1.
Η «συνάντησή τους» με σύγχρονους και κλασσικούς
ζωγράφους, Έλληνες και ξένους.
Υιοθέτηση θετικής στάσης απέναντι στη τέχνη.
Συνειδητοποίηση της αξίας των έργων τέχνης και ότι ο
κάθε καλλιτέχνης έχει έναν υποκειμενικό τρόπο που
αντιλαμβάνεται και βλέπει την πραγματικότητα, τον
οποίο οφείλουμε όλοι να αποδεχόμαστε και να
σεβόμαστε ως κάτι πρωτότυπο και ιδιαίτερο.
Απόκτηση κριτικής σκέψης, σεβασμός στο διαφορετικό
και να αντιληφθούν ότι η τέχνη ενώνει όλο τον κόσμο,
όπως κάνει και η αγάπη.

2.
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ
Ικανοποίησαν την περιέργειά τους, καλλιέργησαν
την παρατηρητικότητα, ανέπτυξαν την φαντασία
τους και απελευθέρωσαν τον εσωτερικό τους
κόσμο μέσω της ζωγραφικής.
Γνώρισαν την ορολογία της ζωγραφικής και των
διαφόρων καλλιτεχνικών ρευμάτων, εμπλούτισαν
τον κόσμο των παραστάσεών τους, παρατήρησαν
αντικείμενα, κατανόησαν το περιεχόμενό τους, τη
διάταξή τους ενώ χρησιμοποίησαν τα μαθηματικά
για να δημιουργήσουν κατηγορίες, ταξινομήσεις,
σύνολα εκθεμάτων, διαμόρφωσαν προσωπικά
κριτήρια αξιολόγησης και ανέπτυξαν
καλλιτεχνικές και επιστημονικές δεξιότητες.
Τέλος τους δόθηκαν πολλές ευκαιρίες να
εκφραστούν γλωσσικά, να εμπλουτίσουν το
λεξιλόγιό τους και να εκφράσουν ελεύθερα τη
γνώμη τους αλλά και τις απορίες τους.

3.
 Το πρόγραμμα προέκυψε τυχαία όταν διαπίστωσα το
έντονο ενδιαφέρον των παιδιών να ζωγραφίσουν στο
καβαλέτο που βρισκόταν γωνιά της ζωγραφικής του
νηπιαγωγείου. Περίμεναν ανυπόμονα να φορέσουν την
ποδιά του ζωγράφου και να δημιουργήσουν το δικό
τους έργο τέχνης, αναμιγνύοντας τα χρώματα. Η
ανάμιξή τους, φάνηκε να γοητεύει τα παιδιά, τα οποία
νόμιζαν ότι κάτι μαγικό συνέβαινε με τα χρώματα
εκείνη τη στιγμή.
 Το project διήρκεσε 4 μήνες (Ιανουάριος – Μάιος)

4.
• Σύνδεση με όλες τις γνωστικές περιοχές του
ΔΕΠΠΣ
( Γλώσσα, Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες, Νέες
Τεχνολογίες, Μελέτη Περιβάλλοντος, Αισθητική
και Θεατρική Αγωγή ) - Project
• Ενεργητική και βιωματική συμμετοχή των νηπίων.
• Ομαδοσυνεργατική μέθοδος.
• Συνεργασία με την οικογένεια .
• Έρευνα στο Διαδίκτυο και στο διαθέσιμο
εκπαιδευτικό υλικό

5.
Εντοπισμός και καταγραφή μαζί με τα παιδιά τα στοιχεία που
γνώριζαν για διάφορους γνωστούς ζωγράφους Έλληνες και
ξένους καθώς και ότι έχει να κάνει με το χώρο της
ζωγραφικής. Επιγραμματικά παρουσιάζονται:
 Τι είναι ο ζωγράφος;
 Ποιοι είναι οι πιο γνωστοί Έλληνες ζωγράφοι;
 Ποιοι είναι οι πιο γνωστοί ξένοι ζωγράφοι;
 Γιατί ζωγραφίζουν διαφορετικά οι ζωγράφοι;
 Τι είναι η πινακοθήκη;
 Από πού προέρχεται ο όρος «πινακοθήκη»;
 Γιατί αναμιγνύουμε τα χρώματα;
 Τι είναι το καβαλέτο, η παλέτα, οι τέμπερες;

