1. Κεφάλαια 11 και 12
Το Κυπριακό ζήτημα και
Η Ελλάδα και η ευρωπαϊκή της πορεία
Η Κύπρος απέκτησε το 1960 την ανεξαρτησία της. Το 1974, όμως, οι
Τούρκοι εισέβαλαν στο νησί και κατέλαβαν ένα μεγάλο τμήμα του. Από
τότε η κατοχή μεγάλου μέρους της Κύπρου συνεχίζεται.Μετά τον Β'
Παγκόσμιο Πόλεμο ξεκίνησε η προσπάθεια της ένωσης της Ευρώπης. Η
Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που πρωταγωνίστησε στις εξελίξεις αυτές.

2. Το νησί της Κύπρου,
α φ ο ύ γ ν ώ ρ ι σ ε
πολλούς κατακτητές,
κυριεύθηκε τελικά
α π ό τ ο υ ς
Ο θ ω μ α ν ο ύ ς
Τούρκους (1571).
Το νησί της Κύπρου σε
χάρτη του 1562

3. Το 1878 η Τουρκία, με αντάλλαγμα την υπο-
στήριξή της στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο,
παραχώρησε την Κύπρο στη Βρετανία,
που την διοίκησε ως αποικία της. Ωστόσο, οι
Ελληνοκύπριοι δεν έπαψαν να επιθυμούν
την ελευθερία τους και να αγωνίζονται για
την ένωση του νησιού με την Ελλάδα.
Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
τόσο οι Κύπριοι όσο και οι ελληνικές
Κυβερνήσεις άρχισαν να ζητούν επιτακτικά
την ένωση, οργανώνοντας διαμαρτυρίες και
συλλαλητήρια και προσφεύγοντας ακόμη
και στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών
(Ο.Η.Ε.). Ηγέτης του κυπριακού αγώνα ή-
ταν ο αρχιεπίσκοπος του νησιού Μακάριος.

4. Για ν' απαλλαγούν από τη
βρετανική κυριαρχία, οι
Κύπριοι ξεκίνησαν ένο-
πλο απελευθερωτικό
αγώνα. Το 1955 ανέλαβε
στρατιωτική και πολιτική
δ ρ ά σ η η Ε θ ν ι κ ή
Οργάνωση Κυπρίων
Αγωνιστών (Ε.Ο.Κ.Α.),
με αρχηγό τον απόστρατο
αξιωματικό του ελληνικού
στρατού Γεώργιο Γρίβα
(Διγενή), έχοντας τη
συναίνεση του Μακαρίου.

5. Οι πηγές αφηγούνται...
3. «Θα πάρω μιαν ανηφοριά...»
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης αποτελεί έναν από τους
σημαντικότερους ήρωες της Ε.Ο.Κ.Α. Το παρακάτω
σημείωμά του με ημερομηνία 5 Δεκεμβρίου 1955
γράφηκε μία ημέρα πριν από τη δίκη του από τις
αγγλικές αρχές του νησιού, με την κατηγορία ότι
συμμετείχε σε παράνομες ενέργειες εναντίον τους.
«Παλιοί συμμαθηταί,
Αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσά σας, κάποιος
που φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος
που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό. Μην
κλάψετε στον τάφο του, Δεν κάνει να τον κλαίτε... Λίγα
λουλούδια του Μαγιού σκορπάτε του στον τάφο. Του
φτάνει αυτό ΜΟΝΑΧΑ...
Ο Ευαγόρας (Βαγορής) συνελήφθη και θανατώθηκε
από τις αγγλικές αρχές στις 14 Μαρτίου του 1957. Ήταν
μόλις 19 ετών.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά,
θα πάρω μονοπάτια,
να βρω τα σκαλοπάτια
που παν στηΛευτεριά.

6. Ο Μιχάλης Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου απαγχονίσθηκαν από
τους Βρετανούς την Πέμπτη μετά το Πάσχα στις 10 Μαΐου 1956. Οι
δολοφονίες των δύο αυτών ηρώων αποτέλεσαν παράδειγμα θυσίας για
τον αγωνιζόμενο κυπριακό λαό και οι αγώνες για την ελευθερία εντάθηκαν.

7. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου είναι ένας από τους πιο γνωστούς αγωνιστές ενώ ήταν δεύτερος στην
ιεραρχία της οργάνωσης, και σκοτώθηκε από τους Άγγλους σε μάχη που δόθηκε κοντά στην Ιερά
Μονή Μαχαιρά. Πολλοί Έλληνες και ξένοι ποιητές εμπνεύστηκαν από τον αγώνα και το θάνατο
του Γρηγόρη Αυξεντίου και έγραψαν ποιήματα προς τιμήν του, όπως ο Κύπριος ποιητής Κώστας
Μόντης και ο Γιάννης Ρίτσος με το ποίημα ΟΑποχαιρετισμός.
https://el.wikipedia.org/

8. Τα «Φυλακισμένα Μνήματα». Έτσι αποκαλείται το κοιμητήριο που βρίσκεται
στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσιας. Εκεί οι Βρετανοί έθαβαν τους
απαγχονισμένους αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α., συνολικά 13 άτομα, από τα οποία
εννέα εκτελέστηκαν με απαγχονισμό στις φυλακές, τρία έπεσαν στο πεδίο της
μάχης και ένα πέθανε σε στρατιωτικό νοσοκομείο, μετά τον τραυματισμό του
σε μάχη.

9. Οι εννέα απαγχονισθέντες, όλοι
τους νέοι ηλικία 19-24 ετών,
ε ί ν α ι μ ε τ η σ ε ι ρ ά π ο υ
εκτελέστηκαν: Μιχαλάκης
Καραολής, Ανδρέας Δημητρίου,
Ιάκωβος Πατάτσος, Στέλιος
Μαυρομάτης, ΧαρίλαοςΜιχαήλ,
Μιχαήλ Κουτσόφτας, Ανδρέας
Ζάκος, Ανδρέας Παναγίδης,
Ευαγόρας Παλληκαρίδης.
Επίσης, στα «Φυλακισμένα
Μνήματα» αναπαύονται ακόμη
τ έ σ σ ε ρ ι ς α γ ω ν ι σ τ έ ς τ η ς
Ε.Ο.Κ.Α., οι: Μάρκος Δράκος,
Γρηγόρης Αυξεντίου, Στυλιανός
Λένας και Κυριάκος Μάτσης.
https://el.wikipedia.org/

10. https://www.protothema.gr/
Και ενώ οι Ελληνοκύπριοι προσπαθούσαν να απελευθερωθούν από τους
Βρετανούς και να ενωθούν με την Ελλάδα, οι Τουρκοκύπριοι ήθελαν το νησί να
διχοτομηθεί. Αποτέλεσμα των τριβών ήταν οι διώξεις των Ελλήνων της
Κωνσταντινούπολης τον Σεπτέμβριο του 1955, γνωστότερες ως
Σεπτεμβριανά. Καθοδηγούμενος τουρκικός όχλος προκάλεσε βίαια επεισόδια
κατά των περιουσιών των Ελλήνων (Ρωμιοί) και τωνΑρμένιων,
πλην όμως
Τούρκων υπη-
κόων, λεηλατώ-
ντας και πυρ-
πολώντας ελλη-
νικά καταστή-
ματα, σπίτια,
σχολεία και βε-
βηλώνοντας
εκκλησίες ακό-
μα και νεκροτα-
φεία.

11. Η δράση της Ε.Ο.Κ.Α. αλλά και η γενικευμένη ταραχή ανάγκασαν τους
Βρετανούς να αποδεχθούν την ανεξαρτησία της Κύπρου, με την
προϋπόθεση να δημιουργήσουν δύο στρατιωτικές βάσεις στο νησί. Το 1960 η
Κύπρος κηρύχθηκε ανεξάρτητη με τις συμφωνίες της Ζυρίχης και τουΛονδίνου,
ενώ η Ελλάδα και ηΤουρκία
είχαν το δικαίωμα να δια-
τηρούν εκεί μικρές μονάδες
στρατού. Πρώτος Πρόεδρος
της ΚυπριακήςΔημοκρατίας
εκλέχθηκε ο αρχιεπίσκοπος
Μακάριος.
https://www.newsbomb.gr/

12. Τα προβλήματα έμελλε να συνεχιστούν, καθώς οι Τουρκοκύπριοι, αν και
μειοψηφία στο νησί, ζητούσαν όλο και μεγαλύτερα προνόμια. Το 1963
ξέσπασαν ταραχές ανάμεσα στις δύο κοινότητες. Κλήθηκαν τότε στην Κύπρο
στρατιώτες του Ο.Η.Ε., οι οποίοι παρέμειναν έκτοτε επί τόπου, χωρίς όμως να
κατορθώσουν να βάλουν τέλος στις συγκρούσεις.
Από το 1964 παρα-
μένει η ειρηνευτική
αποστολή στην Κύ-
προ. Σήμερα κύριο
καθήκον της είναι να
επιτηρεί την νεκρή
ζώνη. Ο αρχηγός της
αποστολής κατα-
βάλλει παράλληλα
προσπάθειες οικο-
δόμησης ειρήνης και
συνέχιση του διαλό-
γου μεταξύ των δύο
κοινοτήτων. Χρέη
αρχηγού αποστολής
σήμερα εκτελεί η
Λίζα Μπούτενχαιμ,
22η στη σειρά από
τότε.

