Οι Ανακαλύψεις - Χριστόφορος Κολόμβος. Ιστορία Β΄ Γυμνασίου, σελ. 110-112

1. ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΞΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ

2. Οι μεσαιωνικές κοσμοθεωρίες
Οι Ευρωπαίοι του Μεσαίωνα αντιλαμβάνονταν τον
υπόλοιπο κόσμο με ένα τρόπο πολύ διαφορετικό από το
σημερινό. Χωρίς τις εφημερίδες, το τηλέφωνο ή τηλεόραση,
τα νέα σπάνια έφταναν – αν έφταναν ποτέ – στους κοινούς
θνητούς. Δεν υπήρχαν αεροπλάνα για να πετάξουν από τη
μια ήπειρο στην άλλη. Στην πραγματικότητα, πολύ λίγοι
είχαν ταξιδέψει μακρύτερα από την κοντινότερη στην
ιδιαίτερη πατρίδα τους πόλη. Ωστόσο, την εικόνα που είχε
η μεσαιωνική Ευρώπη για τον κόσμο θα άλλαζαν για πάντα
δύο εξερευνητές: ο Χριστόφορος Κολόμβος, που έπλευσε
δυτικά και ανακάλυψε έναν καινούριο κόσμο στην
αμερικανική ήπειρο, και ο Βάσκο ντα Γκάμα, που έπλευσε
ανατολικά και ανακάλυψε ένα θαλάσσιο δρόμο για την Ασία.

3. Η ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΔΥΤΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Η Εκκλησία της Δύσης ήταν
το κύριο στοιχείο ενότητας
στη μεσαιωνική Δυτική
Ευρώπη. Όλοι, από τους
βασιλιάδες έως τους
χωρικούς, ήταν
ρωμαιοκαθολικοί. Όλοι
επίσης, παρά τις διαμάχες
τους, μισούσαν όσους δεν ήταν
χριστιανοί. Η Ρωμαιοκαθολική
Εκκλησία πίστευε πως ήταν
δικαίωμα και καθήκον της να
κατακτήσει και να
προσηλυτίσει τους άπιστους.

4. ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΞΕΝΑ ΠΛΑΣΜΑΤΑ
Πολλοί Ευρωπαίοι είχαν πλήρη άγνοια για τους
ανθρώπους που ζούσαν σε μακρινούς τόπους, και γι’
αυτό κυκλοφορούσαν πολλές ιστορίες για παράξενα
και φανταστικά πλάσματα που ζούσαν εκεί. Πίστευαν
πως υπήρχαν άνθρωποι με πρόσωπο σκύλου,
άνθρωποι ακέφαλοι με το πρόσωπο στο στήθος τους
και γίγαντες μ’ ένα μόνο μάτι στο κέντρο του
μετώπου τους, δράκοι, γρύπες, μονόκεροι κ.λπ.

5. Τα θαλάσσια τέρατα
Ο φόβος του αγνώστου και ο κίνδυνος
των ναυαγίων δημιούργησαν στη
φαντασία των ανθρώπων θαλάσσια
τέρατα, τα οποία υποτίθεται πως
κατοικούσαν στα βάθη του ωκεανού.
Τεράστιες φάλαινες, το τρομερό
θαλάσσιο φίδι και το γιγαντιαίο
καλαμάρι έκαναν παρέα με πλάσματα,
πιο ήρεμα, αλλά εξίσου τρομακτικά,
τις σειρήνες.

6. Ο ΜΑΡΚΟ ΠΟΛΟ
Κάποιοι Ευρωπαίοι είχαν
κάνει μακρινά ταξίδια. Το
1271 ο Μάρκο Πόλο
ξεκίνησε για την Κίνα και
του πήρε πάνω από τρία
χρόνια για να φτάσει.
Επέστρεψε 14 χρόνια
αργότερα. Οι αφηγήσεις
του αιχμαλώτισαν τη
φαντασία μεταγενέστερων
εξερευνητών, αν και πολλοί
θεώρησαν μερικά από τα
λόγια του αναληθή.

7.  Μία σελίδα από τα Τα Ταξίδια
του Μάρκο Πόλο, από ένα
χειρόγραφο που χρονολογείται
μεταξύ 1298 και 1299.
Ο ΜΑΡΚΟ ΠΟΛΟ
 Μικρογραφία από τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο. Τη φαντασία των Ευρώπαίων είχε εξάψει
και το έργο του Μάρκο Πόλο (1254-1324) Βιβλίο των θαυμάτων, στο οποίο ο τολμηρός
εξερευνητής αφηγείται με μυθιστορηματικό τρόπο τις εντυπώσεις του από το εικοσαετές
ταξίδι του (1271-1291) σε χώρες της Ανατολής.

8. ΤΟ ΜΕΤΑΞΙ
Το εμπόριο μεταξιού μεταξύ
Ασίας και Ευρώπης ήταν πολύ
σημαντικό, αλλά το μετάξι
ήταν πολύ ακριβό. Το έφερναν
στην Ευρώπη δια ξηράς
μουσουλμάνοι έμποροι, που
έλεγχαν το διηπειρωτικό
εμπόριο. Η ζήτηση μεταξιού
από τους πλούσιους συνεχώς
μεγάλωνε, αποφέροντας
τεράστια κέρδη στους
εμπόρους.

9. ΕΜΠΟΡΙΑ ΜΠΑΧΑΡΙΚΩΝ
Το σημαντικότερο προϊόν του
εμπορίου μεταξύ Ευρώπης και
Ασίας, εκτός από το Μετάξι, ήταν
τα μπαχαρικά, όπως το
μοσχοκάρυδο, το πιπέρι
(χρησιμοποιούνταν ως νομισματική
μονάδα ισοδύναμη του χρυσού), η
πιπερόριζα, το σαφράν, το
καρδάμωμο, η κανέλα. Στο
Μεσαίωνα, οι άνθρωποι έπρεπε να
τρώνε το κρέας είτε πολύ σιτεμένο
είτε παστό, και τα μπαχαρικά
κάλυπταν την άσχημη γεύση και την
έντονη αλμύρα του κρέατος. Με
αυτά επίσης παρασκευάζονταν κάθε
είδους φάρμακα, αλοιφές και
αρώματα.

