1. GR 4
OBJEKTIVAT :
Te njohim pozitat gjeografike te tyre
Te arrime te lokalizojme ne harte Amerikat
Te njohim vendet me te bukura si dhe historite
e popullit te Amerikave
3. Ku ndodhet Amerika Veriore?
Amerika Veriore,është
një kontinent në Hemisferën
Veriore dhe Perëndimore të
Tokës
Ajo kufizohet në veri
nga Oqeani Arktik, në
lindje nga Oqeani
Atlantik, në juglindje
nga Deti Karaib, dhe në jug
dhe perëndim nga Oqeani
Paqësor;
4. Karakteristikat Gjeografike
Amerika veriore mbulon
një sipërfaqe prej rreth
24,709,000 kilometra katrorë.
Kontinenti I trete per madhesi
ne bote pas Azise dhe Afrikes(
Am veriore + jugore)
Dallojme 3 rajone kryesore
Ne lindje malet Apalashe dhe
Alegene.Ne qender Mburoja
Kanadeze, ne perendim malet
Shkembore
Ne oqenanin Artik
brigjet jane te copezuar.
Ne lindje gjendet Toka e
Re,gad. Skocia e
re, Florida ,Jukatan.Ne
veri – perendim, gad
Kalifornise.
Terrritor I pasur me
lumenj : San Lorenci
, Misuri , Rio Grande etj
6. POPULLSIA
Perberja e popullsise se Amerikes Veriore eshte e ndryshme.
Njerezit e pare te Amerikes ishin lekurkuqet ,ata u quajten Indiane nga
evropianet.pebejne rreth 2 milione banore.
Ne SHBA dhe Kanada mbizoterojne gr e pop qe kane prejardhje evropiane
Ne zonen e Texasit popullsia njihet si : ‘’kauboj’’
Ne Ameriken Veriore jetojne njeres me ngjyre te ndryshme lekure , &
flokesh
Gjuhet qe fliten jane : Anglisht,Frengjisht ,Spanjisht
7. Klima
Ne te gjithe rajonet veriore
mbizoterojne klimat e
zones se ftohte : polare e
subpolare.
Ne disa rajone te
Kalifornise prane Paqesorit
klima eshte tipit
mesdhetare.
Ne rajonet e brendshme
klima kontinentale
Ne jug klima tropikale
behet gjithnje me e thate.
8. Ekonomia
Ekonomia e Shteteve të
Bashkuara është ekonomia kombëtare më e madhe në
botë
Ekonomia amerikane mban nivel të lartë të të dalave
për person
Kanadaja renditet e 11 per ekonomine me te zhvilluar
ne bote
Meksika renditet e 13,te zhvilluar sektoret moderne
dhe sherbimi.
9. SHBA
Ze vendin e katert ne bote per nga siperfaqja.
Ne pjesen lindore malet Apalashe, ne perendim malet
Shkembore ,Sierra Nevada
Klima mesatare , e ndryshme nga nje rajon ne tjetrin.
Ze vendin e tret pas Kines per popullsine
Kryeqyteti Washington
Republike federale , president aktualisht ; Barak
Obama
Nje nga superfuqite ekonomike te botes.
11. LOS ANGELES ( LA)
Los Angeles është qyteti më
i madh i Kalifornisë dhe
qyteti i dytë më i madh
iShteteve të Bashkuara të
Amerikës. Sebashku me
New York dhe Cikago
krijojne nje prej
metropoleve me te
rendesishem
Njohur ndryshe si qyteti I
kinemase, Simbol i LA është
shkrimi i famshëm në kodrat e
Hollivudit që tregon rëndësinë që
ka pasur industria e kinemasë në
historinë e qytetit.
12. Florida
Florida është një Shtet Federal në juglindje të ShBA-ve. Ky
Shtet është edhe i njohur si Sunshine State (Shteti dritë dielli).
Fjala "Florida" vjen nga Gjuha Spanjolle dhe kuptohet si "plot
me lule". Kryeqyteti i Floridës është Tallahassee.
Plazhet e Florides vleresuar si
me te bukurit...
13. Miami
Qytet qe ndodhet ne
juglindje te Florides.
Miami beach eshte plazhi
apo bregu me I njohur
ne Florida qe vizitohet
nga mbare turiste ne
gjithe boten. Vend luxi
14. Las Vegas
Vendi me I ‘’famshem’’ ne Navada ne
SHBA-se
Njihet ndryshe si qyteti I dritave
Qendra e lojrave te fatit dhe kazinove te
botes
Nje vend luksoz e I kushtueshem.
16. HAWAI
Iu bashkua SH.B.A-se ne 1959 ,
21 gusht.