13. Το 1967 ανακλήθηκε από την Κύπρο, με εντολή της δικτατορίας των Αθηνών, η
ελληνική μεραρχία που είχε σταλεί στη Μεγαλόνησο. Οι σχέσεις του Μακαρίου
με τους δικτάτορες μοιραία επιδεινώθηκαν. Στις 15 Ιουλίου 1974 η ελληνική
χούντα ανέτρεψε με πραξικόπημα τον Μακάριο, τον οποίο και θεωρούσε το
κύριο εμπόδιο για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
https://solidaritywebradio.gr/
Ο Α ρ χ ι ε π ί σ κ ο π ο ς
Μακάριος διέφυγε προς
την Πάφο και πρόεδρος
τοποθετήθηκε ο Νίκος
Σαμψών που στη συνέχεια
ανακήρυξε την "Ελληνική
Δημοκρατία της Κύπρου".

14. Ο Μακάριος μέσω Μάλτας καιΛονδίνου έφτασε στη Νέα Υόρκη, όπου στις 19
Ιουλίου έλαβε μέρος στη σύσκεψη του ΣυμβουλίουΑσφαλείας του ΟΗΕ. Εκεί,
κατήγγειλε τη χούντα τωνΑθηνών για εισβολή.

15. Αμέσως μετά, στις 20 Ιουλίου 1974,
τουρκικά στρατεύματα, με το πρόσχημα της
προστασίας της τουρκικής μειονότητας,
εισέβαλαν στο νησί και κατέλαβαν το βόρειο
τμήμα του (σχέδιο Αττίλας). Η Εθνική
Φρουρά της Κύπρου αντιστάθηκε στη
στρατιωτική μηχανή της Τουρκίας, δίνοντας
σκληρές μάχες και προσμετρώντας στο
τέλος πληθώρα νεκρών (3.000), τραυματιών
και αγνοουμένων.
Τούρκοι αλεξιπτωτιστές εισβάλλουν στην
Κύπρο, φωτ. Associated Press

16. Οι Τούρκοι κατέλαβαν το 37% της Κύπρου εκδιώκοντας τους Ελληνοκύπριους,
που κατέφυγαν στο ελεύθερο τμήμα του νησιού για να σωθούν.
Καταυλισμός
προσφύγων
μετά την τουρ-
κική εισβολή,
φωτ. Αρχείο
Γραφείου Τύ-
που και Πλη-
ροφοριών
της Κυπρια-
κής Δημοκρα-
τίας

17. Ταυτόχρονα, μετέφεραν εποίκους από την Τουρκία προς μόνιμη εγκατάσταση,
αλλοιώνοντας έτσι την πληθυσμιακή σύνθεση του νησιού. Στα εδάφη που
κυρίευσαν, σχημάτισαν ένα τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος, το οποίο όμως
δεν αναγνωρίστηκε από τη διεθνή Κοινότητα. Η κατοχή αυτού του τμήματος της
Κύπρου από τον τουρκικό στρατό συνεχίζεται μέχρι σήμερα, παρά την
καταδίκη της από τον Ο.Η.Ε. και άλλους διεθνείς οργανισμούς.
Οι γυναίκες της Κύπρου σε
ειρηνική διαμαρτυρία για τους
αγνοουμένους της τουρκικής
εισβολής (1.508 Ελληνοκύπριοι)

18. Η Κύπρος μετά την τουρκική εισβολή
http://kupros1974.weebly.com/

19. Ματιά στο παρελθόν
Λευκωσία: η τελευταία διαιρεμένη πρωτεύουσα της Ευρώπης
Η πρωτεύουσα της Κύπρου, Λευκωσία, αποτελεί την μόνη πόλη της Ευρώπης
που εξακολουθεί να είναι διαιρεμένη. Η αποκαλούμενη «Πράσινη Γραμμή»
χωρίζει ήδη από το 1964 το ελληνοκυπριακό από το τουρκοκυπριακό κομμάτι
της πόλης και επιβλέ-
πεται από στρατιώτες
του Ο.Η.Ε. Η διατήρησή
της αποτελεί μία ακόμη
από τις αρνητικές
συνέπειες της τουρκικής
κατοχής του νησιού αλλά
και παραβίαση κάθε
έννοιας δικαίου.