10. Ο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ
Ο Κολόμβος γεννήθηκε στη Γένοβα της Ιταλίας το
1451 και ονομαζόταν Κριστόφορο Κολόμπο. Ο
πατέρας του ήταν υφαντουργός. Ο Κολόμβος έλαβε
περιορισμένη μόρφωση και έμαθε να διαβάζει και να
γράφει όταν ενηλικιώθηκε. Όπως πολλά αγόρια από
τη Γένοβα, έγινε ναυτικός. Το 1476, σε ηλικία 25
ετών, ναυάγησε στην ακτή της Πορτογαλίας.

11. ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΤΗ ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ
Μετά το ναυάγιο, ο Κολόμβος
παρέμεινε στην Πορτογαλία και
εγκαταστάθηκε στη Λισσαβόνα.
Παντρεύτηκε, έμαθε να
κατασκευάζει χάρτες και
συνέχισε τη σταδιοδρομία του
ως ναυτικός. Ταξίδεψε στην
ακτή της δυτικής Αφρικής,
στην Αγγλία και στην
Ιρλανδία. Αργότερα
ισχυρίστηκε ότι ταξίδεψε και
στην Ισλανδία.

12. Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Β΄
ΤΗΣ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑΣ
Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του
στον Ατλαντικό, ο Κολόμβος
συμπέρανε ότι μάλλον ήταν εφικτό
να φτάσει κάποιος από την Ευρώπη
στην Ασία πλέοντας δυτικά. Το
1484 έκανε αίτηση για βοήθεια στο
βασιλιά της Πορτογαλίας Ιωάννη
Β΄, η οποία απορρίφθηκε. Οι
Πορτογάλοι αναζητούσαν δρόμο
προς την Ασία περιπλέοντας την
Αφρική.

13. Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΩΝ ΙΝΔΙΩΝ
Ο Κολόμβος αποκάλεσε το σχέδιό
του «η επιχείρηση των Ινδιών».
Με τη λέξη «Ινδίες» οι Ευρωπαίοι
του Μεσαίωνα δεν εννοούσαν μόνο
την Ινδία, αλλά και την Ιαπωνία,
την Κίνα, την Ινδονησία και τη
Νοτιοανατολική Ασία. Τις
θεωρούσαν όλες πολύ πλούσιες
χώρες. Με βάση τους
υπολογισμούς του Μάρκο Πόλο, ο
Κολόμβος υπολόγισε ότι η Ινδία
απείχε περίπου 6.275 χλμ. από
την Ευρώπη. Στην πραγματικότητα,
αυτή είναι περίπου η απόσταση
μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής.

15. Στην εικόνα παρουσιάζεται ο Κολόμβος έτοιμος να
αποπλεύσει για το ιστορικό του ταξίδι από το Πάλος της
Ισπανίας το 1492. Σκοπός του δεν ήταν να ανακαλύψει
νέα εδάφη, αλλά έναν άλλο δρόμο για τόπους ήδη
γνωστούς. Οι μουσουλμανικές χώρες στα ανατολικά
καθιστούσαν ουσιαστικά αδύνατη την πρόσβαση των
Ευρωπαίων στην Κίνα και την Ινδία από την ξηρά. Ο
Κολόμβος αναζητούσε ένα δρόμο που θα παρέκαμπτε
αυτό το εμπόδιο.

16. Η Αυλή του Φερδινάνδου και της Ισαβέλλας
Η άρνηση του Ιωάννη Β΄ της Πορτογαλίας να
χρηματοδοτήσει το σχέδιό του πρέπει να υπήρξε
μεγάλο πλήγμα για τον Κολόμβο. Ένα χρόνο μετά
την απόρριψη του σχεδίου του, ο Κολόμβος
αποφάσισε να πάει με την οικογένειά του στην
Ισπανία και να αναζητήσει εκεί βοήθεια για να
διασχίσει τον Ατλαντικό μέχρι τις Ινδίες. Πίστευε
πως, αν μπορούσε να εκμεταλλευτεί τον έντονο
ανταγωνισμό μεταξύ Ισπανίας και Πορτογαλίας,
ιδιαίτερα στο θέμα της εύρεσης μιας θαλάσσιας
οδού προς την Ασία, θα έπειθε τους Ισπανούς να
τον υποστηρίξουν και να αποκτήσουν, έτσι,
πλεονέκτημα έναντι των Πορτογάλων.

17. Η Αυλή του Φερδινάνδου και της Ισαβέλλας
Όμως, πολλοί
θεωρούσαν ανέφικτο το
στόχο του Κολόμβου να
βρει δρόμο προς την
Ασία πλέοντας δυτικά.
Ο Φερδινάνδος και η
Ισαβέλλα έπρεπε να
πειστούν να ενισχύσουν
ένα πολύ ριψοκίνδυνο
τόλμημα.

18. Η ΑΝΑΚΤΗΣΗ
Τον 8ο αιώνα το μεγαλύτερο
τμήμα της Ισπανίας είχε
κατακτηθεί από τους
Μαυριτανούς, μουσουλμάνους
από τη Β. Αφρική. Οι Ισπανοί
οραματίζονταν να τους
εκδιώξουν, και με τον
Φερδινάνδο και την Ισαβέλλα
άρχισε η «Ανάκτηση». Έως
το 1492 οι Μαυριτανοί είχαν
οριστικά εκδιωχθεί από την
Ισπανία, 700 χρόνια μετά την
πρώτη τους άφιξη.
Γρανάδα, 2 Ιανουαρίου
1492. Ο Μαυριτανός
βασιλιάς Μποαμπντίλ
παραδίδει τα κλειδιά της
πόλης στους Καθολικούς
Βασιλείς.

19. Ο ΦΕΡΔΙΝΑΝΔΟΣ ΚΑΙ Η ΙΣΑΒΕΛΛΑ
Η Ισπανία ήταν διαιρεμένη
σε αρκετά βασίλεια,
μεγαλύτερα από τα οποία
ήταν της Καστίλης και της
Αραγόνας. Η κληρονόμος
του θρόνου της Καστίλης
Ισαβέλλα παντρεύτηκε το
διάδοχο του θρόνου της
Αραγόνας Φερδινάνδο, και
τα δύο βασίλεια ενώθηκαν.
Η ενοποιημένη Ισπανία
ήταν πλέον πολύ
ισχυρότερη.

