RefundicióN

Suplemento núm. 6 Luns 15 maio 2006 931

I. Disposicións xerais

circunstancias cambiantes e ás expectativas que neles se
XEFATURA DO ESTADO depositaban en cada momento histórico. En consecuen-
cia, a súa evolución foi moi notable, ata chegar a posuír
na actualidade unhas características claramente diferen-
7899 LEI ORGÁNICA 2/2006, do 3 de maio, de educa- tes das que tiñan no momento da súa constitución.
ción. («BOE» 106, do 4-5-2006.) En cada fase da súa evolución, os sistemas educativos
tiveron que responder a uns retos prioritarios. Na segunda
metade do século XX enfrontáronse á exixencia de facer
JUAN CARLOS I efectivo o dereito de todos os cidadáns á educación. A
universalización do ensino primario, que xa se alcanzara
REI DE ESPAÑA nalgúns países a finais do século XIX, iríase completando
ao longo do seguinte, incorporando ademais o acceso
Saiban todos os que a viren e a entenderen que as xeneralizado á etapa secundaria, que pasou así a se con-
Cortes Xerais aprobaron e eu sanciono a seguinte lei siderar parte integrante da educación básica. O obxectivo
orgánica prioritario consistiu en facer efectiva unha escolarización
máis prolongada e cunhas metas máis ambiciosas para
PREÁMBULO toda a mocidade de ambos os sexos.
Nos anos finais do século XX, o desafío consistiu en
As sociedades actuais concédenlle grande importan- conseguir que esa educación amplamente xeneralizada
cia á educación que recibe a súa mocidade, na convición fose ofrecida nunhas condicións de alta calidade, coa
de que dela dependen tanto o benestar individual como o exixencia ademais de que tal beneficio alcanzase a todos
colectivo. A educación é o medio máis adecuado para os cidadáns. En novembro de 1990 reuníanse en París os
construír a súa personalidade, desenvolver ao máximo as ministros de Educación dos países da Organización para a
súas capacidades, conformar a súa propia identidade per- Cooperación e o Desenvolvemento Económico, con
soal e configurar a súa comprensión da realidade, inte- obxecto de abordar como se podía facer efectiva unha
grando a dimensión cognoscitiva, a afectiva e a axioló- educación e unha formación de calidade para todos. O
xica. Para a sociedade, a educación é o medio de desafío era cada vez máis apremante e os responsables
transmitir e, ao mesmo tempo, de renovar a cultura e o educativos dos países con maior nivel de desenvolve-
acervo de coñecementos e valores que a sustentan, de mento aprestáronse a darlle unha resposta satisfactoria.
extraer as máximas posibilidades das súas fontes de Catorce anos máis tarde, en setembro de 2004, os
riqueza, de fomentar a convivencia democrática e o res- máis de sesenta ministros reunidos en Xenebra, con oca-
pecto ás diferenzas individuais, de promover a solidarie- sión da 47.ª Conferencia Internacional de Educación con-
dade e evitar a discriminación, co obxectivo fundamental vocada pola UNESCO, demostraban a mesma inque-
de lograr a necesaria cohesión social. Ademais, a educa- danza, poñendo así de manifesto a vixencia do desafío
ción é o medio máis adecuado para garantir o exercicio formulado na década precedente. Se en 1990 eran os res-
da cidadanía democrática, responsable, libre e crítica, que ponsables dos países máis desenvolvidos os que chama-
resulta indispensable para a constitución de sociedades ban a atención acerca da necesidade de combinar cali-
avanzadas, dinámicas e xustas. Por ese motivo, unha boa dade con equidade na oferta educativa, en 2004 eran os
educación é a maior riqueza e o principal recurso dun país dun número moito máis amplo de Estados, de caracterís-
e dos seus cidadáns. ticas e niveis de desenvolvemento moi diversos, os que
Esa preocupación por ofrecer unha educación capaz formulaban a mesma cuestión.
de responder ás cambiantes necesidades e ás demandas Lograr que todos os cidadáns poidan recibir unha
que formulan as persoas e os grupos sociais non é nova. educación e unha formación de calidade, sen que ese ben
Tanto aquelas coma estes depositaron historicamente na quede limitado soamente a algunhas persoas ou sectores
educación as súas esperanzas de progreso e de desenvol- sociais, é urxente no momento actual. Países moi diver-
vemento. A concepción da educación como un instru- sos, con sistemas políticos distintos e gobernos de dife-
mento de mellora da condición humana e da vida colec- rente orientación, estanse propondo ese obxectivo.
tiva foi unha constante, aínda que non sempre esa España non pode de ningún xeito constituír unha excep-
aspiración se convertese en realidade. ción.
O interese histórico pola educación viuse reforzado A xeneralización da educación básica foi tardía no
coa aparición dos sistemas educativos contemporáneos. noso país. Aínda que a obrigatoriedade escolar se pro-
Esas estruturas dedicadas á formación dos cidadáns mulgou en 1857 e en 1964 se estendeu desde os seis ata
foron concibidas como instrumentos fundamentais para a os catorce anos, houbo que esperar ata mediados da
construción dos Estados nacionais, nunha época decisiva década dos oitenta do século pasado para que esta pres-
para a súa configuración. A partir de entón, todos os paí- crición se fixese realidade. A Lei xeral de educación de
ses prestaron unha atención crecente aos seus sistemas 1970 supuxo o inicio da superación do grande atraso his-
de educación e formación, co obxectivo de adecualos ás tórico que afectaba o sistema educativo español. A Lei

932 Luns 15 maio 2006 Suplemento núm. 6

orgánica do dereito á educación proporcionou un novo e entre todos», no cal se presentaban un conxunto de análi-
decidido impulso a ese proceso de modernización educa- ses e diagnósticos sobre a situación educativa actual e se
tiva, pero a consecución total dese obxectivo tivo que sometían a debate unha serie de propostas de solución.
esperar aínda bastantes anos. Tanto as comunidades autónomas como as organizacións
A Lei 14/1970, xeral de educación e de financiamento representadas nos consellos escolares do Estado e auto-
da reforma educativa, e a Lei orgánica 8/1985, reguladora nómicos foron invitadas formalmente a expresar a súa
do dereito á educación, declaraban a educación como opinión e manifestar a súa postura ante tales propostas.
servizo público. A Lei orgánica de educación segue e ins- Ademais, outras moitas persoas, asociacións e grupos
críbese nesta tradición. O servizo público da educación fixeron chegar ao Ministerio de Educación e Ciencia as
considera esta como un servizo esencial da comunidade, súas reflexións e as súas propias propostas, que foron
que debe facer que a educación escolar sexa accesible a difundidas por diversos medios, respondendo así á von-
todos, sen distinción de ningunha clase, en condicións de tade de transparencia que debe presidir calquera debate
igualdade de oportunidades, con garantía de regularidade público. Como resultado dese proceso de debate, publi-
e continuidade e adaptada progresivamente aos cambios couse un documento de síntese, que recolle un resumo
sociais. O servizo público da educación pode ser prestado das contribucións realizadas polas distintas organiza-
polos poderes públicos e pola iniciativa social, como cións, asociacións e colectivos.
garantía dos dereitos fundamentais dos cidadáns e a O desenvolvemento deste proceso de debate, que se
liberdade de ensino. prolongou durante seis meses, permitiu contrastar posi-
En 1990, a Lei orgánica de ordenación xeral do sis- cións e puntos de vista, debater acerca dos problemas
tema educativo estableceu en dez anos o período de obri- existentes no sistema educativo español e buscar o
gatoriedade escolar e proporcionou un impulso e pres- máximo grao de acordo en torno ás súas posibles solu-
tixio profesional e social á formación profesional que cións. Este período resultou fundamental para identificar
permitiría finalmente equiparar a España cos países máis os principios que deben rexer o sistema educativo e para
avanzados do seu contorno. Como consecuencia desa traducilos en formulacións normativas.
vontade expresada na lei, a finais do século XX conseguí- Tres son os principios fundamentais que presiden esta
rase que todos os mozos españois de ambos os sexos lei. O primeiro consiste na exixencia de proporcionar
asistisen aos centros educativos polo menos entre os seis unha educación de calidade a todos os cidadáns de
e os dezaseis anos e que moitos deles comezasen antes a ambos os sexos, en todos os niveis do sistema educativo.
súa escolarización e a prolongasen despois. Acurtárase Xa se aludiu ao desafío que esa exixencia implica para os
así unha distancia moi importante cos países da Unión sistemas educativos actuais e en concreto para o español.
Europea, na cal España se integrou en 1986. Tras conseguir que todos os mozos estean escolarizados
A pesar destes logros indubidables, desde mediados ata os dezaseis anos de idade, o obxectivo consiste agora
da década dos noventa vénse chamando a atención en mellorar os resultados xerais e en reducir as aínda ele-
acerca da necesidade de mellorar a calidade da educación vadas taxas de terminación da educación básica sen titu-
que recibe a nosa mocidade. A realización de diversas lación e de abandono temperán dos estudos. Trátase de
avaliacións acerca da reforma experimental das ensinan- conseguir que todos os cidadáns alcancen o máximo des-
zas medias que se levou a cabo nos anos oitenta e a par- envolvemento posible de todas as súas capacidades, indi-
ticipación española nalgúns estudos internacionais a viduais e sociais, intelectuais, culturais e emocionais para
comezos dos noventa evidenciaron uns niveis insuficien- o que necesitan recibir unha educación de calidade adap-
tes de rendemento, sen dúbida explicables, pero que tada ás súas necesidades. Ao mesmo tempo, débeselles
exixían unha actuación decidida. En consecuencia, en garantir unha igualdade efectiva de oportunidades, pres-
1995 aprobouse a Lei orgánica da participación, a avalia- tando os apoios necesarios, tanto ao alumnado que o
ción e o goberno dos centros docentes, co propósito de requira como aos centros en que están escolarizados. En
desenvolver e modificar algunhas das disposicións esta- suma, trátase de mellorar o nivel educativo de todo o
blecidas na LOXSE orientadas á mellora da calidade. No alumnado, conciliando a calidade da educación coa equi-
ano 2002 quíxose dar un paso máis cara ao mesmo dade da súa repartición.
obxectivo, mediante a promulgación da Lei orgánica de O segundo principio consiste na necesidade de que
calidade da educación. todos os compoñentes da comunidade educativa colabo-
Nos comezos do século XXI, a sociedade española ten ren para conseguir ese obxectivo tan ambicioso. A combi-
a convicción de que é necesario mellorar a calidade da nación de calidade e equidade que implica o principio
educación, pero tamén de que ese beneficio debe chegar anterior exixe ineludiblemente a realización dun esforzo
a toda a mocidade, sen exclusións. Como se subliñou compartido. Con frecuencia vénse insistindo no esforzo
moitas veces, hoxe en día considérase que a calidade e a dos estudantes. Trátase dun principio fundamental, que
equidade son dous principios indisociables. Algunhas non debe ser ignorado, pois sen un esforzo persoal, froito
avaliacións internacionais recentes puxeron claramente dunha actitude responsable e comprometida coa propia
de manifesto que é posible combinar calidade e equidade formación, é moi difícil conseguir o pleno desenvolve-
e que non se deben considerar obxectivos contrapostos. mento das capacidades individuais. Pero a responsabili-
Ningún país pode desperdiciar a reserva de talento dade do éxito escolar de todo o alumnado non só recae
que posúen todos e cada un dos seus cidadáns, sobre sobre o alumnado individualmente considerado, senón
todo nunha sociedade que se caracteriza polo valor cre- tamén sobre as súas familias, o profesorado, os centros
cente que adquiren a información e o coñecemento para docentes, as administracións educativas e, en última ins-
o desenvolvemento económico e social. E do recoñece- tancia, sobre a sociedade no seu conxunto, responsable
mento dese desafío deriva a necesidade de propoñerse a última da calidade do sistema educativo.
meta de conseguir o éxito escolar de toda a mocidade. O principio do esforzo, que resulta indispensable para
A magnitude deste desafío obriga a que os obxectivos lograr unha educación de calidade, débese aplicar a todos
que se deban alcanzar sexan asumidos non só polas os membros da comunidade educativa. Cada un deles
administracións educativas e polos compoñentes da terá que realizar unha contribución específica. As familias
comunidade escolar, senón polo conxunto da sociedade. terán que colaborar estreitamente e deberanse compro-
Por ese motivo e co propósito de estimular un debate meter co traballo cotián dos seus fillos e coa vida dos
social sobre a educación, con carácter previo a promover centros docentes. Os centros e o profesorado deberanse
calquera iniciativa lexislativa, o Ministerio de Educación e esforzar por construír contornos de aprendizaxe ricos,
Ciencia publicou en setembro de 2004 o documento que motivadores e exixentes. As administracións educativas
leva por título «Unha educación de calidade para todos e teranlles que facilitar a todos os compoñentes da comuni-