6.
 Να ζωγραφίσουμε τους δικούς μας πίνακες και να
κάνουμε την τάξη μας, την δική μας πινακοθήκη.
 Να καλέσουμε τα παιδιά του διπλανού τμήματος καθώς
και τα παιδιά του δημοτικού να δουν την πινακοθήκη
μας.
 Να επισκεφτούμε sites στο internet σχετικά με τις
πινακοθήκες.
 Να δραματοποιήσουμε πίνακες ζωγραφικής
 Να επισκεφτούμε μια πινακοθήκη.
 Να διαβάσουμε και να βρούμε πληροφορίες από
βιβλία ή από το internet για διάφορους ζωγράφους

7.
"Χρειάστηκε να γεράσω για να μάθω να
ζωγραφίζω σαν παιδί" H. Miro

8.
 Σταθήκαμε στον συγκεκριμένο πίνακα: "Φιγούρα μπροστά
από τον κόκκινο ήλιο"
Προσπαθήσαμε να καταλάβουμε τι μπορεί να είναι αυτός ο
κόκκινος κύκλος μέσα στο μπλε φόντο. Μετά από πολλές
διατυπώσεις καταλήξαμε πως είναι ήλιος (πραγματικά
ακούστηκαν φοβερές ιδέες όπως κοκκινόψαρο μέσα στη
θάλασσα, ο Άρης, ο ήλιος που πάει να δύσει) τους ανακοίνωσα
πως αυτό ακριβώς έχει για τίτλο του. Στη συνέχεια τους
διάβασα τον τίτλο και για δεύτερη φορά αναρωτηθήκαμε τι
μπορεί να είναι αυτή η φιγούρα. Τους έδωσα λοιπόν
φωτοτυπημένο τον πίνακα καθώς και διάφορα άχρηστα
υλικά και τα παιδιά έπρεπε να φτιάξουν τι νομίζουν ότι είναι η
φιγούρα. Ταυτόχρονα δουλέψαμε και τον αριθμό «1» .

9.
Ένα παιδάκι που πάει στο
σχολείο του
Ένα παιδάκι που πιάνει
πεταλούδες

10.
Είναι μια γατούλα
Είναι ένα πουλάκι που πετάει
ψηλά στον ουρανό

11.
Είναι ένα πουλί που
κουβαλάει την τροφή
του πάνω στα φτερά του
Είναι ένα πουλί που πάει
σε γάμο

12.
Είναι ένα παιδάκι που
παίζει με μια κόκκινη
μπάλα
Είναι ένα πουλάκι που
πάει σε αποκριάτικο
πάρτυ

13.
Είναι ένα παιδάκι που
κάθεται στο παγκάκι και
ονειρεύεται
Μου μοιάζει με ένα πουλί
που πετά ψηλά στον
ουρανό

14.
Έπειτα τους παρουσίασα
διάφορες
προσωπογραφίες
ζωγράφων και αρχίσαμε
να τις παρατηρούμε.
Τις ταξινομήσαμε
ανάλογα με την ηλικία
των προσώπων, το φύλο,
την έκφρασή τους...

15.
-Περίμενε τελειώνω σε λίγο
- Άντε ντε και κουράστηκα
-Μη ξεχάσεις να μου ζωγραφίσεις το
χαμόγελό μου
-Χαμογέλα και θα σου δώσω μετά ένα
γλυκάκι

16.
Ακούσαμε όμως και την Τζοκόντα, (όχι μόνο να τη δούμε....) και πως
αλλιώς από το να ακούσουμε από τον αγαπημένο Χατζιδάκι "το
χαμόγελο της ΤΖΟΚΟΝΤΑ"
Μιας και το θέμα μας ήταν η
προσωπογραφία επικεντρωθήκαμε
στο κομμάτι "προσωπογραφία της
μητέρας μου". Τα παιδιά έκλεισαν
τα μάτια τους και αφέθηκαν στους
υπέροχους ήχους της μουσικής και
με τη δική μου παρότρυνση
σκεφτόντουσαν το πρόσωπο της
μητέρας τους. Οι στιγμές ήταν
πραγματικά υπέροχες που η
φωτογραφική μου μηχανή
δυστυχώς δε μπορεί να τις
αποτυπώσει....

