1. Κεφάλαιο 4
Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο
Το 1914 ξέσπασε στην Ευρώπη ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος. Η Ελλάδα,
αφού οδηγήθηκε σε διχασμό λόγω της σύγκρουσης του πρωθυπουργού
Βενιζέλου με τον βασιλιά Κωνσταντίνο, μπήκε τελικά στον πόλεμο στα
μέσα το 1917.Το τέλος του βρήκε τη χώρα στην πλευρά των νικητών.
2. Η Ελλάδα με τους Βαλκανικούς
Πολέμους το 1913 διπλασίασε
σχεδόν τα εδάφη της αλλά και τον
πληθυσμό της. Όμως απέκτησε νέα
προβλήματα:
lΤα καινούρια μεγαλύτερα σύνορα
της χώρας ήταν δύσκολο να
φυλαχθούν αποτελεσματικά
lΤο οδικό δίκτυο ήταν περιορισμένο
και δυσκόλευε τη μετακίνηση των
στρατιωτών στη Μακεδονία
lΟι αποθήκες πολεμικού υλικού δεν
επαρκούσαν
lΤα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου
δεν είχαν ακόμη κατοχυρωθεί στην
Ελλάδα .
https://www.protothema.gr/
3. Κύριος αντίπαλος της χώρας μας λογιζόταν η ηττημένη Βουλγαρία, γι' αυτό
στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα ο στρατός άρχισε να κατασκευάζει οχυρά.
Ο πόλεμος των
χαρακωμάτων
υ π ή ρ ξ ε τ ο
χαρακτηριστικό
γνώρισμα των
συγκρούσεων
κ α τ ά τ ο ν Α '
Π α γ κ ό σ μ ι ο
Πόλεμο
4. Στις αρχές του 20ού αιώνα αυξήθηκε ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις Μεγάλες
Δυνάμεις. Τα οικονομικά συμφέροντα της Γερμανίας την έφεραν αντιμέτωπη
με άλλες χώρες, όπως η
Αγγλία και η Γαλλία. Ο
έλεγχος του διεθνούς
εμπορίου και η κυριαρ-
χία στα Βαλκάνια ήταν
δύο από τις αιτίες που οδή-
γησαν στον Α' Παγκόσμιο
Πόλεμο, που ξεκίνησε
το καλοκαίρι του 1914 και
ολοκληρώθηκε τέσσερα
χρόνια μετά.
5. Δημιουργήθηκαν δύο συμμαχίες:
lΟι Κεντρικές Δυνάμεις στις οποίες συμμετείχαν η Γερμανία, η
Αυστροουγγαρία και αρχικά η Ιταλία. Από τα βαλκανικά κράτη εντάχτηκαν η
Τουρκία και η Βουλγαρία.
lΟι Συμμαχικές
Δυνάμεις τηςΑντάντ
(Εγκάρδια Συνεννόηση)
όπου συμμετείχαν η
Αγγλία, η Γαλλία,
η Ρωσία, κατόπιν η
Ιταλία και από το 1917 οι
ΗΠΑ. Από τα βαλκανικά
κράτη εντάχτηκαν η
Σερβία, το Μαυροβούνιο
και η Ρουμανία.
Η Ευρώπη τις παραμονές
του Α' Παγκοσμίου Πολέμου
https://el.wikipedia.org/
Πιστεύετε ότι εντάχτηκε
και η Ελλάδα στον
πόλεμο;
6. Στην Ελλάδα το κουβέντιαζαν το θέμα και διαμορφώθηκαν δύο απόψεις:
lΗ άποψη του πρωθυπουργού της χώρας Ελευθερίου Βενιζέλου, που
πίστευε στην τελική νίκη των Συμμάχων και υποστήριζε τη συμμετοχή της
Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.
lΗ άποψη του βασιλιά της χώρας Κωνσταντίνου που θεωρούσε ότι η Ελλάδα
έπρεπε να κρατήσει ουδετερότητα, η οποία όμως ευνοούσε περισσότερο τις
ΚεντρικέςΔυνάμεις.
Τίνος η άποψη
επικράτησε;
7. Το 2015 ο Βενιζέλος έκρινε ότι η Ελλάδα πλέον θα έπρεπε να πάρει μέρος στον
πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Ο Κωνσταντίνος αρνήθηκε και η κυβέρνηση
των Φιλελευθέρων παραιτήθηκε. Η χώρα διχάστηκε. Ήταν η εποχή που
ονομάστηκε «ΕθνικόςΔιχασμός».
