SlideShare a Scribd company logo
1 of 18
Dilemma’s
Een keuze uit twee of meer alternatieven, die even (on)aantrekkelijk
zijn.
Georganiseerd in samenwerking met Flevum Executive.
Inhoud
• Introductie
• Werving, opleiding en training
• Besluiten
• Dilemma’s (voorbeelden)
• Lessons learned / take away
• Omgaan met dilemma’s
• Afsluiting
Even voorstellen
• Arie van Beelen, Luitenant-kolonel der Genie buiten dienst
• 18 functies waarvan 6x commandant
• 3x uitgezonden
• Kosovo opbouw kampen, bevolking steunen.
• Irak onderhoud kampen, lokale autoriteiten steunen,
gevechtsondersteuning.
• Afghanistan Defence, Development, Diplomacy.
Werving, opleiding en training
• Officieren
• Vooropleidingseisen
• Opleiding
• Begeleiden
• Terugkoppeling op leidinggeven
• After action reviews en evaluaties
• Functioneringsgesprekken
• Beoordelingen.
Een leven lang leren
Generaal
(1,5 jaar Hogere Defensie
Vorming)
Kolonel, luitenant-kolonel,
majoor
(6 mnd. Middelbare Defensie Vorming)
Kapitein, luitenant
(2 mnd. Primaire Vorming)
Onderwerpen per loopbaanfase officieren
(Leidinggeven)
Initiële Opleiding
 Communicatie
 Dilemma's in leiderschap
 Groepsdynamica
 Sociale Aspecten van Leidinggeven (SAvL)
 Situationeel Leiderschap
 Leiding ontvangen
 Valkuilen van het leidinggeven
Primaire Vorming
 Authenticiteit
 Effectief vergaderen
 Inspirerend leiderschap
 Begeleiden
 Moreel en ‘Esprit de corps’
 Teamcompetenties
Middelbare Defensie Vorming (MDV)
 Macht
Hogere Defensie Vorming (HDV)
 Wijs leiderschap
Onderwerpen vooralle loopbaanfasen
 Betrokken en tevreden naar het werk
 Diversiteit
 Eigenaarschap
 Leidinggeven onder gevaarlijke omstandigheden
 Leidinggeven aan multinationale teams
 Mentale weerbaarheid
 Morele professionaliteit
 Normen en waarden
 Normvervaging
 Reflectie
 Selectie en leiderschapsontwikkeling
 Stress
Besluiten
• BMB (Beeld-,Mening- en Besluitvorming)
• 5WH (Wie, Wat, Waar, Wanneer, Waarom en Hoe.)
• OATDOEM: Oriëntatie op de opdracht;
Analyse van de opdracht;
Terreinaspecten en weer;
Dreigingsanalyse;
Overige factoren en actoren van invloed;
Eigen middelen;
Mogelijkheden.
• TBM (Tactisch BesluitvormingsModel)
• OPP (Operationeel PlanningsProces)
Munitie schaarste
• Munitie van de president van Afghanistan naar Chenartu, naar zijn
vriend Akthar Mohammad of naar Chora i.v.m. een mogelijke strijd
op komst. Levens kunnen hier vanaf hangen.
Wat is Chora waard?
• Een massale taliban aanval op de politieposten van Chora.
• Kap Larry met zijn mannen steunt, maar moet terugtrekken.
• Er dreigt een tekort aan munitie.
• Politiepost Oost is gevallen; alle agenten zijn vermoord.
• Mannen worden door de talibs gruwelijk vermoord.
• De politieposten in het westen houden nog vol.
• Er dringt een grote aanvalsmacht het stadje Chora binnen.
• De situatie verslechterd snel.
• Kap Larry vraagt aan zijn commandant wat het behoud van Chora
waard is.
Wat is Chora waard?
Terugtrekken
inwoners van Chora worden overgeleverd
aan de genade van de Taliban.
Vechten
De overmacht is groot;
- Taliban: 1000 tot 1500 man.
- Taskforce: 450 man.
- Krijgsheer Rosi Khan: 150 man.
Grote kans dat veel militairen zullen
sneuvelen.
Overwegingen
• Verlies van vertrouwen van de Afghanen
• Overwinning voor de Taliban
• Srebrenica – media slachting – trauma militairen
• Niet winnen is ook mogelijk.
• Wij bezitten het luchtruim en hebben gepantserde voertuigen.
• Mogelijk sneuvelen er veel militairen.
• Dat wil je niet, ook al kun je het verantwoorden.
• Missie op de tocht?
• Verlies van aanzicht van de Nederlandse krijgsmacht
Kenmerken dilemma
• Twee keuzemogelijkheden die allebei even (on)aantrekkelijk zijn
• Keuze en verantwoordelijkheid bij de baas, je staat er alleen voor
• Uiteindelijk is de keuze dus persoonlijk
• Urgentie (perceptie)
• Druk vanuit de omgeving
Uw ervaringen
• Situatie
• Dilemma
• Keuze en argumentatie
• Is er een geleerde les?
Lessons learned
• Soms blijft twijfel bestaan, ook jaren later
• Korte termijn vs. lange termijn
• Ga niet over een nacht ijs
• Maak medewerkers deelgenoot van jouw (keuze)probleem
• Schroom niet om advies te vragen
• Mitigerende maatregelen (verzacht de pijn)
• Bij ethische vraagstukken, eerlijk duurt het langst
Omgaan met dilemma’s
(Jaques Graste)(Ethische reflectie)
• Formuleer het dilemma
• Wat is er aan de hand?
• Beschrijf de situatie in een zin. De twee kanten van het dilemma.
• Formuleer de (ethische) vraag.
• Betrek anderen: geef en laat geven een intuïtief oordeel.
• Benoemde de waarde en normen
• Welke waarde en normen zijn in het geding?
• Gebruik verschillende perspectieven.
• Vind alternatieve mogelijkheden
• Gebruik verschillende perspectieven
• Maak een afweging en een keuze
• Welke waarde en norm wegen het zwaarst – vind consensus
Afsluiting

