1.
การพัฒนาตนเอง..พัฒนาอะไร..?
๑. การพัฒนากาย
๒. การพัฒนาจิตใจหรืออารมณ
๓. การพัฒนาทางสติปญญา
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 1
31

2.
การพัฒนารางกาย
๑. การแตงกาย และกิริยาทาทางตาง ๆ
๒. รูปราง รูปทรง สุขภาพกาย
๓. เรื่องอาหาร การกิน
๔. ระบบภายในตาง ๆ
๕. การสรางภูมิคมกัน
ุ
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 2
32

3.
ปจจัยพื้นฐานในการพัฒนารางกาย
ตองมีความเชื่อมันเปนพืนฐานวา ลักษณะทางกาย
่ ้
พฤติกรรม หรือนิสัยตาง ๆ พัฒนาไดโดยตองมีความ
มุงมัน หรือ มีวินยในตนเอง
่ ั
หลัก 6 อ. พื้นฐานในการพัฒนารางกาย
-อาหาร -อุจจาระ
-ออกกําลังกาย -อากาศ
-เอนกาย(พักผอน) -เอาพิษออก
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 3
33

4.
การพัฒนาจิตใจ-อารมณ
1.สุขภาพจิต สํารวจจิตใจโดยทั่วไปวาตนมีความสุข ทุกข
หรือไมอยางไร สามารถอดทนตอปญหาหรือความกดดันได
เพียงใด มีความคับของใจ หรือเบิกบานใจเพียงใด
2. นิสัยใจคอเปนอยางไร ไดแกนิสัยการเรียนรู นิสัยการ
ทํางาน นิสยการแสดงออกทางอารมณเปนผลจากพฤติกรรม
ั
เคยชิน
3. การควบคุมตน และสภาพอารมณโดยรวมเปนอยางไร
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 4
34

5.
ลักษณะของอารมณและ EQ ของบุคคล
อารมณคออะไร
ื
คือสภาพความรูสึกที่เปลี่ยนแปลงตามกระแสสิ่งเราที่มา
กระทบประสาทสัมผัส เชน รูสึกดีใจ เสียใจ รูสึกโกรธ
รูสึกเกลียด รูสึกสงสาร ฯ
EQ คืออะไร
คือความสามารถในการใชอารมณ การบริหารอารมณ
เพื่อใหเกิดประโยชนตอการทํางาน :ความฉลาดทาง

อารมณ
5
35

6.
ลักษณะอารมณ 2 มิติ
มิติที่ 1 ลักษณะดีหรืออารมณในทางกอ(EQ สูง)
ไดแก
1. อารมณแหงมุงมั่นทุมเท
2. อารมณแหงความรักความเห็นใจ
3. อารมณแหงความตื่นตัวกระตือรือรน
4. อารมณแหงความหวัง
5. อารมณแหงความศรัทธา
6
36

7.
ลักษณะอารมณ 2 มิติ
มิติที่ 2 ลักษณะอารมณในทางทําลาย(EQ ต่ํา)
1. อารมณแหงความกลัว-วิตกกังวล
2. อารมณแหงความอิจฉา
3. อารมณแหงความเกลียดชัง-โกรธ
4. อารมณแหงความอาฆาตพยาบาท
5. อารมณแหงความโลภ อยากไดไมสนสุด ิ้
“อารมณราย ทําลายตนเองและผูอื่น”
7
37

8.
อารมณเครียด.. อารมณราย
ผลเสียของอารมณเครียด
๑. สุขภาพรางกายบกพรอง
๒. สุขภาพจิตเสื่อม
๓. พฤติกรรมผิดปกติ(กายกับอารมณสมพันธกัน)
ั
๔. มีสัมพันธภาพที่ๆไมดี
๕. อาจทําใหเปนโรคจิตหรือโรคประสาท
๖. การทํางานบกพรอง ลมเหลว
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 8
38

9.
เทคนิคการปรับลดความเครียด
๑. ทําความเขาใจแยกแยะกับสิ่งที่ทําใหเครียด
๒. ปรับเจตคติตอปญหา ใหคดวาปญหาเปนเรื่อง
ิ
ปกติของการทํางาน
๓. ปรับนิสยใหเปนคนมองโลกในแงดี
ั
๔. การฝกสมาธิ หรือบริหารจิต
๕. ตองปลอยวาง อยายึดติด
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 9
39

10.
การจัดการกับอารมณโกรธ
อารมณโกรธ คืออารมณรายที่ทําลายตนเองและคนรอบ
ขาง..จงเตือนตนเสมอวา.” โกรธคือโง...โมโหคือบา “
.
ผลเสียของอารมณโกรธ
1. ทําใหเสียบุคลิกภาพ ดูไมสงา ไมนาดู
2. ทําใหเสียสัมพันธภาพทางสังคม
3. ทําใหขาดสติยับยั้งในการคิดการทํางาน
4. ทําใหเกิดความผิดปกติในระบบภายใน
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 10
40