dade escolar o cumprimento das súas funcións, propor- a cohesión social. En terceiro lugar, marcouse o obxectivo
cionándolles os recursos que necesitan e reclamándolles de abrir estes sistemas ao mundo exterior, o que exixe
ao mesmo tempo o seu compromiso e esforzo. A socie- reforzar os lazos coa vida laboral, coa investigación e coa
dade, en suma, terá que apoiar o sistema educativo e sociedade en xeral, desenvolver o espírito emprendedor,
crear un contorno favorable para a formación persoal ao mellorar a aprendizaxe de idiomas estranxeiros, aumen-
longo de toda a vida. Soamente o compromiso e o esforzo tar a mobilidade e os intercambios e reforzar a coopera-
compartido permitirán a consecución de obxectivos tan ción europea.
ambiciosos. O sistema educativo español debe acomodar as súas
Unha das consecuencias máis relevantes do principio actuacións nos próximos anos á consecución destes
do esforzo compartido consiste na necesidade de levar a obxectivos compartidos cos seus socios da Unión Euro-
cabo unha escolarización equitativa do alumnado. A pea. Nalgúns casos, a situación educativa española
Constitución española recoñeceu a existencia dunha encóntrase próxima á fixada como obxectivo para o final
dobre rede de centros escolares, públicos e privados, e a desta década. Noutros, porén, a distancia é notable. A
Lei orgánica do dereito á educación dispuxo un sistema participación activa de España na Unión Europea obriga á
de concertos para conseguir unha prestación efectiva do mellora dos niveis educativos, ata lograr situalos nunha
servizo público e social da educación, de maneira gra- posición acorde coa súa posición en Europa, o que exixe
tuíta, en condicións de igualdade e no marco da progra- un compromiso e un esforzo decidido, que tamén esta lei
mación xeral do ensino. Ese modelo, que respecta o asume.
dereito á educación e á liberdade de ensino, veu funcio- Para conseguir que estes principios se convertan en
nando satisfactoriamente, en liñas xerais, aínda que co realidade, hai que actuar en varias direccións comple-
paso do tempo se manifestaron novas necesidades. Unha mentarias. En primeiro lugar, débese concibir a formación
das principais refírese á distribución equitativa do alum- como un proceso permanente, que se desenvolve durante
nado entre os distintos centros docentes. toda a vida. Se a aprendizaxe se concibiu tradicional-
Coa ampliación da idade de escolarización obrigatoria mente como unha tarefa que corresponde sobre todo á
e o acceso á educación de novos grupos estudantís, as etapa da nenez e a adolescencia, na actualidade esa for-
condicións en que os centros levan a cabo a súa tarefa mulación resulta claramente insuficiente. Hoxe sábese
fixéronse máis complexas. Resulta, pois, necesario aten- que a capacidade de aprender se mantén ao longo dos
der á diversidade do alumnado e contribuír de maneira anos, aínda que cambien o modo en que se aprende e a
equitativa aos novos retos e ás dificultades que esa diver- motivación para seguir formándose. Tamén se sabe que
sidade xera. Trátase, en última instancia, de que todos os as necesidades derivadas dos cambios económicos e
centros, tanto os de titularidade pública como os privados sociais obrigan os cidadáns a ampliar permanentemente
concertados, asuman o seu compromiso social coa edu- a súa formación. En consecuencia, a atención cara á edu-
cación e realicen unha escolarización sen exclusións, cación das persoas adultas viuse incrementada.
acentuando así o carácter complementario de ambas as Fomentar a aprendizaxe ao longo de toda a vida
redes escolares, aínda que sen perder a súa singulari- implica, ante todo, proporcionarlle á mocidade unha edu-
dade. A cambio, todos os centros sostidos con fondos cación completa, que abarque os coñecementos e as
públicos deberán recibir os recursos materiais e humanos competencias básicas que resultan necesarias na socie-
necesarios para cumprir as súas tarefas. Para prestar o dade actual, que lles permita desenvolver os valores que
servizo público da educación, a sociedade debe dotalos sustentan a práctica da cidadanía democrática, a vida en
adecuadamente. común e a cohesión social, que estimule neles e nelas o
O terceiro principio que inspira esta lei consiste nun desexo de seguir aprendendo e a capacidade de aprender
compromiso decidido cos obxectivos educativos formula- por si mesmos. Ademais, supón ofrecerlles posibilidades
dos pola Unión Europea para os próximos anos. O pro- ás persoas novas e adultas de combinar o estudo e a for-
ceso de construción europea está levando a unha certa mación coa actividade laboral ou con outras actividades.
converxencia dos sistemas de educación e formación, Para permitir o tránsito da formación ao traballo e
que se traduciron no establecemento duns obxectivos viceversa, ou destas a outras actividades, é necesario
educativos comúns para este inicio do século XXI. incrementar a flexibilidade do sistema educativo. Aínda
A pretensión de se converter na próxima década na que o sistema educativo español fose perdendo parte da
economía baseada no coñecemento máis competitiva e súa rixidez inicial co paso do tempo, non favoreceu en
dinámica, capaz de lograr un crecemento económico sus- xeral a existencia de camiños de ida e volta cara ao estudo
tentable, acompañado dunha mellora cuantitativa e cuali- e a formación. Permitir que os mozos que abandonaron
tativa do emprego e dunha maior cohesión social, plas- os seus estudos de maneira temperá poidan retomalos e
mouse na formulación duns obxectivos educativos completalos e que as persoas adultas poidan continuar a
comúns. En vista da evolución acelerada da ciencia e a súa aprendizaxe ao longo da vida exixe concibir o sistema
tecnoloxía e o impacto que esta evolución ten no desen- educativo de maneira máis flexible. E esa flexibilidade
volvemento social, é máis necesario ca nunca que a edu- implica establecer conexións entre os distintos tipos de
cación prepare adecuadamente para vivir na nova socie- ensinanzas, facilitar o paso dunhas a outras e permitir a
dade do coñecemento e poder afrontar os retos que disto configuración de vías formativas adaptadas ás necesida-
derivan. des e intereses persoais.
É por iso polo que en primeiro lugar, a Unión Europea A flexibilidade do sistema educativo comporta nece-
e a UNESCO se propuxeron mellorar a calidade e a efica- sariamente a concesión dun espazo propio de autonomía
cia dos sistemas de educación e de formación, o que aos centros docentes. A exixencia que se lles demanda de
implica mellorar a capacitación dos docentes, desenvol- proporcionar unha educación de calidade a todo o alum-
ver as aptitudes necesarias para a sociedade do coñece- nado, tendo ao mesmo tempo en conta a diversidade dos
mento, garantir o acceso de todos ás tecnoloxías da infor- seus intereses, características e situacións persoais,
mación e a comunicación, aumentar a matriculación nos obriga a recoñecerlles unha capacidade de decisión que
estudos científicos, técnicos e artísticos e aproveitar ao afecta tanto a súa organización como o seu modo de fun-
máximo os recursos dispoñibles, aumentando o investi- cionamento. Aínda que as administracións deban estable-
mento en recursos humanos. En segundo lugar, buscouse cer o marco xeral en que se debe desenvolver a actividade
facilitar o acceso xeneralizado aos sistemas de educación educativa, os centros deben posuír unha marxe propia de
e formación, o que supón construír un ámbito de aprendi- autonomía que lles permita adecuar a súa actuación ás
zaxe aberto, facer a aprendizaxe máis atractiva e promo- súas circunstancias concretas e ás características do seu
cionar a cidadanía activa, a igualdade de oportunidades e alumnado, co obxectivo de conseguir o éxito escolar de