More Related Content

More from Flevum

190925 fex - evaluatie projectmanagement - presentatie antonie reichling
190925   fex - evaluatie projectmanagement - presentatie antonie reichling190925   fex - evaluatie projectmanagement - presentatie antonie reichling
190925 fex - evaluatie projectmanagement - presentatie antonie reichlingFlevum
 
190918 fdc - presentatie breaking bad habits - wouter van den berg, brain c...
190918   fdc - presentatie breaking bad habits - wouter van den berg, brain c...190918   fdc - presentatie breaking bad habits - wouter van den berg, brain c...
190918 fdc - presentatie breaking bad habits - wouter van den berg, brain c...Flevum
 
Fex 190912 - presentatie - kansen en mogelijkheden met data science door jo...
Fex   190912 - presentatie - kansen en mogelijkheden met data science door jo...Fex   190912 - presentatie - kansen en mogelijkheden met data science door jo...
Fex 190912 - presentatie - kansen en mogelijkheden met data science door jo...Flevum
 
190905 fex - presentatie bijeenkomst door bert de vos, pepix
190905   fex - presentatie bijeenkomst door bert de vos, pepix190905   fex - presentatie bijeenkomst door bert de vos, pepix
190905 fex - presentatie bijeenkomst door bert de vos, pepixFlevum
 
190618 fdc - presentatie ge moonen, moonen packaging
190618   fdc - presentatie ge moonen, moonen packaging190618   fdc - presentatie ge moonen, moonen packaging
190618 fdc - presentatie ge moonen, moonen packagingFlevum
 
fex - 190528 - presentatie - employer branding i.s.m mediatic & soulful r...
fex - 190528 - presentatie - employer branding i.s.m mediatic & soulful r...fex - 190528 - presentatie - employer branding i.s.m mediatic & soulful r...
fex - 190528 - presentatie - employer branding i.s.m mediatic & soulful r...Flevum
 
190522 - fex - presentatie - next level content marketing - maarten van rijck...
190522 - fex - presentatie - next level content marketing - maarten van rijck...190522 - fex - presentatie - next level content marketing - maarten van rijck...
190522 - fex - presentatie - next level content marketing - maarten van rijck...Flevum
 
190514 presentatie - ethisch zaken doen is science fiction - willemijn nieu...
190514   presentatie - ethisch zaken doen is science fiction - willemijn nieu...190514   presentatie - ethisch zaken doen is science fiction - willemijn nieu...
190514 presentatie - ethisch zaken doen is science fiction - willemijn nieu...Flevum
 
190409 fdc - hoe kunnen transities succesvol uitgevoerd worden - presentati...
190409   fdc - hoe kunnen transities succesvol uitgevoerd worden - presentati...190409   fdc - hoe kunnen transities succesvol uitgevoerd worden - presentati...
190409 fdc - hoe kunnen transities succesvol uitgevoerd worden - presentati...Flevum
 
190327 fex - de toekomst van online marketing - lars pacbier, fb4
190327   fex - de toekomst van online marketing - lars pacbier, fb4190327   fex - de toekomst van online marketing - lars pacbier, fb4
190327 fex - de toekomst van online marketing - lars pacbier, fb4Flevum
 
190318 fdc - presentatie doen-en_blijven_doen - joop petit
190318   fdc - presentatie doen-en_blijven_doen - joop petit190318   fdc - presentatie doen-en_blijven_doen - joop petit
190318 fdc - presentatie doen-en_blijven_doen - joop petitFlevum
 