20. ΣΑΝΤΑΝΧΕΛ Ο ΘΗΣΑΥΡΟΦΥΛΑΚΑΣ
Ο Κολόμβος χρειαζόταν φίλους στην Αυλή
για να παρουσιάσουν την υπόθεσή του στο
βασιλιά και στη βασίλισσα. Ένας από τους
κυριότερους υποστηρικτές του ήταν ο
Σαντάνχελ ο Θησαυροφύλακας, υπεύθυνος
για τα οικονομικά των δύο μοναρχών. Η
βοήθειά του υπήρξε πολύτιμη.

21. Ο ΕΡΝΑΝΤΟ ΔΕ ΤΑΛΑΒΕΡΑ
Ο βασιλιάς και η βασίλισσα
της Ισπανίας συγκρότησαν
επιτροπή, από ιερείς,
αστρολόγους και σοφούς,
για να εξετάσει τις
προτάσεις του Κολόμβου.
Επικεφαλής, ήταν ο μοναχός
Ερνάντο δε Ταλαβέρα,
εξομολογητής της
βασίλισσας. Η επιτροπή
απάντησε το 1490 και
εισηγήθηκε απόρριψη του
σχεδίου του Κολόμβου.

22. Ο ΕΡΝΑΝΤΟ ΔΕ ΤΑΛΑΒΕΡΑ
Ο Ερνάντο δε Ταλαβέρα, ο
εξομολογητής της βασίλισσας,
δεν είχε ιδέα από γεωγραφία,
όμως πίστευε πως τα όρια του
γνωστού κόσμου τα είχε θέσει
ο Θεός … και πως ήταν
μεγάλη αμαρτία να
προσπαθήσουν να τα
περάσουν! Κατά την άποψή
του, το σχέδιο του
θαλασσοπόρου ήταν αιρετικό.
Ήταν δουλειά της Ιεράς
Εξέτασης αυτή η υπόθεση!

23. Η ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΙΕΡΑ ΕΞΕΤΑΣΗ
Η Ιερά Εξέταση τιμωρούσε
οποιονδήποτε απομακρυνόταν
από το ρωμαιοκαθολικισμό.
Αποσπούσε ομολογίες με
βασανιστήρια, και συχνά οι
ένοχοι καίγονταν ζωντανοί.
Στην Ισπανία, στράφηκε
κυρίως εναντίον των Εβραίων.
Όσοι δεν αλλαξοπίστησαν
απελάθηκαν στις 3 Αυγούστου
1492, τη μέρα που ο Κολόμβος
ξεκίνησε να διασχίσει τον
Ατλαντικό.

24. Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΧΡΥΣΟ
Ο λόγος που ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα
ενέκριναν τελικά το σχέδιο του Κολόμβου ήταν η
μεγάλη και σταθερή ανάγκη τους για Χρυσό,
μεγαλύτερη ακόμη και από αυτή για μπαχαρικά και
μετάξι. Η διεξαγωγή πολέμου ενάντια στους
Μαυριτανούς και η συντήρηση της εκπληκτικής Αυλής
τους κόστιζαν πολύ.

25. Το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου
Ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα χρειάστηκαν δύο
χρόνια για να αποδεχτούν τις υποδείξεις του
Ταλαβέρα και να απορρίψουν τις προτάσεις του
Κολόμβου. Η απογοήτευση του τελευταίου ήταν πολύ
μεγάλη. Σκεφτόταν να πάει στο βασιλιά της Γαλλίας,
όταν συνάντησε ένα νέο σύμμαχο, έναν πλοιοκτήτη
που ονομαζόταν Μαρτίν Αλόνθο Πινθόν. Ο Κολόμβος
επέστρεψε με το νέο του συνέταιρο και ζήτησε πάλι
τη βασιλική υποστήριξη.

26. Το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου
Επίσης, απαίτησε να του
απονεμηθεί ο τίτλος του
«Ναυάρχου της θάλασσας
Ωκεανού», να οριστεί κυβερνήτης
των νέων τόπων που θα
ανακάλυπτε και να κρατά το 10%
όλου του χρυσού, των πολύτιμων
λίθων και των μπαχαρικών. Ο
Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα αρχικά
αρνήθηκαν, αλλά σιγά σιγά τους
έπεισε. Όταν τελικά έλαβε τη
βασιλική έγκριση, ο Κολόμβος
κινήθηκε γρήγορα. Μαζί με τον
Πινθόν σύντομα είχαν τρία πλοία
έτοιμα να αποπλεύσουν, και το
ταξίδι ξεκίνησε την αυγή της 3ης
Αυγούστου 1492.

27. Ο Κολόμβος
απέπλευσε για να
διασχίσει τον
Ατλαντικό με τρία
πλοία, το Πίντα, το
Νίνια (με κυβερνήτες
τον Πινθόν και τον
αδελφό του) και το
δικό του πλοίο, το
Σάντα Μαρία. Το
Σάντα Μαρία είχε
μήκος 39 μέτρα, ενώ
τα άλλα μόλις το μισό
από αυτό. Το
πλήρωμα και των
τριών σκαφών μαζί
αριθμούσε 90 άντρες.
Το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου

28. Η ΘΕΑ ΕΝΟΣ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ
Μετά τον απόπλου από την Ισπανία, τα πλοία
έδεσαν στα Κανάρια νησιά, επτά τον αριθμό, που
ήταν μία από τις κτήσεις του Στέμματος της
Καστίλης, για προμήθειες. Ο Κολόμβος ήξερε πως
σ’ αυτή την περιοχή φυσούσαν αληγείς άνεμοι, που
φούσκωναν τα πανιά των πλοίων προς τα δυτικά.
Στις 24 Αυγούστου 1492, ενώ βρίσκονταν ακόμη
εκεί, εξερράγη ένα ενεργό ηφαίστειο κοντά στην
Τενερίφη. Σύμφωνα με το ημερολόγιο του Κολόμβου,
η έκρηξη φόβισε πολλούς από το πλήρωμα, που ήδη
δυσπιστούσαν για το ταξίδι. Ο Κολόμβος
προσπάθησε να εξηγήσει στους Ισπανούς ναύτες τι
ήταν τα ηφαίστεια. Αληγείς άνεμοι: σταθεροί
άνεμοι που πνέουν από τα
ανατολικά προς τα δυτικά.

29. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΡΣΙΑΣ
Όταν τα πλοία έχασαν την
οπτική επαφή με την ξηρά,
πολλοί ναύτες ένιωσαν
νευρικότητα. Ήξεραν ότι θα
έφταναν σε στεριά, αλλά
φοβούνταν ότι τα τρόφιμα θα
τέλειωναν πολύ πριν και δεν
θα μπορούσαν να
επιστρέψουν στην Ισπανία. Ο
Κολόμβος πρόλαβε πιθανή
ανταρσία και πρόωρη
επιστροφή στην Ισπανία,
λέγοντάς τους ψέματα
σχετικά με το πόσο κοντά
ήταν η ξηρά.

30. Από το βιβλίο «Στα ίχνη του Χριστόφορου Κολόμβου»
Ύστερα από πολλές
προσπάθειες, ο Κολόμβος
πείθει επιτέλους την Ισαβέλλα
και τον Φερδινάνδο, τους
Ισπανούς καθολικούς
βασιλιάδες, να τον βοηθήσουν
να πραγματοποιήσει το όνειρο
της ζωής του: Να πλεύσει
δυτικά ώστε να φτάσει στις
Ινδίες (καθώς νόμιζε ότι
αυτός ήταν ο σωστός δρόμος).
Το ταξίδι έχει ξεκινήσει και οι
πρώτες δυσκολίες έχουν ήδη
αρχίσει να διαφαίνονται στον
ορίζοντα.

31. Από το βιβλίο «Στα ίχνη του Χριστόφορου Κολόμβου»
Από την πρύμνη του Σάντα Μαρία ο Κολόμβος
παρακολουθούσε τα πάντα. Ήταν ακούραστος και για
ώρες στεκόταν όρθιος. Εδώ και δέκα ημέρες όλα
πήγαιναν πολύ καλά. Όμως ήξερε πως αυτό δε θα
διαρκούσε πολύ. Ήταν αυστηρός, σκληρός θα λέγαμε,
με τους άντρες του πληρώματος. Η πειθαρχία ήταν
απαραίτητη, για να πραγματοποιηθεί η αποστολή με
όσο το δυνατό λιγότερες δυσκολίες.

32. Από το βιβλίο «Στα ίχνη του Χριστόφορου Κολόμβου»
Το βράδυ κλεινόταν στην καμπίνα του
στο κάσαρο και έγραφε το ημερολόγιο
του καταστρώματος. Είχε την υποψία
πως το ταξίδι θα ήταν πιο μακρύ απ’
όσο είχε προβλέψει και ήξερε πως οι
άντρες θα του ζητούσαν εξηγήσεις.
Γι’ αυτό, επίτηδες, οι αποστάσεις που
σημείωνε ήταν μικρότερες από τις
πραγματικές. Τον αληθινό αριθμό των
ναυτικών κόμβων, που μετρούνταν
συνεχώς με σκοινιά, τον σημείωνε σε
ένα άλλο κατάστιχο.
Κάσαρο: ξύλινη κατασκευή στην πρύμνη του πλοίου, όπου
βρισκόταν η καμπίνα του καπετάνιου.
Πρύμνη: το πίσω τμήμα του πλοίου.

33. Από το βιβλίο «Στα ίχνη του Χριστόφορου Κολόμβου»
Στις 16 Σεπτεμβρίου ο στόλος έπλεε μέσα
σε μια θάλασσα καλυμμένη με φύκια και έτσι
προχωρούσε πολύ πιο αργά. Ένα πράσινο
λαμπερό, φυτικό χαλί κάλυπτε την
επιφάνεια του ωκεανού. Οι ναύτες ήταν
ανήσυχοι και μηχανορραφούσαν με χαμηλή
φωνή. Ορισμένοι έλεγαν, κιόλας, πως θα
έπρεπε να γυρίσουν πίσω. Δεν ήταν εύκολο
να διατηρηθεί η τάξη στα πλοία: ήταν
στοιβαγμένοι, δεν κοιμούνταν καλά στους
ξύλινους πάγκους, και μέσα στη ζέστη και
το σκοτάδι του κάτω καταστρώματος
ξεσπούσαν καβγάδες.
Θάλασσα καλυμμένη με φύκια: η θάλασσα των Σαργασσών,
στον Ατλαντικό Ωκεανό, ανατολικά των Αντιλλών.

34. Από το βιβλίο «Στα ίχνη του Χριστόφορου Κολόμβου»
Οι ναύτες άρχισαν να αρρωσταίνουν.
Αυτό που φοβούνταν περισσότερο και
από τους πυρετούς που τους έκαναν να
παραμιλούν ήταν η δυσεντερία, για την
οποία δεν μπορούσε να κάνει τίποτα ο
αφέντης Ντιέγκο, ο φαρμακοποιός.
Κανείς δεν ξέφευγε από την αρρώστια
αυτή, ούτε και οι πιο γεροδεμένοι
ναυτικοί. Είχαν εναποθέσει τις ελπίδες
τους στη θεία Πρόνοια.
Δυσεντερία: ασθένεια που προκαλεί διάρροιες.

35. Από το βιβλίο «Στα ίχνη του Χριστόφορου Κολόμβου»
Ήταν 7 Οκτωβρίου, και η ανησυχία είχε
δώσει τη θέση της στην αγωνία. Πόσους
ναυτικούς κόμβους απέχουν οι ακτές του
Σιπάνγκο; Ο ωκεανός δεν είχε τελειωμό!
Ο Κολόμβος έκανε και ξανάκανε τους
λογαριασμούς του. Έπρεπε να είχαν
φτάσει εδώ και μία ή δύο ημέρες στις
ακτές της ανατολικής Ασίας. Πάντως
δεν έχανε την πίστη του: ο Θεός
οδηγούσε την αποστολή του! Έπρεπε να
μείνει ψύχραιμος και να αντιμετωπίσει με
αποφασιστικότητα την γκρίνια του
πληρώματος. Η ξηρά ήταν κοντά, ήταν
σίγουρος.
Σιπάνγκο: παλιό όνομα της Ιαπωνίας