17.
Ε λοιπόν ....τα
μυρίσαμε, τα
γευτήκαμε...
και το περιτύλιγμα το φυλάξαμε.
(Είπαμε... τίποτα δεν πάει
χαμένο). Το ανοίξαμε με
προσοχή, κόψαμε την εικόνα της
Τζοκόντα...

18.
Για να δούμε όμως τώρα
πως μπορούμε να
εντάξουμε και τα
μαθηματικά μαζί με τη
ζωγραφική;
…..και πάλι τα παιδιά
δημιούργησαν .....

19.
Για να μπορέσω να μπω στο θέμα μου τοποθέτησα δυο πανιά στο πάτωμα, ένα μπλε
για τη νύχτα και ένα κίτρινο για την ημέρα. (Πριν τους μαρτυρήσω το συμβολισμό
τους, ρώτησα τα παιδιά τι μπορεί να σημαίνουν τα πανιά και αυτά με μεγάλη ευκολία
το βρήκαν.) Ανάμεσά τους τοποθέτησα τους πίνακες ζωγραφικής του Van Gogh και
κάλεσα τα παιδιά να μου τους διαχωρίσουν ανάλογα με το θέμα τους στο αντίστοιχο
πανί.

20.
Στη συνέχεια τους έδειξα τον υπέροχο πίνακα του την " Έναστρη Νύχτα"
χωρίς να τους πω τον τίτλο.
Τον παρατηρήσαμε πολύ καλά και διαπιστώσαμε ότι όλος ο πίνακας του
αποτελείται από μικρές καμπύλες και ευθείες γραμμές.
Τους ζήτησα να μου δώσουν τώρα τον δικό τους τίτλο. Η απάντησή
τους : " Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΑΣΤΕΡΙΩΝ"

21.
H επόμενη δράση ήταν να
φτιάξουμε την "Έναστρη Νύχτα"
εμείς. Πώς; Από την
προηγούμενη μέρα με την κόλλα
έφτιαξα απλά το σχέδιο σε μαύρο
χαρτόνι.
Την επομένη αφού η κόλλα είχε
στεγνώσει πήραμε κερομπογιές
και στρωθήκαμε στη δουλειά

22.
Πήραμε ένα άδειο κουτί
από pizza και βάψαμε τη
μια πλευρά μαύρη και
την άλλη μπλε
Στη συνέχεια από παλιά
χαρτοκούτια
σχεδιάσαμε, κόψαμε,
κολλήσαμε, βάψαμε

23.
Οι δράσεις μας δεν τελείωσαν ακόμα:
Tην άλλη μέρα αφού δημιούργησα το
κατάλληλο περιβάλλον , συσκότιση -τα δύο
πανιά (μπλε & κίτρινο), απαλή μουσική
starry - starry night του Don mc Lean
παρότρυνα τα παιδιά να κλείσουν τα μάτια
τους και να φανταστούν διάφορες εικόνες
σχετικές με τη μέρα και τη νύχτα. Στη
συνέχεια τους ζήτησα αργά - αργά να
διαλέξουν ποιό πανί προτιμούν ανάλογα με
την εικόνα που είχαν σχηματίσει στο μυαλό
τους. Με αυτό τον τρόπο χωριστήκαμε σε δύο
ομάδες.
Χωρισμένα σε ομάδες πλέον τους ζήτησα να κουβεντιάσει
μεταξύ τους η ομάδα την εικόνα που είχε ο καθένας στο
μυαλό του...