181120 presentatie flevum - excelleren in groei - ttc
181120   presentatie flevum - excelleren in groei - ttc181120   presentatie flevum - excelleren in groei - ttc
181120 presentatie flevum - excelleren in groei - ttcFlevum
 
181023 fdc - presentatie blockchain, from proof of concept to real world so...
181023   fdc - presentatie blockchain, from proof of concept to real world so...181023   fdc - presentatie blockchain, from proof of concept to real world so...
181023 fdc - presentatie blockchain, from proof of concept to real world so...Flevum
 
FEX - 181002 presentatie workforce analytics - valid
FEX - 181002   presentatie workforce analytics - validFEX - 181002   presentatie workforce analytics - valid
FEX - 181002 presentatie workforce analytics - validFlevum
 
180925 presentatie - word de baas over je eigen brein - top state, chantall...
180925   presentatie - word de baas over je eigen brein - top state, chantall...180925   presentatie - word de baas over je eigen brein - top state, chantall...
180925 presentatie - word de baas over je eigen brein - top state, chantall...Flevum
 
Fdc 180911- keynote presentatie - alexander van eerden - building blocks
Fdc   180911- keynote presentatie - alexander van eerden - building blocksFdc   180911- keynote presentatie - alexander van eerden - building blocks
Fdc 180911- keynote presentatie - alexander van eerden - building blocksFlevum
 
180906 fex - presentatie wp-haton 4.0 - de fabriek van de toekomst
180906   fex - presentatie wp-haton 4.0 - de fabriek van de toekomst180906   fex - presentatie wp-haton 4.0 - de fabriek van de toekomst
180906 fex - presentatie wp-haton 4.0 - de fabriek van de toekomstFlevum
 
180628 fex - presentatie - pro spex - grip op de funnel - maarten van rijc...
180628   fex -  presentatie - pro spex - grip op de funnel - maarten van rijc...180628   fex -  presentatie - pro spex - grip op de funnel - maarten van rijc...
180628 fex - presentatie - pro spex - grip op de funnel - maarten van rijc...Flevum
 
180621 flevum executive - presentatie - cybercriminaliteit - veenman
180621   flevum executive - presentatie - cybercriminaliteit - veenman180621   flevum executive - presentatie - cybercriminaliteit - veenman
180621 flevum executive - presentatie - cybercriminaliteit - veenmanFlevum
 
180612 fdc - leiderschap en het succes van de onderneming - presentatie han...
180612   fdc - leiderschap en het succes van de onderneming - presentatie han...180612   fdc - leiderschap en het succes van de onderneming - presentatie han...
180612 fdc - leiderschap en het succes van de onderneming - presentatie han...Flevum
 

More from Flevum (20)

190925 fex - evaluatie projectmanagement - presentatie antonie reichling
190925   fex - evaluatie projectmanagement - presentatie antonie reichling190925   fex - evaluatie projectmanagement - presentatie antonie reichling
190925 fex - evaluatie projectmanagement - presentatie antonie reichling
 
190918 fdc - presentatie breaking bad habits - wouter van den berg, brain c...
190918   fdc - presentatie breaking bad habits - wouter van den berg, brain c...190918   fdc - presentatie breaking bad habits - wouter van den berg, brain c...
190918 fdc - presentatie breaking bad habits - wouter van den berg, brain c...
 
Fex 190912 - presentatie - kansen en mogelijkheden met data science door jo...
Fex   190912 - presentatie - kansen en mogelijkheden met data science door jo...Fex   190912 - presentatie - kansen en mogelijkheden met data science door jo...
Fex 190912 - presentatie - kansen en mogelijkheden met data science door jo...
 
190905 fex - presentatie bijeenkomst door bert de vos, pepix
190905   fex - presentatie bijeenkomst door bert de vos, pepix190905   fex - presentatie bijeenkomst door bert de vos, pepix
190905 fex - presentatie bijeenkomst door bert de vos, pepix
 
190618 fdc - presentatie ge moonen, moonen packaging
190618   fdc - presentatie ge moonen, moonen packaging190618   fdc - presentatie ge moonen, moonen packaging
190618 fdc - presentatie ge moonen, moonen packaging
 
fex - 190528 - presentatie - employer branding i.s.m mediatic & soulful r...
fex - 190528 - presentatie - employer branding i.s.m mediatic & soulful r...fex - 190528 - presentatie - employer branding i.s.m mediatic & soulful r...
fex - 190528 - presentatie - employer branding i.s.m mediatic & soulful r...
 
