1. Лекц №2
Техник хангамж (multimedia computer, CD ба DVD, Видео ба График, Аудио ..)
Мултимедиа буюу эвлүүлэг хийх компьютерийн техник хэрэгсэл нь бусад энгийн
хэрэглээний техникээс илүү үзүүлэлт бүхий хэрэгсэл шаардагддаг. Мөн мултимедиа
өгөгдөлтэй ажиллахахд үндсэн шаардлагыг баримтлан ажилладаг. Үүнд:
1. STORAGE ISSUES-санах ойн хувиарлалт
2. Storage of Multimedia Object – мултимедиа объектын хадгалалт
 - их хэмжээтэй, тогтворгүй зүйлүүд
 - өгөгдлийн сангийн технологид дараах зүйлүүд хэрэглэддэг
- managemet – менежмент
- location – байршил
- flow of objects – объектын ургсгал
 – зарим хувиарлалт
- хадгалалтын дундаж хувиарлалт
- загвар , хувиарлах
- хүргэлтийн хурд
3. Large quantities of data – Өгөгдлийн хэмжээ
 ASCII текстийн 4КВ текстийн хуудас
- (66 тэмдэгт мөр 55 зураас, 8 бит тэмдэгт)
 – 8MB-аар гарчигласан 1 хуудас
-(Хар, цагаан, 300фиксил/инч,8 бит/фиксил )
 One page, color, scanned 25MB – 1 хуудас, өнгөт,25МВ-ээр оруулсан дүрс
-5 секундын бичлэг,(7KS/сек,8бит/энгийн)35КВ
- 5 секундын стерео audio чанартай CD бичлэг -0.9МВ
 44KS, 2 суваг, 16бит/энгийн
-Дижитал X-ray(1024х1024, 12бит/фиксил)
- Гэрэл зураг,өнгө(512x400 8bit/pixel)0.6MB
- 5секунтын дундаж өнгийн нягтаралтай ведио 92МВ
4. Hierarchical Storage System – Шатласан санах ойн тогтолцоо(cистем)
 Санах ойн төхөөрөмжийн өөрчлөлт

2. - хандах хугацаа
- транспорт
- битээр тооцоолох
- тогтвортой, тогтвор
 бага үнэтэй, өндөр хандалтай
- хандалтийн хугацаа, транспорматлах хугацаа
- Дээрх 2-н аль алинаас нь хурдан(сайжруулах) битээр үнэлэх
 шатлалтай санах ой бол хамгийн үнэтэй
- энэ нь санах ойн 3 төрөл: анхан, 2 дахь, 3 дахь
5. Hierarchical Storage –Шаталсан санах ой
- Анхдагч санах ой
- Санамсаргүй хандах санах ой
 Хоёрдогч хандалт
- соронзон дискүүд
- лазиран диск
- Технологи ба логик дууний хэмжээ
 Гуравдагч хандалт
- соронзон хальснууд
- лазиран хальснууд
- автомат хальс
6. Optical Disc –Лазиран диск
 Бичлэгийн нарийвчлал
 Хамгаалтын чанар дахь онцлог
 Бичлэгт орох хуулбарийн үр нөлөөлөл
 идэвхчсэн технологи
 Удаан хандалттай хугацаа
 ISO-9660 - хуваарьлалтад байдаггүй үржвэрийн загвар
 урт хугацаа
Compare with large magnetic discs(GB) – Том соронзон дисктэй харьцуулахад
- устгаж болохгүй
- илүү үнэтэй байдаг

3. - Бүгдийг хуулж чаддагүй
- нэг удаа бичих
- тогтвортой өгөгдөл, засварлахгүй
- ROМ-c үнэтэй
- олон зүйлийг бичих
8. Data Transfer& Access time - өгөгдөл шилжүүлэлт, хандах хугацаа
- өгөгдөл шилжүүлэх түвшин: Хэр хурдан өгөгдөл дамжуулсан
– секунд бүрийг 300 КВ-н түвшинд давхар хурдыг шилжүүлэх өгөгдөлийг удирдах
– Хандах хугацаа: өгөгдөлийг хэр урт хугацаанд олож өгөх
9. Continuous Media Servers – медиа серверийн үргэлжлэл
Disk 1 disk 2 disk n…. - диск 1 диск 2
User – хэрэглэгч
Display – дэлгэц
Receiver – Хүлээн авагч
Processor – боловсруулалт
Server – толгой машин
Processor – процессор
I/O – оролт гаралт
Bus – шугам
Network – сүлжээ
Disk- диск
Шугаман бус эвлүүлгийн тухай
Телевизийн нэвтрүүлгийг шугаман болон шугаман бус эвлүүлгийн гэсэн хоёр
аргаар бэлтгэдэг . Шугаман эвлүүлгийг эвлүүлгийн тусгай төхөөрөмжийн тусламжтайгаар
хийдэг ба энэ нь зарим боломжоороо шугаман бус эвлүүлгээс дутагдалтай .Иймд сүүлийн
үед энэ аргыг ашиглахаа больж ихэвчлэн шугаман бус эвлүүлгийн аргаар нэвтрүүлэг
бэлтгэж байна. Компьютер ашиглан телевизийн төрөл бүрийн нэвтрүүлэг , кино зэргииг
бэлтгэхийг шугаман бус эвлүүлэг буюу NON LINER EDITING гэнэ.

