1.
ICT & Energie in degebouwde omgevingInnoveren … meters maken Wim Berns 20 juni 2012

2.
1. Agentschap NL2. ICT & Duurzaamheid: energieparadox, greening of … greening by3. Beleidsuitvoering ICT & Energie • Topsectoren en Green Deals • Generieke regelingen (EIA/MIA/VAMIL; WBSO; RDA; … NL EVD) • Meerjaren afspraken energie efficiency industrie en dienstensectoren – MJA3 – MEE convenant • ICT in de gebouwde omgeving: – Visie EGO – IPIN – Slimme meter2

3.
Agentschap NL SenterNovem Octrooi- centrum EVD Energie en Innovatie Milieu en Nederland Klimaat Leefom- geving Agentschap NL NL NL NL NL NL Energie en Innovatie Milieu en Octrooi- EVD Klimaat Leefom- Centrum Internationaal geving3

4.
ICT & Duurzaamheid: de Energie-paradox doorsnijdt AgNL in alle vijf thematische divisiesVergroenen ván ICT Vergroenen mét ICT Door toepassing van ICT neemt energiegebruik af Energiegebruik Industrie & Energiesector Diensten van ICT sector neemt toe Gebouwde Mobiliteit Omgeving Landbouw Innovatie (topsectoren, WBSO, KP7) EVD Internationaal (bijv. Kyoty koeling, smart grids) Octrooicentrum (bijv. ESSaver PUE) AgNL divisies NL Energie & Klimaat; NL Milieu & Leefomgeving4

5.
Topsectoren, Green Deals & generieke regelingenICT door alle topsectoren:• topsector High Tech Systemen en materialen: roadmap ICT• topsector Energie, gebouwde omgeving: Gebied, Gebouw, Component• topsector Logistiek• topsector …Green Deals• o.a. Green Deal gemeente Amsterdam (Datacenters)Generieke regelingen, o.a.:WBSO, EIA/MIA/VAMIL, RDA en RDA+, EU innovatieprogramma‟s(KP7: cluster ICT: 7 NL projecten, o.a. ICT4FEV, MIRABEL)5

6.
Meerjaren afspraken (MJA3) en ICT• 2008: ICT~Office toegetreden (tot 2020 2% verbetering/jaar)• 2009: ICT bedrijven toegetreden (momenteel 35 = 15 PJ, 80% ) – Telecom (ca 50% van energiegebruik) – Hard & Software dienstverleners – Datacenters• 2010: EEP‟s (Energie Efficiency Plannen)• 2011: Monitoring over 2010: realisatie =7% efficiency (1/3 Duurzame Energie)• 2012: MJA ICT routekaart 20306

7.
Activiteiten / resultaten uit o.a. MJA (1)• Datacenter scans• Koeling – Gebruikersgroep – Waternet verkenning (WKO)• Keten – Rekenvoorbeelden / cases (o.a. e- factureren; laptop vs desktop) – Mobiliteit, o.a. gebruikersgroep• Checklist Groene Cloudcomputing• Verkenning kansen ICT bij Elektrisch Vervoer• Haalbaarheid Groene module aan Standaardkostenmodel7

8.
Activiteiten / resultaten uit o.a. MJA (2)• NL BREEAM voor datacenters• Energiezorg: ISO50001 (… Equinix)• NEN praktijkrichtlijn computerruimten en datacenters• Verkenning CO2 prestatieladder certificering (Prorail; RWS)• Kennisnetwerk Groene Software• Leergroep Datacenters Lokale Klimaat Agenda (LKA) 8

9.
ICT & Energie in gebouwde omgevingParadox: “Elektriciteitsgebruik huishoudens neemt toe door toenemend ICT gebruik” “Kansen op energie efficiëntie in huishoudens m.b.v. ICT factoren groter dan totale energie gebruik ICT sector (o.a. MJA ICT routekaart 2030)”9