190522 - fex - presentatie - next level content marketing - maarten van rijck...
190522 - fex - presentatie - next level content marketing - maarten van rijck...190522 - fex - presentatie - next level content marketing - maarten van rijck...
190522 - fex - presentatie - next level content marketing - maarten van rijck...
 
190514 presentatie - ethisch zaken doen is science fiction - willemijn nieu...
190514   presentatie - ethisch zaken doen is science fiction - willemijn nieu...190514   presentatie - ethisch zaken doen is science fiction - willemijn nieu...
190514 presentatie - ethisch zaken doen is science fiction - willemijn nieu...
 
190409 fdc - hoe kunnen transities succesvol uitgevoerd worden - presentati...
190409   fdc - hoe kunnen transities succesvol uitgevoerd worden - presentati...190409   fdc - hoe kunnen transities succesvol uitgevoerd worden - presentati...
190409 fdc - hoe kunnen transities succesvol uitgevoerd worden - presentati...
 
190327 fex - de toekomst van online marketing - lars pacbier, fb4
190327   fex - de toekomst van online marketing - lars pacbier, fb4190327   fex - de toekomst van online marketing - lars pacbier, fb4
190327 fex - de toekomst van online marketing - lars pacbier, fb4
 
190318 fdc - presentatie doen-en_blijven_doen - joop petit
190318   fdc - presentatie doen-en_blijven_doen - joop petit190318   fdc - presentatie doen-en_blijven_doen - joop petit
190318 fdc - presentatie doen-en_blijven_doen - joop petit
 
181120 presentatie flevum - excelleren in groei - ttc
181120   presentatie flevum - excelleren in groei - ttc181120   presentatie flevum - excelleren in groei - ttc
181120 presentatie flevum - excelleren in groei - ttc
 
181023 fdc - presentatie blockchain, from proof of concept to real world so...
181023   fdc - presentatie blockchain, from proof of concept to real world so...181023   fdc - presentatie blockchain, from proof of concept to real world so...
181023 fdc - presentatie blockchain, from proof of concept to real world so...
 
FEX - 181002 presentatie workforce analytics - valid
FEX - 181002   presentatie workforce analytics - validFEX - 181002   presentatie workforce analytics - valid
FEX - 181002 presentatie workforce analytics - valid
 
180925 presentatie - word de baas over je eigen brein - top state, chantall...
180925   presentatie - word de baas over je eigen brein - top state, chantall...180925   presentatie - word de baas over je eigen brein - top state, chantall...
180925 presentatie - word de baas over je eigen brein - top state, chantall...
 
Fdc 180911- keynote presentatie - alexander van eerden - building blocks
Fdc   180911- keynote presentatie - alexander van eerden - building blocksFdc   180911- keynote presentatie - alexander van eerden - building blocks
Fdc 180911- keynote presentatie - alexander van eerden - building blocks
 
180906 fex - presentatie wp-haton 4.0 - de fabriek van de toekomst
180906   fex - presentatie wp-haton 4.0 - de fabriek van de toekomst180906   fex - presentatie wp-haton 4.0 - de fabriek van de toekomst
180906 fex - presentatie wp-haton 4.0 - de fabriek van de toekomst
 
180628 fex - presentatie - pro spex - grip op de funnel - maarten van rijc...
180628   fex -  presentatie - pro spex - grip op de funnel - maarten van rijc...180628   fex -  presentatie - pro spex - grip op de funnel - maarten van rijc...
180628 fex - presentatie - pro spex - grip op de funnel - maarten van rijc...
 
180621 flevum executive - presentatie - cybercriminaliteit - veenman
180621   flevum executive - presentatie - cybercriminaliteit - veenman180621   flevum executive - presentatie - cybercriminaliteit - veenman
180621 flevum executive - presentatie - cybercriminaliteit - veenman
 
180612 fdc - leiderschap en het succes van de onderneming - presentatie han...
180612   fdc - leiderschap en het succes van de onderneming - presentatie han...180612   fdc - leiderschap en het succes van de onderneming - presentatie han...
180612 fdc - leiderschap en het succes van de onderneming - presentatie han...
 

