1.
LİNUX KOMUT SATIRI KULLANIMI VE TEMEL KOMUTLAR
LİNUX DOSYA DİZİN YAPISI
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ
SİBER GÜVENLİK LABORATUVARI
NAİME YALÇIN

2.
LİNUX KOMUT SATIRI KULLANIMI VE TEMEL
KOMUTLAR
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

pwd (bulunduğumuz dizin ismini verir)

Help(alttaki parametrelerle kullanılır)

-h(bilgi(hangi komut hakkında isteniyorsa))

-help(komutla ilgili kısa bilgi)

man (kullanımı hakkında detaylı bilgi)

cd (dizin içine girme )

~(home)

..(bir üst dizin)

-(bir önceki dizin)

Ls (Bulunduğun dizinin içeriğini gösterir)

-l(Uzun Listeleme-izin-tarih)

-a(gizli dosyaları)

-la(her ikisini)

-h/-lh (listenen dosyaların büyüklüğünü (mb/kb/gb)
halinde kıslatmış haliyle verir)

3.
LİNUX KOMUT SATIRI KULLANIMI VE TEMEL
KOMUTLAR
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

date(gün/saat genel bilgi verir )

whoami(kullanıcının adı)

time(çalıştırılan işlemin ne kadar sürede yapıldığı)

who(makineye bağlı kullanıcılar)

free(bellek kullanımı)

Df -h(sabit disk bölümlerinin doluluğu)

Last(sisteme en son giriş)

Ps(süreç listelemesi)

Top(ne kadar bellek/işlemci)

4.
LİNUX KOMUT SATIRI KULLANIMI VE TEMEL
KOMUTLAR
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

mkdir (dizin oluşturur)

rm(dosya siler)

rmdir(dizin siler)
rm -r(dizin siler)

mv(taşımak)

touch(boş dosya oluşturmada)

cp(dosya kopyalama)

Echo(ekrana çıktı)

chown(dosyanın yetkilisini değiştirir)

5.
LİNUX KOMUT SATIRI KULLANIMI VE TEMEL
KOMUTLAR
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

lsmod(yüklenmiş bütün modüller hakkında bilgi verir)

cat(dosyayı sayfa sayfa gösterir)

head(baştan satır)

find(bulunmak istenilen dosya varsa)

locate(yapılan düzenlemeler)

xinit(yöneticisiz x oturumu)

Startx(yöneticili oturum)

Reboot/shutdown -r

Shutdown -h now/halt

6.
LİNUX KOMUT SATIRI KULLANIMI VE TEMEL
KOMUTLAR
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

history(komut geçmişi)

finger(sistemdeki kullanıcları)

less(çıktıyı monitörde sayfa halinde göstrir)

firefox(tanımlı web tarayıcısını(firefox için) açar)

mount(bir altı bağla)

ps(çalışan işlemler)

Sudo(yetkilendirme)

update(güncelleme)

7.
LİNUX KOMUT SATIRI KULLANIMI VE TEMEL
KOMUTLAR
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Upgrade(sistem güncelleme)

reset

passwd(yeni parola)

sleep(bekletmeye alır)

Users(kullanıcılar)

su(başka nir kullanıcıya geçmek için)

8.
LİNUX DOSYA DİZİN YAPISI
SDÜ-CYBERLAB (Linux)
Disk üzerindeki dosyaların düzenlenmesini ve bir işletim sisteminde dosyaların izlerinin
bulunmasını sağlayan yapıya dosya sistemi
(File System) denir.
Linux dosya sisteminde en çok kullanılan dosya sistemleri:

Ext2

Ext3

Ext4

Swap

9.
LİNUX DOSYA DİZİN YAPISI
SDÜ-CYBERLAB (Linux)
Linux işletim sistemi temel dizin yapısı aşağıda görünmektedir.
Tüm dizinler kök dizinin altında bulunur.

10.
Kök Dizin (/)
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Microsoft işletim sistemlerindeki dizin yapısında birbirinden
bağımsız kök dizinler (root) bulunur.

Ancak Linux işletim sisteminde hiyerarşik bir klasör yapısı
vardır. Bu hiyerarşik yapıda en üst dizin kök dizini (root)olarak
bilinir ve „/ ile gösterilir.‟

Sistemin çalışabilmesi için gerekli olan dosyalar bu dizinin altında bulunur.

Kök dizini önyükleme esnasında hafızaya ilk yüklenen bölümdür.

11.
/bin Dizini
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

İşletim sisteminin çalışması için gerekli olan programların
bulunduğu yerdir

Kabuk programları (ör: sh), dosya düzenleme programları(ör: cat, echo, ls, cp) ve
işlem programları(ör: kill) bu dizinin altında bulunur.

12.
/sbin Dizini
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Linux ta normal kullanıcının kullanacağı komutlarla,‟
sistem yöneticisinin kullanabileceği komutlar ayrılmıştır.

