1. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
1. KONFLIK ANTARABANGSA
a. Perang Dunia Pertama (1914-1918)

Faktor politik – kemunculan nasionalisme & sistem pakatan
Negara-negara Eropah

Faktor ekonomi – persaingan kuasa-kuasa besar merebut peluang
ekonomi

Penghujung abad ke-19, Jerman & Itali menyertai kuasa
besar
Eropah seperti Britain, Perancis, Austria-Hungary & Rusia utk
mendapatkan tanah jajahan

Semangat nasionalisme yg kuat menyebabkan kuasa-kuasa besar
ini berperang utk membuktikan kuasa masing-masing

Persaingan sengit berlaku di kalangan kuasa Eropah ini kesan drpd
Imperialisme Baru

Awal abad ke-20, Negara Eropah mempunyai 2 pakatan:
Perikatan Kuasa Tengah
Pakatan Bertiga

Faktor segera yg mencetuskan Perang Dunia Pertama –
pembunuhan Archduke Franz Ferdinand (pewaris takhta AustriaHungary) oleh pengganas Serbia pd 28 Jun 1914
Jerman
AustriaHungary
Perancis
Serbia
Perang
Dunia
Pertama
Rusia
Negara-negara yg terlibat dlm Perang Dunia Pertama
1

2. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA

Kesan Perang Dunia Pertama:
i.
Politik
 Menamatkan pemerintahan beraja di Eropah
 Perjanjian Versailles ditandatangani dlm
Persidangan Damai pd Jun 1919
- Beberapa buah Negara baru terbentuk di
Eropah
- Pembentukan Liga Bangsa – menggalakkan
keamanan dan kerjasama antarabangsa serta
menjamin keselamatan bersama
ii. Ekonomi
 Negara-negara yg berperang mengalami inflasi &
pengangguran
 Pasaran dunia diambil alih oleh Amerika Syarikat &
Jepun
 Britain kehilangan 1/3 drpd perdagangan luarnya
b. Perang Dunia Kedua (1939-1945)

Faktor tercetusnya perang:
i.
Politik
 Kegagalan Perjanjian Versailles menyelesaikan
masalah Perang Dunia Pertama
 Perubahan politik yg berlaku di Jerman, Soviet
Union, Itali & Jepun
ii. Ekonomi
 Kemelesetan ekonomi pd awal tahun 1930-an
 Kemelesatan ekonomi yg berlaku di Amerika
Syarikat merebak ke bahagian lain di dunia
 Amerika Syarikat tidak dpt menyediakan pinjaman
kpd Jerman utk membayar hutang peperangan
 Masalah ekonomi menyebabkan Negara Eropah spt
Britain, Perancis & Itali mengurangkan peruntukan
ketenteraan
 Jerman & Jepun mengukuhkan ketenteraannya &
menjalankan perluasan kuasa
2

3. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
Jerman
• Tidak puas hati terhadap Perjanjian Versailles kerana
kehilangan tanah jajahan & terpaksa bayar pampasan
perang yg tinggi
• Diarahkan utk mengurangkan saiz angkatan tenteranya
• Adolf Hitler, pemimpin baru yg berjaya menguasai
Jerman melalui parti National Socialist
• Hitler mengingkari Perjanjian Versailles - bina angkatan
tentera yg besar
Rusia
• Berlaku perang saudara
• Vladimir Lenin mengukuhkan ideologi komunis di Rusia
• 1922- Rusia dikenali sbg Kesatuan Republik Sosialis
Soviet @ Union of United Soviet Socialists Republic
(USSR)
• 1924 - Vladimir Lenin meninggal dunia 7 digantikan
oleh Joseph Stalin
Itali
Jepun
• Dipimpin oleh Benito Mussolini
• Menjajah Habsyah & menceroboh Perancis
• Muncul sbg sebuah kuasa yg ingin
menguasai negara-negara Timur & berasa
bertanggungjawab membebaskan negaranegara Timur drpd penjajahan Barat
Perubahan politik di Jerman, Rusia, Itali & Jepun
 Peristiwa perang:
Perang Dunia Kedua meletus apabila Jerman menyerang Poland dari
barat & USSR menyerang Poland dari timur
Serangan ini menyebabkan Britain & Perancis mengisytiharkan
perang terhadap Jerman
7 Disember 1941 – Jepun melancarkan serangan mengejut terhadap
Pearl Harbour & memusnahkan pangkalan tentera AS
Sept 1942 – Jepun berjaya menduduki Tanah Melayu, Singapura &
Indonesia selepas mengalahkan British & Belanda
3

4. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
Muncul 2 pakatan:
 Kuasa Bersekutu – Amerika Syarikat, Britain, Perancis &
Soviet Union
 Kuasa Paksi – Jerman, Itali & Jepun
Kuasa Bersekutu berjaya menyelesaikan masalah di Eropah apabila
Jerman berjaya dikalahkan pd Mei 1945
Kuasa Bersekutu mengalihkan perhatian kpd Jepun di Asia
Jepun masih berjuang walaupun Amerika Syarikat memenangi
beberapa peperangan
6 Ogos 1945 - Harry Truman (Presiden AS) mengarahkan bom atom
pertama digugurkan di Bandar Hiroshima utk mengelakkan tempoh
perang yg lebih lama & kehilangan nyawa yg lebih ramai
9 Ogos 1945 – bom kedua digugurkan di Nagasaki
 Kesan Perang Dunia Kedua:
Memecahbelahkan Negara-negara di Eropah
 Negara Jerman terbahagi kpd Jerman Timur & Jerman
Barat

Meruntuhkan sistem imperialisme Barat & mewujudkan Negaranegara baru yg merdeka
 Filipina mendapat kemerdekaan drpd Amerika Syarikat
 Indonesia mencapai kemerdekaan drpd Belanda
 India & Tanah Melayu mencapai kemerdekaan drpd Britain
Membentuk Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu
 Ditubuhkan pd Oktober 1945 menggantikan Liga Bangsa
 Mewujudkan kesejahteraan & kedamaian dunia
Menyebabkan Perang Dingin (Cold War)
 Amerika Syarikat vs Rusia
c. Kemunculan Blok Dunia & Perang Dingin

Wujud blok dunia – blok komunis (Rusia) & blok kapitalis (AS)

Perang Dingin bermula sejak tamat Perang Dunia Kedua sehingga
thn 1989

Faktor berlaku Perang Dingin – perbezaan ideologi & fahaman
politik

Peristiwa Perang Dingin:
Tidak berlaku sebarang konflik bersenjata
Kedua-dua blok ingin membuktikan kekuatan masingmasing
4

5. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA

Menyebarkan pengaruh & memajukan kepentingan
ekonomi di Eropah & Asia melalui propaganda &
bantuan ketenteraan serta ekonomi
Negara-negara Dunia Ketiga mengamalkan sikap
berkecuali &tidak berpihak dgn mana-mana Negara drpd
blok kapitalis (Negara Dunia Pertama) & blok komunis
(Negara Dunia Kedua)
Blok kapitalis & blok komunis berusaha mempengaruhi
pegangan Negara-negara Dunia Ketiga dgn menawarkan
bantuan pertahanan & ekonomi
Kesan Perang Dingin:
Penubuhan NATO
Pakatan Warsaw
Pertubuhan Perjanjian Asia Tenggara @ South East Asia
Treaty Organisation (SEATO)
Perlumbaan senjata
2. PERANAN DAN SUMBANGAN MALAYSIA DALAM PERTUBUHAN
ANTARABANGSA
a. Matlamat Dasar Luar Malaysia

Menjamain keselamatan rakyat & Negara

Memelihara kepentingan nasional & mengekalkan kedaulatan
Negara

Menggalakkan pembangunan& kemajuan ekonomi

Mengekalkan keamanan sejagat melalui kerjasama antarabangsa

2 bentuk hubungan luar antara Malaysia dgn Negara-negara lain:
Hubungan bilateral
 Hubungan secara terus dgn Negara-negara tertentu
 Cth: hubungan M’sia dgn Negara jiran spt
Singapura, Thailand, Indonesia serta Negara maju
spt Amerika Syarikat, Britain
Hubungan multilateral
 Hubungan dlm bentuk kumpulan & pertubuhan
 Cth: Persatuan Negara-negara Asia Tenggara
(ASEAN), Komanwel, Pertubuhan Persidangan
Islam (OIC), Pergerakan Negara-negara Berkecuali
(NAM)
5

6. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
b. Dasar-dasar Luar Malaysia

Faktor penggubalan dasar luar M’sia
Sejarah
• Hubungan perdagangan dgn
negara luar semasa zaman
Kesultanan Melaka
• Hubungan dgn negara Barat
hadapi ancaman komunis
Demografi
• Hubungan diplomatik dgn
negara2 Islam
• Kepelbagaian kaum di M'sia
menyebabkan M'sia
menentang Dasar Aparteid
Geografi
• Kedudukan M'sia yg
strategik menjadi laluan
utama kapal perdagangan
• Keselamatan negara Asia
Tenggara memberi kesan
kpd keselamatan M'sia
Ekonomi
• Amalkan pasaran bebas
• Menjalin hubungan baik
dgn negara luar utk majukan
ekonomi
Politik
• Memelihara kedaulatan
negara lain
• Cth: M'sia sokong Palestin
• Menyokong resolusi PBB
bagi mengekalkan
keamanan dunia
6

7. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
Tahap Pertama
• Tunku Abdul Rahman
• Dasar pro-Barat
• Dasar berbaik-baik dgn negara jiran & negara Komanwel
• Politik
• Ancaman komunis
• Perlukan bantuan pertahanan dari negara2 Komanwel
• Perjanjian Pertahanan Inggeris-Tanah Melayu (AMDA) 1956
• Konfrontasi dgn Indonesia, putus hubungan dgn Filipina, Singapura keluar dr M'sia
• Ekonomi
• Pergantungan kpd Britain utk pasaran bijih timah & getah
• Mengurangkan pergantungan dgn amalkan pasaran bebas & cari pasaran baru
Tahap Kedua
•
•
•
•
•
Tun Abdul Razak & Tun Hussein Onn
Dasar berkecuali & berbaik-baik dgn semua negara
Pengaruh Britain & peranan AMDA semakin kurang
Isytiharkan konsep Zon Aman, Bebas & Berkecuali (ZOPFAN)
Jalin hubungan diplomatik dgn negara2 fahaman komunis
Tahap Ketiga
• Tun Dr. Mahathir Mohamad
• Kekalkan dasar tahap kedua & menekankan kepentingan ekonomi
• Dasar Pandang ke Timur - guna Jepun & Korea sbg negara model utk bangunkan
M'sia
• Meningkatkan hubungan dua hala dgn negara2 Dunia Ketiga
7

8. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
c. Malaysia Dalam Pertubuhan Antarabangsa
 Komanwel
1. Matlamat
 Bina semangat setia kawan
 Mewujudkan kerjasama dlm pelbagai bidang
2. Faedah & sumbangan Malaysia
 Pertahanan – menentang komunis & krontasi dgn
Indonesia
 Deklarasi Langkawi – perjanjian antara Negara anggota
utk mengawal & mengatasi masalah pencemaran
 Perdagangan – eksport M’sia ke Negara2 Komanwel
dikenakan cukai yg rendah
 Rancangan Colombo – sediakan bantuan teknikal &
biasiswa dlm pendidikan
 M’sia bersuara menentang Dasar Aparteid di Afrika
Selatan
 Sukan – M’sia anjurkan Sukan Komanwel 1998
 Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB)
1. Matlamat
 Menjamin keamanan & keselamatan dunia
 Menggalakkan hubungan baik antara Negara anggota
 Bekerjasama menyelesaikan masalah antarabangsa &
melindungi hak asasi manusia
 Menjadi pusat menyelesaikan pertelingkahan antara
negara
2. Sumbangan & peranan Malaysia
 Pasukan pengaman PBB
o Menamatkan perang saudara di Congo
o Membantu Namibia mencapai kemerdekaan
o Jadi pemerhati di sempadan Iran-Iraq & di
Kampuchea
 Bersuara menentang Dasar Aparteid
 Mencadangkan Benua Antartika menjadi warisan dunia
& diletakkan di bawah hak milik & kuasa semua
Negara
 Menentang penyalahgunaan dadah
 Kerjasama dgn agensi di bawah PBB
o Pertubuhan Makanan & Pertanian (FAO)
o Pertubuhan Kesihatan Dunia (WHO)
8

9. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
o Pertubuhan Pendidikan, Saintifik & Budaya
Bangsa-bangsa Bersatu (UNESCO)
 Menjadi ahli Majlis Keselamatan PBB
o Tan Sri Razali Ismail sbg Pengerusi
Perhimpunan Agung PBB & wakil khas PBB
menyelesaikan konflik di Myanmar
 Pergerakan Negara-negara Berkecuali (NAM)
1. Matlamat
 Mengekalkan keamanan dunia
 Tidak sokong blok Barat @ blok komunis
 Mengelakkan campur tangan asing dlm hal ehwal
sesebuah Negara
 Menghormati kedaulatan sesebuah Negara
 Menyelesaikan pertelingkahan melalui rundingan
2. Sumbangan & peranan Malaysia
 Isu Palestin, kerjasama ekonomi & isu benua
Antartika
 Menghapuskan dasar Aparteid di Afrika Selatan
 M’sia sbg Naib Presiden Sidang Kemuncak NAM
di Yugoslavia
 Ahli Kumpulan 16 – bincang isu kerjasama politik
antara Negara
 Sidang Kemuncak NAM ke-13
o Penyertaan tertinggi – 63 negara ahli
o Negara baru menyertai NAM – Timur Leste &
Pulau Catalina
o Anjurkan mesyuarat tidak rasmi OIC
o Deklarasi Kuala Lumpur – usaha menghidupkan
kembali NAM, isu Palestin, serangan Amerika
Syarikat terhadap Iraq
9

10. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
 Negara-negara Selatan
1. Matlamat
 Mengatasi harga eksport bahan-bahan mentah
 Meningkatakan kerjasama ekonomi & teknikal
antara Negara anggota
2. Peranan & sumbangan M’sia
 Menubuhkan Suruhanjaya Selatan-selatan – idea
Tun Dr. Mahathir Mohamad
 Penubuhan G15
 Kerjasama dlm bidang sains & teknologi
 Penubuhan Pusat Pertukaran Data Pelaburan
Perdagangan & Teknologi Selatan di KL
 Penubuhan Sistem Keistimewaan Perdagangan
Global
 Penubuhan kemudahan kredit & mekanisme
kewangan pembiayaan perdagangan
 Pertubuhan Persidangan Islam (OIC)
1. Matlamat
 Mengeratkan hubungan sesama Negara Islam dlm
pelbagai bidang
 Bersuara utk kepentingan umat Islam
 Mengekalkan perdamaian dlm persengketaan antara
Negara Islam
 Memastikan tempat-tempat suci Islam dihormati
2. Peranan & sumbangan M’sia
 Tunku Abdul Rahman dilantik sbg Setiausaha
Agung OIC pertama
 Perantara menyelesaikan peperangan Iran-Iraq
 Memberi sokongan kpd rakyat Palestin dlm
perjuangan menentang Israel
 Tuan rumah Persidangan OIC pd tahun 1974 &
2003
 Menganjurkan persidangan menentang pengganas
di kalangan Negara Islam pd tahun 2002
 Menawarkan biasiswa kpd pelajar2 dari Negara
OIC utk belajar di UIAM
 Mencadangkan penggunaan dinar emas di kalangan
Negara Islam utk urusan perdagangan & ekonomi
10

11. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA

M’sia
mendapat
pinjamand
dari
Bank
Pembangunan Islam utk menubuhkan UIAM &
melaksanakan projek pembangunan yg lain
d. Malaysia Dalam Pertubuhan Serantau
 Persatuan Negara-negara Asia Tenggara (ASA) – Tunku Abdul
Rahman
1. Matlamat
 Mengadakan kerjasama dgn Negara-negara jiran
membendung pengaruh & gerakan PKM
 Menjalinkan kerjasama dlm bidang ekonomi, sains &
social
 Memberikan & menyediakan kemudahan latihan &
penyelidikan dlm bidang sains & teknologi
 Mengekalkan serta menjamin keselamatan & kestabilan
politik Negara serantau
 Malaysia, Filipina & Indonesia (MAPHILINDO)
1. Matlamat
 Meningkatkan
hubungan
persahabatan
&
menyelesaikan pertelingkahan antara M’sia-Filipina &
M’sia-Indonesia
2. Ketiga-tiga Negara mencapai kata sepakat utk meminta
bantuan PBB bagi mendapatkan pandangan rakyat Sabah &
Sarawak tentang penubuhan M’sia
 Persatuan Negara-negara Asia Tenggara (ASEAN)
1. Matlamat
 Mengekalkan kestabilan politik di rantau Asia Tenggara
 Mengadakan kerjasama dgn Negara anggota dlm
bidang ekonomi, social & kebudayaan
 Meningkatkan taraf hidup penduduk melalui kerjasama
dlm bidang pertanian, perdagangan & perindustrian
 Memberi kerjasama & membantu dlm bentuk latihan &
penyelidikan
 Mengadakan hubungan erat dgn pertubuhan
antarabangsa
2. Peranan & sumbangan M’sia
 Menandatangani Deklarasi Kuala Lumpur
 Mengisytiharkan Negara-negara ASEAN sbg zon aman,
bebas & berkecuali (ZOPZAN)
11

12. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA






o Mengekalkan keamanan & kestabilan politik di
Asia Tenggara
o Tidak bersengkokol dgn mana-mana blok Barat
@ blok Timur
Mengadakan mesyuarat di Kuala Lumpur utk
membentuk
kerajaan
Demokratik
Campuran
Kampuchea pd 1982
Mengisytiharkan ASEAN sbg Zon Bebas Senjata
Nuklear
Menubuhkan Zon Perdagangan Bebas ASEAN (AFTA)
o Menghapuskan
sekatan
daganagan
&
menggalakkan kerjasama ekonomi
o Mewujudkan pasaran yg luas
o Meningkatkan ekonomi Negara terlibat melalui
peningkatan pengeluaran
Kerjasama dlm pendidikan – Pusat Serantau utk Sains
& Matematik dibina di P. Pinang
Menganjurkan festival kebudayaan & kesenian dgn
menubuhkan Tabung Kebudayaan ASEAN
Menganjurkan Sukan SEA
e. Cabaran Masa Depan
 Globalisasi
 Dunia tanpa sempadan kesan drpd perkembangan teknologi
maklumat
 Aspek ekonomi & social seperti barangan, modal tenaga
manusia, kemahiran menyeberangi sempadan dlm masa singkat
 Teknologi Maklumat & Komunikasi
 Peralatan teknologi baru seperti komputer, internet, telefon
mudah alih memudahkan & mempercepatkan komunikasi
antara negara
 Koridor Raya Multimedia
 Memanfaatkan sepenuhnya perkembangan teknologi maklumat
& multimedia serta melahirkan masyarakat bermaklumat
 Membangunkan ekonomi Negara melalui pelaksanaan
ekonomi berlandaskan pengetahuan
12

13. BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
 K-ekonomi
 Ekonomi berlandaskan pengetahuan
 Teknologi & industry berasaskan ilmu pengetahuan menjadi
penggerak utama menjana keuntungan, kemajuan perniagaan,
peluang pekerjaan
 Model intelek & pekerja berpengetahuan merupakan sumber
paling berharga
 Inovasi melalui penyelidikan & pembangunan (R&D) penting
utk capai k-ekonomi
 K-masyarakat
 Masyarakat yg sentiasa berusaha membaiki & memperkaya diri
dgn pengetahuan
 Pembangunan dlm pendidikan dilaksanakan
o Menubuhkan sekolah wawasan – memupuk perpaduan
melalui interaksi murid pelbagai kaum
o Menubuhkan sekolah bestari – dilengkapi dgn
prasarana teknologi maklumat (IT) utk memupuk rasa
cinta terhadap IT
13