10.
Gebouwde omgeving in 2020 en rol ICTMet ICT afstemming vraag & aanbod van energie, gedrag, techniek- Netwerk -> Smartgrid … IPIN- Monitoring -> Slimme meter- Sturing -> Energiemanagement- Systeemintegratie -> Slim huis (domotica)10

11.
Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)• IPIN: krachtige impuls voor grootschalige toepassing. – 2015: helder inzicht in de kosten, baten, kansen en bedreigingen voor de verschillende opties van intelligente netten in NL. – voortrekkers hebben onder realistische condities geleerd en geëxperimenteerd• Bedoeling proeftuinen: – ontwikkelen en testen diensten & producten – met verschillende infrastructuren (E, G, W, ICT) – opschaalbaar – positief kosten- & batensaldo – meerwaarde voor eindgebruikers – bijdrage aan duurzame energievoorziening11

12.
12 proeftuinen 2012-2015 (http://www.agentschapnl.nl/content/proeftuinen-intelligente-netten-december-2011)Projectnr Afkorting TitelIPINS01002 INZET Intelligent Netwerk Zeewolde en Energie TransitieIPINS01003 Couperus Couperus Smart GridIPINS01009 Heijplaat Proeftuin zelfvoorzienend HeijplaatIPINS01011 DC=DeCent Decentraal elektriciteitsnet tuinbouw op gelijkspanningIPINS01013 Campus TU Delft Intelligent warmtenet campus TU DelftIPINS01016 Lochem Proeftuin LochemEnergie - Intelligent Net in Duurzaam LochemIPINS11003 EVANDER Electric Vehicles and Ditributed Energy ResourcesIPINS11008 PMC 2 PowerMatching City IIIPINS11009 ProSECco Proeftuinen Smart Energy Collective & CoIPINS11011 Modienet Modulair Intelligent Energienetwerk voor bedrijventerreinenIPINS11012 YESCON Jouw energiemoment: Smart Grid met de ConsumentIPINS11013 Cloud Power Texel Demonstratie van het Cloud Power concept in de community van TexelEnergie12

13.
Slimme meter en ICTAanleiding 1: Verbeteren marktwerking voor kleinverbruikers  Geen switchbelemmeringen meer  Betere dienstverlening  Meer concurrentie en energiediensten  reductie administratieve lastenAanleiding 2: Energiebesparing mogelijk maken  Europese richtlijn energie-effieiciëntie (ESD)  Derde Energiepakket (80% slimme meter in 2020)Aanleiding 3: Innovatie -> voorbereiden op intelligente netten  E-netwerk: laatste netwerk van analoog naar digitaal ……….zelfs wegennet is „slimmer‟!  Taskorce Smart Grids aan Minister Verhagen (mei 2011): ……….“slimme meter stepping stone voor nieuwe producten en diensten”!13

14.
Slimme meter: nieuwe producten en diensten14

15.
Energiemanagement• Energiemonitoring en –management interfaces – monitoring en control ………..van verbruik én apparaten – I-Phone of PC via internet• Integratie van bestaande en nieuwe energiefuncties: – Thermostaat – Mechanische ventilatie, zonnewering, etc. – Monitoring van eigen W&E-opwekking − Integratie met (smart homes)15

16.
Slim Huis (Domotica)Geavanceerde installaties (warmtepompen, mechanische ventilatie, warmteterugwinning WTW): betere monitoring en control voor:• Comfort• Kosten besparing• Energie besparingEigen productie (PV, μWKK, zonneboilers, etc.): mechanismen om aanbod envraag optimaal op elkaar af te stemmen – Apparaten schakelen in/uit of leveren afhankelijk van beschikbare energie – Opslag van elektriciteit (vb. elektrische auto’s)16

17.
Tot slot …Energiegebruik ICT groeit …. energiebesparing vele malen groter• belang van monitoring ICT & Energie• belang van internationaal vermarkten kennis & aanpak (NL EVD) – rol innovatie ambassadeurs• belang van samenwerken17

18.
??? contact: Wim.Berns@agentschapnl.nl18