag € 12.772 € 16.200
Restwaarde (30% resp. 25%) € 3.832 € 4.050
Totale investering (looptijd) € 8.940 € 12.150
Acculease € 0 € 4.500
Verzekering € 2.235 € 2.835
Motorrijtuigenbelasting € 3.240 € 0
Brandstofkosten € 7.376 € 2.358
Onderhoudskosten € 2.138 € 2.475
Total Cost of Ownership (looptijd) € 23.929 € 24.318
Total Cost of Ownership (per
kilometer)
€ 0,32 € 0,32
Aannames Bestel licht Kangoo Z.E.
Eigendom Koop Koop
Looptijd 5 jaar 5 jaar
Jaarkilometrage 15.000 15.000
Fiscale voordelen
MIA(36%vancatalogusprijsexcl.BTW
Nee Ja
KIA (28% vancatalogusprijsexcl.BTW
Nee Ja
Vamil (3% van catalogusprijs excl. BTW
en BPM)
Nee Ja
Verzekering (% van netto aankoop-
bedrag)
3,50% 3,50%
Brandstofverbruik (per 100 km) 6,65 liter 12,9 kWh
Brandstofprijs excl. BTW € 1,48/liter € 0,24/ kWh
TCO-vergelijking bedrijfswagen

13 Welke fiscale voordelen zijn er
voor elektrische voertuigen?
Vanwege het milieuvriendelijke karakter van
elektrische voertuigen kan bij de aanschaf of lease
van elektrische voertuigen worden geprofiteerd
van verschillende fiscale voordelen:
– vrijstelling van BPM en MRB tot en met 2015;
– investeringsaftrek en willekeurige afschrijving
m.b.v. MIA-, KIA- en VAMIL-regelingen;
– 0% bijtelling gedurende 60 maanden voor
elektrische voertuigen die vóór 1 januari 2014
worden aangeschaft.
De vrijstelling van BPM (aanschafbelasting) en
MRB (motorrijtuigenbelasting) geldt tot en met
2015 voor auto’s met een CO₂-uitstoot van niet
meer dan 50 g/km. In de praktijk voldoen alleen
elektrische auto’s of hybride varianten met een
range extender aan deze norm. Dit levert voor
elektrische voertuigen al snel een voordeel van
enkele duizenden euro’s op vergeleken met
conventionele brandstofvoertuigen.
Ondernemers die investeren in elektrische
voertuigen en de bijbehorende laadinfrastructuur
kunnen (naast de afschrijvingen) een deel van het
investeringsbedrag van de winst aftrekken via de
investeringsaftrek. Investeringen kunnen voor
zowel de KIA (kleinschaligheidsinvesteringsaftrek)
als de MIA (milieu-investeringsaftrek) in aanmer-
king komen. De KIA is bedoeld om investeringen
van een beperkte omvang (tot €306.931) te bevor-
deren en is hierdoor vooral gericht op het midden-
en kleinbedrijf. Voor een investering in een elektri-
sche auto bedraagt de aftrek via de KIA-regeling in
de meeste gevallen 28% van de aanschafwaarde.
Voor de MIA komen investeringen tot € 25 miljoen
in aanmerking en daarmee is het mogelijk tot 36%
van de investeringskosten af te trekken van de
winst. Met de VAMIL (willekeurige afschrijving
milieu-investeringen) kunt u 75% van de investe-
ring op een willekeurig moment afschrijven. Hoe
snel of hoe langzaam bepaalt u zelf. Dat levert een
liquiditeits- en rentevoordeel op. Ook op de
aanschaf van scooters zijn de MIA en VAMIL van
toepassing, maar alleen voor scooters met een
lithiumaccu. Voor elektrische scooters is 13,5% van
de investering aftrekbaar van de winst via de MIA.
Alle Nederlandse ondernemers die inkomsten- of
vennootschapsbelasting betalen, kunnen gebruik
maken van de KIA, MIA en VAMIL. Aanvragen kan
eenvoudig via het digitale loket van Agentschap NL
(www.agentschapnl.nl/eloket). Voor meer
informatie kunt u ook terecht op de websites van
de Rijksoverheid en Agentschap NL.
Wanneer de elektrische auto ook privé wordt
gebruikt, profiteert de gebruiker ook van het feit
dat er tot en met 2013 geen bijtelling geldt voor
auto’s die minder dan 50 g/km uitstoten.
Elektrische voertuigen die vóór 1 januari 2014 op
kenteken worden gezet, behouden deze 0% bijtel-
ling voor een periode van 60 maanden. Dit levert
een voordeel van enkele duizenden euro’s per jaar
op en maakt elektrisch vervoer interessant voor
bedrijfsvoertuigen waarmee ook privé wordt
gereden.
Voor een overzicht van alle fiscale voordelen en
subsidies voor elektrisch vervoer zie de website van
Agentschap NL.
opschaling van de productie en nieuwe technieken
de kostprijs van elektrische voertuigen in de toe-
komst zal dalen. In de voorbeeldvergelijking van
de bestelauto’s komt bovenop het verschil in inves-
tering een bedrag voor de acculease van de elektri-
sche Renault Kangoo. Dit komt doordat de accu
niet bij de nieuwprijs van de Renault is inbegre-
pen, maar apart wordt geleased.
In de voorbeelden van de Drive4Electric Autozoeker
is niet meegenomen dat bij de aanschaf of lease
van een elektrisch voertuig naast de investering in
het voertuig een investering voor de laadinfrastruc-
tuur nodig is. Een eenvoudig, maar veilig laadpunt
dat aan de muur van een gebouw of in een garage
kan worden gemonteerd kost tussen de € 500 en
€ 3.500 afhankelijk van de gewenste specificaties.
Voor meer informatie over opladen zie: ‘Hoe en waar
kan ik opladen?’.
E-scooters te huur bij Haantjes
op Terschelling
Rijwielverhuurbedrijf Haantjes op Terschelling
heeft geïnvesteerd in 50 elektrische scooters.
Deze scooters verhuurt het bedrijf aan bijvoor-
beeld vakantiegangers op het eiland. Omdat de
e-scooters kunnen opladen via een regulier
stopcontact is dit op veel plaatsen mogelijk; de
lokale horeca speelt hierop in door het opladen
van de scooters mogelijk te maken.
31

