2. Spis treści
1
Potencjał hybrydyzacji istniejącej farmy wiatrowej w Polsce poprzez cable pooling:
1. Hiszpański przykład oraz legislacja.
2. Efekt instalacji hybrydowej na polskim przykładzie.
3. Jak wdrożyć cable pooling?
6. 2. Efekt instalacji hybrydowej (1)
5
Pod uwagę zostały wzięte następujące instalacje przy obliczaniu efektu hybrydowego wiatr + fotowoltaika:
Farma wiatrowa 1:
a) Moc: ~40 MW
b) Niska wydajność: ~2050 godz. netto
c) Dane godzinowe: 2018 – 2021 (4 lata)
Farma wiatrowa 2:
a) Moc: ~40 MW
b) Wysoka wydajność : ~3500 godz. netto
c) Dane godzinowe: 2018 – 2021 (4 lata)
Farma fotowoltaiczna:
a) Moc: wielokrotność 5 MW od 0 do 60 MW
b) Przeciętna wydajność: 1225 godz. netto (północ Polski)
c) Dane godzinowe: na podstawie danych publikowanych przez PSE dla całkowitej
generacji farm fotowoltaicznych w Polsce.
1) Źródło: EU PVGIS Photovoltaic Geographical Information System
2) Ikonki zaprojektowane przy użyciu zasobów Flaticon.com
Potencjalna
instalacja PV:
Farmy
wiatrowe:
7. 2. Efekt instalacji hybrydowej (2)
6
Z uwagi, że w ramach cable poolingu całkowita produkcja instalacji hybrydowej (zarówno wiatrowej, jak i
fotowoltaicznej) nie może przekroczyć przyznanej już mocy przyłączeniowej, to policzona została liczba
godzin, w których wystąpiło ograniczenie. Poniżej przedstawiono wyniki z podziałem na poszczególne
moce instalacji PV dla danego roku.
Dla farmy wiatrowej o niskiej wydajności:
1) do 50% dodatkowej mocy PV, ograniczenie pojawia się w mniej niż ~90 godzin (innymi słowy – mniej
niż w 2 godzinach tygodniowo),
2) po zainstalowaniu podobnej instalacji PV, ograniczenie produkcji występuje w mniej niż ~320
godzinach (innymi słowy – w 1 godzinie dziennie).
Dla farmy wiatrowej o wysokiej wydajności:
1) inna sytuacja i godziny z ograniczeniami produkcji pojawiają się już przy kilku dodatkowych MW
zainstalowanych z liniowym wzrostem.
8. 2. Efekt instalacji hybrydowej (3)
7
Liczba godzin, w których łączna produkcja przekracza przyznaną moc przyłączeniową nie odzwierciedla
rzeczywistego efektu ograniczenia. Dlatego też na poniższych wykresach przedstawiono utraconą
(ograniczoną) produkcję z dodanej instalacji PV (przy niezmienionej generacji wiatrowej).
Wydajność w różnych latach znacząco się różni (pomiędzy ~P15 a P90).
Dla farmy wiatrowej o niskiej wydajności:
1) instalacja hybrydowa z instalacją PV o mocy do 75% ma bardzo ograniczony wpływ (do 2%) na produkcję
PV. Wraz z wyższą wielkością zainstalowanej dodatkowej mocy instalacji PV (do 50% więcej czyli jak to jest
dopuszczalne w Hiszpanii), ograniczenie produkcji z farmy fotowoltaicznej sięgałoby nawet ~17%.
Dla farmy wiatrowej o wysokiej wydajności:
2) ograniczona produkcja z farmy fotowoltaicznej jest niewielka tylko przy małej ilości dodanej mocy PV (do
25% ze stratami 2%), podczas gdy to ograniczenie rośnie wykładniczo.
9. 3. Jak wdrożyć cable pooling
w obecnych ramach prawnych?
8
1. Cable pooling oznacza zwiększenie potencjału wytwarzania energii elektrycznej bez zwiększania
mocy połączeniowej (więcej energii eksportowanej jest do sieci przez istniejący już punkt
przyłączenia).
