1.
Een eDepot voor architectuurarchieven Centrum Vlaamse Architectuurarchieven CVAa Vlaams Architectuurinstituut VAi - Nederlands Architectuurinstituut NAi Sofie De Caigny/Annelies Nevejans Henk Vanstappen

2.
Een eDepot voor architectuurarchieven <ul><li>NAi </li></ul><ul><ul><li>Context : CIS, ArchiVista en digitalisering in NAi </li></ul></ul><ul><ul><li>Vooronderzoek: archiefpraktijk in bureaus </li></ul></ul><ul><ul><li>Archiveringsbeleid </li></ul></ul><ul><ul><li>eDepot testbed </li></ul></ul><ul><li>VAi/CVAa </li></ul><ul><ul><li>Context: kennis ontwikkelen </li></ul></ul><ul><ul><li>Testcase: Jaarboek Architectuur Vlaanderen </li></ul></ul><ul><ul><li>Fedora Commons als eDepot </li></ul></ul><ul><ul><li>Toekomst: standaarden en samenwerking </li></ul></ul>

3.
Een eDepot voor het NAi <ul><ul><li>Context : CIS, ArchiVista en digitalisering in NAi </li></ul></ul><ul><ul><li>Vooronderzoek: archiefpraktijk in bureaus </li></ul></ul><ul><ul><li>Archiveringsbeleid </li></ul></ul><ul><ul><li>eDepot testbed </li></ul></ul>

4.
Nederlands Architectuurinstituut (NAi) <ul><li>Archief, Museum, Bibliotheek en Cultureel podium </li></ul><ul><li>Archieven en collecties van Nederlandse architecten van na 1800 bewaren en toegankelijk maken </li></ul><ul><li>Als sectorinstituut voorzien in mogelijkheden voor onderzoek en platform bieden voor discussie </li></ul><ul><li>Zowel het professionele werkveld als het grote publiek informeren, inspireren en stimuleren door middel van tentoonstellingen en publicaties. </li></ul>

5.
Collectie Informatie Systeem (CIS) <ul><li>Collecties </li></ul><ul><ul><li>Bibliotheek </li></ul></ul><ul><ul><li>Objecten </li></ul></ul><ul><ul><li>Archief </li></ul></ul><ul><li>Authorities </li></ul><ul><ul><li>Personen & organisaties </li></ul></ul><ul><ul><li>Projecten </li></ul></ul><ul><ul><li>Events </li></ul></ul><ul><li>Procedures </li></ul><ul><ul><li>Verwerving </li></ul></ul><ul><ul><li>Conservatie/restauratie </li></ul></ul><ul><ul><li>Bruikleen </li></ul></ul><ul><ul><li>Opslag en verplaatsing </li></ul></ul>

6.
Collectie Informatie Systeem (CIS)

7.
ArchiVista (2009-2010) <ul><li>Toegang op collecties </li></ul><ul><li>Toegang op authorities </li></ul><ul><li>Harvesting externe databases (OAI-PMH) </li></ul><ul><li>User generated content </li></ul><ul><li>Google Maps </li></ul><ul><li>Printing on Demand </li></ul><ul><li>Toegang tot gedigitaliseerde / born digital content </li></ul>

8.
CIS - Archivista

9.
Digitale objecten in collecties <ul><li>Digitaliseringsprojecten (280 Gb/jaar) </li></ul><ul><ul><li>Archief Jan Duiker </li></ul></ul><ul><ul><li>Fotoarchief Tentoonstellingsraad </li></ul></ul><ul><ul><li>Fotobestellingen </li></ul></ul><ul><li>Born digital (164 Gb/jaar) </li></ul><ul><ul><li>Archief Carel Weeber </li></ul></ul><ul><ul><li>Archief Abel Cahen </li></ul></ul><ul><li> Project eDepot </li></ul><ul><ul><li>Hoe beheren / Hoe preserveren ? </li></ul></ul><ul><ul><li>Hoe koppelen met CIS-metadata ? </li></ul></ul><ul><ul><li>Hoe content beschikbaar stellen in ArchiVista ? </li></ul></ul>