todos os estudantes. Os responsables da educación cativo. A normativa básica estatal, de carácter común, e a
débenlles proporcionar aos centros os recursos e os normativa autonómica, aplicable ao territorio correspon-
medios que necesitan para levar a cabo a súa actividade e dente, débense combinar con novos mecanismos de
alcanzar tal obxectivo, mentres que estes deben utilizalos cooperación que permitan o desenvolvemento concer-
con rigor e eficiencia para cumprir o seu cometido do tado de políticas educativas de ámbito supracomunitario.
mellor modo posible. É necesario que a normativa com- Con esta lei asegúrase a necesaria homoxeneidade básica
bine ambos os aspectos, establecendo as normas comúns e a unidade do sistema educativo e resáltase o amplo
que todos teñen que respectar, así como o espazo de campo normativo e executivo de que dispoñen estatuta-
autonomía que se ten que conceder aos centros docen- riamente as comunidades autónomas para cumprir os
tes. fins do sistema educativo. A lei contén unha proposta de
A existencia dun marco lexislativo capaz de combinar cooperación territorial e entre administracións para levar
obxectivos e normas comúns coa necesaria autonomía a cabo proxectos e programas de interese xeral, para
pedagóxica e de xestión dos centros docentes obriga, por compartir información e aprender das mellores prácticas.
outra parte, a establecer mecanismos de avaliación e de Os principios anteriormente enunciados e as vías de
rendición de contas. A importancia dos desafíos que actuación sinaladas constitúen o fundamento en que
afronta o sistema educativo demanda como contrapartida asenta esta lei. O seu obxectivo último consiste en sentar
unha información pública e transparente acerca do uso as bases que permitan facerlles fronte aos importantes
que se fai dos medios e os recursos postos á súa disposi- desafíos que a educación española ten ante si e lograr as
ción, así como unha valoración dos resultados que con ambiciosas metas que se propuxo para os próximos anos.
eles se alcanzan. A avaliación converteuse nun valioso Para iso, a lei parte dos avances que o sistema educativo
instrumento de seguimento e de valoración dos resulta- realizou nas últimas décadas, incorporando todos aque-
dos obtidos e de mellora dos procesos que permiten les aspectos estruturais e de ordenación que demostraron
obtelos. Por ese motivo, resulta imprescindible establecer a súa pertinencia e a súa eficacia e propoñendo cambios
procedementos de avaliación dos distintos ámbitos e naqueloutros que requiren revisión. Fuxiuse da tentación
axentes da actividade educativa, alumnado, profesorado, de pretender cambiar todo o sistema educativo, como se
centros, currículo, administracións, e comprometer as se partise de cero, e optouse, en cambio, por ter en conta
autoridades correspondentes a render contas da situa- a experiencia adquirida e os avances rexistrados. En
ción existente e o desenvolvemento experimentado en última instancia, a lei aséntase na convicción de que as
materia de educación. reformas educativas deben ser continuas e paulatinas e
A actividade dos centros docentes recae, en última que o papel dos lexisladores e dos responsables da edu-
instancia, no profesorado que neles traballa. Conseguir cación non é outro que o de favorecer a mellora continua
que todos os mozos desenvolvan ao máximo as súas e progresiva da educación que reciben os cidadáns.
capacidades, nun marco de calidade e equidade, conver- De acordo con tales supostos de base, a lei estrutú-
ter os obxectivos xerais en logros concretos, adaptar o rase nun título preliminar, oito títulos, trinta e unha dispo-
currículo e a acción educativa ás circunstancias específi- sicións adicionais, dezaoito disposicións transitorias,
cas en que os centros se desenvolven, conseguir que os unha disposición derrogatoria e oito disposicións derra-
pais e as nais se impliquen na educación dos seus fillos, deiras.
non é posible sen un profesorado comprometido na súa O título preliminar comeza cun capítulo dedicado aos
tarefa. Por unha parte, os cambios que se produciron no principios e os fins da educación, que constitúen os ele-
sistema educativo e no funcionamento dos centros mentos centrais en torno aos cales se debe organizar o
docentes obrigan a revisar o modelo da formación inicial conxunto do sistema educativo. Nun lugar destacado
do profesorado e adecualo ao ámbito europeo. Por outra aparece formulado o principio fundamental da calidade
parte, o desenvolvemento profesional exixe un compro- da educación para todo o alumnado, en condicións de
miso por parte das administracións educativas pola for- equidade e con garantía de igualdade de oportunidades.
mación continua do profesorado ligada á práctica educa- A participación da comunidade educativa e o esforzo
tiva. E todo iso resulta imposible sen o necesario compartido que deben realizar o alumnado, as familias, o
recoñecemento social da función que os profesores des- profesorado, os centros, as administracións, as institu-
empeñan e da tarefa que levan a cabo. cións e a sociedade no seu conxunto constitúen o com-
Unha última condición que se debe cumprir para per- plemento necesario para asegurar unha educación de
mitir o logro duns obxectivos educativos tan ambiciosos calidade con equidade.
como os propostos consiste en acometer unha simplifica- Tamén ocupa un lugar relevante, na relación de princi-
ción e unha clarificación normativas, nun marco de pleno pios da educación, a transmisión daqueles valores que
respecto á repartición de competencias que en materia de favorecen a liberdade persoal, a responsabilidade, a cida-
educación establecen a Constitución española e as leis danía democrática, a solidariedade, a tolerancia, a igual-
que a desenvolven. dade, o respecto e a xustiza, que constitúen a base da vida
A partir de 1990 produciuse unha proliferación de leis en común.
educativas e dos seus correspondentes desenvolvemen- Entre os fins da educación resáltanse o pleno desen-
tos regulamentarios, que foron derrogando parcialmente volvemento da personalidade e das capacidades afectivas
as anteriores, provocando unha falta de claridade en do alumnado, a formación no respecto dos dereitos e
canto ás normas aplicables á ordenación académica e ao liberdades fundamentais e da igualdade efectiva de opor-
funcionamento do sistema educativo. En consecuencia, tunidades entre homes e mulleres, o recoñecemento da
convén simplificar a normativa vixente, co propósito de diversidade afectivo-sexual, así como a valoración crítica
facela máis clara, comprensible e sinxela. das desigualdades, que permita superar os comporta-
Ademais, a finalización no ano 2000 do proceso de mentos sexistas. Asúmese así, na súa integridade o con-
transferencias en materia de educación creou unhas tido do expresado na Lei orgánica 1/2004, do 28 de dec-
novas condicións, moi diferentes das existentes en 1990, embro, de medidas de protección integral contra a
que aconsellan revisar o conxunto da normativa vixente violencia de xénero.
para as ensinanzas distintas das universitarias. Cando xa Así mesmo, proponse o exercicio da tolerancia e da
se desenvolveu plenamente o marco de repartición de liberdade, dentro dos principios democráticos de convi-
competencias, que en materia de educación estableceu a vencia e a prevención de conflitos e a súa resolución pací-
Constitución española, as novas leis que se aproben fica. Igualmente, insístese na importancia da preparación
deben conciliar o respecto á citada repartición competen- do alumnado para o exercicio da cidadanía e para a parti-
cial coa necesaria vertebración territorial do sistema edu- cipación na vida económica, social e cultural, con actitude