Voor de daarvoor geschikte auto’s (zie het aanbod
van elektrische voertuigen) is ‘snelladen’ een
alternatief naast het ‘normale laden’ dat met de
standaard autostekker plaatsvindt. Snelladen
gebeurt met een speciale stekker (de ChaDeMo-
standaard) en gelijkstroom. Met een snellader is de
accu binnen een half uur opgeladen. Begin 2012
staan er 25 snelladers in Nederland die publiek
toegankelijk zijn, de meesten 24 uur per dag.
De verwachting is dat er eind 2012 een netwerk van
80 tot 100 snelladers in Nederland is. Dit netwerk
vergroot het bereik van de elektrische auto en
vermindert de angst om ergens stil te komen staan.
De kosten van snelladen lopen uiteen van
0 tot 10 euro voor een volle accu. Hiervoor kan een
abonnement of prepaidkaart worden aangeschaft
en in veel gevallen kan ook lokaal worden afgere-
kend per laadbeurt. De relatie tussen snelladen en
de acculevensduur wordt in verschillende experi-
menten nader onderzocht om deze manier van
laden verder te optimaliseren.
Hoe en waar kan
ik opladen?
Elektrisch rijden betekent laden in plaats van
tanken, hoewel bij range extenders en plug-
in hybride voertuigen ook nog steeds getankt
moet worden. Hoe en waar elektrische voer-
tuigen veilig kunnen laden leest u hier.
14 Hoe kan de accu worden
opgeladen?
Elektrische voertuigen laden op via het elektrici-
teitsnet. Voor het opladen van e-fietsen en
scooters is een regulier stopcontact met aardlek-
schakelaar voldoende, maar voor elektrische auto’s
wordt dit afgeraden omdat deze stopcontacten niet
zijn ontworpen voor een hoge stroom gedurende
lange tijd. In verband met de veiligheid kan het
beste worden opgeladen met behulp van de
standaard autostekker (ook bekend als ‘Type 2,
mode 3’-stekker⁴). Het laden van een elektrische
auto duurt daarmee ongeveer 6 uur met de huidige
voertuigen. De stekker is echter ook geschikt om te
laden met hogere stroomsterkte, waardoor de
laadtijd verkort kan worden tot circa 2 uur. De
voertuigen moeten hier dan wel geschikt voor zijn.
4
Naar de normen van het International Electrotechnical
Committee dat gaat over de internationale standaard
(voorstel IEC62196-2 Type 2 geschikt voor laden in mode 3
conform IEC 61815-1)
Figuur 6: laden met de standaard autostekker Figuur 7: publiek toegankelijke snellader van de ANWB
Wist u dat…
…het Nederlandse elektriciteitsnetwerk erg
goed is vergeleken met omliggende landen?
De capaciteit is dan ook voldoende om een
aantal elektrische auto’s naast elkaar
tegelijkertijd te kunnen opladen. Pas bij hoge
concentratie van voertuigen in een wijk die
gelijktijdig laden kunnen er lokaal problemen
ontstaan. De elektriciteitsnetbeheerders
verzamelen via de Stichting e-laad nu
informatie over het effect van elektrische
auto’s op het elektriciteitsnet, zodat zij de
toekomstige impact hiervan op het net beter
kunnen voorspellen. Ze kunnen het elektrici-
teitsnet hierop dan aanpassen door zowel
slimmer de capaciteit te regelen als door de
capaciteit waar nodig te vergroten.
E
33

