Als de stoppen doorslaan, presentatie Evi Neven, AMOK-preventie op school

1. AMOK-
preventie
op school
Wat kunnen scholen en CLB’s
doen om AMOK-incidenten te
voorkomen?

2. Kenmerken van AMOK-daders
die feiten pleegden in
scholen
Alle daders: ofwel leerling ofwel oud-
leerling van de school  plaats dus niet
toevallig gekozen
In de meeste gevallen: bepaalde
leerkracht, schoolverantwoordelijke of
medeleerling(en) als doel geviseerd. In
zowat de helft van de gevallen werden deze
personen ook daadwerkelijk gedood, maar
altijd vielen hierbij nog meer slachtoffers.

3. Belangrijke rol van
onderwijs in preventie
Zeker als dader een leerling is van de
school op het moment van de feiten: quasi
onmogelijk dat niemand binnen de school iets
gemerkt zou hebben
Moeten alle scholen dan specialisten
worden in signaaldetectie van mogelijke
AMOK-daders?
middelen om signalen bij leerlingen op
te vangen en er iets mee te doen.
middelen om te voorkomen dat potentiële
AMOK-plegers overgaan tot plegen én om
te voorkomen dat een jongere eraan
denkt.

4. Wat is er al
in scholen?

5. Zorgbeleid op school (1)
Positief schoolklimaat
Leerlingenbegeleiding
BaO: zorgcoördinator/multidisciplinair
overleg
SO: leerlingenbegeleider/cel
leerlingenbegeleiding
Signaaldetectie en eerste opvang van
leerlingen met moeilijkheden
Herstelgericht werken rond conflicten en
grensoverschrijdend gedrag op school

6. Zorgbeleid op school (2)
Tegengaan van pesten - herstelgericht
oplossen
Gepast omgaan met geweld op school en
nultolerantie voor wapens
Aanspreekpunten binnen de school bij wie
iedereen die dit wil kan melden dat hij zich
zorgen maakt over iemand anders

7. Werking van het CLB (1)
Elke school heeft contract met een CLB. 1
CLB begeleidt dus meerdere scholen (BaO, SO,
BuO, DBSO)
Werkingsprincipes:
multidisciplinair
vraaggestuurd
subsidiair:
begeleiding van leerlingen
schoolondersteunend
draaischijffunctie
beroepsgeheim

8. Werking van het CLB (2)
4 begeleidingsdomeinen:
leren en studeren
onderwijsloopbaanbegeleiding
preventieve gezondheidszorg
psychosociaal functioneren
Verplicht aanbod:
opvolging bij afwezigheidsproblemen
algemene en gerichte medische consulten
maatregelen bij besmettelijke ziekten

9. Noodplanning in scholen
Voorbereid op mogelijke noodsituaties die
zich kunnen voordoen. Meest voor de hand
liggende: brand, ongeval
Preventie-adviseur of interne of externe
dienst voor preventie op het werk
Canvas noodplanning: achtergrondinformatie
en fiches voor allerlei soorten
noodsituaties
ook AMOK is hierin opgenomen:
http://ond.vlaanderen.be/welzijn/veilighei
d/Intern_noodplan_voor_scholen_en_internat
en_2014.pdf

10. Samenwerking school –
politie : PLP 41
Elke lokale politiezone: aanspreekpunt
voor de scholen in haar zone
Overleg tussen dit aanspreekpunt en de
scholen – soms ook formele overeenkomst
Jaarlijkse evaluatievergaderingen
Belangrijk: politie werkt subsidiair!
Evaluatie van de samenwerking in 2012
overwegend positief
Krijtlijnennota
http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database
/document/document.asp?docid=14606

11. Wat is er
nog nodig?

12. Aanmeldpunten op school
Leerlingen moeten in vertrouwen iets
kunnen melden
Moeilijker in scholen, want geen
beroepsgeheim
Doen leerlingen dit al voldoende?

13. Dreigingsanalyse
Eerst signaaldetectie en inschatting door
leerlingenbegeleiding
Belangrijk: school kan bij lokale politie
terecht, zonder dat daarom meteen een
onderzoek wordt opgestart.
Goede samenwerkingsafspraken nodig

14. Voldoende ‘sense of
urgency’ bij de scholen
3.644 scholen in Vlaanderen (1.067 SO)
Voor veel scholen een ‘ver van hun bed’-
verhaal
Allerlei maatschappelijke problemen met
gevolgen binnen het onderwijs: niet haalbaar
om steeds een apart beleid te gaan opzetten.
Besparingscontext
 Goed aanbrengen bij de scholen, goed
kaderen!

15. Scholen informeren
Al specifieke initiatieven genomen:
AMOK in onderwijstijdschrift Klasse
(http://www.klasse.be/leraren/37615/scho
len-niet-voorbereid-op-schietpartijen)
Studiedagen voor scholen over
noodplanning, met aandacht voor AMOK
Aanpassing canvas noodplanning
Kansen om te communiceren aangrijpen
Overleg PLP 41

16. Optimaliseren
leerlingenbegeleiding
Performance audit bij CLB’s
Wetenschappelijke review
leerlingenbegeleiding in Vlaanderen
 Beleidsaanbevelingen om
leerlingenbegeleiding te optimaliseren
Nieuw decreet leerlingenbegeleiding