Предавање на претседателот на МНЗА проф. д-р Владимир Трајкковски на #ESIPP конференцијата во рамите на Еразмус плус проектот. Конференцијата се одржа во Музјеот на македонската борба на 1 ноември 2017 година и на неа присуствваа преку 150 учесници.

1. 2015-1-UK01-KA204-013397 1
МНЗА, родителите и аутизмот во
Македонија
Владимир Трајковски
Претседател на МНЗА
2015-1-UK01-KA204-013397

2. 2015-1-UK01-KA204-013397 2
ВОВЕД
• Аутизмот е голем ментално здравствен проблем во РМ.
• Аутизмот е голем социјално медицински проблем во РМ.
• Аутизмот е голем образовен проблем во РМ.
• Аутизмот има епидемиски размери во светот.
• Аутизмот треба да биде национален социјален, здравствен
и образовен приоритет во РМ.
• Истражувачите проценуваат дека годишното економско
оптоварување во САД само за аутизам во 2015 година изнесувало
162 до 367 милијарди долари.2015-1-UK01-KA204-013397

3. 2015-1-UK01-KA204-013397 3
МНЗА – основање и цели
НВО на професионалци основано 22.05.2000
Цели на здружението:
• примарна превенција на лицата со аутизам;
• истражување механизмите кои се поврзани со аутизмот;
• истражување ефектите од рехабилитација на лица со аутизам;
• третирање на лица со аутизам;
• соработка со родителите на деца со аутизам;
• соработка со интернационални здруженија за АСН;
• координација на владини и невладини организации кои се бават со
аутизам. 2015-1-UK01-KA204-013397

4. 2015-1-UK01-KA204-013397 4
МНЗА-активности (1)
• Организатор/коорганизатор на 7 семинари, конгреси.
• Организатор/коорганизатор на 5 трибини
• Организатор на 5 манифестации: светски ден на аутизмот од 2011-
2017.
• Носител или партнер во 10 стручни и научни проекти од кои 4
европски
• Членовите објавиле повеќе 50-тина трудови во меѓународни
списанија од кои 6 со ИФ.
• Наши трудови се цитирани во меѓународни списанија.
• Организатор на ликовна работилница јуни 2010, коорганизатор на
ликовна изложба во април 2017.
• Организатор на 3 предновогодишни забави за деца со АСН.
2015-1-UK01-KA204-013397

5. 2015-1-UK01-KA204-013397 5
МНЗА-активности (2)
Членства во меѓународни организации:
•ЕАСПД: 2001-сега
•Аутизам Европа 2001-2013
•Global Autism Collaboration: 2010-сега
Наши членови секојдневно учествуваат во процес на едукација и
рехабилитација во установите каде се вработени.
Наши членови даваат образовни услуги во домашни услови.
Наши членови вршат дијагностика и даваат совети за третман
без материјален надомест.
2015-1-UK01-KA204-013397

6. 2015-1-UK01-KA204-013397 6
Аутизмот во Македонија во 90-титеАутизмот во Македонија во 90-тите
• Објавени само 2 стручни труда,Објавени само 2 стручни труда,
• Одржан еден симпозиум во Струга,Одржан еден симпозиум во Струга,
• Постоело едно родителско-професионално здружение заПостоело едно родителско-професионално здружение за
аутизам иаутизам и
• Ретки појавувања на стручњаците на ТВ и во печатениРетки појавувања на стручњаците на ТВ и во печатени
медиуми.медиуми.
2015-1-UK01-KA204-013397

7. 2015-1-UK01-KA204-013397 7
Аутизмот во Македонија во 2000-2010Аутизмот во Македонија во 2000-2010
• Основано МНЗА;Основано МНЗА;
• Во 2000 креирана првата веб страница Аутизам Македонија;Во 2000 креирана првата веб страница Аутизам Македонија;
• Објавени 30 стручно-научни трудови;Објавени 30 стручно-научни трудови;
• Објавена една монографија за аутизам;Објавена една монографија за аутизам;
• Објавена брошура Права на лицата со аутизам во РМ;Објавена брошура Права на лицата со аутизам во РМ;
• Воведен предмет Аутизам на постдипломски студии на Институт за дефектологија;Воведен предмет Аутизам на постдипломски студии на Институт за дефектологија;
• Учество на членови на МНЗА на меѓународни конференции во Полска, Србија,Учество на членови на МНЗА на меѓународни конференции во Полска, Србија,
Хрватска;Хрватска;
• Одржани три семинари во Македонија;Одржани три семинари во Македонија;
• Три до четири појавувања на ТВ и текстови во печатени медиуми на годишно ниво.Три до четири појавувања на ТВ и текстови во печатени медиуми на годишно ниво.
2015-1-UK01-KA204-013397 7