15 Waar kunnen elektrische
voertuigen opladen?
Elektrische voertuigen kunnen op de volgende
plekken laden:
– eigen terrein;
– openbare ruimte;
– semi-publiek terrein (privaat eigendom, maar
publiek toegankelijk).
De eenvoudigste oplossing is om op eigen terrein
voorzieningen voor normaal laden aan te leggen.
Als uw bedrijf over een eigen parkeergelegenheid
beschikt, kunt u hier een laadpaal of wandmodel
laten installeren. De kosten hiervan liggen tussen
de € 500 en € 3.500 exclusief installatie. Voor
werknemers die een leaseauto of bedrijfsauto ook
privé gebruiken is een laadvoorziening bij het
woonhuis meestal ook noodzakelijk. Ongeveer
30% van de Nederlanders kan dit op eigen terrein
realiseren. Ook dan kan een eenvoudige laadpaal
of wandmodel worden geïnstalleerd. Hierbij is het
verstandig de aansluiting voor de standaardstekker
(Type 2, mode 3) te gebruiken en het laadpunt aan
te sluiten op een aparte groep, zodat het netwerk
niet overbelast raakt. Er is geen aparte netaanslui-
ting nodig. Met een slimme meter is een exacte
bepaling van het stroomverbruik mogelijk. Dit
maakt een verrekening van de stroomkosten voor
zakelijk gebruik met werkgever en/of belasting-
dienst mogelijk. Sommige gemeenten en provin-
cies kennen subsidieregelingen voor een financiële
bijdrage aan oplaadpunten op eigen terrein om
elektrisch vervoer te stimuleren. Informeer hier-
voor bij uw gemeente of provincie.
Essent/RWE – proef met elektrische
voertuigen voor werknemers
Essent was een van de eerste bedrijven die
grootschalig elektrische auto’s inkocht. In
2009 startte het energiebedrijf met een
speciale proef om ervaring op te doen met
elektrisch rijden: er werden 45 elektrische
auto’s aangeschaft en ingezet als poolauto,
leaseauto en bedrijfsauto. Er werden rijvaar-
digheidstrainingen georganiseerd om te leren
omgaan met de stille en snelle voertuigen,
waar het verkeer nog niet aan was gewend.
En er moesten oplaadpunten komen: alle
kantoren en productielocaties hebben oplaad-
punten gekregen, en de leaserijders hebben
thuis een ‘wallbox’ gekregen om op te laden.
Het rijden vraagt wel een goede planning
vooraf. Hoeveel kilometer is het naar mijn
bestemming en kan ik daar opladen om weer
thuis te komen? Vragen waar de gemiddelde
automobilist niet bij hoeft stil te staan en die
de berijder heel energiebewust maken. Omdat
de actieradius beperkt is, is de elektrische
auto minder geschikt als vakantieauto.
Daarom mogen de ambassadeurs drie weken
per jaar een huurauto gebruiken.
De ervaringen van deze proef vormen nu de
basis voor de dienstverlening van Essent aan
gemeenten en aan de klanten van auto- en
mobiliteitsbedrijven bij het realiseren van
laadoplossingen.
Figuur 8: laden met een wandmodel op eigen terrein
35

Wanneer u als bedrijf of privé niet over eigen
parkeergelegenheid beschikt, is het noodzakelijk
een laadpunt in de openbare ruimte aan te vragen.
Hiervoor kunt u terecht bij de gemeente of de
Stichting e-laad⁵. De doorlooptijden van een
aanvraag lopen uiteen van 2 maanden tot een half
jaar of meer. Meestal is een voorwaarde voor de
aanvraag van een publiek laadpunt dat u geen
parkeergelegenheid op eigen terrein heeft.
Een publiek laadpunt, het parkeren en het stroom-
gebruik bij publieke laadpunten is vooralsnog
meestal gratis, maar naar verwachting gaat dit
binnenkort veranderen. Voor het opladen bij
publieke laadpunten is een oplaadpas nodig.
Deze oplaadpas is bij alle publieke laadpunten in
Nederland te gebruiken en aan te vragen bij onder
andere Nuon, Essent en de Stichting e-laad.
In de nabije toekomst zullen naar verwachting
meer laaddienstverleners op de markt actief
worden die laadpassen aanbieden.
Figuur 10: laden op openbaar terrein
Voor specifieke toepassingen, bijvoorbeeld taxi-
vervoer, kan het installeren van een snellader op
eigen terrein een interessante oplossing zijn.
Hierdoor kunnen meer kilometers op een dag
worden afgelegd. Bij de aanleg van snelladers komt
wel meer kijken. Bedrijven met een redelijk tot
hoog energieverbruik hebben een bedrijfsinstallatie
die dit mogelijk maakt zonder veel aanpassingen.
Als op de eigen aansluiting geen capaciteit meer
is moet de aansluiting verzwaard worden. Meer
informatie hierover is te verkrijgen via de net-
beheerder of www.aansluitingen.nl. De kosten
van een snellader bedragen circa € 25.000 exclusief
installatie.
Prestige Taxi Nieuwegein
Prestige Taxi uit Nieuwegein is in 2008 een
initiatief gestart om met 100% elektrische taxi’s
te gaan rijden. Het taxibedrijf zag EV als een
kans voor de taxisector om bij te dragen aan
verbetering van de luchtkwaliteit, want taxi’s
zijn ‘veelrijders’ en stoten daardoor veel scha-
delijke stoffen uit, vooral in steden. Ook moest
het initiatief het imago van de taxisector een
‘boost’ geven. In 2010 is ‘GreenCab’ van start
gegaan met 10 voertuigen en inmiddels rijden er
tientallen voertuigen van vier verschillende
merken en types rond.
De taxi’s doen mee in een proeftuin van de
Rijksoverheid waarin onder meer de rijeigen-
schappen van de auto en de batterijen worden
getest. Om ervoor te zorgen dat de actieradius
geen probleem is kunnen de auto’s snelladen
op het terrein van de taxiondernemer en op vijf
andere plekken in de omgeving.
De GreenCabs kunnen worden besteld voor
regulier taxivervoer, voor- en natransport vanaf
de stations, shuttlevervoer voor bedrijven en
groepsvervoer.
5
Zie www.e-laad.nl voor meer informatie over het
aanvragen van een publiek laadpunt.
Figuur 9: laden bij een laadpaal op eigen terrein
37