36. Από το βιβλίο «Στα ίχνη του Χριστόφορου Κολόμβου»
Για να διατηρήσει υψηλό το ηθικό του
πληρώματος, ο ναύαρχος υποσχέθηκε
μεγάλη αμοιβή – δέκα χιλιάδες μαραβέδια
σε όποιον έβλεπε πρώτος ξηρά. Στις 11
το βράδυ νόμισε πως είδε ένα φως στον
ορίζοντα και φώναξε το πλήρωμα, για να
έχει μάρτυρες. Όμως το φως
εξαφανίστηκε. Η νύχτα ήταν αρκετά
φωτεινή, και ο Ροντρίγκο ντε Τριάνα, που
είχε βάρδια στο παρατηρητήριο του Πίντα,
ήταν σίγουρος πως είχε δει στο φως του
φεγγαριού μια λωρίδα άμμου. Αυτός ήταν
που γύρω στις 2 τη νύχτα έβγαλε την
κραυγή που όλοι περίμεναν:
- Ξηρά, ξηρά!
Μαραβέδι: παλιό ισπανικό νόμισμα

37. Από το βιβλίο «Στα ίχνη του Χριστόφορου Κολόμβου»
Όλο το πλήρωμα τότε συγκεντρώθηκε στη
γέφυρα και τραγούδησαν το Σάλβε Ρεζίνα,
για να ευχαριστήσουν το Θεό. Ο ναύαρχος
της θάλασσας του Ωκεανού (που
διεκδικούσε την αμοιβή για τον εαυτό του!)
είχε ανακτήσει το κύρος του. Είχαν
χρειαστεί τριάντα έξι ημέρες από τα
Κανάρια νησιά για να φτάσουν στα νησιά
που πίστευαν, τότε, πως ήταν αυτά που
είχε περιγράψει ο Μάρκο Πόλο!
Σάλβε Ρεζίνα: ύμνος στην Παναγία.

38. ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ, ΞΗΡΑ!
Μετά από αρκετές αυταπάτες,
ένα μέλος του πληρώματος του
Κολόμβου είδε ξηρά στις 12
Οκτωβρίου 1492, πάνω από δύο
μήνες μετά τον απόπλου τους.
Το νησί που ανακάλυψαν ήταν
ένα από τα σημερινά νησιά
Μπαχάμες. Ο Κολόμβος το
ονόμασε Σαν Σαλβαδόρ. Οι
κάτοικοί του αποκαλούνταν
Αραουάκ, αλλά ο Κολόμβος,
βέβαιος ότι είχε φτάσει στην
Ινδία, τους ονόμασε Ινδιάνους
(Ινδούς).

40. ΠΕΡΑΑΠΌ ΤΗΝ ΚΟΥΒΑ
Αφήνοντας το Σαν Σαλβαδόρ, ο
Κολόμβος έφτασε στην Κούβα.
Πεισμένος ότι είχε φτάσει στην
Κίνα, έστειλε μια ομάδα να
συναντήσει το «Μεγάλο Χάνο».
Η αποστολή επέστρεψε χωρίς να
βρει τίποτε. Στη συνέχεια, τα
πλοία έπλευσαν στην Αϊτή, την
οποία ο Κολόμβος ονόμασε
Ισπανιόλα («Ισπανικό νησί»).
Σύμφωνα με την πρώτη
περιγραφή που εκδόθηκε για
τους ανθρώπους του Νέου
Κόσμου, το 1497, ζούσαν μέχρι
τα 150, δεν είχαν κυβέρνηση
και ήταν ανθρωποφάγοι.

41. ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ
ΣΑΝΤΑ ΜΑΡΙΑ
Ήταν παραμονή Χριστουγέννων. Αυτή τη
νύχτα της 24ης Δεκεμβρίου, όλοι
κοιμόντουσαν στο κατάστρωμα του Σάντα
Μαρία. Ο καπετάνιος είχε την
απερισκεψία να εμπιστευθεί το τιμόνι σ’
ένα μούτσο. Ξαφνικά, το πλοίο
τραντάχτηκε ολόκληρο. Το Σάντα Μαρία
είχε κτυπήσει πάνω σ’ ένα κοραλλιογενή
ύφαλο στα ανοιχτά της Αϊτής. Ο
Κολόμβος κατάλαβε αμέσως ότι το πλοίο
ήταν καταδικασμένο. Όταν έφεξε, οι
Ισπανοί ζήτησαν τη βοήθεια των
ιθαγενών και μαζί τους μεταφέρανε ότι
μπορούσαν στην ακτή. Οι ιθαγενείς ήταν
τόσο τίμιοι, έγραψε ο Κολόμβος
αργότερα, που δεν έκλεψαν ούτε ένα
καρφί.

42. Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Ο Κολόμβος άφησε στην Ισπανιόλα (Αϊτή) 39 άντρες με
εφόδια για ένα χρόνο, ιδρύοντας την αποικία Ναβιδάδ. Το
πλήρωμά του Σάντα Μαρία μεταφέρθηκε στο Νίνια, που
ξεκίνησε για την Ισπανία στις 4 Ιανουαρίου 1493.
Συναντήθηκε με το Πίντα στις 6 Ιανουαρίου. Ο Κολόμβος
έφτασε στις Αζόρες στις 18 Φεβρουαρίου και στην
Πορτογαλία στις 4 Μαρτίου. Μετά έπλευσε στο Πάλος στις
15 Μαρτίου και πήγε, θριαμβευτής, να συναντήσει το βασιλιά
και τη βασίλισσα στη Βαρκελώνη.

43. Το 1ο ταξίδι του Χριστόφορου Κολόμβου το 1492

44. Το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου

46. …Τα μεταγενέστερα ταξίδια του Κολόμβου
Μόλις επέστρεψε, ο Κολόμβος κλήθηκε στη βασιλική Αυλή στη
Βαρκελώνη, όπου έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές από τον Φερδινάνδο και
την Ισαβέλλα. Ο Κολόμβος είχε επιστρέψει με ποσότητα χρυσού και
κεχριμπαριού, καθώς και με συνοδεία Ινδιάνων. Οι δύο ηγεμόνες είχαν
πειστεί πως έφτασε στις Ινδίες. Ορίστηκε κυβερνήτης των Ινδιών και
Ναύαρχος του Ωκεανού. Τον προέτρεπαν να αποπλεύσει το
συντομότερο σε νέα αποστολή, για να εξερευνήσει και να αποικίσει αυτά
τα εδάφη. Ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα φοβούνταν μήπως οι
Πορτογάλοι στείλουν δικά τους πλοία και διεκδικήσουν τα νέα εδάφη.
Έτσι, ο Κολόμβος έκανε άλλα τρία ταξίδια στην Αμερική, αλλά κανένα
δεν είχε την επιτυχία του πρώτου.