24.
Τη Νύχτα ονειρεύομαι ότι πηγαίνω βόλτα με την
οικογένειά μου (το μπλε πανί χρησιμοποιήθηκε ως
σεντόνι)
Μου αρέσει η μέρα γιατί μπορώ και παίζω
ποδόσφαιρο (το κίτρινο πανί
χρησιμοποιήθηκε ως μπάλα)

25.
Ξεκίνησα λοιπόν πρώτα με ερωτήσεις του τύπου:
•Ποιός Ισπανός ζωγράφος ζωγράφισε τον πίνακα;
(εδώ τα παιδιά με το άκουσμα Ισπανού απάντησαν τον Miro)
•Πότε ντυνόμαστε αρλεκίνοι και κολομπίνες;
•Τι σχήματα έχει πάνω η στολή του;
•Τι χρώμα έχουν οι ρόμβοι;
•Τι φαντάζεστε ότι τρώει το παιδάκι για να έχει αυτά τα κόκκινα
μάγουλα;
•Πως είναι η έκφραση του προσώπου του;
•Γιατί άραγε;
•Γιατί προσέχει και δεν κάθεται καλά στην καρέκλα;

26.
Αφού απάντησαν τα παιδιά σε όλες αυτές τις
ερωτήσεις, τους διάβασα τον: "Αρλεκίνο" της
Ζωρζ Σαρή
Συγκρίναμε τους δύο Αρλεκίνους και τα
παιδιά άρχισαν να βρίσκουν ομοιότητες και
διαφορές.
Μιλήσαμε για την ΦΑΝΤΑΣΙΑ και πόσο μας
βοηθάει να δημιουργούμε είτε στη
ζωγραφική, είτε στα παραμύθια, είτε και στις
ΑΠΟΚΡΙΕΣ.....
Ανοίξαμε λοιπόν το κουτί του θεάτρου και
βάζοντας την φαντασία μας προσπαθήσαμε
να μεταμφιεστούμε
Φτιάξαμε και τον δικό μας αρλεκίνο
ως ομαδική εργασία

27.
Μιλήσαμε για την ΦΑΝΤΑΣΙΑ και πόσο μας βοηθάει να δημιουργούμε είτε
στη ζωγραφική, είτε στα παραμύθια, είτε και στις ΑΠΟΚΡΙΕΣ.....
Ανοίξαμε λοιπόν το κουτί του θεάτρου και βάζοντας την φαντασία μας
προσπαθήσαμε να μεταμφιεστούμε

28.
Παρατηρήσαμε κάποια ενδεικτικά έργα του PICASSO όπως:
και παρατηρώντας τους καλά εντοπίσαμε δύο πρόσωπα. Τους μίλησα για το
"ανφάς" και το "προφίλ"

29.
και παίζοντας ανάλογα παιχνίδια ρόλων καταλήξαμε να
φτιάξουμε τις δικές μας περίεργες μάσκες από την
χαρτοσακούλα του μανάβη.

30.
Μιλήσαμε λοιπόν για το περίεργο μέσα στην τέχνη. Παρατηρώντας τους
"περίεργους" πίνακες συζητήσαμε πάνω στην διαφορετικότητα, παίξαμε
θεατρικούς αυτοσχεδιασμούς..... (όπως φανταζόμαστε ότι έχουμε ένα
μεγάααααλο αυτί που κάνει το κεφάλι μας να γέρνει από την μια μεριά ή πως
θα περπατούσαμε αν είχαμε μια τεράαααστια καμπούρα κ.α.)

31.
βγάλαμε φωτογραφίες τα πρόσωπά μας και στη συνέχεια αφού τις κόψαμε και
τις μπερδέψαμε προσπαθήσαμε να ανασυνθέσουμε πρόσωπα και να γίνουμε
διαφορετικοί..... πάνω σε παλιές ανοιγμένες χαρτόκουτες.