Naast het laden op eigen terrein of in de publieke
ruimte zijn er mogelijkheden om te laden op
semi-publiek terrein. Denk hierbij aan horeca-
gelegenheden, parkeergarages en winkelcentra
met laadpunten. Ook zijn er inmiddels meerdere
locaties waar men kan snelladen, bijvoorbeeld bij
enkele tankstations van BP en Total en bij de
servicestations van de ANWB. Het laden op
semi-publiek terrein biedt vooral uitkomst om
onderweg op te laden, zodat de eindbestemming
zonder problemen kan worden bereikt. Daar kan
het voertuig weer worden opgeladen op eigen
terrein of aan een publiek laadpunt.
Hoe vind ik een laadpaal?
Publieke laadinfrastructuur is ‘slim’ en is via
een satellietverbinding onderdeel van een
netwerk. Hierdoor zijn laadpalen te vinden op
kaarten op het internet, via apps op de
mobiele telefoon of via de navigatie in de
auto. Verschillende websites zoals
www.oplaadpalen.nl, www.plugsurfing.nl en
www.laad.nl tonen een overzicht van alle
publieke toegankelijke laadpunten voor
auto’s, scooters, fietsen en zelfs boten. Van
deze websites zijn ook apps voor de mobiele
telefoon te verkrijgen. De website van uw
laaddienstverlener heeft meestal ook een
goede kaart met alle beschikbare laadpunten
en andere statusinformatie. Daarnaast zijn de
meeste elektrische voertuigen standaard
uitgerust met navigatieapparatuur die weet
waar de publieke laadpunten zijn en helpt om
de optimale route te bepalen.
Figuur 11: laden op semi-publiek terrein
39

van de toegenomen focus op elektrisch vervoer
in de autoverkoop.
– Leasemaatschappijen zijn gewend hun
klanten zo veel mogelijk te ontzorgen bij de
aanschaf en het gebruik van hun auto.
Dit zullen zij dus ook bij elektrische voertuigen
doen. Er zijn nieuwe partijen die zich specifiek
richten op de lease van elektrische voertuigen.
Zij helpen bij de keuze van de elektrische auto,
ondersteunen bij de realisatie van laadinfra-
structuur en zijn aanspreekpunt voor vragen of
klachten (zie mobiliteitsdienstverleners).
– Energieleveranciers en netbeheerders zorgen
voor transport en levering van de elektriciteit.
In Nederland zijn zij ook de voornaamste
aanbieders van oplaadpunten in de publieke
ruimte. Ze leveren EV-rijders oplaadpassen
zodat deze gebruik kunnen maken van de
publieke oplaadpunten. Soms geven ze deze
passen uit via de gemeente of een andere partij
(zie mobiliteitsdienstverlener).
Energieleveranciers bieden daarnaast laad-
oplossingen aan voor op privéterrein.
– Leveranciers van oplaadsystemen leveren de
laadinfrastructuur en bijbehorende ICT om
veilig te kunnen opladen. Zij zijn thuis in de
technologie en verkopen hun producten aan
energieleveranciers, netbeheerders,
mobiliteitsdienstverleners of direct aan hun
afnemers (indien gewenst inclusief installatie
door een erkend installatiebedrijf).
– Mobiliteitsdienstverleners kunnen het hele
traject verzorgen van aanschaf of lease van het
voertuig, realisatie van oplaadinfrastructuur,
de uitgifte van abonnementen of oplaadpasjes,
het stroomcontract en de facturering. Zij zijn
de ‘one-stop-shop’ voor (potentiële) EV-rijders.
Sommige mobiliteitsdienstverleners presente-
ren zich als dienstverlener voor klanten die zelf
een EV hebben aangeschaft of geleased.
Zij richten zich specifiek op de mobiliteit en
bieden bijvoorbeeld laadpassen aan naast
mogelijkheden voor alternatief vervoer zoals
openbaar vervoer.
Net zo belangrijk als de aanschaf van uw elektrisch
voertuig en laadpunt is dat u bij pech en voor
reguliere service en onderhoud bij uw dienst-
verlener of een andere partij terecht kunt.
Het is daarom raadzaam goed te informeren naar
de garantie en regelingen voor service en onder-
houd. De ANWB, gespecialiseerd in pechhulp, ziet
het belang van de opkomst van elektrisch vervoer
en richt haar dienstverlening daarop in.
Figuur 12: Een elektrische wegenwachtauto die door de ANWB wordt
ingezet op Schiphol
Hoe breng ik EV in
de praktijk?
Bent u enthousiast om de overstap naar
elektrisch vervoer te maken dan is het zaak
dit in de praktijk te brengen. Hiervoor is het
belangrijk te weten welke partijen u hierbij
kunnen ontzorgen. Daarnaast is het handig
om te weten hoe u de overstap naar EV kunt
gebruiken in uw communicatie.
16 Bij wie kan ik terecht voor
een elektrisch voertuig en
oplaadpunt?
In de opkomende markt voor elektrisch vervoer
zijn er verschillende partijen die u kunnen helpen
bij de keuze en mogelijke aanschaf van een elek-
trisch voertuig en de realisatie van veilige laadin-
frastructuur. Vanwege de dynamiek die hoort bij de
fase waarin de markt zich bevindt, zijn er veel
spelers actief die verschillende en soms meerdere
rollen tegelijk op zich nemen. De belangrijkste
typen spelers worden hier kort beschreven.
– Autodealers zijn traditioneel gericht op de
verkoop van auto’s, waardoor u bij uw dealer
vooral informatie zal verkrijgen over de elektri-
sche voertuigen die zij hebben. Met de
opkomst van EV breidt deze rol zich langzaam
uit in de richting van dienstverleners van
mobiliteit, waarbij zij bijvoorbeeld alternatief
vervoer aanbieden voor verre reizen zoals
vakanties. Ook zal de dealer u waarschijnlijk
informeren over het realiseren van een geschikt
oplaadpunt voor uw elektrische auto. De
opkomst van elektrisch vervoer centra (soms
onderdeel van een autodealer) is een bewijs
F
41