10.
CIS – ArchiVista - eDepot

11.
Vooronderzoek: bureau enquête <ul><li>4 architectenbureaus </li></ul><ul><li>Onderzoek naar </li></ul><ul><ul><li>Hard- en softwareomgeving </li></ul></ul><ul><ul><li>Intern archiveringsbeleid </li></ul></ul><ul><ul><li>Problemen bij conversie </li></ul></ul><ul><ul><li>Gebruik van standaarden </li></ul></ul><ul><ul><li>Ontwikkelingstraject </li></ul></ul><ul><li>Opvragen van digitale projectdossiers </li></ul>

12.
Vooronderzoek: resultaten <ul><li>Weinig diversiteit in software, hardware en operating systems </li></ul><ul><li>Overgang naar nieuwe omgeving stelde geen problemen </li></ul><ul><li>Overal backup beleid of -maatregelen </li></ul><ul><li>Migratie gebeurt ad hoc, geen beleid (maar ook weinig problemen) </li></ul><ul><li>Overgang naar nieuwe omgeving zelden gedocumenteerd </li></ul><ul><li>Geen beleid voor verversen van dragers </li></ul><ul><li>Authenticiteit is geen issue </li></ul><ul><li>Geen standaarden voor metadata </li></ul>

13.
Vooronderzoek: analyse dossiers <ul><li>Bevestiging resultaten enquête </li></ul><ul><li>90 % leesbaar </li></ul><ul><li>Veel derivaten van zelfde bestand </li></ul><ul><li>Bestandsstructuur, namen van folders en files zijn essentiële aanvulling op beperkte metadata </li></ul><ul><li>Output documenten zijn mijlpaaldocumenten </li></ul>

14.
Archiveringsbeleid: uitgangspunten <ul><li>Algemene doelstelling NAi: ontwerpproces documenteren </li></ul><ul><ul><li>Intellectuele inhoud prevaleert over functionaliteit </li></ul></ul><ul><li>Aanbod van architecten(bureaus): </li></ul><ul><ul><li>Weinig impact op archiefvorming </li></ul></ul><ul><ul><li>Uiteenlopende bestandsformaten aangeboden </li></ul></ul><ul><ul><li>Problematisch archiveringsbeleid bij archiefvormer </li></ul></ul><ul><li>Beperkte middelen </li></ul><ul><ul><li>Geen computer museum </li></ul></ul><ul><ul><li>Geen software museum </li></ul></ul><ul><ul><li>(Virtuele) emulatie (voorlopig) geen optie </li></ul></ul><ul><ul><li>Budget 100.000 – 300.000 euro </li></ul></ul>

15.
Archiveringsbeleid: methodes <ul><li>Originele bestand wordt steeds bewaard </li></ul><ul><li>Voor elk proprietary format één de jure open format </li></ul><ul><ul><li>Intellectuele inhoud bepaalt archiveringsformaat </li></ul></ul><ul><ul><li>Meerdere archiveringsformaten mogelijk </li></ul></ul><ul><li>Migratiestrategie: </li></ul><ul><ul><li>Migratie toepassen op mijlpaaldocumenten </li></ul></ul><ul><ul><li>Uitgestelde migratie voor secundaire documenten </li></ul></ul><ul><li>Technology watch </li></ul>

16.
Testomgeving: functies <ul><li>Virus check </li></ul><ul><li>Log bestandsnaam en –locatie </li></ul><ul><li>Dedupliceren </li></ul><ul><li>Identificeren en valideren </li></ul><ul><ul><li>DROID </li></ul></ul><ul><ul><li>Pronom-database </li></ul></ul><ul><li>Migreren </li></ul><ul><ul><li>Tools </li></ul></ul><ul><li>Opslag </li></ul><ul><ul><li>Dspace ? </li></ul></ul>

17.
Conclusie: issues <ul><li>Proactief overleg met archiefvormer (architect) </li></ul><ul><li>Impact op acquisitiebeleid (data, hardware, software) </li></ul><ul><li>Workflow inpassen in bestaand praktijk </li></ul><ul><li>Selectie noodzakelijk (mijlpaal documenten, formaten) </li></ul><ul><li>Intellectuele inhoud primeert boven look&feel </li></ul><ul><li>Technology watch noodzakelijk (CAD-formaten) </li></ul>

