* अ यासक*
च र ाज ता संजय
(M.COM-II)
अहमदनगर िज हा मराठा व या सारक सामा याचे
यू आ स, कॉमस अँड साय स कॉलेज,
पारनेर ता. पारनेर, जी. अहमदनगर
* मागदशक *
ो. एस. आर. पठारे
* * शै णक वष * *
२०२२-२०२३

तावना
यु युअल फ
ं ड वेगवेग या गुंतवणूकदारांकडून पैसे गोळा क न एकाच
फ
ं डात गुंतवणूक कर याचा एक माग आहे. हा फ
ं ड – फ
ं ड मॅनेजर वारे
यव था पत क
े ला जातो, जो व वध गुंतवणूकदारांकडून गोळा क
े लेले
पैसे बाँ स, टॉक माकटम ये गुंतवतो. गुंतवणूकदाराला या या
पैशासाठ यु न सचे वाटप क
े ले जाते. या
यु नटला NAV हणतात. यु युअल फ
ं डाम ये, गुंतवणूकदार गुंतवणुक ची
कं मत आ ण नफा शेअर करतात. गुंतवणूकदार ठरवतो क यांना
कती जोखीम यायची आहे आ ण यांचा परतावा गुंतवणूक कती
चांगल काम गर करते यावर अवलंबून असेल. यु युअल फ
ं ड
नि यपणे कं वा स यपणे यव था पत क
े ले जाऊ शकतात.
स यपणे यव था पत क
े ले या फ
ं डाम ये जा त परतावा असतो, परंतु
तो पयाय नवडणा या गुंतवणूकदारांसाठ अ धक जोखीम देखील
असते.सो या भाषेत सांगायचे तर यु युअल फ
ं ड हा अनेक लोकां या
पैशांनी बनलेला फ
ं ड आहे. याम ये गुंतवलेले पैसे वेगवेग या ठकाणी
गुंतवले जातात.

यु युअल फ
ं ड फायदे
यु युअल फ
ं ड फायदे
यु युअल फ
ं ड हे व वध कारांम ये उपल ध आहेत आ ण
यांना नवेशकांसाठ अनेक फायदे आहेत. खाल ल आहेत
काह यु युअल फ
ं ड नवेशा या फाय यांची एक याद :
१. नवेशाचे संभा यता: यु युअल फ
ं डम ये नवेश कर याची
एक मह वाची फायदा हे ते आहे क यां या संपूण नवेशा या
फ
ॅ डम ये व वध नवेशांचा वभाग करणे होते यामुळे यांची
संभा यता कमी होते.
२. याज कं मत: यु युअल फ
ं डम ये नवेश क
े लेले पैशे
बाजारातील याज कं मतेशी नयं त होतात. यामुळे नवेशक
अनेक वनंती न करता, वशेषतः यांना फ
ॅ डम ये फ
ुं टा
घे याची गरज नसलेल अस याचे ट कोन ठेवतात.
३. व वधता: यु युअल फ
ं डम ये व वध कारांचे फ
ं ड आहेत
याम ये नवेशकांनी आप या नवेश न द क
े ले या र क
आ ण उ द टांनुसार नवड क शकतात.

यु युअल फ
ं स म ये गुंतवणूक कर याचे वेगवेगळे माग कोणते आहेत? यु युअल फ
ं ड ि कमम ये
गुंतवणूक कर यास सु वात कर याचे अनेक माग आहेत.
आपण यु युअल फ
ं ड या कं वा या यु युअल फ
ं ड या रिज ार आ ण ा फर एजंट या शाखा
कायालयात कं वा नयु त गुंतवणूक सेवा क ाम ये(ISC) म ये चेक कं वा बँक ा ट स हत एक
यो य प धतीने संपूण भरलेला अजाचा फॉम भ न यु युअल फ
ं ड म ये गुंतवणूक क शकता.
आपण एखा या यु युअल फ
ं ड या वेबसाईटव न ऑनलाईन गुंतवणूक कर याचा पयाय देखील नवडू
शकता.
यापुढे जाऊन आपण व ीय म य था या सहा याने/म य था वारे, जसे क एखा या AMFI बरोबर
न दणीकृ त असले या यु युअल फ
ं ड वतरका वारे गुंतवणूक क शकता कं वा थेट गुंतवणूक,
हणजेच याम ये कोण याह वतरकाचा समावेश न करता/ वतरका शवाय गुंतवणूक क शकता.
यु युअल फ
ं ड वतरक ह एक य ती कं वा सं था असू शकते, जसे क बँक, कं वा ो कं ग हाउस
कं वा ऑनलाईन ड युशन ो हायडर.
स या आपण ऑनलाईन लॅटफॉम वर गुंतवणूक कर याचा वक प नवडू शकता कारण आजकाल या
लॅटफॉ स वर सुर त गुंतवणूक कर यासाठ आव यक ती खबरदार घेतलेल असते. खरचं, ह एक
आरामदायक आ ण सोयी कर गो ट आहे.
यु युअल फ
ं स म ये गुंतवणूक कर याचे वेगवेगळे माग
कोणते आहेत?

