De bibliotheek voor iedereen Senta Kochanek

1. Een inclusieve informatiebrochure
Heldere informatie voor iedereen

2. Een inclusieve informatiebrochure
• Waarom?
• Het proces
• Wat bestaat er al: goede & slechte voorbeelden
• Goed beeldmateriaal: foto’s & pictogrammen
• Taal: korte en leesbare teksten
• Feedback: intern & extern
• Gebruik van de brochure
• Evaluatie
De brochure is sinds september 2020 in gebruik, na één jaar was het tijd voor
een interne evaluatie

3. Een inclusieve infobrochure
Waarom?
o De oorspronkelijke brochure werd (zonder dit te beseffen) geschreven voor
leesvaardige mensen.
o De bibliotheek is een laagdrempelige publieke (ontmoetings)plek.
Gent is een superdiverse stad, met anderstaligen en waar niet iedereen
taalvaardig is.
o Als leidraad voor het baliepersoneel.
o Omdat vele vertalingen geen optie zijn.

4. Een inclusieve infobrochure
Ter illustratie: een pagina uit de eerste infobrochure:
teveel informatie en te moeilijke teksten

5. Een inclusieve infobrochure
Het proces
• De zoektocht naar goede voorbeelden bij verschillende
stadsdiensten en het ocmw.
• Deels gebruik van bestaande pictogrammen: voor de
signalisatie in Bibliotheek De Krook werden
verschillende nieuwe pictogrammen ontwikkeld en
goedgekeurd door derden.

6. Een inclusieve infobrochure
Goed vertrekpunt: gebruik van foto’s en
pictogrammen.
Minder kwalitatieve beelden en een drukke
opmaak waardoor de brochure niet
aantrekkelijk of goed leesbaar is.

7. Een inclusieve infobrochure
Nieuw Gent is een sociale-multiculturele
wijk in Gent.
Hier is de lay-out veel beter geslaagd, maar
de lange doorlopende teksten zijn moeilijk
om lezen.
De illustraties zijn mooi, maar geven
weinig verduidelijking bij de teksten.

8. Een inclusieve infobrochure
• Goed beeldmateriaal
de juiste foto’s en pictogrammen
We namen zorgvuldig de tijd om goede en
sprekende foto’s te maken.

9. Een inclusieve infobrochure
• Eenvoud en rust
Goed evenwicht tussen tekst,
beeld, pictogrammen en witruimte.

10. Een inclusieve infobrochure
• Taal
Heldere en juiste taal
In het communicatieteam van de bib zijn er zowel specialisten van de Nederlandse taal als mensen die
moeilijker of anders lezen.
= elke zin of tekst wordt kritisch bekeken en zorgvuldig geformuleerd.
Lange teksten vermijden
Door het gebruik van foto’s en pictogrammen kunnen teksten korter.

11. Een inclusieve infobrochure

12. Een inclusieve infobrochure
• Feedback: intern en extern
Het maken van de brochure nam in het totaal anderhalf jaar in beslag.
Interne feedback
Tijdens het maakproces werden alle teams van de bibliotheek betrokken.
We kregen vooral inhoudelijke feedback.

13. Een inclusieve infobrochure
Externe feedback
1. Taalambtenaar dienst communicatie Stad Gent
Vereenvoudigen van bepaalde woorden en gebruik van heldere taal:
• Openingsuren De Krook/wijkbibliotheken > De Krook is open/De wijkbibliotheken zijn open
• Lidkaart verloren > Vind je ze niet meer terug?
• Tarieven > prijs
• Gebruik van kapitalen: woorden helemaal in hoofdletters zijn moeilijker te lezen.
• Gebruik van afkortingen beperken.