18.
Een eDepot voor het VAi <ul><li>Context: kennis ontwikkelen </li></ul><ul><li>Testcase: Jaarboek Architectuur Vlaanderen </li></ul><ul><li>Fedora Commons als eDepot-applicatie </li></ul><ul><li>Toekomst: standaarden en samenwerking </li></ul>

19.
Centrum Vlaamse Architectuurarchieven (CVAa) <ul><li>Het CVAa werd in 2003 onder de koepel van het Vlaams Architectuurinstituut opgericht </li></ul><ul><li>CVAa is een cultureel thema-archief voor architectuurarchieven </li></ul><ul><li>Missie van het CVAa: kennis, internationale expertise en best practises verzamelen, ontwikkelen en verspreiden in Vlaanderen. Doelgroep: archiefinstellingen (cfr. versnipperde bewaring van architectuurarchieven in Vlaanderen) </li></ul><ul><li>CVAa fungeert dus als een expertise- en coördinatiecentrum en bouwt geen eigen collectie architectuurarchieven op </li></ul>

20.
vraagstelling m.b.t. eDepot <ul><li>De architectuurpraktijk genereert sinds de jaren 1990 zeer veel digitale objecten > een toekomstig archiefbeleid tov architectuur kan niet zonder een visie, kennis over en instrumenten voor een duurzaam digitaal beleid tov architectuurarchieven </li></ul><ul><li>CVAa wil kennis ontwikkelen over archivering van digital born architectuurarchieven </li></ul><ul><ul><li>Wat zijn de grootste moeilijkheden die een digitaal depot met zich brengt? </li></ul></ul><ul><ul><li>Welke aspecten zijn zeer eigen aan het ontwikkelen van een eDepot voor architectuurarchieven? </li></ul></ul><ul><ul><li>Welke technologie en expertise is generiek en komt terug in verschillende sectoren die met eDepots bezig zijn? </li></ul></ul><ul><ul><li>Wat is de rol van CVAa in de archivering van digital born architectuurarchieven? </li></ul></ul><ul><li>Om antwoorden op bovenstaande vragen te kunnen formuleren, én om te vermijden te vervallen in een intensieve studie van andere voorbeelden en studies – ervaring is de beste leerschool – werd beslist een testcase op te starten </li></ul>

21.
voorwaarden testcase <ul><ul><li>Beperkt budget | beperkte timing (6 maanden) </li></ul></ul><ul><ul><li>eDepot moet aan de OAIS-norm voldoen </li></ul></ul><ul><ul><li>eDepot moet internationale standaarden en protocollen integreren met het oog op het uitwisselen van informatie met andere systemen, o.a. OAI-PMH </li></ul></ul><ul><ul><li>eDepot moet worden gebouwd met bestaande ‘off-the-shelf’ instrumenten die bij voorkeur open source zijn </li></ul></ul>

22.
use case: Jaarboek Architectuur Vlaanderen <ul><li>Tweejaarlijks boek over hedendaagse architectuur in Vlaanderen, gepubliceerd door het VAi </li></ul><ul><li>Kleine, beheersbare collectie: ca. 350 projecten worden ingezonden bij elke oproep. Daarvan wordt een kleine groep (ca. 10 %) effectief gepubliceerd. Van deze 10% bestaan bijkomende datastromen. </li></ul><ul><li>Samenstelling van een object: elk object bestaat uit een bundel van meervoudige (digital born) datastromen (die in een beperkt aantal formaten wordt aangeleverd) die een logisch geheel vormen </li></ul><ul><li>De collectie is klein maar heeft een hoge culturele waarden aangezien ze een doorsnede is van de hedendaagse architectuurproductie in Vlaanderen </li></ul>

23.
use case: Jaarboek Architectuur Vlaanderen <ul><li>750 objecten </li></ul><ul><li>11800 datastromen </li></ul><ul><li>50 GB </li></ul>

