1. Inboerende burgers
stadslandbouw als de nieuwe ‘mondigheid’
DE WAARD EETBAAR LANDSCHAP
Prinsengracht 39 B
1015 DL Amsterdam
06.1957 2100 / fdewaard@xs4all.nl
Een korte introductie met beeld,
op basis van presentatie CSR Chicksmiddag ‘Made in Holland’
20.11.2010, restaurant De Kas, Amsterdam

2. Voor de teelt van ons voedsel en de omgang
met de natuur gebruiken we
• monoculturen
die draaien op externe inputs van schaarse,
niet-hernieuwbare, gemonopoliseeerde
hulpbronnen:
• aardolie
• chemikaliën
• technologie

3. Veel mensen groeien op in een stedelijke
omgeving, en hebben nauwelijks nog
voeling met natuurlijke patronen en
processen.
Een ‘onderhoudsvrije’ tuin klinkt dan
makkelijk, maar pakt meestal net zo
verarmd uit als de grootschalige landbouw
en ruimtelijke ordening.
Zelfs de traditionele moestuin is
eigenlijk een postzegelversie van de
dominante productiesystemen:
• platte, rechtlijnige veldjes
• kale grond met gewassen in rijen
• grote hoeveelheden meststoffen van
buitenaf

4. We kunnen de natuur blijven pesten, in een ‘strijd’ die we onherroepelijk verliezen.
Het is de hoogste tijd om met haar te gaan samenwerken. Ook in de stad.

5. De stad biedt een enorme
oppervlakte die voor de
groei van planten te
gebruiken is.
Voor een deel is de
toepassing een kwestie van
ruimtelijke planning door
overheden en professionele
partijen.

6. Maar ook inwoners kunnen in hun
leefomgeving voor planten zorgen.
En dat doen ze dan ook.

7. ‘Gewoon’, voor het mooi..

9. ... voor de beestjes...

10. ... of voor wat
vijgen, druiven
pruimen, kool...

11. Onder de noemer ‘stadslandbouw’
ontwikkelt zich ook in Nederland een
breed palet aan organisatievormen,
waarin burgers zich directer verbinden
met de bron van hun voedsel, en daar
ook meer zorg en verantwoordelijkheid
voor dragen.
Een van de vele voorbeelden is de
‘pluktuin’ De Nieuwe Ronde in
Wageningen. Inwoners uit de
omgeving huren een deel van de tuin,
die volgens een afgesproken teeltplan
wordt verzorgd door iemand met
professionele vaardigheden. Zelf kan
men dan op ieder moment uit het eigen
deel komen oogsten.

12. De Bikkershof is een binnenterrein in de Utrechtse binnenstad, dat door
bewoners van de omliggende huizen wordt beheerd, en ook eetbaar groen
omvat - zowel in privé beheerde moestuinen als semi-openbaar, in hagen en
het boomgaardje. Tijdens buurtoogstfeesten wordt van het lokale fruit onder
meer jam gemaakt.

13. Een wel heel bijzonder voorbeeld
van stadslandbouw is te vinden in de
achtertuin van een huis in een
arbeiderswijk van Moeskroen (B.).
In een ware wildernis van kruiden,
planten, struiken, klimplanten en bomen
telen de bewoners al tientallen jaren
talloze soorten groenten en fruit.

14. Zij laten bovendien ter plekke zien hoe
productief kleinschalige systemen
kunnen zijn, als zij maar volgens
ecologische principes worden beheerd.
In 40 jaar is er nooit kunstmest of
chemische bestrijding gebruikt, terwijl er
geen zieke plant te vinden is, en het
humusgehalte van de bodem 12% is -
twee maal zo hoog als dat van een hele
gezonde bodem.
Alles staat dicht op elkaar geplant, zodat
er voor ‘onkruid’ geen plek is; door de
vele onderlinge relaties komen alle
soorten aan de ruimte en
voedingsstoffen die zij nodig hebben..

15. Deze pioniers beheren daarbij een vereniging die eigenaar is van een zaadbank met niet
minder dan 6.500 soorten eetbare planten. Leden kunnen voor een luttel bedrag zaden uit de
catalogus bestellen, en wanneer zij zelf zaden aan hun planten krijgen, sturen zij die weer in.
De grondgedachte van dit alles is dat voedselbronnen voor iedere aardbewoner direct
toegankelijk zouden moeten zijn.