47. ΤΑ ΠΛΟΙΑ ΤΩΝ ΕΠΟΜΕΝΩΝ ΤΑΞΙΔΙΩΝ
Ο Κολόμβος έκανε το πρώτο ταξίδι με τρία πλοία,
αλλά τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά στο
δεύτερο. Ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα
ενδιαφέρονταν τόσο να διατηρήσει η Ισπανία τον
έλεγχο αυτού που νόμιζαν ως δυτικό δρόμο προς την
Ασία, ώστε του έδωσαν 17 πλοία (με δύο χιλιάδες
επιβάτες). Το γεγονός ότι στο τρίτο είχε μόνο έξι
και στο τέταρτο μόνο τέσσερα πλοία δείχνει σε πόση
δυσμένεια είχε περιέλθει ο Κολόμβος στην Αυλή.

48. Ο ΚΟΛΟΜΒΟΣ ΩΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ
Στο δεύτερο ταξίδι του (1493), ο
Κολόμβος επέστρεψε στη Ναβιδάδ, την
οποία οι ιθαγενείς είχαν καταστρέψει,
σκοτώνοντας τους Ισπανούς. Διέταξε την
ίδρυση νέας αποικίας, που ονόμασε
Ισαβέλλα. Τον Απρίλιο του 1494
απέπλευσε για να εξερευνήσει την Κούβα
και την Τζαμάικα. Επέστρεψε στην
Ισαβέλλα 5 μήνες αργότερα, με σκοπό να
κυβερνήσει. Όμως, δεν ήταν καλός
κυβερνήτης. Συγκρούστηκε με τους
Ισπανούς ευγενείς και διοικητές που
έστειλαν οι Ισπανοί βασιλείς. Το χειρότερο
όμως ήταν ότι επέτρεψε να συμβούν
φοβερές θηριωδίες εναντίων των
Ινδιάνων.

49. Βία και βαρβαρότητα
Οι Ισπανοί συμπεριφέρονταν βάρβαρα και
ανελέητα. Έπιαναν εκατοντάδες
αιχμαλώτους που κατέληγαν σκλάβοι. Οι
Ινδιάνοι προσπάθησαν να ξεφύγουν, να
αποφύγουν τα καταναγκαστικά έργα. Τότε ο
Κολόμβος τους ανάγκασε να πληρώνουν
φόρους σε χρυσάφι. Ο πόλεμος, η φτώχεια,
η απελπισία και οι αρρώστιες (ιδιαίτερα η
ευλογιά) σκότωναν έναν στους τρεις
Ινδιάνους.
Το δεύτερο ταξίδι ήταν ταξίδι
καταστροφών, φόνων και προδοσίας, και
για τους Ινδιάνους έφερε την υποδούλωση
και το θάνατο.
Οι άνθρωποι αυτοί είχαν μετατρέψει σε
κόλαση έναν παραδεισένιο κόσμο.

50. Βία και βαρβαρότητα
Η επιθυμία για κατάκτηση και η δίψα για
χρυσάφι οδήγησαν τους Ισπανούς να
διαπράξουν τρομερά εγκλήματα στις
περιοχές που είχαν ανακαλύψει. Η
εικόνα αυτή αναφέρεται στο κείμενο ενός
Ισπανού δομινικανού, του Λας Κάζας, ο
οποίος κατήγγειλε τη χρήση άγριων
σκύλων, που ήταν εκπαιδευμένοι να
επιτίθενται στους Ινδιάνους.
Ο Κολόμβος τελικά, επέστρεψε στην
Ισπανία τον Ιούνιο του 1496, χωρίς τα
πλούτη που είχε υποσχεθεί στους
βασιλείς.

52. ΟΙ ΙΣΠΑΝΟΙ δεν δίσταζαν να μαχαιρώνουν Ινδιάνους κατά δεκάδες ή να κόβουν φέτες από τα σώματά τους για να δοκιμάσουν
την κόψη των λεπίδων τους. Δύο από τους υποτιθέμενους χριστιανούς συνάντησαν μια μέρα δύο παιδιά, τα οποία κρατούσαν από έναν
παπαγάλο. Οι Ισπανοί πήραν τους παπαγάλους από τα παιδιά και για να διασκεδάσουν τα αποκεφάλισαν (…) Όταν έφτασα στην
Ισπανιόλα, το 1508, ζούσαν στο νησί 60.000 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των Ινδιάνων. Άρα, από το 1494 μέχρι το 1508
περισσότεροι από τρία εκατομμύρια άνθρωποι είχαν αφανιστεί εξαιτίας του πολέμου, της δουλείας και των ορυχείων. Ποιος, από τις
μελλοντικές γενιές, θα μπορέσει να το πιστέψει;
Από τη μαρτυρία του Βαρθολομαίου ντε Λας Κάσας, ο οποίος συμμετείχε ως νεαρός ιερέας στην κατάληψη της Κούβας.
Δημοσιεύεται στο βιβλίο του Χάουαρντ Ζιν «Ιστορίατου λαού των Ηνωμένων Πολιτειών»
Ο θάνατος του Αταχουάλπα, αυτοκράτορα των Ίνκας.

53. ΜΙΑ ΝΕΑ ΗΠΕΙΡΟΣ
Κατά τα μεταγενέστερα ταξίδια του Κολόμβου έγινε σαφές ότι δεν
είχε ανακαλύψει ένα νέο δρόμο προς τις Ινδίες, αλλά μια ήπειρο
άγνωστη στους Ευρωπαίους. Στο τρίτο του ταξίδι, το 1498, αφού
είχε συναντήσει τους ιθαγενείς της Βενεζουέλας, έγραψε στο
ημερολόγιό του ότι είχε ανακαλύψει «μια πολύ μεγάλη ήπειρο …
όπου ο χριστιανισμός θα βρει άπειρο έδαφος να εξαπλωθεί, και η
πίστη μας με την πάροδο του χρόνου θα γνωρίσει μεγάλη
ανάπτυξη».

54. Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑΣ
Ο Κολόμβος ξεκίνησε για το τρίτο του ταξίδι στις
30 Μαΐου 1498. Αναζητούσε την «κύρια ήπειρο»,
που πίστευε ότι θα έβρισκε κοντά στα νησιά που
είχε ανακαλύψει. Τον Ιούλιο του 1498 ανακάλυψε
το νησί Τρινιντάντ και, στη συνέχεια, έπλευσε
προς τη Ν. Αμερική. Στις 5 Αυγούστου 1498
έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που πάτησε το πόδι
του στη Ν. Αμερική, στην ακτή της Βενεζουέλας.
Είδε επίσης τις εκβολές του Ορινόκο, που ρέει
ανάμεσα στη Βενεζουέλα και στη Βραζιλία. Ο
Κολόμβος όμως θεώρησε τη Βενεζουέλα νησί,
πιστεύοντας ότι μόνο η Κούβα ήταν τμήμα της
Ηπείρου.

55. Ο Κολόμβος πέφτει σε
δυσμένεια
Ο Κολόμβος περιήλθε βαθμιαία σε δυσμένεια στην
Ισπανική Αυλή, καθώς τα επόμενα ταξίδια του
αποδείχτηκαν λιγότερο αποδοτικά από το πρώτο. Ο
βασιλιάς και η βασίλισσα εξακολουθούσαν να τον
εμπιστεύονται, αντιλήφθηκαν όμως ότι ήταν
σπουδαίος εξερευνητής αλλά κακός κυβερνήτης. Κατά
το τρίτο του ταξίδι, το 1498, βρήκε τους αποίκους
που είχε αφήσει στο προηγούμενο ταξίδι του σε
εμφύλια διαμάχη. Οι δύο μονάρχες έστειλαν τον
Φρανθίσκο δε Μπομπαδίλια ν’ αντικαταστήσει στη
διακυβέρνηση τον Κολόμβο. Ο Κολόμβος θεώρησε
αυτή την απόφαση προδοσία. Συνελήφθη και
στάλθηκε στην Ισπανία το 1500. Όταν έφτασε στην
Αυλή, ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα διέταξαν την
απελευθέρωσή του. Του φέρθηκαν με σεβασμό, αλλά
αρνήθηκαν να τον ορίσουν ξανά κυβερνήτη των
«Ινδιών». Οι Γάλλοι και οι Άγγλοι είχαν αρχίσει να
εξερευνούν αυτόν το Νέο Κόσμο και η Ισπανία
χρειαζόταν εκεί κάποιον ικανό να προστατέψει τα
συμφέροντά της.

57. ΝΑΥΑΓΟΣ ΣΤΗΝ ΤΖΑΜΑΪΚΑ
Το τέταρτο και τελευταίο ταξίδι
του (1502) ήταν ίσως το πιο
δύσκολο. Πλήρωσε ο ίδιος τα
έξοδα του ταξιδιού. Μετά την
καταστολή μιας ανταρσίας του
πληρώματός του, μια θύελλα
κατέστρεψε σχεδόν τα πλοία του
και παρέμεινε για ένα χρόνο
ναυαγός στην Τζαμάικα.

58. ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΓΗ
Ο Κολόμβος σπάνια επισκεπτόταν την αμερικανική
ηπειρωτική ακτή. Μόνο στο τρίτο του ταξίδι πάτησε
στη Βενεζουέλα, στη Νότια Αμερική. Στο τέταρτο
ταξίδι του εξερεύνησε την ακτή της Κεντρικής
Αμερικής. Επισκέφτηκε τον κόλπο του Μεξικού και
τις ακτές της Ονδούρας, της Νικαράγουα, της Κόστα
Ρίκα και του Παναμά. Εξακολουθούσε να αναζητά
ένα θαλάσσιο δρόμο προς τις Ινδίες.

60. ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΓΙΑ ΧΡΥΣΟ
Η πτώση του Κολόμβου οφειλόταν
ουσιαστικά στο ότι δεν έφερε χρυσό
στην Ισπανία. Απέτυχε να πείσει
τους βασιλείς ότι πράγματι βρήκε ένα
νέο δρόμο προς της Ασία. Ακόμη,
στα τελευταία του ταξίδια είχε
ανυπάκουα και πεινασμένα για χρυσό
πληρώματα.
Οι Κονκισταδόρ
Αυτοί οι άνδρες που είχαν φτάσει
σαν κατακτητές στις περιοχές,
φόβιζαν τους Ινδιάνους. Ήταν
έμπειροι στρατιώτες, αφού για
χρόνια πολεμούσαν εναντίον των
μουσουλμάνων στην Ισπανία.
Εργασία σε ορυχείο του Περού. Γκραβούρα του Θ. ντε
Μπρυ, 16ος αι. ,Παρίσι, Εθνική Βιβλιοθήκη

62. Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΚΟΛΟΜΒΟΥ
Το Νοέμβριο του 1504 ο
Κολόμβος επέστρεψε στην Ισπανία
από το τελευταίο του ταξίδι.
Ήταν πολύ άρρωστος και
χρειάστηκε να τον μεταφέρουν στη
Σεβίλλη. Μετά το θάνατο της
Ισαβέλλας, έγινε δεκτός από τον
Φερδινάνδο. Ο Κολόμβος ζήτησε
να τον ορίσει και πάλι κυβερνήτη
των Ινδιών. Ο βασιλιάς αρνήθηκε
και η υγεία του Κολόμβου
χειροτέρεψε. Στις 19/4/1506
έκανε τη διαθήκη του και την
επαύριο πέθανε στο Βαγιαδολίδ,
απογοητευμένος και ξεχασμένος.

63. ΤΑ ΠΛΟΙΑ ΤΟΥ ΚΟΛΟΜΒΟΥ
Σε όλα του τα ταξίδια, ο Κολόμβος στηρίχτηκε σε
ένα συγκεκριμένο τύπο πλοίου, την καραβέλα. Ήταν
ένα δικάταρτο ιστιοφόρο με βάρος, συνήθως,
πενήντα τόνων και πλήρωμα 20 αντρών περίπου.
Ευέλικτο χάρη στα τριγωνικά πανιά του και
ελαφρύτερο από άλλα πλοία, ικανό να πλεύσει στα
ρηχά νερά κατά μήκος των ακτών, ήταν ιδανικό για
εξερευνήσεις. Ωστόσο, το μικρό του μέγεθος ήταν
και μειονέκτημα. Το μόνιμο πρόβλημα σ’ ένα μακρινό
ταξίδι ήταν η μεταφορά αρκετής ποσότητας τροφίμων
και νερού μέχρι την ολοκλήρωσή του. Η καραβέλα
μπορούσε να μεταφέρει περιορισμένες ποσότητες
τροφίμων, νερού και άλλων προμηθειών. Σιγά σιγά
οι εξερευνητές άρχισαν να χρησιμοποιούν μεγαλύτερα
σκάφη, τις καράκες, για τη μεταφορά εφοδίων.