24.
selectie van een systeem voor eDepot <ul><li>VOORONDERZOEK </li></ul><ul><li>Verschillende ‘communities*’, organisaties en instituties ontwikkelen en onderhouden eDepots om digitale objecten in te bewaren, en zij delen rijke collecties digitale objecten. </li></ul><ul><li>Een al te enge kijk op de specificiteit van materialen en toepassingen heeft geleid tot een enorme variëteit aan parallelle technologieën en heterogene benaderingen bij de ontwikkeling van eDepots. </li></ul><ul><li>In het algemeen blijkt dat de belofte en het potentieel van de bestaande ‘ off-the-shelf’ standaarden en uniforme instrumenten die door een ‘community’ worden ontwikkeld, tot nog toe onvoldoende zijn geëxploreerd. </li></ul><ul><li>* community : een (open source) software-community brengt gebruikers van die software samen zodat ze verbeteringen, applicaties en ervaringen kunnen uitwisselen </li></ul>

25.
DSpace Fedora Commons EPrints institutional repository system - 2002 MIT Libraries / Hewlett Packard open source (BSD License) – 305 installaties repository system - 2003 Cornell University / Univesity of Virginia open source (Mozilla Public License) institutional repository system - 2001 University of Southampton open source (GNU License) CCSDS OAIS Ingest Access Archival Storage Archival Management Administration Reservation Planning selectie van een systeem voor eDepot

26.
<ul><li>Fedora voordelen </li></ul><ul><ul><li>open source </li></ul></ul><ul><ul><li>complex digitaal objectmodel dat grote aantallen en een verscheidenheid van datastromen ondersteunt </li></ul></ul><ul><ul><li>Interfaces (API’s) voor Zoeken, Opslaan en Ophalen van objecten </li></ul></ul><ul><ul><li>Rich Object Behavior: mogelijkheid om tools te ontwikkelen die met de objecten in het eDepot aan de slag gaan (viewers, preservation services,…) </li></ul></ul><ul><ul><li>Schaal: > 1 miljoen objecten </li></ul></ul><ul><ul><li>Batch Support: kan op een eenvoudige manier grote hoeveelheden objecten importeren of exporteren </li></ul></ul><ul><ul><li>Modulair systeem: kan flexibel worden uitgebreid met andere diensten en archiveringsoplossingen </li></ul></ul><ul><li>Fedora nadelen </li></ul><ul><ul><li>Alleen ‘middleware’ en ‘storage’; vereist de ontwikkeling van gebruiksvriendelijke front-end </li></ul></ul><ul><ul><li>Geen pasklare instrumenten om datamodellen te definiëren </li></ul></ul>selectie van een systeem voor eDepot: voor- en nadelen van Fedora

27.
bouwstenen van de fedora-based repository van CVAa FEDORA REPOSITORY ISLANDORA BRIDGE DRUPAL WEB FRONTEND (FEDORA) STORAGE LAYER CMS voor websites in PHP Drupal Association Open source ( GNU General Public License) Module om de Drupal-interface te koppelen aan Fedora University of Prince Edward Island (UPEI) Open source (No license) Digital Object Repository system Cornell University / Univesity of Virginia open source (Mozilla Public License)

28.
digitaal object

29.
digitaal object

30.
fedora digitaal object DATASTREAM N DATASTREAM 2 PERSISTENT ID SYSTEM PROPERTIES … DATASTREAM 1 digitaal object identifier manage & track the object aggregates content items CCSDS OAIS AIP Content Information Data Object Preservation Infomation Representation Information Packaging Information Fedora digital object model is represented in XML (FOXML)

31.
fedora digitaal object PERSISTENT ID SYSTEM PROPERTIES RESERVED DATASTREAMS DUBLIN CORE (DC) AUDIT TRAIL (AUDIT) RELATIONS (RELS-EXT) metadata over het object automatische registratie van alle wijzigingen die aan een object worden aangebracht beschrijft relaties met andere digitale objecten willekeurig aantal datastromen door de gebruiker aan het object toe te voegen