20. Ηχρονική περίοδος από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, τον
Ιούλιο του 1974, μέχρι σήμερα ονομάζεται Μεταπολίτευση. Πρωταρχικός
στόχος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στάθηκε η προώθηση της
ευρωπαϊκής πορείας της
χώρας. Το 1957 έξι ευρω-
παϊκά κράτη σχημάτισαν
την Ευρωπαϊκή Οικονο-
μική Κοινότητα (Ε.Ο.Κ.).
Στη συνέχεια πολλές ακό-
μη ευρωπαϊκές χώρες
εντάχθηκαν σ' αυτήν. Η
Ελλάδα εντάχθηκε στην
Ε.Ο.Κ. το 1981. Από τότε
συμμετέχει ενεργά στις
περισσότερες ευρωπαϊκές
πρωτοβουλίες

21. Το 1992 ήταν ένας ακόμη σταθμός στην πορεία προς την ένωση της Ευρώπης.
Με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ αποφασίστηκε η χρήση κοινού νομίσματος και
η δημιουργία ενιαίας αγοράς. Η υπογραφή της συνθήκης οδήγησε επίσης στη
μετεξέλιξη της Ε.Ο.Κ. σε Ε.Ε. (Ευρωπαϊκή Ένωση) έναν χρόνο αργότερα, το
1993.

22. Το ευρώ μπήκε στη ζωή πολλών Ευρωπαίων πολιτών, διευκολύνοντας τις
μεταξύ τους οικονομικές συναλλαγές. Η Ελλάδα υιοθέτησε το κοινό νόμισμα το
2001.
Η ισοτιμία ευρώ δραχμής (1 ευρώ = 340,750 δραχμές) είναι αμετάκλητη και εξ ορισμού σταθερή.

23. Η Δημοκρατία της Κύπρου εντάχθηκε επίσημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση την
1η Μαίου 2004.

24. Σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση συμμετέχουν 27 κράτη-μέλη. Ζητήματα
όπως η ενίσχυση των δημοκρατικών ελευθεριών, η καταπολέμηση της
ανεργίας και των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων, η βελτίωση της
εκπαίδευσης αλλά και ο
σεβασμός στο
περιβάλλον αποτελούν
τις μεγαλύτερες
προκλήσεις για τους
Ευρωπαίους στην
αυγή του 21ου αιώνα.
https://el.wikipedia.org/

25. Στιγμιότυπα από την πολιτική
ζωή της Ελλάδας την περίοδο
της Μεταπολίτευσης

26. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής
φτάνει στηνΑθήνα τα χαράματα
της 24ης Ιουλίου 1974,Αθήνα,
φωτογραφικό αρχείο Ιδρύματος
«Κ.Γ. Καραμανλής».
Η Χούντα μόλις είχε καταρρεύσει.

27. Ο Ανδρέας Γ. Παπανδρέου ήταν Έλληνας πολιτικός, πρόεδρος και ιδρυτής
του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑ.ΣΟ.Κ). Διετέλεσε
πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας τρεις φορές, μετά τη νίκη του στις
εκλογές του Οκτωβρίου 1981, του Ιουνίου 1985 και του Οκτωβρίου 1993. Πριν
αναμειχθεί στην πολιτική, ήταν καθηγητής Οικονομικών στις ΗΠΑ και
συγγραφέας.
https://el.wikipedia.org/

28. Η οικουμενική κυβέρνηση Ξενοφώντος Ζολώτα (1989–1990)
σχηματίστηκε μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1989, όταν για δεύτερη φορά
μέσα σε ένα χρόνο, κανένα κόμμα δεν κατάφερε να αποκτήσει αυτοδυναμία.
Έτσι τα τρία κόμματα αποφάσισαν τον σχηματισμό κυβέρνησης
από πρόσωπο
κοινής απο-
δοχής, τον
οικονομολόγο
και ακαδημαϊκό,
Ξενοφώντα
Ζολώτα.

29. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν Έλληνας πολιτικός, Πρωθυπουργός
(1990 - 1993) και πρόεδρος της ΝέαςΔημοκρατίας

30. Ο Κωνσταντίνος
Καραμανλής παραδίδει
την Προεδρεία στον
Κωστή Στεφανόπουλο
Ο Κωστής Στεφανόπου-
λος, Πατρινός δικηγόρος
και πολιτικός, διετέλεσε
Πρόεδρος της Ελληνικής
Δημοκρατίας, από το 1995
έως το 2005. Εξελέγη στις 8
Μ α ρτ ί ο υ 1 9 9 5 μ ε τ η
στήριξη του ΠΑΣΟΚ και της
Πολιτικής Άνοιξης, και κατά
τη διάρκεια της προεδρικής
θητείας του ήταν πολύ
δημοφιλής.https://el.wikipedia.org/

31. Ο Κώστας Σημίτης είναι Έλληνας καθηγητής πανεπιστημίου και πολιτικός.
Διετέλεσε πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Πρωθυπουργός της Ελληνικής
Δημοκρατίας (1996-2004), ο μακροβιότερος πρωθυπουργός συνεχούς
πρωθυπουργικής θητείας. https://el.wikipedia.org/
Στη φωτογραφία
ο Πρόεδρος της
Αμερικής Μπιλ
Κλίντον
αριστερά και ο
Πρωθυπουργός
της Ελλάδας
Κώστας Σημίτης,
κατά την
επίσκεψη του
πρώτου στην
Αθήνα το 1999.

32. Ο Γιώργος Σεφέρης παραλαμβάνει το ΝόμπελΛογοτεχνίας το 1963
Ο Γιώργος Σεφέρης, γεννημένος στη Σμύρνη, ήταν Έλληνας διπλωμάτης και
ποιητής και ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας. Είναι
ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές και εκ των δύο μοναδικών
Ελλήνων βραβευμένων με Νόμπελ, μαζί με τον Οδυσσέα Ελύτη.
Το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται από το 1901 ετησίως σε έναν
εν ζωή συγγραφέα, από οποιαδήποτε χώρα, ο οποίος παρήγαγε το πιο εντυπω
σιακό έργο στον τομέα
της λογοτεχνίας, σε
μια ιδεώδη κατεύθυν-
ση. Εδώ ο όρος έργο
αναφέρεται στη συνο-
λική εργογραφία του
συγγραφέα και όχι σε
κάποιο συγκεκριμένο
λογοτέχνημα.
https://el.wikipedia.org/

33. Ο Οδυσσέας Ελύτης (πραγματικό
όνομα: Οδυσσέας Αλεπουδέλης)
ήταν ένας από τους σημαντικότερους
Έλληνες ποιητές. Βραβεύτηκε το
1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης
και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ
Λογοτεχνίας, ο δεύτερος και
τελευταίος μέχρι σήμερα Έλληνας
που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ
Λογοτεχνίας.

34. Ο Γιάννης Ρίτσος ήταν ένας από
τους σπουδαιότερους Έλληνες
ποιητές με διεθνή φήμη και
ακτινοβολία. Δημοσίευσε πάνω από
εκατό ποιητικές συλλογές και
σ υ ν θ έ σ ε ι ς , ε ί κ ο σ ι δ ύ ο
μυθιστορήματα, 1 θεατρικό έργο και
μελέτες. https://el.wikipedia.org/

35. Ερώτημα
lΠοιοι ήταν οι λόγοι που διευκόλυναν την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το
1974;

36. Απάντηση
lΠοιοι ήταν οι λόγοι που διευκόλυναν την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το
1974;
Το 1974 η Χούντα της Αθήνας ανέτρεψε με πραξικόπημα τον Αρχιεπίσκοπο
Μακάριο στην Κύρπο. Οι Τούρκοι τότε βρήκαν την ευκαιρία και με τη δικαιολογία
ότι ήθελαν να προστατέψουν τους Τουρκοκύπριους κατέλαβαν το βόρειο τμήμα
της Κύρπου (σχέδιοΑττίλας).Από τότε δεν έχει αλλάξει τίποτα.

37. Ερώτημα
lΠοιοι είναι οι κυριότεροι σταθμοί στην πορεία προς την ευρωπαϊκή
ενοποίηση;

38. Απάντηση
lΠοιοι είναι οι κυριότεροι σταθμοί στην πορεία προς την ευρωπαϊκή
ενοποίηση;
Το 1957 έξι κράτη της Ευρώπης σχημάτισαν την Ευρωπαϊκή Οικονομική
Κοινότητα (ΕΟΚ). Η Ελλάδα εντάχτηκε το 1981. Το 1993 η ΕΟΚ εξελίχτηκε σε
Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη, που σήμερα είναι 27, έχουν κοινό
νόμισμα και ενιαία αγορά.

39. ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
1 ΠΟΝΤΟΣ

40. Απελευθέρωση
Ελλάδας από
Γερμανούς Σεπτεμβριανά Δικτατορία
Πολυτεχνείο
Κατάρευση Χούντας
Εισβολή Τουρκίας
στην Κύπρο

41. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