8. 2015-1-UK01-KA204-013397 8
Аутизмот во Македонија 2011-2017Аутизмот во Македонија 2011-2017
2015-1-UK01-KA204-013397
• ПостојатПостојат 66 здруженија за аутизам;здруженија за аутизам;
• Објавени преку 20 стручно-научни трудови за аутизмот;Објавени преку 20 стручно-научни трудови за аутизмот;
• Објавен 1 учебник Аутизам и первазивни развојни нарушувања;Објавен 1 учебник Аутизам и первазивни развојни нарушувања;
• Учество на членови на МНЗА на конференции во Македонија, Србија, Хрватска,Учество на членови на МНЗА на конференции во Македонија, Србија, Хрватска,
Унгарија, Велика Британија.Унгарија, Велика Британија.
• МНЗА 5 пати го одбележува 2 април меѓународниот ден на аутизмот;МНЗА 5 пати го одбележува 2 април меѓународниот ден на аутизмот;
• Во 2013 МНЗА со децата со аутизам и нивните родители на прием кај Претседателот наВо 2013 МНЗА со децата со аутизам и нивните родители на прием кај Претседателот на
РМ;РМ;
• Во 2014 по повод 2 април веста е пренесена во преку 40 портали. Присуство наВо 2014 по повод 2 април веста е пренесена во преку 40 портали. Присуство на
Министерот за труд и социјална политика на настанот организиран од МНЗА;Министерот за труд и социјална политика на настанот организиран од МНЗА;
• Отворени два дневни центри за деца со аутизам април 2014 во Скопје, во Штип 2015.Отворени два дневни центри за деца со аутизам април 2014 во Скопје, во Штип 2015.

9. 2015-1-UK01-KA204-013397 9
Социјална политика и општествени дилемиСоцијална политика и општествени дилеми
2015-1-UK01-KA204-013397
• Нашето општество не е сензибилизирано на лицата со АСН;Нашето општество не е сензибилизирано на лицата со АСН;
• Многу од родителите особено од другите етнички заедници се` уште ги кријат и не гиМногу од родителите особено од другите етнички заедници се` уште ги кријат и не ги
експонираат јавно децата со АСН;експонираат јавно децата со АСН;
• Постои голема социјална стигма во фактот да се има лице со АСН во семејството;Постои голема социјална стигма во фактот да се има лице со АСН во семејството;
• Авторитетите не се многу заинтересирани да им помогнат на овие семејства;Авторитетите не се многу заинтересирани да им помогнат на овие семејства;
• Министерствата не алоцираат доволно финансии за оваа популација граѓани;Министерствата не алоцираат доволно финансии за оваа популација граѓани;
• Во последните 6 години МНЗА многу помогна во поткревањето на јавната свесност заВо последните 6 години МНЗА многу помогна во поткревањето на јавната свесност за
АСН во РМ.АСН во РМ.
• ESIPPESIPP проектот веќе во првите две години има одличен импакт врз семејствата коипроектот веќе во првите две години има одличен импакт врз семејствата кои
имаат дете со АСН.имаат дете со АСН.

10. 2015-1-UK01-KA204-013397 10
Идни активности на МНЗАИдни активности на МНЗА
2015-1-UK01-KA204-013397
• Успешна реализација на ESIPP проектот до август 2018 година;
• Работа на апликација на нов ЕУ проект за едукација на специјалните едукатори и
рехабилитатори со тимот кој победува;
• Борба за формирање на национален регистер за АСН во РМ;
• Поголемо вработување на специјалните едукатори и рехабилитатори во редовните
училишта и градинките во градовите од внатрешноста на РМ;
• Сензибилизација на авторитетите кои не се заинтересирани за проблемот;
• Потребна е огромна работа за рехабилитација и социјална инклузија на адултните лица
со АСН;
• На родителите им е неопходна подобра психосоцијална поддршка;
• Креирање на национална стратегија за аутистичен спектар на нарушувања.

11. 2015-1-UK01-KA204-013397 11
Зародиш на идејата за ESIPP
• Конференција за
аутизам во ноември
2008 во Краков,
Полска.
• ESIPP веќе трета
година успешна
приказна во 5
европски држави.

12. 2015-1-UK01-KA204-013397 12
Успешната приказна продолжува...

13. 2015-1-UK01-KA204-013397 13
ПОЧИТ, ПРИФАЌАЊЕ И ИНКЛУЗИЈА!ПОЧИТ, ПРИФАЌАЊЕ И ИНКЛУЗИЈА!
+389-2-31+389-2-311616--520 (234)520 (234)
+389-2-3118-143+389-2-3118-143
president@mssa.org.mkpresident@mssa.org.mk
http://http://www.mssa.org.mkwww.mssa.org.mk
Prof. Dr. VladimirProf. Dr. Vladimir TrajkovskiTrajkovski
@vladotra@vladotra
httphttp://www.linkedin.com/profile/://www.linkedin.com/profile/VladimirVladimir TrajkovskiTrajkovski
Контакти

14. Disclaimer
The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents
which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made
of the information contained therein.
2015-1-UK01-KA204-013397 142015-1-UK01-KA204-013397