32.
fedora digitaal object PERSISTENT ID SYSTEM PROPERTIES AUDIT TRAIL RELATIONS DC <oai_dc:dc> <dc:title>Woning Frateur - Hallez</dc:title> <dc:creator>Architettura</dc:creator> <dc:subject>Houtskeletbouw</dc:subject> <dc:publisher>VAI</dc:publisher> <dc:identifier>info:fedora/vai:765</dc:identifier> </oai_dc:dc> image/tiff info:pronom/fmt/3 application/pdf info:pronom/fmt/18 application/pdf info:pronom/fmt/18 application/xml info:pronom/fmt/101 <ul><li>info:fedora/vai:765 </li></ul>managed content internal XML managed content managed content

33.
collecties ontwikkelen met relaties <rdf:description rdf:about=&quot;info:fedora/vai:765&quot;> <fedora: isMemberOfCollection rdf:resource=&quot;info:fedora/vai:Yearbook2007&quot;/> <fedora-model:hasModel rdf:resource=&quot;info:fedora/islandora:VAI_Yearbook&quot;/> </rdf:description> Collection Object E.g. Yearbook 2007 PID 765 … isMemberOfCollection … VAI YB 2007 … QUERY … DS DS DS … RELS-EXT …

34.
belangrijkste kenmerken van Fedora eDepot <ul><li>Modulair systeem </li></ul><ul><li>Web service interfaces (REST/SOAP) </li></ul><ul><li>Ondersteunt OAI-PMH & OAI-ORE </li></ul><ul><li>Versiebeheer </li></ul><ul><li>Self-contained objects (alle essentiële eigenschappen staan in XML bestand) </li></ul><ul><li>Indexing gebaseerd op RDF </li></ul>

35.
preservatiemogelijkheden van Fedora <ul><li>Data-model voor samengestelde digitale objecten </li></ul><ul><ul><li>bundelt meerdere datastromen </li></ul></ul><ul><ul><li>legt eigenschappen over het object en de datastromen vast </li></ul></ul><ul><ul><li>wijst een vaste en wereldwijde unieke ID aan </li></ul></ul><ul><li>XML-gebaseerde Digital Object Storage (FOXML files) </li></ul><ul><ul><li>OAIS Archival Information Packages </li></ul></ul><ul><li>XML-gebaseerde Digital Object Ingest and Export </li></ul><ul><ul><li>FOXML, METS, MPEG-21 DIDL, ORE, etc. </li></ul></ul><ul><ul><li>OAIS Submission & Dissemination Information Packages </li></ul></ul><ul><li>Automatisch versiebeheer van de inhoud van de datastromen </li></ul><ul><li>Logboek van alle aanpassingen aan digitale opjecten </li></ul><ul><li>Uitbreidbaar met Preservation Support Services </li></ul><ul><ul><li>bv. Migration services & file format identification </li></ul></ul>

36.
architectuur van CVAa eDepot Islandora bridge drupal « website » File System (Objects) OAI MANAGE ACCESS RDBMS (Registry) RDF Tripplestore SEARCH RDF QUERY end user SERVICE BIND POLICY VALIDATE ACCESS MANAGE INGEST STORE REGISTRY RDF INDEX

37.
eerste conclusies testcase <ul><li>Testcase laat toe kennis op te doen over datamodellen </li></ul><ul><li>Met relatief beperkt budget en tijd, kan een duurzaam depot worden gebouwd d.m.v. open source software en gebruik van internationale standaarden </li></ul><ul><li>Door praktijk van eDepot wordt kennis gegenereerd en kan naar concrete antwoorden worden gezocht op de vraag naar de specificiteit architectuurarchieven </li></ul><ul><li>investering: </li></ul><ul><ul><li>extern </li></ul></ul><ul><ul><ul><li>huur server: 1.800 € / jaar </li></ul></ul></ul><ul><ul><ul><li>ontwikkeling use case: 10.000 € </li></ul></ul></ul><ul><ul><li>intern </li></ul></ul><ul><ul><ul><li>coördinator + projectleider: 20 % f.t.e. </li></ul></ul></ul>