crítica e responsable. A relación completa de principios e disponse que poidan establecer concertos para garantir a
fins permitirá asentar sobre bases firmes o conxunto da gratuidade do segundo ciclo.
actividade educativa. As ensinanzas que teñen carácter obrigatorio son a
De acordo cos principios reitores que inspiran a lei, a educación primaria e a educación secundaria obrigatoria.
educación concíbese como unha aprendizaxe perma- Na etapa primaria ponse a énfase na atención á diversi-
nente, que se leva a cabo ao longo da vida. En consecuen- dade do alumnado e na prevención das dificultades de
cia, todos os cidadáns deben ter a posibilidade de se for- aprendizaxe, actuando tan pronto como estas se detec-
mar dentro e fóra do sistema educativo, co fin de adquirir, ten. Unha das novidades da lei consiste na realización
actualizar, completar e ampliar as súas capacidades, dunha avaliación de diagnóstico das competencias bási-
coñecementos, habilidades, aptitudes e competencias cas alcanzadas polo alumnado ao finalizar o segundo
para o seu desenvolvemento persoal e profesional. A lei ciclo desta etapa, que terá carácter formativo e orienta-
concédelle á aprendizaxe permanente tal importancia que dor, proporcionará información sobre a situación do
lle dedica, xunto á organización das ensinanzas, un capí- alumnado, dos centros e do propio sistema educativo e
tulo específico do título preliminar. permitirá adoptar as medidas pertinentes para mellorar
Nese mesmo capítulo establécese a estrutura das as posibles deficiencias. Outra avaliación similar levarase
ensinanzas, recuperando a educación infantil como unha a cabo ao finalizar o segundo curso da educación secun-
etapa única e consolidando o resto das ensinanzas actual- daria obrigatoria. Para favorecer a transición entre a pri-
mente existentes, por entender que o sistema educativo maria e a secundaria, o alumnado recibirá un informe
encontrou nesa organización unha base sólida para o seu personalizado da súa evolución ao finalizar a educación
desenvolvemento. Tamén se regula a educación básica, primaria e incorporarse á etapa seguinte.
que, de acordo co disposto na Constitución, ten carácter A educación secundaria obrigatoria debe combinar o
obrigatorio e gratuíto para todos os nenos e mozos de principio dunha educación común coa atención á diversi-
ambos os sexos e cuxa duración se establece en dez cur- dade do alumnado, permitíndolles aos centros a adopción
sos, que abranguen a educación primaria e a educación das medidas organizativas e curriculares que resulten
secundaria obrigatoria. A atención á diversidade establé- máis adecuadas ás características do seu alumnado, de
cese como principio fundamental que debe rexer todo o maneira flexible e en uso da súa autonomía pedagóxica.
ensino básico, co obxectivo de lle proporcionar a todo o Para lograr estes obxectivos, proponse unha concepción
alumnado unha educación adecuada ás súas característi- das ensinanzas de carácter máis común nos tres primei-
cas e necesidades. ros cursos, con programas de reforzo das capacidades
A definición e a organización do currículo constitúe un básicas para o alumnado que o requira, e un cuarto curso
dos elementos centrais do sistema educativo. O título de carácter orientador, tanto para os estudos postobriga-
preliminar dedica un capítulo a este asunto, establecendo torios como para a incorporación á vida laboral. Nos dous
os seus compoñentes e a distribución de competencias primeiros cursos establécese unha limitación do número
na súa definición e o seu proceso de desenvolvemento. máximo de materias que se deben cursar e ofrécense
Especial interese reviste a inclusión das competencias posibilidades para reducir o número de profesores que
básicas entre os compoñentes do currículo, por canto dan clase a un mesmo grupo de alumnos. O último curso
debe permitir caracterizar de maneira precisa a formación concíbese cunha organización flexible das materias
que deben recibir os estudantes. Co fin de asegurar unha comúns e optativas, ofrecendo maiores posibilidades de
formación común e garantir a homologación dos títulos, elección ao alumnado en función das súas expectativas
encoméndaselle ao Goberno a fixación dos obxectivos, futuras e dos seus intereses.
competencias básicas, contidos e criterios de avaliación Para atender o alumnado con dificultades especiais de
dos aspectos básicos do currículo, que constitúen as ensi- aprendizaxe inclúense programas de diversificación curri-
nanzas mínimas, e ás administracións educativas o esta- cular desde o terceiro curso desta etapa. Ademais, co fin
blecemento do currículo das distintas ensinanzas. Ade- de evitar o abandono escolar temperán, abrir expectati-
mais faise referencia á posibilidade de establecer vas de formación e cualificación posterior e facilitar o
currículos mixtos de ensinanzas do sistema educativo acceso á vida laboral, establécense programas de cualifi-
español e doutros sistemas educativos, conducentes aos cación profesional inicial destinados a alumnos maiores
títulos respectivos. de dezaseis anos que non obtivesen o título de graduado
Abórdase no título preliminar, finalmente, a coopera- en educación secundaria obrigatoria.
ción territorial e entre administracións, co fin, por unha O bacharelato comprende dous cursos e desenvól-
parte, de lograr a maior eficacia dos recursos destinados vese en tres modalidades diferentes, organizadas de
á educación, e por outra, de alcanzar os obxectivos esta- modo flexible, en distintas vías que serán o resultado da
blecidos con carácter xeral, favorecer o coñecemento e libre elección polos alumnos de materias de modalidade
aprecio da diversidade cultural e lingüística das distintas e optativas. Os alumnos con avaliación positiva en todas
comunidades autónomas e contribuír á solidariedade as materias obterán o título de bacharel. Tras a obtención
interterritorial e ao equilibrio territorial na compensación do título, poderanse incorporar á vida laboral, matricu-
das desigualdades. Así mesmo, disponse que se poñan á larse na formación profesional de grao superior ou acce-
disposición do alumnado os recursos educativos necesa- der aos estudos superiores. Para acceder á universidade
rios para asegurar a consecución dos fins establecidos na será necesaria a superación dunha única proba homolo-
lei e a mellora permanente da educación en España. gada á cal se poderá presentar quen estea en posesión do
No título I establécese a ordenación das ensinanzas e título de bacharel.
as súas etapas. Concibida como unha etapa única, a edu- No que se refire ao currículo, unha das novidades da
cación infantil está organizada en dous ciclos que respon- lei consiste en situar a preocupación pola educación para
den ambos a unha intencionalidade educativa, non nece- a cidadanía nun lugar moi destacado do conxunto das
sariamente escolar, e que obriga os centros a contar actividades educativas e na introdución duns novos con-
desde o primeiro ciclo cunha proposta pedagóxica espe- tidos referidos a esta educación que, con diferentes deno-
cífica. No segundo ciclo fomentarase unha primeira minacións, de acordo coa natureza dos contidos e as ida-
aproximación á lecto-escritura, á iniciación en habilidades des dos alumnos, se impartirá nalgúns cursos da
lóxico-matemáticas, a unha lingua estranxeira, ao uso das educación primaria, secundaria obrigatoria e bacharelato.
tecnoloxías da información e a comunicación e ao coñe- A súa finalidade consiste en ofrecer a todos os estudantes
cemento das diferentes linguaxes artísticas. Ínstanse as un espazo de reflexión, análise e estudo acerca das carac-
administracións públicas a que desenvolvan progresiva- terísticas fundamentais e o funcionamento dun réxime
mente unha oferta suficiente de prazas no primeiro ciclo e democrático, dos principios e dereitos establecidos na


Constitución española e nos tratados e as declaracións A adecuada resposta educativa a todos os alumnos
universais dos dereitos humanos, así como dos valores concíbese a partir do principio de inclusión, entendendo
comúns que constitúen o substrato da cidadanía demo- que unicamente dese modo se garante o desenvolve-
crática nun contexto global. Esta educación, cuxos conti- mento de todos, se favorece a equidade e se contribúe a
dos non se poden considerar en ningún caso alternativos unha maior cohesión social. A atención á diversidade é
ou substitutorios do ensino relixioso, non entra en contra- unha necesidade que abarca todas as etapas educativas e
dición coa práctica democrática que debe inspirar o todos os alumnos. É dicir, trátase de considerar a diversi-
conxunto da vida escolar e que se ten que desenvolver dade das alumnas e alumnos como principio e non como
como parte da educación en valores con carácter trans- unha medida que corresponde ás necesidades duns
versal a todas as actividades escolares. A nova materia poucos.
permitirá afondar nalgúns aspectos relativos á nosa vida A lei trata así mesmo da compensación das desigual-
en común, contribuíndo a formar os novos cidadáns. dades a través de programas específicos desenvolvidos
A formación profesional comprende un conxunto de en centros docentes escolares ou en zonas xeográficas
ciclos formativos de grao medio e de grao superior que onde resulte necesaria unha intervención educativa com-
teñen como finalidade preparar as alumnas e os alumnos pensatoria, e a través das bolsas e axudas ao estudo, que
para o desempeño cualificado das diversas profesións, o teñen como obxectivo garantir o dereito á educación dos
acceso ao emprego e a participación activa na vida social, estudantes con condicións socioeconómicas desfavora-
cultural e económica. A lei introduce unha maior flexibili- bles. A programación da escolarización en centros públi-
dade no acceso, así como nas relacións entre os distintos cos e privados concertados debe garantir unha distribu-
subsistemas da formación profesional. Con obxecto de ción adecuada e equilibrada entre os centros escolares
aumentar a flexibilidade do sistema educativo e favorecer dos alumnos con necesidade de apoio educativo.
a formación permanente, establécense diversas O protagonismo que debe adquirir o profesorado des-
conexións entre a educación xeral e a formación profesio- envólvese no título III da lei. Nel préstaselle unha atención
nal. prioritaria á súa formación inicial e permanente, cuxa
Especial mención merecen as ensinanzas artísticas, reforma se debe levar a cabo nos próximos anos, no con-
que teñen como finalidade proporcionarlles aos alumnos texto do novo espazo europeo de educación superior e co
unha formación artística de calidade e cuxa ordenación fin de lles dar resposta ás necesidades e ás novas deman-
non fora revisada desde 1990. A lei regula, por unha parte, das que recibe o sistema educativo. A formación inicial
as ensinanzas artísticas profesionais, que agrupan as debe incluír, ademais da adecuada preparación científica,
ensinanzas de música e danza de grao medio, así como as unha formación pedagóxica e didáctica que se comple-
de artes plásticas e deseño de grao medio e de grao supe- tará coa titoría e asesoramento aos novos profesores por
rior. Por outro lado, establece as denominadas ensinan- parte de compañeiros experimentados. Por outra parte, o
zas artísticas superiores, que agrupan os estudos superio- título aborda a mellora das condicións en que o profeso-
res de música e danza, as ensinanzas de arte dramática, rado realiza o seu traballo, así como o recoñecemento,
as ensinanzas de conservación e restauración de bens apoio e valoración social da función docente.
culturais e os estudos superiores de artes plásticas e des- O título IV trata dos centros docentes, a súa tipoloxía e
o seu réxime xurídico, así como da programación da rede
eño. Estas últimas ensinanzas teñen carácter de educa- de centros desde a consideración da educación como ser-
ción superior e a súa organización adecúase ás exixencias vizo público. Así mesmo, establécese a posibilidade de
correspondentes, o que implica algunhas peculiaridades que os titulares dos centros privados definan o carácter
no que se refire ao establecemento do seu currículo e a propio destes respectando o marco constitucional. Os
organización dos centros que as imparten. centros privados que ofrezan ensinanzas declaradas gra-
A lei tamén regula as ensinanzas de idiomas, dispo- tuítas poderanse acoller ao réxime de concertos, estable-
ñendo que serán organizadas polas escolas oficiais de céndose os requisitos que deben cumprir os centros pri-
idiomas e adecuaranse aos niveis recomendados polo vados concertados.
consello de Europa e as ensinanzas deportivas, que por A lei concibe a participación como un valor básico
primeira vez se ordenan nunha lei de educación. para a formación de cidadáns autónomos, libres, respon-
Por último, o título I dedica unha especial atención á sables e comprometidos e, por iso, as administracións
educación de persoas adultas, co obxectivo de que todos educativas garantirán a participación da comunidade
os cidadáns teñan a posibilidade de adquirir, actualizar, educativa na organización, o goberno, o funcionamento e
completar ou ampliar os seus coñecementos e aptitudes a avaliación dos centros educativos, tal como establece o
para o seu desenvolvemento persoal e profesional. Para título V. Préstaselle particular atención á autonomía dos
iso, regula as condicións en que se deben impartir as centros docentes, tanto no pedagóxico, a través da elabo-
ensinanzas conducentes a títulos oficiais, ao mesmo ración dos seus proxectos educativos, como no que res-
tempo que establece un marco aberto e flexible para rea- pecta á xestión económica dos recursos e á elaboración
lizar outras aprendizaxes e prevé a posibilidade de validar das súas normas de organización e funcionamento. A lei
a experiencia adquirida por outras vías. outórgalles maior protagonismo aos órganos colexiados
Co fin de garantir a equidade, o título II aborda os gru- de control e goberno dos centros, que son o consello
pos de alumnos que requiren unha atención educativa escolar, o claustro de profesores e os órganos de coordi-
diferente á ordinaria por presentaren algunha necesidade nación docente, e aborda as competencias da dirección
específica de apoio educativo e establece os recursos pre- dos centros públicos, o procedemento de selección dos
cisos para acometer esta tarefa co obxectivo de lograr a directores e o recoñecemento da función directiva.
súa plena inclusión e integración. Inclúese concretamente O título VI dedícase á avaliación do sistema educativo,
neste título o tratamento educativo das alumnas e alum- que se considera un elemento fundamental para a mellora
nos que requiren determinados apoios e atencións espe- da educación e o aumento da transparencia do sistema
cíficas derivadas de circunstancias sociais, de discapaci- educativo. A importancia concedida á avaliación ponse de
dade física, psíquica ou sensorial ou que manifesten manifesto no tratamento dos distintos ámbitos en que se
trastornos graves de conduta. O sistema educativo espa- debe aplicar, que abarcan os procesos de aprendizaxe dos
ñol realizou grandes avances neste ámbito nas últimas alumnos, a actividade do profesorado, os procesos edu-
décadas, que cómpre continuar impulsando. Tamén preci- cativos, a función directiva, o funcionamento dos centros
san un tratamento específico os alumnos con altas capa- docentes, a inspección e as propias administracións edu-
cidades intelectuais e os que se integraron tarde no sis- cativas. A avaliación xeral do sistema educativo atribúe-
tema educativo español. selle ao Instituto de Avaliación, que traballará en colabo-