32.
Τέλος φωτογράφισα τα παιδιά σε στάση ανφάς και προφίλ για να φτιάξουμε
περίεργα τα πρόσωπά τους όπως και ο PICASSO όπως εγώ είχα κατά νου.
Βλέποντας όμως τα παιδιά να εκτυπώνονται τα πρόσωπά τους αυθόρμητα έκαναν
την διαπίστωση ότι μοιάζει σαν να τους μιλάει ο εαυτός τους. Μου άρεσε η ιδέα και
την αξιοποίησα

33.
Τα παιδιά μου έλεγαν τι ήθελαν να πουν στον εαυτό τους είτε να τον επιβραβεύσουν,
είτε να τον τιμωρήσουν, είτε να τον εμψυχώσουν ..... και ιδού τα αποτελέσματα:

34.
Μετά τον Picasso και τον "Αρλεκίνο" με τις απόκριες, σειρά τώρα είχε να
ασχοληθούμε με την Καθαρά Δευτέρα και τα σαρακοστιανά φαγητά γιατί καλοί οι
ευρωπαίοι ζωγράφοι αλλά το έθιμο της ημέρας δεν το έχουν. Οπότε έπρεπε να
ανατρέξουμε σε κάποιον Έλληνα ζωγράφο. Αφού λοιπόν έθεσα στα παιδιά αυτόν τον
προβληματισμό μου, βρήκαμε αμέσως την λύση.... να ανατρέξουμε στο GOOGLE.
Πληκτρολογήσαμε λοιπόν την φράση "ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ-ΤΡΑΠΕΖΙ - ΖΩΓΡΑΦΟΣ
ΕΛΛΗΝΑΣ" και πατώντας εικόνες μας έβγαλε τα παρακάτω αποτελέσματα

35.
Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν γιατί αμέσως βρήκαμε αυτό που ζητάγαμε, το
επιλέγουμε, το εκτυπώνουμε και ιδού

36.
Τους διαβάζω αυτά που βρίσκουμε στον σύνδεσμο που ακολουθήσαμε: "Το 1902 στο
Γαλαξείδι γεννήθηκε ένας σύγχρονος ζωγράφος ο Σπύρος Βασιλείου που έζησε ως το
1985 και πέθανε στην Αθήνα .Έτσι λιτά και απέριττα απεικόνισε ( το 1950) με το μαγικό
του πινέλο πάνω στον καμβά ο μεγάλος Έλληνας ζωγράφος του 20 ου αιώνα το
σαρακοστιανό μας παραδοσιακό .. “τραπέζι” . Το στρογγυλό μεταλλικό τραπεζάκι
καφενείου στρωμένο κι έτοιμο να υποδεχθεί τους αγαπημένους φίλους και να
γιορτάσουμε μαζί τους την πρώτη μέρα της σαρακοστής… Φιλοξενεί ανάλαφρα πάνω
του τα νηστίσιμα φαγητά που συνηθίζουμε να τρώμε την Καθαρή Δευτέρα: ελιές, χαλβάς,
ταραμάς, λαγάνα, θαλασσινά και ρετσίνα."
Μετά από αυτήν την μικρή εισαγωγή αρχίζουμε να παρατηρούμε καλύτερα τον πίνακα:
Τι καιρό κάνει;
Πόσους χαρταετούς βλέπετε;
Που βρίσκεται το τραπεζάκι;
Είναι κοντά σε χωράφια;
Τι υπάρχει πάνω στο τραπεζάκι;
Ποιά φαγητά αναγνωρίζετε;
Γιατί δεν υπάρχει καθόλου κρέας;
Τι νομίζετε ότι πίνουν;
Πόσα άτομα υπάρχουν στην παρέα;
Είναι ηλικιωμένα ή νεαρά άτομα;
Γυναίκες ή άντρες;

37.
Στο σημείο λοιπόν αυτό, τα παιδιά μου αναφέρουν ότι τα άτομα είναι δύο,
αφού δύο ποτήρια βρίσκονται πάνω στο τραπεζάκι και μάλλον πρέπει να
είναι ένας παππούς (μαγκούρα ακουμπισμένη στο τραπεζάκι) και μια γιαγιά
(ψάθινο καπέλο πεταμένο κάτω). Στην ερώτησή μου σχετικά με το " σε ποιόν
ανήκει ο χαρταετός που είναι και αυτός ακουμπισμένος κάτω", τα παιδιά μου
απάντησαν ότι μάλλον ανήκει στο εγγονάκι τους που έχει πάει μαζί με τους
παππούδες του.
Θεώρησα ότι ήταν η κατάλληλη ευκαιρία να φτιάξουμε έτσι μια ιστορία
σχετική με τις παρατηρήσεις που κάναμε πάνω στον πίνακα:

