3. HISTORIA DE INVESTIGACIÓN Escrito cara o ano 70. Recibido sen dificultades pola Igrexa. Pero co tempo minusvalorouse, porque creuse que era un resumo de Mateu. Nos séculos XVII e XVIII, estudando a orixe dos evanxeos, moitos chegaron á conclusión que era o evanxeo máis antigo de todos e o que ofrecía unha imaxe máis achegada de Xesús. E Mc empezou a ser o evanxeo máis estudado.
4. POR QUE SE ESCRIBIU? Marcos é unha catequese que quere responder aos problemas dos seus lectores con palabras e feitos de Xesús. Que problemas?
5. Cara ao ano 70, unhas comunidades cristiás dunha zona moi influenciada pola cultura romana, posiblemente Roma, teñen problemas sobre a fe en Xesús como Señor.
6. PROBLEMAS DA IGREXA ROMANA Por unha parte recoñecen o señorío de Xesús: Xesucristo é Señor! Pero se é Señor, en que se nota? Por que as dificultades que sofre a súa comunidade? Por que as persecucións? Non contradi esta fe á experiencia, que di que o que ten o poder e salva é o emperador e a violencia? Quen é Alegre Noticia , Xesús ou o Emperador?
7. CRISTOLOXÍA CORRECTIVA Marcos escribe para axudar os seus lectores cristiáns a coñecer o auténtico Xesús: Non é un “tapaburacos”, que soluciona os problemas deste mundo. Non é un político revolucionario. Non é un militar triunfador. Non é un mestre de sabedoría.
8. QUEN É XESÚS? É o MESÍAS (Unxido para salvar). É o FILLO DE DEUS , que salva na debilidade. E como tal, é o cumprimento da promesa evanxeo que Deus fixera por medio de Isaías.
9. QUE É EVANXEO? Evanxeo é unha mensaxe que ten carácter de alegre noticia. En tempos de Marcos era corrente chamar evanxeo todo o relacionado co emperador romano, pois o seu goberno era a alegre noticia que traía paz, prosperidade e felicidade ao pobo. Para moitos, evanxeo era o emperador e o seu imperio, que exercían a súa acción coa forza.
10. Outra idea de evanxeo O pobo xudeo coñecía outro concepto de evanxeo. Isaías II (Is 40-55) anunciara que Deus ía reinar (40,9; 41,27; 52,7), liberando o seu pobo do desterro, e que o faría dunha maneira especial: non coa forza senón na debilidade, como Deus oculto , que se serve da súa palabra e de persoas que actúan no seu nome (45,15). A este anuncio o chama evanxelizar, anunciar unha alegre noticia.
11.
12. Para iso escribe unha catequese cun prólogo e dúas partes: No prólogo (1,1-13) ofrece as premisas necesarias para coñecer quen é Xesús. A primeira parte (1,14-8,30) presenta a Xesús como o Mesías que comeza o reino de Deus. A segunda (8,31-16,8) explica como Xesús é Mesías: é mesías na debilidade , como convén ao que é Fillo de Deus.
13. O título (1,1) Todo isto queda resumido no título que pon á súa obra: Evanxeo. É Xesús en cuanto que é o Mesías que anuncia e trae o reino de Deus. E faino como compete ao Fillo de Deus, na debilidade. = Evanxeo de Xesús Mesías, Fillo de Deus.
14. Dúas confesións Cada unha das partes remata cunha confesión: A primeira coa confesión de Pedro, que recoñece a Xesús como Mesías (8,29) A segunda coa confesión do centurión, que ao ver como morría Xesús, confesou: verdaderamente este home era Fillo de Deus (15,39)
15. Evanxeo É Ambiente = César - Imperio - Fuerza Isaías II = Iahvé - Reino - Deus oculto Marcos = Xesús - Mesías - Fillo de Deus 8,29 15,39 2ª parte 1ª parte
16. Os interlocutores de Xesús Xesús diríxese aos seus discípulos, ao pobo e aos dirixentes (relixiosos e políticos). Entre eles destaca as reaccións dos discípulos, pois representan a situación dos cristiáns aos que se dirixe. E describe a súa postura ante Xesús, invitando así ao lector moderno a preguntarse: Quen é Xesús?
17. Quen é Xesús? Hai tres momentos: No primeiro, os discípulos recoñecen a Xesús como Mesías (8,29). De acordo, así pensan os seus discípulos, pero, como é Mesías? Como xerce a súa salvación, de forma triunfal e violenta, como esperaba o pobo do Fillo de David, ou de forma oculta e na debilidade? N o segundo momento, cando Xesús revela como é Mesías, morrendo na cruz, non están presentes pois fuxiran. Pero ofréceselles aos discípulos unha terceira posibilidad de recoñecelo como Fillo de Deus indo a Galilea (16,1-8).