ración cos organismos correspondentes que establezan TÍTULO PRELIMINAR
as comunidades autónomas. Co propósito de lles render
contas acerca do funcionamento do sistema educativo, CAPÍTULO I
disponse a presentación dun informe anual ao Parla-
mento, que sintetice os resultados que dan as avaliacións Principios e fins da educación
xerais de diagnóstico, os doutras probas de avaliación
que se realicen, os principais indicadores da educación Artigo 1. Principios.
española e os aspectos máis destacados do informe anual
do consello escolar do Estado. O sistema educativo español, configurado de acordo
No título VII encoméndaselle á inspección educativa o cos valores da Constitución e asentado no respecto aos
apoio á elaboración dos proxectos educativos e a autoava- dereitos e liberdades recoñecidos nela, inspírase nos
liación dos centros escolares, como peza clave para a seguintes principios:
mellora do sistema educativo. Ao Estado correspóndelle a
alta inspección. Recóllense as funcións da inspección a) A calidade da educación para todo o alumnado,
educativa e a súa organización, así como as atribucións independentemente das súas condicións e circunstan-
dos inspectores. cias.
O título VIII aborda a dotación de recursos económi- b) A equidade, que garanta a igualdade de oportuni-
cos e o incremento do gasto público en educación para dades, a inclusión educativa e a non discriminación e
cumprir os obxectivos desta lei cuxo detalle se recolle na actúe como elemento compensador das desigualdades
memoria económica que a acompaña. Esta memoria persoais, culturais, económicas e sociais, con especial
recolle os compromisos de gasto para o período de atención ás que deriven de discapacidade.
implantación da lei, incrementados no trámite parlamen- c) A transmisión e posta en práctica de valores que
tario. favorezan a liberdade persoal, a responsabilidade, a cida-
As disposicións adicionais refírense ao calendario de danía democrática, a solidariedade, a tolerancia, a igual-
aplicación da lei, ao ensino de relixión, aos libros de texto dade, o respecto e a xustiza, así como que axuden a supe-
e materiais curriculares e ao calendario escolar. Unha rar calquera tipo de discriminación.
parte importante das disposicións adicionais ten que ver d) A concepción da educación como unha aprendi-
zaxe permanente, que se desenvolve ao longo de toda a
co persoal docente, establecéndose as bases do réxime
vida.
estatutario da función pública docente, as funcións dos
e) A flexibilidade para adecuar a educación á diversi-
corpos docentes, os requisitos de ingreso e acceso aos
dade de aptitudes, intereses, expectativas e necesidades
respectivos corpos, a carreira docente e o desempeño da do alumnado, así como aos cambios que experimentan o
función inspectora. alumnado e a sociedade.
Outras disposicións adicionais refírense á coopera- f) A orientación educativa e profesional dos estudan-
ción dos municipios coas administracións educativas e os tes, como medio necesario para o logro dunha formación
posibles convenios de cooperación que se poden estable- personalizada, que propicie unha educación integral en
cer entre aquelas e as corporacións locais, así como ao coñecementos, destrezas e valores.
procedemento de consulta ás comunidades autónomas. g) O esforzo individual e a motivación do alum-
En relación cos centros prorrógase o réxime actual nado.
aplicable aos requisitos que deben cumprir os centros h) O esforzo compartido por alumnado, familias,
privados de bacharelato que impartan a modalidade de profesores, centros, administracións, institucións e o
ciencias da natureza e da saúde e a modalidade de tecno- conxunto da sociedade.
loxía, establécense as funcións do claustro de profesores i) A autonomía para establecer e adecuar as actua-
nos centros concertados e considérase a agrupación de cións organizativas e curriculares no marco das compe-
centros públicos dun ámbito territorial determinado, a tencias e responsabilidades que corresponden ao Estado,
denominación específica do consello escolar, os conve- ás comunidades autónomas, ás corporacións locais e aos
nios cos que impartan ciclos de formación profesional, así centros educativos.
como outros aspectos relativos aos centros concertados. j) A participación da comunidade educativa na orga-
Finalmente, faise referencia ao alumnado estranxeiro, nización, goberno e funcionamento dos centros docen-
ás vítimas do terrorismo e de actos de violencia de tes.
xénero, ao réxime dos datos persoais dos alumnos, á k) A educación para a prevención de conflitos e para
incorporación de créditos para a gratuidade do segundo a súa resolución pacífica, así como a non-violencia en
ciclo de educación infantil e ao fomento da igualdade todos os ámbitos da vida persoal, familiar e social.
efectiva entre homes e mulleres. l) O desenvolvemento da igualdade de dereitos e
Nas disposicións transitorias abórdanse, entre outras oportunidades e o fomento da igualdade efectiva entre
cuestións, a xubilación voluntaria anticipada do profeso- homes e mulleres.
rado, a mobilidade dos funcionarios dos corpos docentes, m) A consideración da función docente como factor
a duración do mandato dos órganos de goberno e o exer- esencial da calidade da educación, o recoñecemento
cicio da dirección nos centros docentes públicos, a forma- social do profesorado e o apoio á súa tarefa.
ción pedagóxica e didáctica, a adaptación dos centros n) O fomento e a promoción da investigación, a
para impartir a educación infantil, a modificación dos con- experimentación e a innovación educativa.
certos e o acceso das ensinanzas de idiomas a menores ñ) A avaliación do conxunto do sistema educativo,
de dezaseis anos. tanto na súa programación e organización e nos procesos
Recóllese unha disposición derrogatoria única. As dis- de ensino e aprendizaxe como nos seus resultados.
posicións derradeiras abordan, entre outros aspectos, a o) A cooperación entre o Estado e as comunidades
modificación da Lei orgánica do dereito á educación e da autónomas na definición, aplicación e avaliación das polí-
Lei de medidas para a reforma da función pública, a com- ticas educativas.
petencia que corresponde ao Estado ao abeiro da Consti- p) A cooperación e colaboración das administra-
tución para ditar esta lei, a competencia para o seu desen- cións educativas coas corporacións locais na planifica-
volvemento e o seu carácter orgánico. ción e implementación da política educativa.