Elektrisch rijden is een plezier om te ervaren en
daarom is ook ervaring een belangrijk middel in
uw communicatie. Laat uw klanten elektrisch
rijden ervaren, bijvoorbeeld door een ‘opstapdag’
voor hen te organiseren of door EV op te nemen in
uw assortiment.
Deelname aan een netwerkbijeenkomst is nuttig
om kennis en ervaring uit te wisselen en nieuwe
contacten op te doen. In de zich snel ontwikke-
lende markt voor elektrisch vervoer is het belang-
rijk om op de hoogte te blijven van wat er speelt in
de markt en om partners te vinden waarmee u
zaken kunt doen.
17 Hoe kan ik EV gebruiken in
mijn communicatie?
EV heeft een positieve uitstraling vanwege het
duurzame en innovatieve karakter. U kunt EV
daarom gebruiken in uw externe communicatie
om te laten zien dat u serieus met duurzame
mobiliteit bezig bent. Het geeft u een voorsprong
op de concurrentie: het versterkt het beeld dat de
markt van u heeft als duurzaam en innovatief
bedrijf.
Natuurlijk kunt u uw elektrisch voertuig of laad-
punt laten bestickeren. Daarnaast kunt u erover
communiceren op uw website, op bijeenkomsten,
in reclame en in nieuwsuitingen. Veel partijen
maken gebruik van het ‘elektrisch’-logo dat
oorspronkelijk is ontwikkeld door de gemeente
Amsterdam. Het e-logo kan eenvoudig worden
gedownload en aangepast voor uw organisatie.
Figuur 13: het e-logo dat aangepast kan worden voor elke organisatie
Drive4Electric – netwerk voor
elektrisch rijden
Er zijn verschillende netwerken actief om
elektrisch vervoer onder bedrijven te
stimuleren. Bedrijven en overheden laten daar
zien wat zij met EV doen en wisselen
ervaringen uit. Een voorbeeld van een succes-
vol netwerk is de publiek-private samen-
werking in Drive4Electric. Drive4Electric
stimuleert elektrisch vervoer in Friesland en
bevordert de werkgelegenheid in deze markt.
Drive4Electric voert projecten uit op het
gebied van elektrisch vervoer en gebruikt haar
netwerk graag om bedrijven die iets willen
doen met elektrisch vervoer met elkaar in
contact te brengen. Vier keer per jaar
organiseert de Drive4Electric Vriendenclub
een B2B-bijeenkomst waarbij verschillende
bedrijven op het gebied van elektrisch vervoer
samen komen.
43