11.
แนวทางควบคุมอารมณโกรธ
๑. อยาเปนคนใจรอนวูวาม
๒. ฝกฝนตรวจสอบจิตใจตนเองเสมอ
๓. อยาฝกนิสยใหเปนคนขี้อิจฉาตารอน
ั
๔. อยาเปนคนมีนสัยผูกใจเจ็บ อาฆาตแคน
ิ
๕. ฝกความอดทน ใจเย็น หนักแนน
๖. ฝกนิสยใหเปนคนใหอภัยคนอืน
ั ่
๗. ใชสติทบทวนถึงผลเสียของอารมณโกรธ
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 11
41

12.
อารมณรายทําลายตนเอง
อารมณโกรธ เกลียด คืออารมณรายทําลายตนเองและคน
รอบขาง
“อารมณโกรธ เกลียด เปรียบเสมือนไฟ ..ไฟเผาไหมดนุ
ฟนใหมอดไหมไดฉันใด อารมณโกรธก็จะเผาตัวเองและ
คนรอบขางไดฉนนัน”
ั ้
..จงดูจตใจตนเอง ทานเปนคนมีอารมณโกรธ เกลียด เปน
ิ
นิสัยหรือไม..?
..?
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 12
42

13.
อารมณรายทําใหกลายเปนคนนาชัง
เมือมีอารมณรายเขามา......
่
คนใจสูง กลายเปน คนใจต่ํา
คนใจดี กลายเปน คนใจดํา
คนใจงาม กลายเปน คนใจงาย
คนไวใจได กลายเปน คนโลเล
คนมีเสนห กลายเปน คนนาชัง
“จึงตองระมัดระวัง อารมณตนเองตลอดเวลา”
43

14.
ลักษณะผูที่มี EQ สูง
1.แสดงความรูสึกตนไดชดเจน
ั ตรงไปตรงมา
2.สามารถผสมผสานความคิด เหตุผล และความเปนจริง
ไดอยางสมดุล
3.มีความเปนอิสระ พึ่งพาตนเองได
4.สามารถปรับตัว นําอารมณกลับสูภาวะปกติไดดี

5.มองโลกในแงดี ไมยอมแพอุปสรรค
14
44

15.
ลักษณะผูที่มี EQ สูง
6. ใหความสําคัญความคิดความรูสกผูอื่น
ึ
7. ไมถูกครอบงําดวยอารมณรายตาง ๆ
8. มีความรูสึกเปนธรรมชาติ
9. สามารถแยกแยะความคิดออกจากความรูสึก
10. มองหาแงมุมทีดี จากภาวะอารมณทางลบใน
่
สถานการณอันเลวราย

16.
ลักษณะผูที่มี EQ ต่ํา
1. ไมรับผิดชอบตอความรูสกตน แตชอบวิพากษตําหนิ
ึ
ผูอื่น
2. ชอบกลาวหา ตําหนิ ตัดสิน ทําลายขวัญผูอื่น
3. บุมบาม ฉุนเฉียว ทําเรื่องเล็กใหเปนเรื่องใหญ
4. ขาดสติสัมปชัญญะ สิ่งที่พูดกับสิงที่ทําไมตรงกัน
่
5. ผูกใจเจ็บ อาฆาตแคน ใหอภัยคนไมได
16

17.
ลักษณะผูที่มี EQ ต่ํา
6. ไมใสใจความรูสกนึกคิดของผูอื่น
ึ
7. ชอบทําใหผูอื่นรูสึกวาเขาผิด
8. ยึดมันในความคิด ความเชื่อของตนเอง
่
9. ไมเปนผูฟงที่ดี บันทองกําลังใจคูสนทนา
่ 
10. สรางภาพวาตนเองดี เกง ฉลาดเหนือใคร ไมสนใจวา
คนอื่นจะมองตนเองอยางไร
17

18.
ลักษณะจริยธรรมที่ควรพัฒนา
1. หลักธรรมที่ควรยึดมันในการเรียน ประกอบกิจการตางๆ
่
คือธรรมมีอปการะมาก 2 คือ สติ สัมปชัญญะ
ุ
สติ : หมายถึงความรูตัว ความระลึกได ความระลึก
ชอบ คือระมัดระวังไมประมาทพลั้งเผลอในโอกาส
ตางๆ
สัมปชัญญะ : คือความรูตัวตลอดเวลาวาเราเปนใคร
เรากําลังทําอะไร
18

19.
ลักษณะจริยธรรมที่ควรพัฒนา
2.หลักธรรมที่ควรยึดเปนแนวทางในการทํางาน หรือการเรียน
ใหสําเร็จ คือ อิทธิบาท 4 ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา
ฉันทะ : หมายถึง การมีความรักความพอใจในสิ่งที่ทํา
วิริยะ : คือความพากเพียรพยายามในการทํางาน
จิตตะ : คือการเอาใจใส จดจอตอการทํางานนั้น
วิมังสา : คือการพิจารณาใครครวญไตรตรองใหรอบคอบ
19