Dilemma Training - Voorbeelden uit de krijgsmacht ism stratego

  • 1. Dilemma’s Een keuze uit twee of meer alternatieven, die even (on)aantrekkelijk zijn. Georganiseerd in samenwerking met Flevum Executive.
  • 2.
  • 3. Inhoud • Introductie • Werving, opleiding en training • Besluiten • Dilemma’s (voorbeelden) • Lessons learned / take away • Omgaan met dilemma’s • Afsluiting
  • 4. Even voorstellen • Arie van Beelen, Luitenant-kolonel der Genie buiten dienst • 18 functies waarvan 6x commandant • 3x uitgezonden • Kosovo opbouw kampen, bevolking steunen. • Irak onderhoud kampen, lokale autoriteiten steunen, gevechtsondersteuning. • Afghanistan Defence, Development, Diplomacy.
  • 5. Werving, opleiding en training • Officieren • Vooropleidingseisen • Opleiding • Begeleiden • Terugkoppeling op leidinggeven • After action reviews en evaluaties • Functioneringsgesprekken • Beoordelingen.
  • 6. Een leven lang leren Generaal (1,5 jaar Hogere Defensie Vorming) Kolonel, luitenant-kolonel, majoor (6 mnd. Middelbare Defensie Vorming) Kapitein, luitenant (2 mnd. Primaire Vorming)
  • 7. Onderwerpen per loopbaanfase officieren (Leidinggeven) Initiële Opleiding  Communicatie  Dilemma's in leiderschap  Groepsdynamica  Sociale Aspecten van Leidinggeven (SAvL)  Situationeel Leiderschap  Leiding ontvangen  Valkuilen van het leidinggeven Primaire Vorming  Authenticiteit  Effectief vergaderen  Inspirerend leiderschap  Begeleiden  Moreel en ‘Esprit de corps’  Teamcompetenties Middelbare Defensie Vorming (MDV)  Macht Hogere Defensie Vorming (HDV)  Wijs leiderschap Onderwerpen vooralle loopbaanfasen  Betrokken en tevreden naar het werk  Diversiteit  Eigenaarschap  Leidinggeven onder gevaarlijke omstandigheden  Leidinggeven aan multinationale teams  Mentale weerbaarheid  Morele professionaliteit  Normen en waarden  Normvervaging  Reflectie  Selectie en leiderschapsontwikkeling  Stress
  • 8.
  • 9. Besluiten • BMB (Beeld-,Mening- en Besluitvorming) • 5WH (Wie, Wat, Waar, Wanneer, Waarom en Hoe.) • OATDOEM: Oriëntatie op de opdracht; Analyse van de opdracht; Terreinaspecten en weer; Dreigingsanalyse; Overige factoren en actoren van invloed; Eigen middelen; Mogelijkheden. • TBM (Tactisch BesluitvormingsModel) • OPP (Operationeel PlanningsProces)
  • 10. Munitie schaarste • Munitie van de president van Afghanistan naar Chenartu, naar zijn vriend Akthar Mohammad of naar Chora i.v.m. een mogelijke strijd op komst. Levens kunnen hier vanaf hangen.
  • 11. Wat is Chora waard? • Een massale taliban aanval op de politieposten van Chora. • Kap Larry met zijn mannen steunt, maar moet terugtrekken. • Er dreigt een tekort aan munitie. • Politiepost Oost is gevallen; alle agenten zijn vermoord. • Mannen worden door de talibs gruwelijk vermoord. • De politieposten in het westen houden nog vol. • Er dringt een grote aanvalsmacht het stadje Chora binnen. • De situatie verslechterd snel. • Kap Larry vraagt aan zijn commandant wat het behoud van Chora waard is.
  • 12. Wat is Chora waard? Terugtrekken inwoners van Chora worden overgeleverd aan de genade van de Taliban. Vechten De overmacht is groot; - Taliban: 1000 tot 1500 man. - Taskforce: 450 man. - Krijgsheer Rosi Khan: 150 man. Grote kans dat veel militairen zullen sneuvelen.
  • 13. Overwegingen • Verlies van vertrouwen van de Afghanen • Overwinning voor de Taliban • Srebrenica – media slachting – trauma militairen • Niet winnen is ook mogelijk. • Wij bezitten het luchtruim en hebben gepantserde voertuigen. • Mogelijk sneuvelen er veel militairen. • Dat wil je niet, ook al kun je het verantwoorden. • Missie op de tocht? • Verlies van aanzicht van de Nederlandse krijgsmacht
  • 14. Kenmerken dilemma • Twee keuzemogelijkheden die allebei even (on)aantrekkelijk zijn • Keuze en verantwoordelijkheid bij de baas, je staat er alleen voor • Uiteindelijk is de keuze dus persoonlijk • Urgentie (perceptie) • Druk vanuit de omgeving
  • 15. Uw ervaringen • Situatie • Dilemma • Keuze en argumentatie • Is er een geleerde les?
  • 16. Lessons learned • Soms blijft twijfel bestaan, ook jaren later • Korte termijn vs. lange termijn • Ga niet over een nacht ijs • Maak medewerkers deelgenoot van jouw (keuze)probleem • Schroom niet om advies te vragen • Mitigerende maatregelen (verzacht de pijn) • Bij ethische vraagstukken, eerlijk duurt het langst
  • 17. Omgaan met dilemma’s (Jaques Graste)(Ethische reflectie) • Formuleer het dilemma • Wat is er aan de hand? • Beschrijf de situatie in een zin. De twee kanten van het dilemma. • Formuleer de (ethische) vraag. • Betrek anderen: geef en laat geven een intuïtief oordeel. • Benoemde de waarde en normen • Welke waarde en normen zijn in het geding? • Gebruik verschillende perspectieven. • Vind alternatieve mogelijkheden • Gebruik verschillende perspectieven • Maak een afweging en een keuze • Welke waarde en norm wegen het zwaarst – vind consensus