14. Een inclusieve infobrochure
2. Klantenparticipatie Welzijn en Samenleving | OCMW | Stad Gent
Normaliseren i.p.v. problematiseren
• Lidkaart zoek: erg goed dat daar aandacht naartoe gaat en dat het vooraan staat!
Evenwel: vanuit de achtergrond van mensen in armoede is “Ik vind de lidkaart niet meer” = ik kan niet meer
ontlenen = de leesroutine waar men in zat valt stil.
Daarom: normaliseren en niet problematiseren, dat kan met een zinnetje als:
“Dat overkomt iedereen wel eens”
• Te laat: Goed dat hier aandacht naartoe gaat. Want daar begint vaak de miserie.
Mensen beschouwen te laat indienen vaak als een persoonlijke fout.
Wat kan helpen: “Wacht niet met terugbrengen als je te laat bent. Je bent niet de enige”

15. Een inclusieve infobrochure
Klantenparticipatie Welzijn en Samenleving | OCMW | Stad Gent
Normaliseren i.p.v. problematiseren
• Te veel informatie: Vanaf p20 staat er veel ‘extra’ info.
Sommige info is erg nuttig voor iedereen, andere helemaal niet.
• Taal: Gent Leest(p. 36): tekst kan eenvoudiger.
- Wat is een ‘event’?
- ‘Digitaal platform’ is een moeilijk begrip.
Het is er ook voor mensen die een boek willen vinden dat hen boeit. Dus voor
iedereen, ook voor mensen die nog niet zo vaak lezen.

16. 3. Beleidsmedewerker voor personen met een beperking
Dienst welzijn en gelijke kansen Stad Gent
4. Twee focusgroepen
Ervaringsdeskundigen van mensen met een beperking en anderstalige Gentenaars.
Te veel informatie:
Veel overbodige informatie voor de ‘gewone’ gebruiker.
Niet handig in gebruik voor iedereen: “een te uitgebreide maaltijd is niet voor iedereen verteerbaar”.

17. Een inclusieve infobrochure
Het resultaat
Twee brochures: uitgebreide en compacte versie
Uitgebreid: totale werking van de 15 bibliotheken, 40p
- de leenvoorwaarden
- algemene dienstverlening (internet pc’s, de adviespunten, studiezaal etc,…)
- collectie (ook de digitale)
- activiteiten
- praktische informatie
Compact: 24p
- leenvoorwaarden
- algemene dienstverlening
- praktische informatie

18. Een inclusieve infobrochure
• De brochure wordt op maat gebruikt en uitgedeeld in
Bib De krook en de 14 wijkbibliotheken.
• Ze is online beschikbaar op de website.
• Er is een Word-versie in de maak voor op de website
voor blinden en slechtzienden.
• Nieuw Gentenaren: ga je in Gent wonen dan ontvang je
van de stad een welkomstpakket met o.a. de uitgebreide
brochure.
Gebruik van de brochures

19. Een inclusieve infobrochure
Evaluatie: 1 jaar inclusieve brochure
In september werd het baliepersoneel van hoofd en wijkbibliotheken bevraagd over de nieuwe brochure.
Algemeen: 81% vindt de brochure zeer goed tot uitstekend.
Bereikt ze haar doel: 56%: ja
43%: soms wel, soms niet
Het helpt mensen die het Nederlands niet goed beheersen en andere speciale doelgroepen maar niet ALLE bezoekers hebben
er nood aan: veel informatie.
Helpen de foto’s en pictogrammen: 81%: ja
Op pag.1 teveel pictogrammen: is verwarrend en niet overzichtelijk.
Wat kunnen we verbeteren?:
Bepaalde pagina’s nog eenvoudiger opmaken en bepaalde info herbekijken.
Er ontbreekt nieuwe informatie

20. Een inclusieve infobrochure
Heb je nog vragen of heb je zelf interessante voorbeelden van inclusieve communicatie?
Aarzel niet en spreek me aan of stuur me een mailtje: sharing is caring…☺
Bedankt!
Senta Kochanek
Communicatiemedewerker Bibliotheek De Krook
Senta.kochanek@stad.gent
Tel: 0470 17 03 52