38.
Μετά από αυτήν την ομαδική δουλειά σας παρουσιάζουμε το
έργο μας μεικτής ζωγραφικής και κολλάζ:
Το ψάθινο καπέλο βρίσκεται στο κεφάλι της γιαγιάς, η μαγκούρα
στα χέρια του παππού και ο χαρταετός στα χέρια του μικρού
Βασίλη.

39.
Δόθηκαν διάφορα φύλλα εργασίας όσον
αφορά τον εντοπισμό διαφορών
Από την αξιόλογη Τάνια Μάνεση
χρησιμοποίησα τα παρακάτω φύλλα
και φτιάξαμε

40.
σύνολα με σαρακοστιανά και μη φαγητά …τα μετρήσαμε
και τέλος τα τοποθετήσαμε ανάλογα με το
αρχικό τους γράμμα

41.
Δεν παραλείψαμε βέβαια να φτιάξουμε και εμείς τις Σαρακοστές μας

42.
ARCIMBOLDO
Θεωρείται ένας από τους πλέον ασυνήθεις καλλιτέχνες της Αναγέννησης,
γνωστός κυρίως για τις συνθέσεις του που απεικονίζουν φρούτα, λουλούδια,
πουλιά, λαχανικά, ζώα, εργαλεία, και άλλα αντικείμενα, στη μορφή
προσωπογραφίας.

43.
Λόγω ότι πήραμε μέρος σε: "Δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης στους
πολίτες της Ηλείας" που υλοποιήθηκε σε συνεργασία της Γραμματείας
Καταναλωτικής Συνείδησης με την Δ/νση Π.Ε. Ν. Ηλείας, προσπάθησα να περάσω
το πρόγραμμα μέσα από την τέχνη και συγκεκριμένα μέσα από τον ARCIMBOLDO.
Πιστεύω ότι ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης εξάπτει την φαντασία των μικρών και
δίνει τη δυνατότητα για πολλές δραστηριότητες σχετικές με το παραπάνω
πρόγραμμα.

44.
Διάχυτοι στο έδαφος πίνακες
σχετικές με τη μητέρα
Τα παιδιά επιλέγουν τον πίνακα
που τους αρέσει

45.
Μου θυμίζει τη μαμά μου που κρατάει το
αδελφάκι μου, και εγώ του φωνάζω :
«ΑΤΑ»
Μου θυμίζει τη μαμά μου που με κρατάει
αγκαλιά….

46.
Μου θυμίζει τη μαμά μου που με παίρνει
αγκαλιά και λέει παραμύθια σε ΄μενα και
στην αδελφή μου
Μου θυμίζει τη μαμά μου που με παίρνει
αγκαλιά το βράδυ για να κοιμηθώ ….

47.
Κόβουν χαρτάκια και τα διαχωρίζουν
ανάλογα με το χρώμα τους
Τα κολλούν προσέχοντας να μη
μπερδέψουν τις χρωματικές αποχρώσεις

48.
Την βραβεύουμε…
Και τις δίνουμε δωράκια
«τα χέρια των παιδιών
τους» από πηλό

49.
Πιστεύω ότι οι στόχοι του σχεδίου εργασίας
επετεύχθησαν καθώς οι μαθητές:
 απέκτησαν νέες γνώσεις βιώνοντάς τες αλλά
και
νέες δεξιότητες και ικανότητες,
γνώρισαν καινούρια υλικά,
άσκησαν την παρατηρητικότητά τους,
εξέφρασαν τα συναισθήματά τους
ποικιλοτρόπως μέσα από την τέχνη,
 καλλιέργησαν την αισθητική τους,
έμαθαν να προβληματίζονται,
να διατυπώνουν ερωτήματα και
 να αναζητούν τις λύσεις.

50.
ΤΕΛΟΣ
Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας
Μένια Παπουτσή