18. ESTRUTURA Prólogo teolóxico (1,1-13) 1ª parte: Quen é Xesús? MESÍAS (1,14-8,30) 2ª parte: Como é Mesías? Morrendo na cruz, como compete ao Fillo de Deus (8,31-16,8) Apéndice (16,9-20)
19. Breve recorrido polo contido Nos distintos libros bíblicos non só ten interese a lectura illada de cada relato, senón tamén a lectura do relato no seu contexto, que axuda a descubrir o argumento da obra no seu conxunto. Vexamos o que nos quere dicir Marcos na súa catequese, escrita para axudarnos a descubrir Quen é Xesús e como actúa Xesús Mesías.
20. PRÓLOGO TEOLÓXICO: 1,1-13 Comeza con tres relatos que chama Comezo , arje en grego. Comezo ( arje ) pode significar inicio cronolóxico de algo e tamén fundamento, base, premisa. Aquí ten ambos sentidos = A premisa para coñecer quen é Xesús é coñecer a Xoán Bautista, o bautismo de Xesús, e que Xesús vence a tentación.
21. Xoán Bautista proclama a todos os homes que para coñecer a Xesús é necesaria unha actitude de esperanza e conversión Bautismo: para coñecer a Xesús hai que escoitar o Pai que unxe a Xesús como Mesías-Fillo-Servo Xesús vence a tentación e abre o paraíso
22. 1ª PARTE: Quen é Xesús? 1,14-8,30: o Mesías 1ª sección: Xesús anuncia o Reino de Deus e revélase como Mesías e os fariseos non o recoñecen polo seu dogmatismo, puritanismo e legalismo (1,14-3,6) 2ª sección: Xesús anuncia o Reino de Deus e revélase como Mesías e o pobo na súa maior parte non o recoñece (6,7-6,6a) 3ª sección: Xesús anuncia o Reino de Deus e revélase como Mesías e os Doce recoñéceno como Mesías (6,6b-8,30)
23. 1ª PARTE: QUEN É XESÚS? MESÍAS CAL É A SÚA MENSAXE? REINO DE DEUS 3ª sección: Xesús e discípulos: = SI, MESÍAS 2ª sección: Xesús e pobo: = NON 1ª sección: Xesús e fariseos = NON Quen?
24. 2ª PARTE: Como é Mesías? Morrendo, como compete ao Fillo de Deus 1ª sección : catequese sobre a necesidade de aceptar a paixón e morte para coñecer o verdadeiro Xesús. 2ª sección: Prólogo da paixón. Xesús proclama o Reino en Xerusalén e é rexeitado. 3ª sección : Proclamación da morte e resurrección, que revela a Xesús como FILLO DE DEUS. Mensaxe aos Doce para que vaian a Galilea para recoñecelo como Fillo de Deus.
25.
26.
27. O relato remata aquí de forma brusca: foron a Galilea? Polo que sabemos da vida posterior dos discípulos, testestemuñas da resurrección, tiveron que ir. Que é “ir a Galilea”? Galilea foi o lugar histórico onde se revelou Xesús de forma eficaz, pero na debilidade. “ Galilea” en sentido figurado é o modo en que Xesús se segue revelando eficazmente actualmente na debilidade da súa Igrexa e da súa palabra. Galilea é o lugar onde se ve a Xesús
28. Final do relato Non se sabe exactamente por que o relato remata bruscamente en 16, 8. Hai quen di que porque se perdeu o texto primitivo. Hai quen di que Marcos non puido rematar a súa obra. Posiblemente Marcos reamtou así deliberadamente, deixando o texto aberto para que o responda o lector, a quen se invita a “ir a Galilea” e experimentar a presenza de Xesús resucitado, que segue actuando agora como actuou noutro tempo en Galilea.
29. O Apéndice (16,9-20) A parte final do evanxeo de Mc non foi escrita por el e considérase un apéndice. Foi engadida axiña e a Igrexa considéraa texto canónico, é dicir, texto inspirado que contén a palabra de Deus. Posiblemente resume as diversas aparicións que narran os outros evanxeos.
30. TEMAS TEOLÓXICOS Xesús é o cumprimento da promesa evanxeo. Xesús é o MESÍAS que proclama e trae o REINO DE DEUS. Xesús é FILLO DE Deus que actúa na debilidade como SERVO, vivindo unha auténtica EXISTENCIA HUMANA. A primeira tarefa do DISCÍPULO é coñecer a Xesús.
31. Bibliografía Para profundizar nesta presentación, véxase Antonio Rodríguez Carmona Evangelio de MARCOS (Comentarios a la Nueva Biblia de Jerusalén IB) Desclée de Brouwer)
