2. Wayang Kulit
Wayang kulit yaiku wayang sing
digawe saka lulang (kulit kewan
ternak). Wayang iki digawe saka
kulit kang ditatah lan dientha kaya
dene manungsa. Umumé wayang
kulit nggunaaké lakon Wayang
Purwa, nanging ana uga kang
nganggo Crita Menak lan Babad
Tanah Jawa, crita agama (Kristen, Buddha), perjuwangan, lan manéka warna
crita liyané.
Wayang kulit dimainké ing layar putih kang sinebut kelir. Déné wayangwayang kuwi ditancepaké ing debog lan ana ing sisih tengen lan kiwa dhalang
(simpingan kiwa lan simpingan tengen). Gamelan kang ana ing sisih mburi
ngramekaké pagelaran iki.
3. Wayang Kulit
Panyebaran
Panggawene wayang
Uba rampe pakeliran
Wayang iki ora mung sumebar ing Jawa waé, nanging uga ing tlatah
liya ing Nusantara . Wayang kulit sumebar ing tanah Jawa lan uga
pérangan liya ing Nusantara, nanging wayang iki luwih disenengi
dening wong Yogyakarta, Jawa Tengah lan saperangan Jawa Wétan.
Ing antarané panggonan siji lan liyané duwé gagrag dhéwédhéwé, sing paling gedhé yaiku Gagrag Ngayogyakarta lan Gagrag
Surakarta. Gagrag Banyumas lan Gagrag Pesisiran uga kondhang ing
tlatahé dhéwé.
Ing jaman saiki, pagelaran wayang antuk owah-owahan. Campursari
lan dhagelan mlebu ing antarané pagelaran mau. Amarga wayang uga
wis mlebu dadi acara televisi, suwéné pagelaran kang asliné sewengi
bisa dikurangi dadi sawetara jam waé.
Wayang kulit uga asring sinebut wayang purwa.
Sumber caritané yaiku saka kitab Mahabharata
Lan Ramayana kang ditulis déning Mpu
Sedah, Mpu Panuluh, lan Mpu Kanwa.
4. Wayang Kulit
Panyebaran
Panggawene wayang
Uba rampe pakeliran
Wayang kulit umumé digawé saka bahan kulit kebo sing wis
diprosès dadi kulit lembaran, saben siji paraga wayang
mbutuhaké watara ukuran 50 x 30 cm kulit lembaran sing banjur
ditatah nganggo piranti arupa wesi lancip. Wesi waja iki digawé
luwih dhisik kanthi manéka wangun lan ukuran, ana sing lancip,
pipih, cilik, gedhé lan wangunliyané sing nduwèni fungsi
béda-béda.
Wosé piranti mau kanggo gawé manéka bolongan ukiran ana
Ing lembaran wayang. Sabanjuré dipasang pérangan awak
Liyané yaiku tangan. Tangan wayang dumadi saka rong
pérangan yaiku lengen dhuwur lan ngisor, saéngga tangan bisa
diobahaké niru obahing tangan manungsa. Gagang wayang
digawé saka bahan sungu kebo utawa sapi. Tangan wayang uga
diwènèhi gagang supaya dhalang bisa ngobahaké tangan
wayang kasebut.
5. Wayang Kulit
Panyebaran
Panggawene wayang
Uba rampe pakeliran
Pakeliran utawa pagelaran wayang kulit merlokaké piranti yaiku antara
Kothak, wadhah wayang lan kanggo dithuthuk Cempala
Cempala, wewayangan, ing
Bléncong, ing Kelir, layar gawékang dibèbèr kanggo mainaké liyane. Ana kang kurang
Akehe wayangSenthir kanggoputihthuthukan dhalang jaman saiki ana kalané senthir
kothak ora padha kuningan kanggokanggo ngiringi
ing antarane
Kepyak, digawé seka kanggo ngiringi pagelaran. dhalang.
iringané
Gedebog/debog, omongan dhalang wayang.
kanggo tancepan siji lan wayang.
Gamelan,
antawacana lampu listrik. ing lakon.
disulih ana uga kang nganti 400 lan
saka 180,nganggo petromax utawa wayang. Wayang mau ana kang ditata ing pakeliran
sisih tengen lan kiwa, ana uga kang ing njero kothak.
Go to video >>