2. Cable pooling nie oznacza zwiększenia zdolności przyłączeniowych poszczególnych instalacji, dlatego
nie należy traktować tego tak samo jak wnioskowanie o moce przyłączeniowe dla nowych projektów
– inna procedura.
3. Istnieje możliwość zastosowania cable pooling poprzez zmianę aktualnej umowy przyłączeniowej na
indywidualny wniosek inwestora – nowa instalacja musi być zharmonizowana z istniejącą
(zintegrowany system łączności, wyłączenie awaryjne, montaż nowych urządzeń itp.).
4. Podobieństwa do autokonsumpcyjnych rozwiązań (spółki planujące budowę instalacji wytwórczych
na własne potrzeby), prosumentów (wymagane jest jedynie zgłoszenie instalacji wytwórczych w
ramach maksymalnej mocy z umowy przyłączeniowej).
5. Instalacje OZE funkcjonujące w systemie „zielonych certyfikatów” mogłyby wdrożyć cable pooling
bez utraty tego wsparcia (produkcja energii elektrycznej jest mierzona na turbinach), natomiast
projekty aukcyjne nie będą dopuszczone (energia mierzona przy punkcie przyłączenia).
10. 3. Jak wdrożyć cable pooling? -
Sugerowane zmiany regulacyjne
9
1. W celu usprawnienia procesu akceptacji przyłączenia cable pooling przez OSD oraz uniknięcia
ewentualnych sporów pomiędzy inwestorami a OSD wskazane byłoby wprowadzenie następujących
przepisów:
a) zobowiązanie OSD do pozytywnego rozpatrzenia cable pooling do maksymalnej dopuszczalnej
mocy (podobnie jak w przepisach hiszpańskich), chyba że mogłoby to negatywnie wpłynąć na
sieć (przy odrzuceniu wniosku należy przedstawić uzasadnione dowody).
b) przy wpłacie kaucji, akceptacja musi być gwarantowana na maksymalnie 4 lata, aby uzyskać
wymagane pozwolenia dla dodatkowej instalacji; w ciągu 4 lat inwestor może aneksować
umowę przyłączeniową; kaucja byłaby zwrotna po wybudowaniu nowej instalacji lub rezygnacji
z budowy.
2. Rekomendowane byłoby również, aby dopuścić możliwość pomiaru proporcjonalnego w punkcie
przyłączenia (obecnie dotyczy to tylko projektów hybrydowych), tak aby w modelu cable pooling
uwzględnić „projekty aukcyjne” (energia generowana przez nową instalację nie będzie liczona dla
systemu aukcyjnego).
11. 3. Jak wdrożyć cable pooling? –
Uwagi końcowe
10
1. Biorąc pod uwagę wyniki naszych obliczeń, zastosowanie modelu cable pooling dla wszystkich farm
wiatrowych eksploatowanych w systemie zielonych certyfikatów, z zaakceptowaniem strat na
poziomie 5% z nowej generacji PV, może pozwolić na zbudowanie do 87% nowych mocy PV (6 400
MW w wietrze – 5 600 MW w PV), co może zwiększyć produkcję energii elektrycznej maksymalnie o
42% (15 440 GWh w przypadku wiatru – 6 517 GWh w nowej PV). W rzeczywistości będą to niższe
liczby, gdyż nie we wszystkich lokalizacjach farm wiatrowych będzie możliwość zrealizowania instalacji
fotowoltaicznej.
2. Jeżeli dodamy również „projekty aukcyjne” to dodatkowa moc PV może być jeszcze większa, jednak
mniej niż w przypadku „starych” farm wiatrowych (im wyższa wydajność wiatru, tym niższa moc
nowej PV).
3. Warto rozważyć rozszerzenie koncepcji cable pooling o przyznawanie mocy dla nowych instalacji
przyłączanych w nowych punktach przyłączeniowych z dodatkowym warunkiem obowiązkowej
akceptacji ograniczeń nierekompensowanych przez OSD (maksymalny współczynnik ograniczenia
byłby liczony z uwzględnieniem działających instalacji zlokalizowanych w sąsiadującym obszarze);
pozwoli to na budowę nowych instalacji przez nowych inwestorów w nowych lokalizacjach,
niekoniecznie podłączonych do istniejących już punktów przyłączenia.