64. ΤΑ ΠΛΟΙΑ ΤΟΥ ΚΟΛΟΜΒΟΥ

65. Πλοία και ναυσιπλοΐα
Στα πρώτα ταξίδια των Μεγάλων Ανακαλύψεων τα
πληρώματα αντιμετώπιζαν πολλούς κινδύνους. Εκτός
από τις κακές συνθήκες διαβίωσης και τις μικρές
μερίδες φαγητού και νερού (που συχνά ήταν
ακατάλληλο), έπλεαν στο άγνωστο γνωρίζοντας
ελάχιστα για το πού βρίσκονταν και το πόσο
γρήγορα ταξίδευαν. Έτσι, δεν είναι ίσως παράξενο
που ο Κολόμβος και άλλοι εξερευνητές
αντιμετώπιζαν συχνά ανταρσίες. Σήμερα τα πλοία
προσδιορίζουν τη θέση τους εύκολα. Ακριβείς
χάρτες, ρολόγια και οι ναυτιλιακοί δορυφόροι του
Παγκόσμιου Συστήματος Προσδιορισμού Θέσης
παρέχουν το στίγμα με εκπληκτική ακρίβεια. Οι
ναυτικοί του 15ου και του 16ου αιώνα δεν ήταν τόσο
τυχεροί.

67. ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΠΥΞΙΔΑ
Είχε ζωτική σημασία για τους ναυτικούς να
γνωρίζουν ακριβώς την κατεύθυνση προς την οποία
έπλεαν. Στις ανέφελες μέρες ή νύχτες τους
βοηθούσαν ο Ήλιος ή ο Πολικός Αστέρας.
Χρησιμοποιούσαν επίσης τη μαγνητική πυξίδα. Κάτω
από την επίδραση του μαγνητικού πεδίου της Γης,
μια βελόνα που πλέει στο νερό δείχνει πάντα το
Βορρά.

68. ΣΤΙΓΜΑ ΚΑΤ’ ΕΚΤΙΜΗΣΗ
Αν ο θαλασσοπόρος γνώριζε το
σημείο απόπλου του πλοίου, την
ταχύτητά του, την κατεύθυνσή του
και το χρόνο που ταξίδευε,
υπολόγιζε την απόσταση που είχε
διανύσει (αναμέτρηση) και στη
συνέχεια το στίγμα του. Ωστόσο,
εξαιτίας των ανέμων και των
παλιρροιών, αυτός ο τρόπος έδινε
μόνο κατά προσέγγιση τη θέση των
πλοίων. Ο Κολόμβος θεωρούνταν
μεγάλος θαλασσοπόρος λόγω της
ικανότητάς του να εντοπίζει τη θέση
του πλοίου του.

69. Ο ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ
Κάθε θαλασσοπόρος της
εποχής του Κολόμβου
χρησιμοποιούσε τον
αστρολάβο για να βρει την
απόσταση, βόρεια ή νότια,
από τον ισημερινό (το
γεωγραφικό πλάτος) όπου
βρισκόταν το πλοίο του.
Μετρούσαν επίσης το ύψος
του Πολικού Αστέρα ή του
μεσημεριάτικου ήλιου από
το πλοίο, για να βρουν το
γεωγραφικό μήκος.

70. Ο ΣΤΑΥΡΩΤΟΣ ΒΡΑΧΙΟΝΑΣ
Ο απλούστερος τρόπος εύρεσης του
γεωγραφικού πλάτους ήταν με τη χρήση του
σταυρωτού βραχίονα. Η μεγάλη ράβδος
έφερε ενδείξεις γωνίας και πάνω της
γλιστρούσε ο μικρός βραχίονας, μέχρις
ότου στο ένα του άκρο βρεθεί ο ορίζοντας
και στο άλλο ο Ήλιος ή ο Πολικός
Αστέρας. Σ’ αυτή τη θέση, η ένδειξη στη
μεγάλη ράβδο έδειχνε τη γωνία του Ήλιου
ή του άστρου από τον ορίζοντα. Έτσι, ο
θαλασσοπόρος υπολόγιζε το γεωγραφικό
του πλάτος. Η παρατήρηση του Ήλιου για
μεγάλο διάστημα είναι αρκετά επικίνδυνη.
Το 1595 ο πλοίαρχος Τζον Ντέιβις εφεύρε
το βραχίονα οπίσθιας σκόπευσης, μέσω
καθρέφτη και με τη χρήση σε σκιά, για να
μην κινδυνεύουν τα μάτια.

71. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Για τον υπολογισμό της θέσης του πλοίου,
που ήταν απαραίτητος για να μάθει τη θέση
του, ο ναυσιπλόος έπρεπε να γνωρίζει
οπωσδήποτε την ώρα. Έτσι, υπήρχαν ναύτες
επιφορτισμένοι να παρακολουθούν συνεχώς
την κλεψύδρα. Η κλεψύδρα άδειαζε κάθε μισή
ώρα, οπότε χτυπούσαν μια καμπάνα για να
γνωρίζουν όλοι στο πλοίο την ώρα.

72. Φυτά που μας ήταν άγνωστα πριν από την ανακάλυψη της Αμερικής
1.Πιπεριά: μας ήταν εντελώς άγνωστη μέχρι πριν από 200 χρόνια
2.Κολοκύθα: οι διάφορες ποικιλίες της πρωτοκαλλιεργήθηκαν στις αρχές
του 18ου αιώνα.
3.Πατάτα: η καλλιέργειά της στην Ελλάδα ξεκίνησε το 1833.
4. Ηλιόσποροι: η καλλιέργεια του ηλίανθου άρχισε το 1860.
5. Ντομάτα: η πρώτη ντομάτα φυτεύτηκε στην Αθήνα το 1818.
6. Καλαμπόκι: έφτασε στη χώρα μας τον 17ο αιώνα.
7. Αράπικα φιστίκια: οι Έλληνες τα γνωρίζουμε μόνο 150 χρόνια.
8. Φράουλα
9. Καπνός
10. Φασόλι
11. Αβοκάντο
12. Κακάο
13. Παπάγια
14. Ανανάς

75. Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
http://xtsat.blogspot.gr/