Editor's Notes

  1. Start dia, deze is zichtbaar als de mensen de zaal in komen.
  2. Een dilemma. U kent het vast wel. U voelt dat er een keuze moet worden gemaakt, maar er is geen fijne oplossing.
  3. Dilemma’s, daar gaan we het vanmiddag over hebben. Hoe lopen we dit aan? Hoe gaan militairen hiermee om. Hoe gaat u hiermee om? Voordat we daar aan toekomen zal ik mijzelf eerst aan u introduceren zodat u enig idee heeft wie er voor u staat. Daarna ga ik in op hoe defensie zijn leidinggevenden voorbereid op het maken van moeilijk keuzen. Ik doe dat door u kort uit te leggen hoe de leidinggevende worden geselecteerd, gevormd en getraind. Vervolgens behandelen we twee dilemma’s uit de militaire praktijk, waarna we gaan luisteren naar voorbeelden van uw dilemma’s uit uw werkomgeving. We sluiten af met wat we er van opgestoken hebben; lessons learned en een civiele methode.
  4. Graag wil ik mij introduceren aan de hand van de foto. Zoals u kunt zien aan het groene tenue was ik lid van de Landmacht en wel van het onderdeel Genie. Elk jaar komen alle Nederlandse genisten bij elkaar om o.a. te eer te betuigen aan degene die ons ontvallen zijn en samen te sporten. Op die dag maakte ik vele jaren deel uit van de grote groep militairen. In mijn laatste functie en rang mocht ik er voor staan. Nu ben ik, na 38 dienstjaren, militair buiten dienst en mag ik achter de militairen zitten op de tribune. In die 38 dienstjaren heb ik 18 verschillende functies vervuld, waarvan 6x een functie als commandant. Ik vermeld dit in relatie tot het thema van vandaag dilemma’s. Als commandant, zeg maar de baas van de eenheid, neem jij de beslissingen op jouw niveau. Jouw oogmerk, jouw doel is van belang. Verder ben ik driemaal op uitzending geweest. In Kosovo kwamen als eerste aan. Ik was als kapitein plaatsvervangend compagniescommandant en verantwoordelijk voor de planning en aansturing van de eenheid. Na de wegen vrij te hebben gemaakt van explosieven, startte we met de bouw van een kamp bij Prizren en Orahovac. Verder steunden we de bevolking door oa herstel van huizen en scholen die door de Serviërs in brand waren gestoken. In As Samawah Irak was ik als commandant van de genie-eenheid verantwoordelijk voor het onderhoud van 4 militaire kampen. Daarnaast hebben we 4 bruggen gebouwd waarvan 1 brug van 100 meter en de waterhuishouding van de omliggende boeren verbeterd. In Tarin Kowt Afghanistan maakte ik als maj hoofd Sectie Planning en Operatien deel uit van het PRT. Het Provincinal Reconstruction Team. Dit team hield zich bezig met het opleiden en begeleiden van de Afghaanse Politie, de begeleiding van het juridisch apparaat, de ontwikkeling van landbouw, economie en andere departementen, maar ook de begeleiding van de aansturing van de provincie; de gouverneur. Zo, nu heeft u enig idee wie er voor u staat en wat ik heb gedaan in dienst.
  5. Vooraf aan een uitzending moet er eerst personeel geworven worden, opgeleid en getraind. Vanmiddag beperk ik mij tot de officieren van de Landmacht. Immers vaker dan onderofficieren moeten officieren zwaarwegende beslissingen nemen. De aanname eisen voor de officier zijn VWO of HBO. Verder wordt hij gekeurd: Hierbij wordt nagegaan of men over de juiste (karakter) eigenschappen, kennisniveau, vaardigheden en instelling beschikt voor de functie waarnaar hij solliciteert. De navolgende aspecten worden hierbij beoordeeld: stabiliteit, sociaal functioneren, (zelf )discipline, leidinggeven (alleen bij leidinggevende functies), communicatieve vaardigheden, inzetbaarheid, prestatiegerichtheid en motivatie. Verder is er ook een medische keuring. De korte officiersopleiding VWO of HBO Het eerste deel richt zich op de training tot militair. Er is direct aandacht voor leiderschap en militaire training. Daarbij komen onder meer schieten, exerceren, verbindingen, kaartlezen, militaire EHBO en commandovoering aan bod. Men gaat ook diverse keren op oefening. Daarbij moet men onder verzwaarde omstandigheden opdrachten onder eigenleiding uitvoeren en de aangeleerde kennis en vaardigheden