3. • Gaur egun, interneta munduan zehar
erabiltzen den baliabide nagusienetakoa da.
Interneten bidez, edozein gauza egin ahal
duzu. Baina zenbait arazo agertu daitezke
baliabide hau erabiltzean. Arazo edo arrisku
nagusi hauek, bi multzotan banatzen dira:
 Birusak, famatuenak: Harrak, troiarrak eta
Spyware.
 Beste arrisku motak, adibidez: Grooming,
ziberbullyng eta maulak.

4. • Internet duen arazo larriena da, hainbat
birus mota daude sarean zehar. Guk
hiru birus mota famatuenetarikoak
azalduko dizuegu.
 Harrak
 Troiarrak
 Spyware

5. • Harrak ordenagailuaren sistema eragile
automatikoa erabiltzen du gure
ordenagailuetan sartzeko. Hauek
ordenagailuaren barruan daudenean, beraien
burua bikoizteko ahalmena dute.
• Ordenagailuan dagoen informazio pribatua
ateratzeko gaitasuna da bere arriskua. Egia
esanez, ez dute kalte egiten ordenagailuari,
baizik eta ordenagailua astiroago joatea.

6. • Programa arunt bat dirudi baina abiaraztean
birus honek sartzen da zure ordenagailuan.
Honek, autorizatuta ez dagoen beste
administratzaile bezala erabili ahal dugu gure
ordenagailua, eta gure ordenagailuari edo
dokumentoei kalte egin.
• Troiarrak, harren desberdinak dira. Hauek
ordenagailua infektatzeko gaitasuna dauka.

7. • Harren antzekoak dira, baina hauek sofware
bat dira. Hauek, ordenagailuari ez diote
kalterik egiten, baina harrak bezala, barruan
dagoen informazioa trasmititu dezake, hori
bai, ez dira bikoizten.
• Ez da birus bezala kontsideratzen, zeren eta
ez doa beste ordenagailuak kutxatzen.
• Ondorioak, ordenagailua gero eta motelago
abiatzea eta haren errendimendua murriztea.

8. • Edozein birus, ordenagailuan sartuta
dagoenean, konpontzeko aukera
erabilgarriena: Antibirusak.
• Antibirusak, birus informatikoak edo beste
registry mechanic
programa gaizko batzuk detektatzeko eta
konpontzeko balio duen programa da.
• Antibirus ezagunenak: AVG, Norton, Panda,
McAfee…
• Konpontzeko beste hainbat aukera daude:
Registry mechanic, Clean-Cleaner,
Desfragmentazioa…

9. • Interneten, birusak aparte, beste
zenbait arrisku mota daude. Gaur egun
ohikoenak hauek dira:
 Ziberbullyng
 Grooming
 Interneten bidezko Maulak

10. • Gai oso larria da hau. Gaur egun
nerabeak asko erabiltzen dute internet
txateatzeko. Honen ondorioz, gero eta
ziberbullyng gertaera gehiago daude.
Hau, informatikaren bitartez beste
pertsona bati eraso egitea da.
• Hau sahiesteko, aitei, familiako kide bati,
edo zuzendariari(eskolako kasua
bada)esan beharko zenioke.

11. • Azken urteotan asmatutako iruzurtzeko
metodoa da. Honek, ezezagun batekin
txateatzen gertatzen da, hark esandako
gauzak gezurra direnean. Hauek pertsona
nagusiak dira gehienetan, eta neska
gazteekin hitz egiten dute, beren perfilak
aldatuz. Gehienetan, sexu-intentzioarekin
egiten dute.
• Grooming-a sahiesteko, zure datu
pertsonalak ez eman eta ez txateatu
ezezagunekin.

12. • Gaur egun, hainbat sal-erosketak egin ahal
dira. Zerbait erostean, zure datuak eta kreditu
txartela eman behar duzu, eta web horrialde
batzuetan maulen bidez dirua kentzen dizute,
eta erositako produktua ez zaizu etxera
ailegatzen.
• Hau sahiesteko, zihurtasun lekuetan erosi
behar da, eta zure datuak edo kreditu txarleta
inoiz eman, beste metodo batzuekin erosi
ahal daiteke; PayPal adibidez.