I vetmi shtet I SHBA-se I perbere
teresisht nga ishuj.
Eshtet nje grup veiore ishujsh ne
Polinezi.
Peisazhet e larmishme,klima e
ngrohte tropikaledhe plazhet
ekzotike e bejne nje destionacion
popullor per turistet.
18. KANADA
Kanada është shtet në kontinentin e Amerikës Veriore.
Kryeqyteti i saj është Ottawa
Kanadaja, së bashku me Alaskën, zë pjesën veriore të
Amerikës së Veriut, pas Rusisë, është vendi më i madh në botë
për nga sipërfaqja
Lumenj të shumtë e përshkojnë Kanadanë, shumica derdhen në
veri dhe janë të ngrirë në shumicën e kohës. San Lorenci buron
nga liqeni Ontario dhe derdhet në Atlantik. Ky lumë lidh
oqeanin me pesë Liqenet e Mëdhenj.
Në Kanada në veri ndodhen plot 250 mijë liqene. Më kryesorët
janë: Liqeni i Sipërm, Huron, Eire, Miçigan dhe Ontario, që
përbëjnë, në jug, një pjesë të kufirit me SHBA
19.
Kanadaja ka klimë të ftohtë dhe mbulohet nga pyjet.
Më të përhapur janë pisha e bardhë dhe sidomos,
panja e sheqerit, simbol i njohur i vendit: gjethja e saj
është edhe në flamurin kanadez.
22. MEKSIKA
Shtetet e Bashkuara të Meksikës që njihet zakonisht si
Meksika është një republikë kushtetuese federale në Amerikën
e Veriut
Laget nga oqeani Paqësor dhe Gjiri i Meksikës. Territori i
Meksikës ka dy vargmale, Sierra Madre Lindore dhe Sierra
Madre Perëndimore
Bregu i Paqësorit përbëhet nga ultësira të ngushta bregdetare.
Brigjet e gjirit të Meksikës janë të ulëta dhe vijëdrejta deri në
gadishullin Jukatan
Pjesa më veriore e vendit ka një klimë shumë të nxehtë dhe të
thatë, sepse malet pengojnë erërat oqeanike.
23. Kuzhina meksikane
Kuzhinë meksikane
është një stil i
ushqimit i cili është
kryesisht një shkrirje
e gatimit indigjene
Mesoamerican me
gatim evropiane,
sidomos spanjoll
Ajo është krijuar
kryesisht me
përbërësit vendas të
Meksikës
24.
Fruta tropikale të tilla si
gujava, dardhë me gjemba,
sapote, mangoes, banane,
pineapple dhe cherimoya
(mollë krem karamel) janë të
njohura, sidomos në qendër
dhe në jug të vendit
Guajava
Mango
27. Pikpamja gjeografike
Eshtë hapësirë gjeografike në mes të dy masave të mëdha
kontinentale tëAmerikës Veriore dhe të Amerikës Jugore
Pike kalimi nepermjet kanalit te Panamase, midis dy oqeaneve
,Atlantik dhe Paqesor.
Prej kufirit verior të Meksikës deri te luguna e lumit Atrato në
Mamerikën Jugore
Diferencohet prej pjesëve tjera të Amerikës për coptimin e
theksuar të bregdetit, për numrin emadh të ishujve, gadishujve
, deteve që e rrethojnë.
28.
Ne Ameriken qendrore deti eshte mbizoterues.
Ketu ndodhen ishujt e Antileve.
Lumenjt e shkurter, liqeni Nikaragua lidhet me
liqenin Managua nepermjet lumit Tipitapa.
Klima eshte kryessiht e ngrohte dhe e lagesht.
Deti zbut ndjeshem temperaturen.
29. Panama & Kosta Rika
Panamaje eshte njohur ne gjithe boten per
kanalin e saj te famshem ( 80km te gjate)
Kosta
Rika
30. Amerika Qendrore ishullore
Perbehet nga 3 grupe ishujsh : Antilet e Medha
, ishujt Bahama dhe Antilet e Vogla.
Kuba: perbehet nga ishulli Kubes dhe ishuj te
tj te vegjel.Ben pjs ne Antilet e Medha.
Popullsia me rrace te perzier
Kryeqyteti : Havana, kultivohen kultura
tradicionale.
Turizmi – burim I rendesishem per ekonomine
32. Xhamajka & Porto Riko
Xhamajka: territori malor I ishullit eshte me
origjine vullkanike.
Veprimtarite kryesore eko : nxjerrja mineralit
boksitit dhe turizmi
Porto Riko:përfshin një arkipelag që përfshin
ishullin kryesor të Puerto Rikos dhe një numër
ishujsh të vogla,