in praktijk brengen. Bij het tweede deel van de opleiding staat de theorie centraal. Aan bod komen onder meer militaire operaties, airpower, vredesbedrijfsvoering, regelgeving en logistiek. Men richt zich op het Defensieonderdeel waar men na de opleiding aan de slag gaat. Ook gaat de aspirant officieren regelmatig op oefening. Daar onderhoudt men de aangeleerde militaire zaken uit het eerste deel van de opleiding en bouwt men dit uit naar het luitenantsniveau. Men sluit de opleiding af met een grote oefening. Het derde deel is de vaktechnische opleiding. Hier leert men de specifieke vakkennis die mannen en vrouwen nodig hebben voor het uitoefenen van de functie. De vaktechnische opleiding duurt minstens 6 maanden, afhankelijk van het krijgsmachtonderdeel, dienstvak of functiegebied waar men aan het werk gaat. De lange opleiding VWO De NLDA biedt drie wetenschappelijk geaccrediteerde bachelors aan: Krijgswetenschappen, Militaire Bedrijfswetenschappen en Militaire Systemen & Technologie. De driejarige bachelors zijn onderdeel van de Militair-Wetenschappelijke Officiersopleiding, die minstens 4,5 jaar in beslag neemt. Men begint de opleiding met de Algemene Luitenantsopleiding aan de KMA in Breda (Landmacht, Luchtmacht en Marechaussee). Daarna volgt men één jaar de Gemeenschappelijke Officiersopleiding en aansluitend het bachelor programma. Men besluit de opleiding met de Vaktechnische Opleiding bij het onderdeel waar men gaat werken. Na de opleiding wordt de luitenant bij een eenheid geplaatst die zich d.m.v. trainingen en oefeningen voorbereidt op inzet. Opdrachten die de officier daarin uitvoert met zijn eenheid, worden geëvalueerd bijvoorbeeld door een after action review waarbij de actie van de eenheid ook op beeld en/of geluid is vastgelegd. Voor de commandant en, indien aanwezig, zijn staf of de genomen besluiten en de daarbij behorende argumentatie juist was en welke lessen ze kunnen trekken uit de actie. Verder wordt de officier bij zijn eenheid begeleid door de mensen om hem heen; door zijn hoogste onderofficier, door de plaatsvervangend commandant en door de commandant. De laatste beoordeelt de officier en houdt functioneringsgesprekken. Deze begeleiding beoogt dat de officier de juiste competenties ontwikkelt om er voor te zorgen dat hij de juiste dingen goed doet.
  6. Dit gebeurt niet alleen bij de jonge officieren, maar ook bij alle anderen. Daarnaast volgen officieren in elk rang niveau een bedrijfsopleiding die de mannen en vrouwen voorbereidt op de komende functies. In de figuur ziet u drie de indeling van de officieren: de subalterne, hoofd en opperofficieren en daaraan gekoppeld de type functies die zij bekleden.
  7. Tijdens deze opleidingen wordt veel tijd besteed aan leidingengeven en besluitvorming. Zoals u kunt zien wordt aan het onderwerp dilemma’s al aandacht gegeven in de eerste opleiding, de initiële opleiding op de KMA. Dit gebeurt d.m.v. computer ondersteund onderwijs.
  8. Hier ziet u daar een voorbeeld van. Rechts staan de onderwerpen zoals optreden en meningsverschil. In het midden staat de quote van degene die het heeft beleefd. En op links staan de stappen die het onderwerp behandelen: Situatie, terugblik leerpunten en meer. Op deze wijze leren de cadetten van anderen.
  9. Zoals ik al zei worden officieren geleerd om besluiten te nemen, weloverwogen besluiten. De voorbereiding op het besluit, het besluitvormingsproces, is daarbij zeer belangrijk. Dit is om er voor de zorgen dat er rationele besluiten plaatsvinden. De Landmacht kent daarbij de volgende modellen. BMB (Beeld-,Mening- en Besluitvorming) ook wel bekend als BOB (Oordeelsvorming) wordt vaak gebruikt bij vergaderingen. 5WH (Wie, Wat, Waar, Wanneer, Waarom en Hoe.) wordt gebruikt op groepsniveau. OATDOEM (Oriëntatie op de opdracht; Analyse van de opdracht; Terreinaspecten en weer; Dreigingsanalyse; Overige factoren en actoren van invloed; Eigen middelen; Mogelijkheden)Dit model wordt gebruik op pelotonsniveau(25 tot 100 personen) en compagniesniveau (100 tot 400 personen) en wanneer er weinig tijd is, ook op de hogere niveaus. Het proces duurt afhankelijk van de opdracht en beschikbare informatie van een uur tot een dag. Als je uitzoomt, zie je ook hier het BMB terug. TBM (Tactisch BesluitvormingsModel) voor het bataljonsniveau (400 tot 700 personen) en brigadeniveau (tot 5000 personen). Duur 1 dag tot 4 dagen. Zeer intensief en uitgebreid kijken naar de situatie. OPP (Operationeel PlanningsProces) voor divisieniveau en hoger.