4. Шугаман бус эвлүүлгэд ашиглах компьютерууд нь хэрэглээний зориулалтаар
ашиглагдах компьютеруудаас техникийн үзүүлэлт , хүчин чадлын хувьд илүү сайн байх
шаардлагатай ба эвлүүлэгт зориулсан тусгай картыг эх хавтан дээр суурилуулсанаар
эвлүүлэг хийх боломжтой болно. Ийм зориулалтын компьютерт: -Хатуу дискийн
багтаамж их
-Санах ойн хурд
-Микропроцессорын хурд их
-Эх хавтангийн үзүүлэлт сайн
-Дэлгэцийн хардын хурд сайн
-Тусгай зориулалтын нэмэлт дүрсийн болон дууны карттай байх зэрэг
шаардлагууд тавигдана. Эдгээр шаардлагуудыг хангаснаар нэвтрүүлэг бэлтгэхэд
зарцуулах хугацаа бага , нэвтүүлгийн чанар сайн байна. Компьютерын хатуу дискрүү нэг
цагийн материал оруулж эвлүүлэг хийхэд ойролцоогоор 10-12GB зай эзлэх ба хоосон зай
багасах нь компьютерийн хурдан ажиллагаанд муугаар нөлөөлдөг . Иймд хамгийн багадаа
120 GB багтаамж бүхий хатуу дисктэй байх шаардлагатай .
Тусгай зориулалтын нэмэлт картын тухай энэ карт нь модем, LАN card , display
card, Sound карт зэргийг компьютерийн эх хавтангын PCI slot дээр суурилна. Үүний
тусламжтайгаар бид нэвтрүүлэгт оруулах материалаа / дуу, дүрс / төрөл бүрийн
төхөөрөмжөөс /камер пристава / гэх мэт өөрийн компьютераа оруулж эвлүүлгийг хийх
болон улмаар компьютераасаа бусад төхөөрөмж рүү хуулах боломжтой болно.
Шугаман бус эвлүүлэгийн техник хангамж
Үүнд :
Тусгай зориулалтын нэмэлт карт орох ба энэ нь тоон болон аналоги дуу, дүрсийн оролт
,гаралтын хэсэгтэй байдаг ба эдгээр картууд нь үйлдвэрлэж байгаа улс , пүүс компани
зэргээсээ хамааран хүчин чадал боломж, үнээрээ өөр өөр байдаг . Өнөөдөр дэлхийн улс
орнууд голдуу Avid , MATROX ,Canopus ,Pinnacle төрлийн картуудыг ашиглаж байдаг.
Avid- төрлийн карт :Үүнд Avid төрлийн карт орно . Энэ нь хүчин чадал боломж,
үнээрээ илүү windows, unix үйлдлийн системийн орчинд Macintosh компьютертой зохицон
ажилладаг . Данийн телевизэд өргөн ашигладаг .

5. Discreet Мэргэжилийн өндөр төвшинд зориулагдсан workstation компьютертэй
зохицон ажилладаг .
Globe Caster-дээрх төхөөрөмжүүдийг бодоход харьцангуй хямд дүрсийг засварлах
биш бэлэн дүрсэн дээр эвлүүлэг хийхэд илүү тохиромжтой windows үйлдлийн системийн
орчинд персональ компьютертой зохицон ажилладаг .
Canopus төрлийн карт:Үүнд DVStorm 1, Dvstorm1SE, DVStorm 2, DVStorm2Pro,
DVStormPro, DVStormXa, DVSormXa Plus, EdiusNX, Edius SX зэрэг картууд байдаг.
Windows үйлдлийн системийн орчинд персональ компьютертэй зохицон ажиллана.
PINNACLE-төрлийн карт : Үүнд DC30 , DC1000 ,DC2000 ,DV500 DVD ,DVProONE
,Edition ,DV гэх мэт картууд орно .Windows үйлдлийн системийн орчинд персональ
компьютертой зохицон ажиллана.
MATROX төрлийн карт :Үүнд MATROX RTX100 MATROX RTX500 гэх мэт.
Манай оронд өнөөдрийн байдлаар Globe Caster ,Canopus, MATROX, Pinnacle төрлийн
картууд өргөн ашиглаж байна. Эдгээр нь ашиглах ерөнхий зарчмаараа ижилхэн боловч
нэмэлт боломжуууд , хурдаараа ялгаатай байдаг .