20.
ลักษณะจริยธรรมที่ควรพัฒนา
3.หลักธรรมที่ควรยึดเปนแนวทางในการผูกมิตร เหนี่ยวรั้งน้ําใจ
กัน คือ สังคหวัตถุ 4 ทาน ปยวาจา อัตถจริยา สมานัตตตา
ทาน : การให ความเอื้อเฟอเผื่อแผ ความเสียสละ
ปยวาจา : การสื่อสาร พูดคุยดวยถอยคําออนหวาน
อัตถจริยา : การเกื้อกูล ชวยเหลือกันและกัน
สมานัตตตา: การวางตัวเหมาะสม เสมอตนเสมอปลาย
20

21.
สรุปแนวทางพัฒนาอารมณ/จริยธรรมตน
1. สรางความเขาใจตน ตรวจสอบอารมณ/
จริยธรรมของตน
รูเทาทันอารมณ จิตใจของตน
ศึกษาตรวจสอบอารมณตนเสมอ
มีความเชื่อมั่นในตนเอง
แยกแยะอารมณของตนได
21

22.
สรุปแนวทางพัฒนาอารมณจริยธรรมตน
2. ฝกฝนการควบคุมตนเอง
สามารถจัดการกับภาวะอารมณตน
มีวนย มีความรับผิดชอบ
ิ ั
ยึดมันในจริยธรรมความดี
่
เปนคนใจกวางยอมรับการ
เปลี่ยนแปลง
22

23.
การพัฒนาการคิด/สติปญญา
สติปญญา หมายถึงความสามารถในการคิด การแกปญหา

1. ดานความรูทั่วไป ขอมูลเกียวกับการดําเนินชีวิต การเมือง
่
เศรษฐกิจ และสังคมและอาชีพ
2. การคิด ตัดสินใจ การแกปญหา มีความสามารถในการ

ตัดสินใจแกปญหา การคิดแยกแยะวิเคราะห-สังเคราะหดดี ี
เพียงใด มีความคิดสรางสรรค มีความคิดที่เปนระบบหรือไม
3. ความสามารถพิเศษ หรือมีทักษะพิเศษอะไรบาง
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 23

24.
คุณสมบัติบางประการที่เอือตอการคิด
้
1. มีความเชื่อมั่นในตนเอง
2. กระตือรือรนตื่นตัวอยูเสมอ
3. ชางสังเกตและวิเคราะห
4. เปนคนใจกวาง
5. มีความขยันและอดทน
6. ใฝรูและไวตอความรูสึกนึกคิด
54

25.
อุปสรรคขัดขวางการพัฒนาความคิด
การตอบสนองตามความเคยชิน
ขาดความเชื่อมั่นชอบพูดวาตนไรความสมารถ
มีอคติชอบคิดทุกเรื่องในทางลบ
กลัววาตนเองจะเปนแกะดํา
กลัวตอความลมเหลว
ติดยึดกรอบความคิดเดิม ๆ
55

26.
การฝกฝนเพือพัฒนาการคิด
่
1. ฝกการสังเกตสิ่งตาง ๆ ที่พบเห็น
2. ฝกการบันทึกขอมูลเรื่องราว
3. ฝกการนําเสนอตอที่ประชุม
4. ฝกการฟง สรางสมาธิในการฟง
5. ฝกปุจฉา-วิสชนา
ั
56

27.
การฝกฝนเพือพัฒนาการคิด(ตอ)
่
6. ฝกการตั้งสมมติฐานและตั้งคําถาม
7. ฝกการคนหาคําตอบ ดวยการวิเคราะห
8. ฝกการวิจัย เพือคนพบความรูใหม
่
9. ฝกการเชื่อมโยงและบูรณาการความคิด
10. ฝกการเขียนและการเรียบเรียง
57

28.
การพัฒนาตนเองภายใน 30 วัน
เลิกนิสัยตอไปนี้ใหได
1. การผัดวันประกันพรุง
2. การคิดในทางลบ หรือในทางไมดี
3. การชอบนินทาวารายคนอื่น
4. ดู T.V เกิน 60 นาที/วัน
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 28

29.
การพัฒนาตนเองภายใน 30 วัน(ตอ)
สรางนิสัยตอไปนี้
1. สํารวจตนเองทุกวัน
2. วางแผนการทํางานทุกวัน
3. ชืนชมคนอืนทุกโอกาส
่ ่
ลับสมองตนเอง
1. ใชเวลาคิดวันละ 30 นาที
2. อานหนังสือพิมพ/วารสาร สัปดาหละ 4 ชัวโมง
่
3. อานหนังสือพัฒนาตนเองเดือนละ 1 เลม
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 29

30.
จบแลวครับ
รศ. เฉลา ประเสริฐสังข 30