In deze lezing wordt u meegenomen in de werking van het menselijk brein en hoe ons leven grotendeels onbewust gestuurd wordt door onze oudere emotionele systemen. Waar we in de geneeskunde een terugval naar een ongewenste conditie uit het verleden vaak zien als iets dat we liefdevol en vergevingsgezind moeten genezen, zien wie recidive nog vaak als een herhalingsconditie dat steeds zwaarder bestraft moet worden. Dit verschil van inzicht is ooit ontstaan omdat één orgaan en een bijbehorende zienswijze het verschil bepalen tussen deze condities; het menselijk brein en het idee van vrije wil. Een ziekte zien we liever als iets dat ons allemaal zomaar kan overkomen - we hebben er geen schuld aan, ook al leidt ongezond gedrag wellicht tot een grotere kans op ziekte. Een (mis)daad daarentegen, wordt door het publiek vaak gezien als bewust gekozen gedrag. Iets waar men dus ‘schuld’ aan kan hebben. Dat men handelt uit verkeerde motivaties en over de ‘vrije wil’ beschikt om het eigen gedrag te beïnvloeden. Maar is dat wel altijd zo? Inmiddels weten we dat het goed reguleren van emoties veel bepalender is voor ons gedrag dan we denken. Niet alleen voor het wel of niet ondernemen van acties, maar ook voor de verwerking na genomen acties. Ons brein handelt namelijk autonoom en emotioneel vanuit kortstondige motivaties en drijfveren. De oudste delen van ons brein zijn al zo’n 500 miljoen jaar oud. Rond 250 miljoen jaar geleden ontstond het limbisch systeem, ook wel bekend als het emotionele brein, en verantwoordelijk voor onze driften, motivaties en overlevingsmechanismen. Pas een paar miljoen jaar geleden is de neocortex in de huidge vorm ontstaan, het enige deel in ons brein dat sterke drijfveren en impulsen kan onderdrukken. Dit deel is verantwoordelijk voor het kunnen overzien van consequenties en het veilig kunnen plannen van acties op de lange termijn. Dit deel zorgt er ook voor dat we in de regel geen sociaal-onwenselijk gedrag vertonen. Maar omdat de neocortex bij de mens pas zo’n 250 duizend jaar geleden is uitgegroeid tot wat het nu is, is dit nieuwe deel helaas niet altijd de baas - het heeft letterlijk moeite om de oudere en snellere systemen bij te houden. Daarom vallen we vaak weer terug op onze automatismen en al dan niet slechte gewoonten. Dit terugvallen komt door de slechte aansluiting tussen deze systemen van denken en handelen in ons brein. Zodra we stoppen om bewust iets te plannen of te beredeneren (systeem 2 dat veel rekenkracht, aandacht en moeite kost) vallen we automatisch terug in gedrag waar we ons slecht van bewust zijn (systeem 1 dat op routine draait en ons moeiteloos afgaat). Omdat we ons leven grotendeels draaien op deze 'autopilot' maken we vaak onbewuste (verkeerde) keuzes. Maar er zijn manieren om daar bewust mee om te gaan. Meer informatie: http://www.erikschoppen.com