38.
toekomst <ul><li>De bestaande mogelijkheden van het Fedora eDepot van CVAa uitbreiden </li></ul><ul><ul><li>Ontwikkelen van specifieke metadataschema’s voor architectuurarchieven </li></ul></ul><ul><ul><li>Integratie van uitgebreidere collectie informatie – EAD/ISAD(G) </li></ul></ul><ul><ul><li>Integratie van disseminatie & preservatie diensten (bv. JPEG 2000 viewer, instrumenten voor migratie van datastromen) </li></ul></ul><ul><li>Aftasten van de mogelijkheden tot interconnectiviteit en samenwerking tussen verschillende eDepots in een federatie van digitale architectuurarchieven </li></ul><ul><ul><li>Diverse architecturale eDepots toegankelijk maken via een centrale toegang (portal) </li></ul></ul><ul><ul><li>Digitale objecten gebruiken, opslaan en uitwisselen tussen verschillende eDepots en voor verschillende doeleinden </li></ul></ul>

39.
toekomst <ul><li>Ontwikkelen van adviezen voor archiefvormers/architectenbureaus </li></ul><ul><li>Richtlijnen voor het aanleveren van materiaal voor het Jaarboek Architectuur </li></ul>

40.
toekomst: federatie van eDepots voor architectuur VAi Ghent University NAI ARCH Y CENTRAL PORTAL: CVAa Asset Registry ACCESS ACCESS ACCESS ACCESS ACCESS ENS-USER | APPLICATION Potential technologies OAI-PMH OAI-ORE OpenURL

41.
Conclusies: overeenkomsten CVAa en NAi <ul><li>Architectuurarchieven </li></ul><ul><ul><li>Specifieke ontsluiting en beschrijving </li></ul></ul><ul><li>Private archieven versus publiekrechtelijke archieven: </li></ul><ul><ul><li>geen regelgeving voor vorming archieven </li></ul></ul><ul><ul><li>vraagstuk authenticiteit op ander niveau (geen juridische bewijskracht) </li></ul></ul><ul><ul><li>selectie </li></ul></ul><ul><ul><li>auteursrechten </li></ul></ul><ul><ul><li>… </li></ul></ul>

42.
Belangrijkste conclusies: verschillen <ul><li>CVAa </li></ul><ul><li>E-depot voor use case </li></ul><ul><li>Deelarchief van VAi </li></ul><ul><li>Archief van architectuurorganisatie </li></ul><ul><li>Gesloten collectie </li></ul><ul><li>Integraal, autonoom systeem: Fedora </li></ul><ul><li>Scope op preservering en expertise </li></ul><ul><li>NAi </li></ul><ul><li>E-depot voor volledige collectie </li></ul><ul><li>Volledige archieven </li></ul><ul><li>Architectenarchieven </li></ul><ul><li>Ingebed in andere collecties </li></ul><ul><li>Koppeling bestaand systeem (CIS) </li></ul><ul><li>Scope op opname en preservering </li></ul>

43.
Belangrijkste conclusies: Open standaarden <ul><li>Open Standaarden zorgen voor gelijkwaardige uitvoering van functies </li></ul><ul><li>Open standaarden faciliteren gemeenschappelijke services (bijv. preservering) </li></ul><ul><li>Open standaarden vereenvoudigen het uitwisselen van gegevens en gemeenschappelijke beschikbaarstelling </li></ul>

44.
Belangrijkste conclusies: welk systeem <ul><li>Er is (nog) geen systeem ‘off the shelf’ beschikbaar. </li></ul><ul><li>Ontwikkel eDepot vanuit eigen bestaande behoeften, eisen, wensen </li></ul><ul><li>Ontwikkel eDepot vanuit eigen systeem </li></ul><ul><li>Ieder eDepot moet voldoen aan minimale eisen (functionaliteit, ondersteuning werkprocessen) </li></ul><ul><li>Met relatief beperkt budget en tijd, kan een duurzaam depot worden gebouwd d.m.v. Open Source </li></ul><ul><li>eDepot ontwikkelen is experimenteren, leren en kennis delen </li></ul>

45.
<ul><li>h.vanstappen @nai.nl </li></ul><ul><li>f.neggers @nai.nl </li></ul><ul><li>sofie.decaigny @ vai.be </li></ul><ul><li>annelies.nevejans @ vai.be </li></ul>