Sosyal Medya Psikolojisi
ve
Toplumsal Hareketler
Yard.Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin
E-posta: ulasbasar@gmail.com

İçindekiler
• Giriş
• Medya ve Sosyal Medya Araçları
• Medyada ve Sosyal Medyada Etkileşim
• Medyada ve Sosyal Medyada İçerik Üretimi
• Medyada ve Sosyal Medyada Eşanlılık
• Medyanın ve Sosyal Medyanın Anonimliği, Nonimliği ve Südonimliği
• Medya, Sosyal Medya ve Kullanıcı Kimliği
• Medya, Sosyal Medya ve Gerçek Yaşam İlişkisi
• Medya, Sosyal Medya, Rol Modelleri ve Ünlülük
• Gezi Direnişi’nin Sosyal Medya Çalışmalarına Katkıları
• 1. Ötekileştirilmişlerin Temsiliyeti
• 2. Sınıfsal, Uzamsal vd. Ayrımcılık
• 3. Video Oyunları
• Sonuç
• Kaynakça

Giriş
• Arap Baharı/Kışı
• Japonya’da deprem ve nükleer sızıntı
• İran’daki protestolar
• Suriye’deki iç savaş
• Gezi Direnişi?
• Sosyal medya belirlenimciliği vs.
kolaylaştırıcılığı

Medya ve Sosyal Medya Araçları
• Van depremi, 1 Mayıs 2013 ve Reyhanlı yasağı
• Gezi ve canlı yayın
• Medyadan sosyal medyaya
• Medyada işten atılanların sosyal medyaya
kayışı
• Direnen medyalar (radyo, televizyon, gazete)
• Ustream’in yükselişi

Medyada ve Sosyal Medyada Etkileşim
• Medyanın kaynağı olarak sosyal medya
• Yurttaş gazeteciliğinin/gönüllü muhabirliğin
yükselişi
• Direnen medyanın sosyal medyaya yansıması
• Medyayla sosyal medyanın içiçeliği
• Kesinleş(me)miş bilgi sorunu

Medyada ve Sosyal Medyada
İçerik Üretimi
• Devlet, şirketler vs. Yurttaşlar
• Yurttaşlar vs. Kullanıcılar
• Anaakım muhabirler ve sosyal medya kullanıcıları
• İçerik üreten=Yayınlayan
• İstisnalar: Otosansür, şarjı bitenler, bağlantısı olmayanlar
• İçerik üreten=tüketen
• Editoryal süreçler
• Ham veri vs. İşlenmiş veri

Medyada ve Sosyal Medyada Eşanlılık
• Gazetelerin eskimesi, bayat haber (saniye, dakika)
• Gazete portalları.
• Gazete-dergi yakınlaşması
• İnternet gazeteciliği, üstünlükler:
– Sözcük sınırı
– Bol görsel
– Gazete okumayan kesimlere erişim (gazete okuru azınlık)
– Link gömme
– Düşük masraflı vd.

Medyada ve Sosyal Medyada Eşanlılık
• Facebook ve Twitter sayfaları
• İnternet gazeteleri
• Ötekilerin Postası örneği
• Medya vs. Sosyal medyada bilgi güvenirliği (%99?),
sahte ölümler
• Sahte hesaplar, revir tuzağı, i-pad’liler, revir tespiti
• Muhalif basının tiraj patlaması
• Medyanın güvenirliği

Medyanın ve Sosyal Medyanın Anonimliği, Nonimliği ve Südonimliği
• Medya: Anonim (İstisnası: Niş kanallar)
• Sosyal Medya: Anonim, nonim, südonim
• Gezi’yle sosyal medyadaki kentlilerin
köylüleşmesi
• Köylü ve kentli olarak sosyal medya
kullanıcıları

Medya, Sosyal Medya
ve Kullanıcı Kimliği
• Sosyal medyanın kimlik inşası gücü (medyada
yok)
• Çapulcular vs. AKP’liler
• Sosyal medya: Çok-kimliklilik
• Medya: Hiç-kimliklilik (nişte bile)

Medya, Sosyal Medya ve Gerçek Yaşam
İlişkisi
• Gezi öncesi: Sanal eylemciler
• Sanal dünya vs. Gerçek dünya
• Direnişe çağıran sosyal medya vs. Medya
• Medya: Zihniyet değişimi (reklamlar istisnası)
• Sosyal Medya: Harekete geçirme

Medya, Sosyal Medya,
Rol Modelleri ve Ünlülük
• Medya: Gezi’yi destekleyen/desteklemeyen ünlüler
• Sosyal Medya: Yeni ünlüler (geçici vs. Kalıcı)
• Küçük bir azınlık olarak vs. Daha geniş bir kesim olarak
ünlüler (sosyal medya)
• Ünlülüğün göreceleşmesi (bana göre, sana göre)
• Sosyal medyadan ünlü örnekleri
• Rol modelleri

Gezi Direnişi’nin Sosyal Medya Çalışmalarına
Katkıları
• 1. Ötekileştirilmişlerin Temsiliyeti
• 2. Sınıfsal, Uzamsal vd. Ayrımcılık (Gazi ve
Dersim örnekleri)
• 3. Video Oyunları (GTA, yarar/zarar tartışması)

Sonuç
• Medya ve Sosyal Medya Araçları
• Medyada ve Sosyal Medyada Etkileşim
• Medyada ve Sosyal Medyada İçerik Üretimi
• Medyada ve Sosyal Medyada Eşanlılık
• Medyanın ve Sosyal Medyanın Anonimliği, Nonimliği ve Südonimliği
• Medya, Sosyal Medya ve Kullanıcı Kimliği
• Medya, Sosyal Medya ve Gerçek Yaşam İlişkisi
• Medya, Sosyal Medya, Rol Modelleri ve Ünlülük
• Gezi Direnişi’nin Sosyal Medya Çalışmalarına Katkıları
• 1. Ötekileştirilmişlerin Temsiliyeti
• 2. Sınıfsal, Uzamsal vd. Ayrımcılık
• 3. Video Oyunları

Kaynakça
• Gezgin, U.B. (2013). Gezi Direnişi ve sosyal medya psikolojisi. Bianet, 11 Haziran 2013.
http://bianet.org/bianet/siyaset/147446-gezi-direnisi-ve-sosyal-medya-psikolojisi
• Gezgin, U. B. (2013). Facebook in Turkey in 2012: Facebook on printed media. Paper prepared
for 2nd International Conference on Language, Medias and Culture – ICLMC 2013, 16-17 March
2013, Macau, pp.12-16. http://www.iclmc.org/2013%20Macau%20Program.pdf
• Gezgin, U. B. (2013). Social media in Turkey: How tweets appeared on printed media in 2012.
Paper prepared for 2nd International Conference on Language, Medias and Culture – ICLMC
2013, 16-17 March 2013, Macau, pp.7-11.
http://www.iclmc.org/2013%20Macau%20Program.pdf
• Gezgin, U. B. (2012). Psychology of You 2.0: Psychology of Social Media. Germany: Lambert
Publishing. http://www.amazon.com/Psychology-You-2-0-Social-Media/dp/365913077X