GROWTH OF MUTUAL FUNDS IN INDIA

MUTUAL FUNDS - ORGANIZATION

यु युअल फ
ं ड र क
यु युअल फ
ं ड र क
यु युअल फ
ं ड नवेश माग हणजे नवेशा या संभा य फाय यां या
जुळवणीत र क अस याचे ट कोन ठेवणे गरजेचे आहे. खाल ल
आहे काह हणजे यु युअल फ
ं ड नवेशातील र क:
१. बाजार जोखीम: शेअर बाजारातील कं मत तं ाचे उ च प रणाम
देणारे कारक हणून ते बाजारात अ नयं त असतात. यामुळे
हणजे हणजे शेअर बाजारात वाढती वाढती वाढत असताना
एकमेकां या तसादामुळे नुकसान झा याची संभावना आहे.
२. नवेश फ
ं डा या यव थापनातील कमी तसाद: नवेश फ
ं डा या
यव थापकांची गुणव ा आ ण द ता नवेश फ
ं डा या नवेशाचे
तसादाची सरासर ठेवते. यामुळे जर नवेश फ
ं डा या
यव थापकांची गुणव ा कमान तसाद न घे यासाठ भावी
ठरव याचा असेल तर नुकसान झा याची संभावना आहे.
३. बदल या बाजारातील उतार-चढाव:

सव म यु युअल फ
ं ड कसे नवडायचे?
यु युअल फ
ं डाचे फायदे आ ण तोटे समजून घेत यानंतर, आता याची कायप धती समजून
घेऊयासव म यु युअल फ
ं ड कसा नवडावा .या पाय या खाल ल माणे सूचीब ध क
े या
आहेत .पायर
1: तुम या गुंतवणुक या उ द टाचे वणन करा : यु युअल फ
ं ड योजनेत गुंतवणूक कर यापूव
य तींनी थम यां या गुंतवणूक या उ द टाचे वणन करणे आव यक आहे .येथे, यांनी
गुंतवणुक वर ल अपे त परतावा, गुंतवणुक चा कालावधी, जोखीम-भूक आ ण इतर संबं धत
घटक देखील प रभा षत क
े ले पा हजेत .हे यांना यां या आव यकतेनुसार योजना कार
नवड यास मदत करेल .पायर
2: यु युअल फ
ं ड रे टंगचे व लेषण करा :आव यकतेनुसार यु युअल फ
ं डाचा कार
नवड यानंतर, पुढ ल चरण तपासणे आहे यु युअल फ
ं ड रे टंग .या ट यात, य तींनी
योजनेची मागील काम गर , याची AUM, पोटफो लओ रचना, नधीचे वय, एि झट लोड आ ण
इतर घटकांची पडताळणी करणे आव यक आहे .पायर
3: AMC चे संशोधन करा :पुढ ल पायर आहे संशोधनAMC. या चरणात, य तींनी AMC आ ण
यु युअल फ
ं ड योजना यव था पत करणा या नधी यव थापकाची ओळखप े तपासणे
आव यक आहे .AMC वर संशोधन मह वाचे आहे कारण AMC यु युअल फ
ं ड योजना
यव था पत करते .पायर
4: तुम या गुंतवणुक चे नर ण करा :ह शेवटची पायर आहे िजथे य तींनी यां या गुंतवणुक चे
नय मतपणे नर ण करणे आव यक आहे .आव यक अस यास ते जा तीत जा त श य
परतावा मळ व यासाठ यां या पोटफो लओम ये पुनसतुलन देखील क शकतात ..

न कष
यु युअल फ
ं ड ह गुंतवनीकसाठ एकदम सोपी गो ट आहे,
येक जण यु युअल फ
ं ड म ये आपले पैसे गुंतवू
शकतो, पण तु ह संपूण माकट चा अ यास क नच
आपले पैसे गुंतवणूक करा. यु युअल फ
ं ड हणजे
शेअस, बाँ स आ ण इतर स यु रट जमधील गुंतवणूक
या सावज नक ए सचजवर यापार करतात. यु युअल
फ
ं ड या स यु रट ज खरेद कर यासाठ गुंतवणूकदारांचे
पैसे एक करतात. यु युअल फ
ं ड लहान
गुंतवणूकदारांना यावसा यक र या यव था पत क
े ले या
टॉ स, बाँ स आ ण त सम गुंतवणुक या
पोटफो लओम ये वेश देतात याची कंमत
वैयि तक र या गुंतवणूक क
े ल अस यास यापे ा खूप
जा त असेल.