8. Το φθινόπωρο του 1915
συμμαχικές δυνάμεις αποβιβά-
στηκαν στη Θεσσαλονίκη.
Επίσης, το Μάιο του 1916 οι
Γερμανοί και οι σύμμαχοι τους
Βούλγαροι εισέβαλαν στην
Ανατολική Μακεδονία.
Τι έκανε ο βασιλιάς Κων-
σταντίνος;
Α. Είπε «φτάνει πια» και μπήκε
στον πόλεμο.
Β. Είπε «εγώ δεν ανακατεύ-
ομαι» και έμεινε ουδέτερος.
https://el.wikipedia.org/
Βούλγαροι στρατιώτες του
κατοχικού στρατού.
9. Οι ελληνικές δυνάμεις δεν αντέ-
δρασαν, καθώς εφάρμοζαν τις
εντολές του Κωνσταντίνου περί
«ουδετερότητας». Τότε πολιτικοί
του κόμματος των Φιλελευθέρων
καθώς και αρκετοί απογοητευμένοι
αξιωματικοί και στρατιώτες επανα-
στάτησαν και στη Θεσσαλονίκη
ανέλαβε την εξουσία η βενιζελική
«Επιτροπή Εθνικής Άμυνας». Οι
αγγλικές και οι γαλλικές πιέσεις
προς την κυβέρνηση των Αθηνών
να εγκαταλείψει την ουδετερότητα
εντάθηκαν.
Βρετανική γελοιογραφία, που ειρωνεύεται
τον βασιλιά Κωνσταντίνο για την αδράνειά
του κατά τη βουλγαρική εισβολή στη
Μακεδονία. Ο Βούλγαρος βασιλιάς
Φερδινάνδος μπαίνει από το παράθυρο
ρωτώντας Ενοχλώ; και ο Κωνσταντίνος του
απαντά Όχι. Νιώσε σαν στο σπίτι σου.
https://el.wikipedia.org/
10. Τον Νοέμβριο του 1916 η Αντάντ κατέλαβε τον Πειραιά και αξίωσε την
απομάκρυνση του Κωνσταντίνου, ο οποίος εκθρονίστηκε και εγκατέλειε τη
χώρα. Ο Βενιζέλος ήρθε στην Αθήνα, σχημάτισε νέα κυβέρνηση και κήρυξε τον
πόλεμο στις Κεντρικές
Δυνάμεις. Έτσι η Ελλάδα
μπήκε επίσημα στον
Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
το 2017.
https://www.onalert.gr/
11. Ακολούθησαν σκληρές μάχες εναντίον των Γερμανών και των Βουλγάρων,
στις οποίες συμμετείχαν και Έλληνες στρατιώτες.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης επιθεωρούν ελληνικέ
στρατιωτικές μονάδες το καλοκαίρι του 1918,Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
13. Στα τέλη του Α’ Παγκόσμιου πολέμου εκπρόσωποι των νικητών
συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι (συνέδριο της Ειρήνης ή συνέδριο του Παρισιού,
για να συζητή-
σουν τους
όρους των
συνθηκών
ειρήνης.
14. Η Γερμανία υποχρεώθηκε να πληρώσει αποζημιώσεις, ενώ έχασε και πολλά
εδάφη. Ωστόσο ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος παρόλο που κράτησε μόνο
τέσσερα χρόνια ήταν πάρα πολύ φονικός.
Σκοτώθηκαν περίπου 8,6 εκατομμύρια στρατιώτες και από τις δύο πλευρές
ενώ έχασαν τη ζωή τους περίπου 56,5 εκατομμύρια πολίτες.
Σύνολο ανθρώπων που σκοτώθηκαν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο: περίπου 66
εκατομμύρια. Η Ελλάδα είχε μικρότερες στρατιωτικές απώλειες, αφού μπήκε
αργά στον πόλεμο. Σκοτώθηκαν 6.000 Έλληνες στρατιώτες και
τραυματίστηκαν 27.000. Πάντως εκτός από τους θανάτους, οι οικονομίες των
χωρών καταστράφηκαν και οι πολίτες πληγώθηκαν ανεπανόρθωτα .