18 Hoe past EV bij de transitie
naar duurzame en lokale
energieopwekking?
De energiemarkt zal met de opkomst van duur-
zame energie en meer lokale opwekking van
energie een verandering ondergaan. Voor energie-
bronnen zoals wind en zon is het productievolume
van energie minder goed voorspelbaar dan bij
traditionele kolen-, gas- of kerncentrales.
Aangezien energie niet grootschalig kan worden
opgeslagen zal afstemming tussen vraag en
aanbod op het elektriciteitsnet sneller moeten
plaatsvinden. Dit wordt vaak het ‘smart grid’ of
slimme net genoemd.
De elektrische auto kan in het smart grid van de
toekomst een rol gaan spelen als energiedrager.
Als er, doordat de zon schijnt en het goed waait,
meer stroomproductie dan vraag is, kan deze
stroom worden opgeslagen in de accu van de auto
die aan het net is gekoppeld. Is er geen zon en
onvoldoende wind waardoor de stroomproductie
lager is dan de vraag, dan kan de elektrische auto
stroom terug leveren aan het net. Hierbij is het
belangrijk te weten welke prioriteiten verschil-
lende gebruikers hebben. In het geval van laden
van een elektrische auto kan bijvoorbeeld de
voorkeur worden gegeven aan een auto die na het
parkeren nog ver moet rijden en dus een hogere
prijs betaalt om snel te laden. Daarentegen kan
een auto die de hele nacht blijft staan pas opladen
op het moment dat de stroom tegen de laagste
kosten kan worden geleverd.
Hoe ziet de
toekomst eruit?
De toekomst voorspellen is lastig, zeker in de
dynamische markt van elektrisch vervoer.
Toch is het interessant enkele mogelijke
toekomstontwikkelingen gerelateerd aan
elektrisch vervoer te schetsen.
Figuur 14: Illustratie van een ‘smart grid’ omgeving
‘Smart charging’ project Brabant
In Brabant wordt momenteel het intelligent
laden van elektrische voertuigen in de praktijk
gedemonstreerd. Hiervoor is een communica-
tienetwerk tussen elektrische auto, laadpunt,
de systemen van de laaddienstverlener en de
netbeheerder opgezet. Bij smart charging sluit
de berijder de stekker van de elektrische auto
aan op het oplaadpunt en voert hij de parkeer-
duur en de gewenste hoeveelheid elektriciteit
in met bijvoorbeeld een smartphone. De laad-
dienstverlener combineert vervolgens de
elektriciteitsbehoefte van alle geparkeerde
voertuigen in een laadplan, waarna de net-
beheerder controleert of het laadplan past in
het lokale netwerk. De netbeheerder kijkt
hierbij naar het aanbod van (lokale duurzame)
energie en de capaciteit van het netwerk.
Zodra het laadplan past, start het intelligente
laden. Door intelligent op te laden zijn minder
investeringen in het elektriciteitsnetwerk
nodig om de elektrische auto’s toch op tijd op
te laden!
G
45

momenteel nog geen auto’s op de markt die
inductief kunnen laden.
Een andere techniek waarmee wordt geëxperimen-
teerd is het wisselen van de batterij. Hierbij wordt
bij een ‘batterijwisselstation’ de accu van een
elektrisch voertuig binnen enkele minuten
vervangen door een volle accu. Deze techniek, die
een volle accu oplevert in de tijd van een normale
tankbeurt, kan het bereik van elektrische voertuigen
aanzienlijk vergroten zonder dat langdurig hoeft te
worden opgeladen. Het gemak is dus groot.
Het gemak van accuwisselen is groot, maar ook voor
deze techniek geldt dat er speciale infrastructuur
nodig is. De investeringen voor een batterijwissel-
station zijn hoog en er zijn veel stations nodig.
Daarnaast moeten de voertuigen geschikt zijn voor
het accuwisselen, bij voorkeur met een gestandaar-
diseerde accu, om het een succes te maken.
Momenteel zijn er slechts enkele modellen van
Renault geschikt voor accuwisselen. Wel worden
momenteel op enkele plaatsen in de wereld
proeven uitgevoerd met wisselstations en ook in
Nederland wordt de aanleg van een batterijwissel-
station voorbereid om dit concept te beproeven.
Naast de ontwikkelingen op het gebied van
inductief laden en batterijwisselen ontwikkelt ook
de techniek van snelladen zich snel. Het is dus ook
goed mogelijk dat we onze elektrische voertuigen in
de toekomst laden zoals we onze brandstof-
voertuigen nu tanken.
19 Gaan we in de toekomst
draadloos laden of batterij
wisselen?
Een mogelijkheid die experimenteel wordt toege-
past is inductief laden ofwel draadloos laden. Deze
techniek is onder meer bekend van het laden van
een elektrische tandenborstel. Via inductielussen
in de weg kan een auto dan opladen tijdens het
rijden of wanneer deze stilstaat (geparkeerd of
bijvoorbeeld voor het stoplicht).
Figuur 15: Impressie van inductief laden
Inductief laden is gebruiksvriendelijker dan
conductief laden (via een stopcontact): er komen
geen stekkers en snoeren meer aan te pas. Een
ander voordeel is dat bij grootschalige toepassing
van inductief laden de accu kleiner kan blijven
door de vele laadmogelijkheden. Dit is gunstig
voor de prijs van EV. Een nadeel van inductief laden
zijn de nog hoge kosten verbonden aan de instal-
latie van inductielussen of -platen in de grond.
Daarnaast is inductief laden minder efficiënt dan
conductief laden: het energieverlies bij overdracht
is circa 8%, terwijl dit bij laden via een stopcontact
minder dan 1% is.
In Nederland hebben tot nu toe op een paar
plekken proeven met inductief laden plaatsgevon-
den, voor speciale toepassingen zoals elektrische
inductiebussen. Hoewel deze vorm van laden in de
toekomst een grotere rol kan gaan spelen zijn er
Figuur 16: Impressie van een batterijwisselstation
47