Sistem yöneticilerinin kullanabileceği komutların tutulduğu
dizin /sbin dizinidir.

13.
/lib Dizini
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Programlar tarafından paylaşılan kütüphane dosyalarının
(library files) ve sistem başlatılırken kullanılan kernel modüllerinin saklandığı
yerdir.

Linux ta kütüphane dosyalarının uzantısı .so'dur. Bu‟
dosyalar Windows ta ise .dll uzantısına sahiptir.‟

14.
/usr Dizini
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Bütün komutların, kütüphanelerin, kullanma kılavuzlarının,
oyunların ve sistemin normal işleyişi için gerekli olan dosyaların
bulunduğu dizindir.

Linux sisteminde bir uygulama yüklenecekse, genelde, ön tanımlı
olarak buraya yüklenir.

Alt dizinlerini incelemek gerekirse:

bin:Neredeyse tüm komut dosyalarının tutulduğu yerdir.

sbin:Linux çekirdeğinin kaynak kodunun tutulduğu yerdir.

lib:C/C++ dili için gerekli kütüphanelerin bulunduğu dizindir.

share:Birçok uygulamanın yapılandırma ve grafik dosyaları burada
bulunur.

local:Yerel olarak yüklenen programlar ve dosyalar burada bulunur.

15.
/etc Dizini
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Bu dizinde çalıştırılabilir dosyalar yerine, birçok programın ve
sistemin yapılandırma dosyaları ve dizinleri saklanır.

Sisteme dair konfigürasyon dosyaları da burada bulunur.

Örneğin DNS problemlerini çözmek için /etc/resolv.conf
dosyası açılıp içerisine yeni DNS adresleri eklenebilir

16.
/tmp Dizini
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Geçici dosyaların saklanması için kullanılan dizindir.
Sistem başlatıldıktan sonra bu görevi“/var/tmp” dosyası üstlenir.

Bir program yüklenirken, sadece yükleme süresince
kullanılan ve daha sonra lazım olmayacak dosyalar burada
saklanır.

Bu dizinin içerisindeki dosyalar genellikle işletim sistemi
açılışında silinir.

17.
/var Dizini
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Programların değişken sistem dosyalarını tutan bölümdür.

Yazıcıya gönderilen sayfalar (/var/spool), sistem
hatalarının ve mesajlarının saklandığı kayıt sayfaları (/var/log)
ve çalışan işlemlerle ilgili bilgilerin (/var/run) bulunduğu dosyalar örnek olarak
verilebilir.

18.
/home Dizini
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Belirli bir kullanıcının kişisel dosyalarının (masaüstü ayarları,
program şifreleri, İnternet tarayıcısında sık kullanılan sayfalar)
saklandığı yerdir.'~' işareti ile ifade edilir.

Ev dizininin içeriği sadece dizin sahibinin ulaşımına açıktır.
Diğer kullanıcılar yönetici olmadıkları sürece buraya
erişemezler.

Her kullanıcının kişisel dizini kendi kullanıcı adını taşır. Örneğin,
/home/naime veya /home/user.

19.
/dev Dizini
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Girdi/çıktı dosyaları (I/O files) ve bilgisayarın donanım aygıtlarıyla
iletişim kurulabilmesi için gereken tüm dosyalar bu dizinde
tutulur.

Linux te donanım aygıtları dahil her şey bir dosyadır. USB‟
girişleri, seri ve paralel portlar, diskler, CD-ROM aygıtları
dosyalar ile ifade edilir. Tüm aygıtlar /dev klasörü altında
tutulan dosyalardan ibarettir.

Linux'taki aygıtlar ikiye ayrılır: karakter aygıtı ve blok aygıtı.
Başlıca karakter aygıtları fare, klavye; blok aygıtları ise disket,
CD-ROM ve sabit disktir.

20.
/mnt Dizini
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

Bu dizin, geçici olarak herhangi bir dosya sistemine ulaşmak
için oluşturabilecek bağlama noktalarını içeren dizindir.

Üzerinde bir dosya sistemi olan bir disk birimi veya parçası
okuma veya yazma amacıyla bilgisayara takıldığında, bu birim
için /mount dizini altında dosyalar oluşturulacaktır.

Örneğin flash diskler, CD-ROM ve disketler ön tanımlı olarak
/mount dizini altına bağlanmaktadır.

21.
KAYNAKÇA
SDÜ-CYBERLAB (Linux)

http://docplayer.biz.tr/2129435-Linux-un-tarihsel-gelisimi.html

http://web.bilecik.edu.tr/vedat-marttin/2011/03/22/113/

https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Temel_Linux_komutlar%C4%B1

https://tr.wikibooks.org/wiki/Linux_%C4%B0%C5%9Fletim_Sistemi/Linux_Komutlar%C4%

http://www.belgeler.org/lis/archive-tlkg-lis-5.11.html