15. Μ ε τά τ η λ ή ξ η το υ
πολέμου σύμφωνα με
τ η Σ υ ν θ ή κ η τ ω ν
Σεβρών (10 Αυγούστου
1920) η Ελλάδα είχε
σημαντικά οφέλη:
lΚατοχύρωσε τα νησιά
τουΑιγαίου
lΚέρδισε τη Δυτική και
την Ανατολική Θράκη
( ε κ τ ό ς α π ό τ η ν
Κωνσταντινούπολη) και
lΗΑντάντ ανέθετε στην
Ελλάδα τη διοίκηση της
περιοχής της Σμύρνης
για πέντε χρόνια.
18. Ματιά στο παρελθόν
Η Οκτωβριανή Επανάσταση
Στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου
Πολέμου εκδηλώθηκε και η
Ρωσική ή αλλιώς Οκτωβριανή
Επανάσταση, που επέβαλε
στη χώρα κομμουνιστικό
καθεστώς, υπό την ηγεσία του
Βλαντιμίρ Λένιν. Τη νύχτα της
25ης Οκτωβρίου 1917 Ρώσοι
επαναστάτες, οι Μπολσεβίκοι,
κα τ έ λα β α ν τα χ ε ι μ ε ρ ι ν ά
α ν ά κ τ ο ρ α σ τ η ν Α γ ί α
Πετρούπολη. Ήταν το τέλος της
αυτοκρατορικής εποχής και η
αφετηρία της δημιουργίας της
Σοβιετικής Ένωσης των
ΣοσιαλιστικώνΔημοκρατιών.
https://pacomonia.com/
19. Ερώτημα
lΠοια οφέλη αποκόμισε η Ελλάδα από τη συμμετοχή της στον Α' Παγκόσμιο
Πόλεμο; Ποιες από τις περιοχές που απελευθερώθηκαν τότε ανήκουν σήμερα
στην Ελλάδα;
20. Απάντηση
lΠοια οφέλη αποκόμισε η Ελλάδα από τη συμμετοχή της στον Α' Παγκόσμιο
Πόλεμο; Ποιες από τις περιοχές που απελευθερώθηκαν τότε ανήκουν σήμερα
στην Ελλάδα;
Η Ελλάδα είχε σημαντικά οφέλη: Κατοχύρωσε τα νησιά του Αιγαίου, κέρδισε τη
Δυτική και την Ανατολική Θράκη (εκτός από την Κωνσταντινούπολη) και
ανέλαβε τη διοίκηση της Σμύρνης για πέντε χρόνια.
Σήμερα δεν ανήκει στην Ελλάδα ηΑνατολική Θράκη και η Σμύρνη.
21. Ερώτημα
lΜε βάση τα κείμενα των πηγών και το εικονογραφικό υλικό, εναντίον ποιων
και σε ποια γεωγραφική περιοχή κυρίως πολέμησε ο ελληνικός στρατός κατά
τονΑ' Παγκόσμιο Πόλεμο;
22. Απάντηση
lΜε βάση τα κείμενα των πηγών και το εικονογραφικό υλικό, εναντίον ποιων
και σε ποια γεωγραφική περιοχή κυρίως πολέμησε ο ελληνικός στρατός κατά
τονΑ' Παγκόσμιο Πόλεμο;
Ο ελληνικός στρατός πολέμησε εναντίον των Γερμανών και Βουλγάρων στην
περιοχή της Μακεδονίας την οποία ήθελαν διακαώς οι Βούλγαροι.
29. Η έννοια της εθνικής ομοψυχίας αναφέρεται στην ενότητα, την αλληλεγγύη και
την συμπαράσταση μεταξύ των μελών μιας κοινότητας ή ενός έθνους. Η έλλειψή
της έχει τις εξής αρνητικές συνέπειες:
Αστάθεια και Αναταραχή: Οι εσωτερικές διχόνοιες υπονομεύσουν την
οικονομία, την πολιτική σταθερότητα και την κοινωνική ευημερία.
Πολιτική Συνοχή: Είναι πλέον δύσκολο να επιτευχθούν στόχοι, νομοθεσία,
διακυβέρνηση.
Ανάπτυξη και Οικονομική Ευημερία: Επηρεάζονται αρνητικά η οικονομική
ανάπτυξη και οι επενδύσεις.
Κοινωνικό Κλίμα: Ο λαός χωρίζεται στη μέση και δημιουργούνται αναταραχές
και ανισότητες.
Απώλεια Κοινής Ταυτότητας: Εάν δεν υπάρχει ενότητα και αλληλεγγύη
ανάμεσα στον λαό, υπάρχει κίνδυνος να χαθούν οι κοινές τους αξίες, ο
πολιτισμός τους και εντέλει η κοινή τους ταυτότητα.