Werkgevers spelen in toenemende mate op deze
trend in door gebruik te maken van een persoons-
gebonden mobiliteitsbudget. Het doel is om
werknemers bewuster te maken van de mobiliteits-
kosten en een alternatief te bieden voor de lease-
auto. Voordeel voor werknemers is dat ze meer
keuzevrijheid ten aanzien van hun mobiliteit
hebben. De werkgever realiseert tegelijkertijd een
meer duurzame bedrijfsvoering. Een mobiliteits-
budget biedt kansen voor EV, omdat EV geschikt is
voor bepaalde maar niet alle ritten. Met een
mobiliteitsbudget kan voor een deel van de ritten
EV worden gebruikt en voor de ritten waarvoor EV
niet geschikt is kunnen andere vormen van trans-
port worden gekozen.
Een andere trend in mobiliteit is de verschuiving
van autobezit naar autogebruik. Hoewel voor veel
mensen de auto nog steeds een heilige koe is, zijn
er steeds meer mensen die kiezen voor nieuwe
mobiliteitsconcepten waarbij de auto geen eigen
bezit is maar wel gebruikt kan worden. Twee
mogelijkheden hiertoe zijn autodelen en rittende-
len. Het autodelen kan via een autodeelaanbieder
of via het eigen bedrijf worden georganiseerd.
Rittendelen, ook wel ‘peer-2-peer’-autodelen
genoemd, kan georganiseerd worden via diverse
internetplatforms of ook binnen het eigen bedrijf.
EV past goed binnen de autodeelconcepten die in
steden worden opgezet vanwege de beperkte
(parkeer)ruimte. Er zijn al verschillende autodeel-
aanbieders die elektrische voertuigen gebruiken.
20 Past EV in de opkomst van
nieuwe mobiliteitstrends?
Elektrisch vervoer past goed in enkele ontwikkelin-
gen op mobiliteitsgebied. Eén van deze trends is de
combinatie van slim werken en slim reizen. Slim
werken gaat over de keuze wanneer waar te werken
en is daarmee sterk gerelateerd aan het ‘nieuwe
werken’. Door slim te werken, bijvoorbeeld in de
ochtend vanuit huis of na een afspraak op een
gedeelde werkplek, kan de mobiliteitsbehoefte
worden verminderd en kan reizen tijdens drukke
momenten zoals de spits zo veel mogelijk voorko-
men worden. Slim reizen gaat over welk vervoer-
middel wanneer te kiezen.
Mark Schütz – Accenture
“Bij Accenture zien we een verandering in de
omgang met mobiliteit. Waar de leaseauto lang
vanzelfsprekend was in onze branche, is dat
vandaag de dag veel minder het geval. Het
aanbieden van een mobiliteitsbudget, waarbij
de werknemer vrij is om dit naar believen te
besteden, is in opkomst. Elektrisch vervoer past
hier goed in, omdat het in veel maar niet alle
vervoerbehoeften kan voorzien. Met een mobi-
liteitsbudget kan gebruik worden gemaakt van
elektrisch vervoer wanneer dit mogelijk is, maar
kunnen ook alternatieven vormen van duur-
zaam vervoer worden gebruikt.
Dit sluit aan op de MVO-strategie van
Accenture, waarbij we ons richten op een
duurzame manier van werken. Daarin past
naast het stimuleren van bijvoorbeeld thuis
werken ook het stimuleren van duurzaam
vervoer. Wij maken dit met de inzet van 15
Nissan Leafs nu mogelijk voor een deel van
onze werknemers. Tegelijkertijd doen we met
het gebruik van deze auto’s meteen ervaring op
voor onze adviespraktijk, waarin we bedrijven
en overheden adviseren op het gebied van
elektrisch vervoer en duurzame mobiliteit.”
car2go – elektrisch autodeelprogramma van
Daimler in Amsterdam
Het autodeelprogramma ‘car2go’ van Daimler
is in oktober 2011 van start gegaan in Amster-
dam. Amsterdam is de eerste stad ter wereld
waar dit programma met alleen volledig
elektrische auto’s wordt uitgevoerd. De 300
elektrische Smarts kunnen overal binnen de
ringweg van Amsterdam worden gebruikt en
na de rit gratis worden geparkeerd. De kosten
zijn eenvoudig en inzichtelijk met een all-in
tarief van € 0,29 per minuut. Daimler speelt
hiermee in op de trend dat gebruikers schoon
en comfortabel vervoer binnen de stad willen
zonder de lasten van een eigen auto.
49