Artigo 2. Fins. d) Bacharelato.
e) Formación profesional.
1. O sistema educativo español orientarase á conse- f) Ensinanzas de idiomas.
cución dos seguintes fins: g) Ensinanzas artísticas.
h) Ensinanzas deportivas.
a) O pleno desenvolvemento da personalidade e das i) Educación de persoas adultas.
capacidades dos alumnos. j) Ensino universitario.
b) A educación no respecto dos dereitos e liberdades
fundamentais, na igualdade de dereitos e oportunidades 3. A educación primaria e a educación secundaria
entre homes e mulleres e na igualdade de trato e non dis- obrigatoria constitúen a educación básica.
criminación das persoas con discapacidade. 4. A educación secundaria divídese en educación
c) A educación no exercicio da tolerancia e da liber- secundaria obrigatoria e educación secundaria postobri-
dade dentro dos principios democráticos de convivencia, gatoria. Constitúen a educación secundaria postobrigato-
así como na prevención de conflitos e a súa resolución ria o bacharelato, a formación profesional de grao medio,
pacífica. as ensinanzas profesionais de artes plásticas e deseño de
d) A educación na responsabilidade individual e no grao medio e as ensinanzas deportivas de grao medio.
mérito e esforzo persoal. 5. O ensino universitario, as ensinanzas artísticas
e) A formación para a paz, o respecto aos dereitos superiores, a formación profesional de grao superior, as
humanos, a vida en común, a cohesión social, a coopera- ensinanzas profesionais de artes plásticas e deseño de
ción e solidariedade entre os pobos así como a adquisi- grao superior e as ensinanzas deportivas de grao superior
ción de valores que propicien o respecto cara aos seres constitúen a educación superior.
vivos e o ambiente, en particular ao valor dos espazos 6. As ensinanzas de idiomas, as ensinanzas artísticas
forestais e o desenvolvemento sustentable. e as deportivas terán a consideración de ensinanzas de
f) O desenvolvemento da capacidade dos alumnos réxime especial.
para regular a súa propia aprendizaxe, confiar nas súas 7. O ensino universitario regúlase polas súas normas
aptitudes e coñecementos, así como para desenvolver a específicas.
creatividade, a iniciativa persoal e o espírito emprende- 8. As ensinanzas a que se refire o punto 2 adapta-
dor. ranse ao alumnado con necesidade específica de apoio
g) A formación no respecto e recoñecemento da plu- educativo. Esta adaptación garantirá o acceso, a perma-
ralidade lingüística e cultural de España e da intercultura- nencia e a progresión deste alumnado no sistema educa-
lidade como un elemento enriquecedor da sociedade. tivo.
h) A adquisición de hábitos intelectuais e técnicas de 9. Para garantir o dereito á educación de quen non
traballo, de coñecementos científicos, técnicos, humanís- poida asistir de modo regular aos centros docentes, des-
ticos, históricos e artísticos, así como o desenvolvemento envolverase unha oferta adecuada de educación a distan-
de hábitos saudables, o exercicio físico e o deporte. cia ou, de ser o caso, de apoio e atención educativa espe-
i) A capacitación para o exercicio de actividades pro- cífica.
fesionais.
j) A capacitación para a comunicación na lingua ofi- Artigo 4. O ensino básico.
cial e cooficial, se a houbese, e nunha ou máis linguas
estranxeiras. 1. O ensino básico a que se refire o artigo 3.3 desta
k) A preparación para o exercicio da cidadanía e para lei é obrigatorio e gratuíto para todas as persoas.
a participación activa na vida económica, social e cultural, 2. O ensino básico comprende dez anos de escolari-
con actitude crítica e responsable e con capacidade de dade e desenvólvese, de forma regular, entre os seis e os
adaptación ás situacións cambiantes da sociedade do dezaseis anos de idade. Non obstante, os alumnos terán
coñecemento. dereito a permanecer en réxime ordinario cursando o
ensino básico ata os dezaoito anos de idade, cumpridos
2. Os poderes públicos prestarán unha atención no ano en que finalice o curso, nas condicións estableci-
prioritaria ao conxunto de factores que favorecen a cali- das nesta lei.
dade do ensino e, en especial, a cualificación e formación 3. Sen prexuízo de que ao longo do ensino básico se
do profesorado, o seu traballo en equipo, a dotación de garanta unha educación común para os alumnos, adopta-
recursos educativos, a investigación, a experimentación e rase a atención á diversidade como principio fundamen-
a renovación educativa, o fomento da lectura e o uso de tal. Cando tal diversidade o requira, adoptaranse as medi-
bibliotecas, a autonomía pedagóxica, organizativa e de das organizativas e curriculares pertinentes, segundo o
xestión, a función directiva, a orientación educativa e pro- disposto nesta lei.
fesional, a inspección educativa e a avaliación.
Artigo 5. A aprendizaxe ao longo da vida.
CAPÍTULO II
1. Todas as persoas deben ter a posibilidade de se
A organización das ensinanzas e a aprendizaxe ao longo formar ao longo da vida, dentro e fóra do sistema educa-
da vida tivo, co fin de adquirir, actualizar, completar e ampliar as
súas capacidades, coñecementos, habilidades, aptitudes
Artigo 3. As ensinanzas. e competencias para o seu desenvolvemento persoal e
profesional.
1. O sistema educativo organízase en etapas, ciclos, 2. O sistema educativo ten como principio básico
graos, cursos e niveis de ensino de forma que asegure a propiciar a educación permanente. Para tal efecto, prepa-
transición entre estes e, de ser o caso, dentro de cada un rará os alumnos para aprender por si mesmos e facilitara-
deles. lles ás persoas adultas a súa incorporación ás distintas
ensinanzas, favorecendo a conciliación da aprendizaxe
2. As ensinanzas que ofrece o sistema educativo son con outras responsabilidades e actividades.
as seguintes: 3. Para garantir o acceso universal e permanente á
a) Educación infantil. aprendizaxe, as diferentes administracións públicas iden-
b) Educación primaria. tificarán novas competencias e facilitarán a formación
c) Educación secundaria obrigatoria. requirida para a súa adquisición.


4. Así mesmo, correspóndelles ás administracións Artigo 8. Cooperación entre administracións.
públicas promover, ofertas de aprendizaxe flexibles que
permitan a adquisición de competencias básicas e, de ser 1. As administracións educativas e as corporacións
o caso, as correspondentes titulacións, a aqueles mozos e locais coordinarán as súas actuacións, cada unha no
adultos que abandonaron o sistema educativo sen nin- ámbito das súas competencias, para lograr unha maior
gunha titulación. eficacia dos recursos destinados á educación e contribuír
5. O sistema educativo debe facilitar e as administra- aos fins establecidos nesta lei.
cións públicas deben promover que toda a poboación 2. As ofertas educativas dirixidas a persoas en idade
chegue a alcanzar unha formación de educación secunda- de escolarización obrigatoria que realicen as administra-
ria postobrigatoria ou equivalente. cións ou outras institucións públicas, así como as actua-
6. Correspóndelles ás administracións públicas faci- cións que tivesen finalidades educativas ou consecuen-
litaren o acceso á información e á orientación sobre as cias na educación dos nenos e mozos, deberanse facer en
ofertas de aprendizaxe permanente e as posibilidades de coordinación coa Administración educativa correspon-
acceso a estas. dente.
3. As comunidades autónomas poderán convir a
CAPÍTULO III delegación de competencias de xestión de determinados
servizos educativos nos municipios ou agrupacións de
Currículo municipios que se configuren para o efecto, co fin de pro-
piciar unha maior eficacia, coordinación e control social
no uso dos recursos.
Artigo 6. Currículo.