  10. Laten we nu eens kijken naar twee waargebeurde dilemma’s. U krijgt van mij de rol van commandant. Na de uitleg van de situatie wil ik graag van u weten wat uw besluit zou zijn en wat uw argumentatie daarvoor is. U bent commandant van het Provincinal Reconstruction Team (PRT). Uw opdracht is wederopbouw op de onderwerpen Defence, Develpment en Diplomacy. Bij de Afghaanse politie heerst een voortdurende munitie schaarste doordat er zeer veel munitie wordt verbruikt of misschien wel verkocht. De Afghaanse politie wordt slecht betaald. De verkoop van munitie is een middel om aan geld te komen. Bevoorrading verloopt daarom via de PRT van de (NL)Taskforce Uruzgan, die toezicht moet houden op distributie en verbruik. Doordat de politie en het leger is uitgerust met Russische of Chinese wapens kan de NL munitie niet worden gebruikt. Op een dag komt er bij de PRT een middelgrootte munitielading binnen van de president van Afghanistan persoonlijk, bestemt voor Chenartu. De commandant Chenartu is Akthar Mohammad. Hij is een persoonlijke vriend van de president. Regelmatig zijn er aanvallen geweest op Chenartu, maar die zijn door de lokale politie, Akthar zijn mannen, afgeslagen. Uit inlichtingen blijkt dat de taliban een grootscheepse aanval voorbereid op Chora. In het verleden was Chora al eens veroverd door de Taliban, hetgeen in heel Afghanistan door de Taliban werd gevierd als een grote overwinning en de start was voor de bezetting van Afghanistan. Ook Chora kent een groot munitie te kort. Wat doet u? Stuurt u de munitie naar Chenartu of naar Chora en waarom.
  11. Op 16 juni zet de Taliban een massale aanval in op de ANP-posten in de omgeving van Chora. De ANP ontvangt luchtsteun. Kap Larry van de in Chora gelegerde compagnie probeert de posten te steunen, maar moet zich in de middag terugtrekken. Er dreigt een tekort aan munitie. Inmiddels is de oostelijke ANP-post Sarab gevallen. Hij staat in brand en alle agenten zijn vermoord. Mannelijke bewoners van de quala’s die niet op tijd kunnen vluchten worden door de talibs gruwelijk vermoord of gedwongen om mee te vechten. De politieposten in het westen houden nog vol, maar er dringt een grote aanvalsmacht het stadje Chora binnen. In de straten vechten Nederlanders met steun van het Afghaanse leger. De situatie verslechterd snel. Kap Larry vraagt aan zijn commandant wat het behoud van Chora waard is. De ernst van de toestand en de invallende duisternis verdragen geen uitstel.
  12. Weggaan levert de inwoners van Chora over aan de genade van de Taliban. Echter de overmacht is groot; 1000 tot 1500 man. De taskforce kan daar ongeveer 450 man tegenoverstellen. Krijgsheer Rosi Khan levert een militie van 150 man. Er is een grote kans dat veel militairen zullen sneuvelen.
  13. Wat zijn de overwegingen van de commandant. U bent commandant van de taskforce. Wat doet u? Vechten of terugtrekken?
  14. Voordat ik u het woord geeft om u dilemma te bespreken, kijken we nog even naar de kenmerken van een dilemma.
  15. Graag nu uw ervaring met dilemma’s zodat we van elkaar kunnen leren. Wie mag ik het woord geven? Lex is gangmaker als er niemand opstaat.
  16. Twijfel: de kennis van nu en de situatie van toen. Overzie ik de situatie? Moet er wel een beslissing worden genomen? Is de beslissing onomkeerbaar?
  17. Hier ziet u een methode. Ik heb hem vergeleken met andere methoden en kwam tot de conclusie dat de onderlinge verschillen in basis te verwaarlozen zijn. Verder zag ik het BMB-model terug, maar ook zaken uit het OATDOEM-model.
  18. Heeft u nog vragen? Heeft de training aan uw verwachting voldaan?