Bronnen
Ten behoeve van de totstandkoming van deze gids
zijn voor informatie en beeldmateriaal enkele
bedrijven en organisaties geïnterviewd en
daarnaast verschillende publicaties en websites
geraadpleegd. Hieronder een overzicht.
Interviews
De volgende bedrijven en organisaties zijn ten
behoeve van deze gids geïnterviewd:
− Accenture
− Athlon car lease
− Cargohopper Utrecht
− Daimler/Mercedes
− E-cars Europe
− Essent/RWE
− EV-Box
− Friesland Lease
− ISS Integrated Facility Services
− Juizz
− MPI Esolutions
− Qwic
− Rijkswaterstaat
− Rijwielverhuurbedrijf Haantjes
− SEFF (Stifting Elektrysk Farre Fryslân)
− Taxi Kijlstra
− TNT
− TheNewMotion
− Wetsus
Colofon
Opdrachtgevers
Drive4Electric namens Provincie Fryslan en Agentschap NL
Publicaties
Agentschap NL (december 2010), Watt en hoe in
elektrisch vervoer: de startgids voor gemeenten.
Boston Consulting Group (2010), Batteries for Electric
Cars: Challenges, Opportunities, and the Outlook to 2020.
Lorenz Köll c.s., Green & Energy GmbH (2011),
The Top-10 FAQ’s about Electric Cars.
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en
Innovatie (2011), Elektrisch rijden in de versnelling:
Plan van Aanpak 2011-2015.
Ministeries van Infrastructuur en Milieu en
Economische Zaken (2009),
Plan van Aanpak Elektrisch Rijden 2009-2011.
Rijkswaterstaat (juli 2010),
Elektrisch rijden – Innovatie, informatie, inspiratie.
Websites
www.agentschapnl.nl – informatie over
EV-regelingen van de Rijksoverheid
www.antwoordvoorbedrijven.nl – informatie over
regels, vergunningen en subsidies
www.doetdoet.nl – branchevereniging van onder-
nemers in elektrisch vervoer
www.drive4electric.nl – publiek-private samenwer-
king op EV-gebied in Friesland
www.e-laad.nl – informatie over publieke
laadpunten
www.fuelswitch.nl – informatieve website over
alternatieve brandstoffen van provincie Gelderland
www.formuleeteam.nl – landelijk team voor
elektrisch vervoer waarin bedrijfsleven, kennis-
instellingen en de overheid samenwerken
www.zerauto.nl – nieuws over elektrisch vervoer
www.wikimob.nl – wiki over duurzame mobiliteit
www.ivdm.nl – instituut voor Duurzame Mobiliteit
van de automotivebranche
Auteurs
Policy Research Corporation
Ruud van Sloten
ruud.van.sloten@policyresearch.nl
010 436 0364 of 06 4624 7105
Elevee
Tim van Beek
timvanbeek@elevee.nl
06 1735 2943
EVConsult
Roland Steinmetz
r.steinmetz@evconsult.nl
06 5266 3032
Drive4Electric
Hans Verwijs en Yvonne
Baljeu-Knoll
Postbus 1080
8900 CB Leeuwarden
058-2511202
info@drive4electric.nl
Agentschap NL
NL Milieu en Leefomgeving
Suzan Reitsma
Postbus 8242
3503 RE Utrecht
088 602 9300
elektrischrijden@agentschapnl.nl
www.agentschapnl.nl
51

www.drive4electric.nl
Dit is een uitgave van:
Agentschap NL
NL Milieu en Leefomgeving
Postbus 8242 | 3503 RE Utrecht
www.agentschapnl.nl
© Agentschap NL | maart 2012
Publicatienummer: 1ELEK1202
Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is
samengesteld kan Agentschap NL geen enkele
aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.
Deze brochure is met grote zorgvuldigheid samen-
gesteld. Om de leesbaarheid te bevorderen zijn
juridische zinsneden vereenvoudigd weergegeven.
Soms betreft het ook delen van of uittreksels van
wetteksten. Aan deze brochure en de daarin
opgenomen voorbeelden kunnen geen rechten
worden ontleend. Agentschap NL is niet aansprake-
lijk voor de gevolgen van het gebruik ervan. Niets
uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of
openbaar gemaakt door middel van druk, foto-
kopie, microfilm of op welke andere wijze ook
zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van
de uitgever.
Agentschap NL is een agentschap van het ministerie
van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.
Agentschap NL voert beleid uit voor diverse
ministeries als het gaat om duurzaamheid,
innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét
aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen
en overheden. Voor informatie en advies,
financiering, netwerken en weten regelgeving.

Elektrisch vervoer in 20 vragen

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (7)

Viewers also liked

Viewers also liked (9)

Similar to Elektrisch vervoer in 20 vragen

Similar to Elektrisch vervoer in 20 vragen (20)

More from EVConsult

More from EVConsult (6)

Elektrisch vervoer in 20 vragen