1. Para os efectos do disposto nesta lei, enténdese Artigo 9. Programas de cooperación territorial.
por currículo o conxunto de obxectivos, competencias
básicas, contidos, métodos pedagóxicos e criterios de 1. O Estado promoverá programas de cooperación
avaliación de cada unha das ensinanzas reguladas nesta territorial co fin de alcanzar os obxectivos educativos de
lei. carácter xeral, reforzar as competencias básicas dos estu-
2. Co fin de asegurar unha formación común e dantes, favorecer o coñecemento e aprecio por parte do
alumnado da riqueza cultural e lingüística das distintas
garantir a validez dos títulos correspondentes, o Goberno
comunidades autónomas, así como contribuír á solidarie-
fixará, en relación cos obxectivos, competencias básicas,
dade interterritorial e ao equilibrio territorial na compen-
contidos e criterios de avaliación, os aspectos básicos do
sación de desigualdades.
currículo que constitúen as ensinanzas mínimas a que se 2. Os programas a que se refire este artigo pode-
refire a disposición adicional primeira, punto 2, letra c) da ranse levar a cabo mediante convenios ou acordos entre
Lei orgánica 8/1985, do 3 de xullo, reguladora do dereito á as diferentes administracións educativas competentes.
educación.
3. Os contidos básicos das ensinanzas mínimas
requirirán o 55 por cento dos horarios escolares para as Artigo 10. Difusión de información.
comunidades autónomas que teñan lingua cooficial e o
65 por cento para aquelas que non a teñan. 1. Correspóndelles ás administracións educativas
4. As administracións educativas establecerán o facilitar o intercambio de información e a difusión de boas
currículo das distintas ensinanzas reguladas nesta lei, do prácticas educativas ou de xestión dos centros docentes,
cal formarán parte os aspectos básicos sinalados en pun- co fin de contribuír á mellora da calidade da educación.
2. As administracións educativas proporcionarán os
tos anteriores. Os centros docentes desenvolverán e com-
datos necesarios para a elaboración das estatísticas edu-
pletarán, de ser o caso, o currículo das diferentes etapas e
cativas nacionais e internacionais que lle corresponde
ciclos en uso da súa autonomía e tal como se recolle no
efectuar ao Estado, as cales contribúen á xestión, planifi-
capítulo II do título V desta lei. cación, seguimento e avaliación do sistema educativo, así
5. Os títulos correspondentes ás ensinanzas regula- como á investigación educativa. Así mesmo, as adminis-
das por esta lei serán homologados polo Estado e expedi- tracións educativas farán públicos os datos e indicadores
dos polas administracións educativas nas condicións que contribúan a facilitar a transparencia, a boa xestión
previstas na lexislación vixente e nas normas básicas e da educación e a investigación educativa.
específicas que para o efecto se diten.
6. No marco da cooperación internacional en mate-
ria de educación, o Goberno, de acordo co establecido no Artigo 11. Oferta e recursos educativos.
punto 4 deste artigo, poderá establecer currículos mixtos
de ensinanzas do sistema educativo español e doutros 1. O Estado promoverá accións destinadas a favore-
sistemas educativos, conducentes aos títulos respecti- cer que todos os alumnos poidan elixir as opcións educa-
tivas que desexen con independencia do seu lugar de
vos.
residencia, de acordo cos requisitos académicos estable-
cidos en cada caso.
CAPÍTULO IV 2. Correspóndelles ás administracións educativas,
en aplicación do principio de colaboración, facilitar o
Cooperación entre administracións educativas acceso a ensinanzas de oferta escasa e a centros de zonas
limítrofes aos alumnos que non tivesen esa oferta educa-
Artigo 7. Concertación de políticas educativas. tiva en centros próximos ou da súa mesma comunidade
autónoma. Para tal efecto, nos procedementos de admi-
As administracións educativas poderán concertar o sión de alumnos terase en conta esta circunstancia.
establecemento de criterios e obxectivos comúns co fin 3. Coa mesma finalidade, e en aplicación do princi-
de mellorar a calidade do sistema educativo e garantir a pio de colaboración, correspóndelles ás administracións
equidade. A Conferencia Sectorial de Educación promo- educativas facilitar a alumnos e profesores doutras comu-
verá este tipo de acordos e será informada de todos os nidades autónomas o acceso ás súas instalacións con
que se adopten. valor educativo e a utilización dos seus recursos.


TÍTULO I 6. Os métodos de traballo en ambos os ciclos basea-
ranse nas experiencias, as actividades e o xogo e aplica-
ranse nun ambiente de afecto e confianza, para potenciar
As ensinanzas e a súa ordenación a súa autoestima e integración social.
7. As administracións educativas determinarán os
CAPÍTULO I contidos educativos do primeiro ciclo da educación infan-
til de acordo co previsto neste capítulo. Así mesmo, regu-
Educación infantil larán os requisitos que teñan que cumprir os centros que
impartan este ciclo, relativos, en todo caso, á relación
Artigo 12. Principios xerais. numérica alumnado-profesor, ás instalacións e ao número
de postos escolares.
1. A educación infantil constitúe a etapa educativa
con identidade propia que atende nenas e nenos desde o Artigo 15. Oferta de prazas e gratuidade.
nacemento ata os seis anos de idade.
2. A educación infantil ten carácter voluntario e a súa 1. As administracións públicas promoverán un incre-
finalidade é a de contribuír ao desenvolvemento físico, mento progresivo da oferta de prazas públicas no pri-
afectivo, social e intelectual dos nenos. meiro ciclo. Así mesmo, coordinarán as políticas de
3. Co obxecto de respectar a responsabilidade fun- cooperación entre elas e con outras entidades para ase-
damental das nais e pais ou titores nesta etapa, os centros gurar a oferta educativa neste ciclo. Para tal fin, determi-
de educación infantil cooperarán estreitamente con eles. narán as condicións en que se poderán establecer conve-
nios coas corporacións locais, outras administracións e
Artigo 13. Obxectivos. entidades privadas sen fins de lucro.
2. O segundo ciclo da educación infantil será gra-
A educación infantil contribuirá a desenvolver nas tuíto. Co fin de atender as demandas das familias, as
nenas e nenos as capacidades que lles permitan: administracións educativas garantirán unha oferta sufi-
ciente de prazas nos centros públicos e concertarán con
a) Coñecer o seu propio corpo e o dos outros, as centros privados, no contexto da súa programación edu-
súas posibilidades de acción e aprender a respectar as cativa.
diferenzas. 3. Os centros poderán ofrecer o primeiro ciclo de
b) Observar e explorar o seu ambiente familiar, natu- educación infantil, o segundo ou ambos.
ral e social. 4. De acordo co que establezan as administracións
c) Adquirir progresivamente autonomía nas súas educativas, o primeiro ciclo da educación infantil pode-
actividades habituais. rase ofrecer en centros que abarquen o ciclo completo ou
d) Desenvolver as súas capacidades afectivas. unha parte deste. Aqueles centros cuxa oferta sexa de,
e) Relacionarse cos demais e adquirir progresiva- polo menos, un ano completo do citado ciclo deberán
mente pautas elementais de convivencia e relación social, incluír no seu proxecto educativo a proposta pedagóxica
así como exercitarse na resolución pacífica de conflitos. a que se refire o punto 2 do artigo 14 e deberán contar co
f) Desenvolver habilidades comunicativas en dife- persoal cualificado nos termos recollidos no artigo 92.
rentes linguaxes e formas de expresión.
g) Iniciarse nas habilidades lóxico-matemáticas, na CAPÍTULO II
lecto-escritura e no movemento, o xesto e o ritmo.
Educación primaria
Artigo 14. Ordenación e principios pedagóxicos.
Artigo 16. Principios xerais.
1. A etapa de educación infantil ordénase en dous
ciclos. O primeiro comprende ata os tres anos, e o 1. A educación primaria é unha etapa educativa que
segundo, desde os tres aos seis anos de idade. comprende seis cursos académicos, que se cursarán ordi-
2. O carácter educativo dun e doutro ciclo será reco- nariamente entre os seis e os doce anos de idade.
llido polos centros educativos nunha proposta peda- 2. A finalidade da educación primaria é proporcionar
góxica. a todos os nenos e nenas unha educación que permita
3. En ambos os ciclos da educación infantil atende- afianzar o seu desenvolvemento persoal e o seu propio
rase progresivamente ao desenvolvemento afectivo, ao benestar, adquirir as habilidades culturais básicas relati-
movemento e os hábitos de control corporal, ás manifes- vas á expresión e comprensión oral, á lectura, á escritura
tacións da comunicación e da linguaxe, ás pautas elemen- e ao cálculo, así como desenvolver as habilidades sociais,
tais de convivencia e relación social, así como ao descu- os hábitos de traballo e estudo, o sentido artístico, a crea-
brimento das características físicas e sociais do medio en tividade e a afectividade.
que viven. Ademais, facilitarase que nenas e nenos elabo- 3. A acción educativa nesta etapa procurará a inte-
ren unha imaxe de si mesmos positiva e equilibrada e gración das distintas experiencias e aprendizaxes do
adquiran autonomía persoal. alumnado e adaptarase aos seus ritmos de traballo.
4. Os contidos educativos da educación infantil
organizaranse en áreas correspondentes a ámbitos pro-
pios da experiencia e do desenvolvemento infantil e abor- Artigo 17. Obxectivos da educación primaria.
daranse por medio de actividades globalizadas que teñan
interese e significado para os nenos. A educación primaria contribuirá a desenvolver nos
5. Correspóndelles ás administracións educativas nenos e nenas as capacidades que lles permitan:
fomentar unha primeira aproximación á lingua estranxeira a) Coñecer e apreciar os valores e as normas de con-
nas aprendizaxes do segundo ciclo da educación infantil, vivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse
especialmente no último ano. Así mesmo, fomentarán para o exercicio activo da cidadanía e respectar os derei-
unha primeira aproximación á lectura e á escritura, así tos humanos, así como o pluralismo propio dunha socie-
como experiencias de iniciación temperá en habilidades dade democrática.
numéricas básicas, nas tecnoloxías da información e a b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de
comunicación e na expresión visual e musical. equipo, de esforzo e responsabilidade no estudo, así


como actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, 6. No conxunto da etapa, a acción titorial orientará o
iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na proceso educativo individual e colectivo do alumnado.
aprendizaxe.
c) Adquirir habilidades para a prevención e para a Artigo 19. Principios pedagóxicos.
resolución pacífica de conflitos, que lles permitan desen-
volverse con autonomía no ámbito familiar e doméstico, 1. Nesta etapa porase especial énfase na atención á
así como nos grupos sociais con que se relacionan. diversidade do alumnado, na atención individualizada, na
d) Coñecer, comprender e respectar as diferentes prevención das dificultades de aprendizaxe e na posta en
culturas e as diferenzas entre as persoas, a igualdade de práctica de mecanismos de reforzo tan pronto como se
dereitos e oportunidades de homes e mulleres e a non detecten estas dificultades.
discriminación de persoas con discapacidade. 2. Sen prexuízo do seu tratamento específico nal-
e) Coñecer e utilizar de maneira apropiada a lingua gunhas das áreas da etapa, a comprensión lectora, a
castelá e, se a houbese, a lingua cooficial da comunidade expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as
autónoma e desenvolver hábitos de lectura. tecnoloxías da información e a comunicación e a educa-
f) Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a ción en valores traballaranse en todas as áreas.
competencia comunicativa básica que lles permita expre- 3. Co fin de fomentar o hábito da lectura dedicarase
sar e comprender mensaxes sinxelas e desenvolverse en un tempo diario a ela.
situacións cotiás.
g) Desenvolver as competencias matemáticas bási- Artigo 20. Avaliación.
cas e iniciarse na resolución de problemas que requiran a
realización de operacións elementais de cálculo, coñece- 1. A avaliación dos procesos de aprendizaxe do
mentos xeométricos e estimacións, así como ser capaces alumnado será continua e global e terá en conta o seu
de aplicalos ás situacións da súa vida cotiá. progreso no conxunto das áreas.
h) Coñecer e valorar o seu contorno natural, social e 2. O alumnado accederá ao ciclo educativo ou etapa
cultural, así como as posibilidades de acción e o seu coi- seguinte sempre que se considere que alcanzou as com-
dado. petencias básicas correspondentes e o adecuado grao de
i) Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das madurez.
tecnoloxías da información e a comunicación desenvol- 3. Malia o sinalado no punto anterior, o alumnado
vendo un espírito crítico ante as mensaxes que reciben e que non alcanzase algún dos obxectivos das áreas poderá
elaboran. pasar ao ciclo ou etapa seguinte sempre que esa circuns-
j) Utilizar diferentes representacións e expresións tancia non lle impida seguir con aproveitamento o novo
artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais. curso. Neste caso recibirá os apoios necesarios para recu-
k) Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo perar os devanditos obxectivos.
e o dos outros, respectar as diferenzas e utilizar a educa- 4. No suposto de que un alumno non alcanzase as
ción física e o deporte como medios para favorecer o competencias básicas, poderá permanecer un curso máis
desenvolvemento persoal e social. no mesmo ciclo. Esta medida poderase adoptar unha soa
l) Coñecer e valorar os animais máis próximos ao vez ao longo da educación primaria e cun plan específico
ser humano e adoptar modos de comportamento que de reforzo ou recuperación das súas competencias bási-
favorezan o seu coidado. cas.
m) Desenvolver as súas capacidades afectivas en 5. Co fin de garantir a continuidade do proceso de
todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións formación do alumnado, cada alumno disporá ao finalizar
cos demais, así como unha actitude contraria á violencia, a etapa dun informe sobre a súa aprendizaxe, os obxecti-
aos prexuízos de calquera tipo e aos estereotipos sexis- vos alcanzados e as competencias básicas adquiridas,
tas. segundo dispoñan as administracións educativas. Así
n) Fomentar a educación viaria e actitudes de res- mesmo, as administracións educativas establecerán os
pecto que incidan na prevención dos accidentes de trá- pertinentes mecanismos de coordinación.
fico.
Artigo 21. Avaliación de diagnóstico.
Artigo 18. Organización.
Ao finalizar o segundo ciclo da educación primaria
1. A etapa de educación primaria comprende tres
todos os centros realizarán unha avaliación de diagnós-
ciclos de dous anos académicos cada un e organízase en
tico das competencias básicas alcanzadas polos seus
áreas, que terán un carácter global e integrador.
alumnos. Esta avaliación, competencia das administra-
2. As áreas desta etapa educativa son as seguintes:
cións educativas, terá carácter formativo e orientador
Coñecemento do medio natural, social e cultural. para os centros e informativo para as familias e para o
Educación artística. conxunto da comunidade educativa. Estas avaliacións
Educación física. terán como marco de referencia as avaliacións xerais de
Lingua castelá e literatura e, se a houbese, lingua diagnóstico que se establecen no artigo 144.1 desta lei.
cooficial e literatura.
Lingua estranxeira. CAPÍTULO III
Matemáticas.
3. Nun dos cursos do terceiro ciclo da etapa, ás áreas Educación secundaria obrigatoria
incluídas no punto anterior engadirase a de educación
para a cidadanía e os dereitos humanos, na cal se pres- Artigo 22. Principios xerais.
tará especial atención á igualdade entre homes e mulle-
res. 1. A etapa de educación secundaria obrigatoria com-
4. No terceiro ciclo da etapa, as administracións edu- prende catro cursos, que se seguirán ordinariamente
cativas poderán engadir unha segunda lingua estranxeira. entre os doce e os dezaseis anos de idade.
5. As áreas que teñan carácter instrumental para a 2. A finalidade da educación secundaria obrigatoria
adquisición doutros coñecementos recibirán especial consiste en lograr que os alumnos e alumnas adquiran os
consideración. elementos básicos da cultura, especialmente nos seus


aspectos humanístico, artístico, científico e tecnolóxico; tiva persoal e a capacidade para aprender a aprender,
desenvolver e consolidar neles hábitos de estudo e de planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades.
traballo; preparalos para a súa incorporación a estudos h) Comprender e expresar con corrección, oralmente
posteriores e para a súa inserción laboral e formalos para e por escrito, na lingua castelá e, de a haber, na lingua
o exercicio dos seus dereitos e obrigas na vida como cida- cooficial da comunidade autónoma, textos e mensaxes
dáns. complexas, e iniciarse no coñecemento, a lectura e o
3. Na educación secundaria obrigatoria prestarase estudo da literatura.
especial atención á orientación educativa e profesional do i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas
alumnado. estranxeiras de maneira apropiada.
4. A educación secundaria obrigatoria organizarase j) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos
de acordo cos principios de educación común e de aten- da cultura e a historia propias e dos demais, así como o
ción á diversidade do alumnado. Correspóndelles ás patrimonio artístico e cultural.
administracións educativas regular as medidas de aten- k) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio
ción á diversidade, organizativas e curriculares, que lles corpo e o dos outros, respectar as diferenzas, afianzar os
permitan aos centros, no exercicio da súa autonomía, hábitos de coidado e saúde corporais e incorporar a edu-
unha organización flexible das ensinanzas. cación física e a práctica do deporte para favorecer o des-
5. Entre as medidas sinaladas no punto anterior con- envolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a
sideraranse as adaptacións do currículo, a integración de dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversi-
materias en ámbitos, os agrupamentos flexibles, os des- dade. Valorar criticamente os hábitos sociais relacionados
dobramentos de grupos, a oferta de materias optativas, coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o
programas de reforzo e programas de tratamento perso- ambiente, contribuíndo á súa conservación e mellora.
nalizado para o alumnado con necesidade específica de l) Apreciar a creación artística e comprender a lin-
apoio educativo. guaxe das distintas manifestacións artísticas, utilizando
6. No marco do disposto nos puntos 4 e 5, os centros diversos medios de expresión e representación.
educativos terán autonomía para organizar os grupos e as
materias de maneira flexible e para adoptar as medidas
de atención á diversidade adecuadas ás características do Artigo 24. Organización dos cursos primeiro, segundo e
seu alumnado. terceiro.
7. As medidas de atención á diversidade que adop-
ten os centros estarán orientadas á consecución dos 1. As materias dos cursos primeiro a terceiro da
obxectivos da educación secundaria obrigatoria por parte etapa serán as seguintes:
de todo o seu alumnado e non poderán, en ningún caso, Ciencias da natureza.
supoñer unha discriminación que lles impida alcanzar os Educación física.
devanditos obxectivos e a titulación correspondente. Ciencias sociais, xeografía e historia.
Lingua castelá e literatura e, se a houbese, lingua
Artigo 23. Obxectivos. cooficial e literatura.
Lingua estranxeira.
A educación secundaria obrigatoria contribuirá a des- Matemáticas.
envolver nos alumnos e nas alumnas as capacidades que Educación plástica e visual.
lles permitan: Música.
a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñe- Tecnoloxías.
cer e exercer os seus dereitos no respecto aos demais, 2. Ademais, en cada un dos cursos todos os alumnos
practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade cursarán as materias seguintes:
entre as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo
afianzando os dereitos humanos como valores comúns Ciencias da natureza.
dunha sociedade plural e prepararse para o exercicio da Educación física.
cidadanía democrática. Ciencias sociais, xeografía e historia.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, Lingua castelá e literatura e, se a houbese, lingua
estudo e traballo individual e en equipo como condición cooficial e literatura.
necesaria para unha realización eficaz das tarefas da Lingua estranxeira.
aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal. Matemáticas.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igual-
dade de dereitos e oportunidades entre eles. Rexeitar os 3. Nun dos tres primeiros cursos todos os alumnos
estereotipos que supoñan discriminación entre homes e cursarán a materia de educación para a cidadanía e os
mulleres. dereitos humanos, na cal se prestará especial atención á
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos igualdade entre homes e mulleres.
os ámbitos da personalidade e nas súas relacións cos 4. No terceiro curso a materia de ciencias da natu-
demais, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de reza poderase desdobrar en bioloxía e xeoloxía, por un
calquera tipo, os comportamentos sexistas e resolver lado, e física e química por outro.
pacificamente os conflitos. 5. Así mesmo, no conxunto dos tres cursos, os alum-
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das nos poderán cursar algunha materia optativa. A oferta de
fontes de información para, con sentido crítico, adquirir materias neste ámbito de optatividade deberá incluír
novos coñecementos. Adquirir unha preparación básica unha segunda lingua estranxeira e cultura clásica. As
no campo das tecnoloxías, especialmente as da informa- administracións educativas poderán incluír a segunda
ción e a comunicación. lingua estranxeira entre as materias a que se refire o
f) Concibir o coñecemento científico como un saber punto 1.
integrado, que se estrutura en distintas disciplinas, así 6. En cada un dos cursos primeiro e segundo os
como coñecer e aplicar os métodos para identificar os alumnos cursarán un máximo de dúas materias máis que
problemas nos diversos campos do coñecemento e da no último ciclo de educación primaria.
experiencia. 7. Sen prexuízo do seu tratamento específico nalgun-
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza has das materias da etapa, a comprensión lectora, a
en si mesmos, a participación, o sentido crítico, a inicia- expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as

RefundicióN

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (12)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to RefundicióN

Similar to RefundicióN (20)

More from Profesorachapela

More from Profesorachapela (20)

RefundicióN