Projekt ActGo-Gate. Badania rynku polskiego

1. Projekt ActGo-Gate
Badania rynku polskiego

2. Badania rynku polskiego
1. etap – badania jakościowe tj. pogłębione
wywiady grupowe
2. etap – badania ilościowe tj. badania ankietowe

3. Pogłębione wywiady grupowe
• Respondenci:
Polscy seniorzy (w wieku 50+) zrzeszeni w ramach klubów seniora oraz
Uniwersytetów Trzeciego Wieku
• Próba badawcza:
20 grup po 10 osób
W skład grup wchodzili:
 Aktywni użytkownicy ICT (głównie internetu i urządzeń
mobilnych)
 Ludzie którzy zadeklarowali swoją chęć do wykorzystywania
ICT

4. Pogłębione wywiady grupowe
Cele:
• rozpoznanie oczekiwań i potrzeb seniorów w zakresie wykorzystania
technologii informacyjno-komunikacyjnych w codziennym życiu,
• identyfikacja głównych przyczyn korzystania z Internetu oraz urządzeń
mobilnych przez seniorów,
• określenie i ocena najczęściej wykorzystywanych możliwości
Internetu,
• identyfikacja najbardziej istotnych dla seniorów barier korzystania z
komputera i Internetu,
• wskazanie zakresu usług aktywizujących seniorów, zapewniających im
samodzielność oraz poprawiających jakości życia.

5. Wnioski z badań jakościowych:
1. Polscy seniorzy dysponują dużą ilością wolnego czasu i chcą się aktywizować we wspólnotach oraz
wspólnie sprawnie planować i organizować spotkania, wydarzenia i inne kolektywne aktywności.
2. Seniorzy w domach posiadają sprzęt i łącza internetowe, ale boją się korzystać z nich z powodu
obaw o naruszenie prywatności i bezpieczeństwa (oszustwa i kradzieże internetowe).
3. Seniorzy są chętni do korzystania z ICT, ale z racji wieku nie posiadają wystarczających kompetencji
cyfrowych.
4. Seniorzy dysponują urządzeniami mobilnymi z dostępem do internetu, ale duża część z nich
wykorzystuje tylko tradycyjne zastosowanie smartfonów tj. rozmowy głosowe i SMS-y. Duża część
osób starszych nie wykorzystuje funkcji internetowych ponieważ nie posiadają umiejętności i
wiedzy do tego potrzebnych. Ponadto nie mają zaufania do internetu mobilnego.
5. Seniorzy chcą się szkolić przede wszystkim w zakresie korzystania z internetu i urządzeń
mobilnych.
6. Seniorzy chcieliby korzystać z platform w obecności kogoś, kto zapewni im wsparcie
technologiczne i merytoryczne, przeszkoli, aż do momentu zdobycia pełnej swobody poruszania
się w tym środowisku (komunikacja, zakupy, transport, usługi zdrowotne itp.).
7. Osoby w wieku 50+, które przeszły szkolenia komputerowe prezentują dużo bardziej otwartą
postawę i mają mniej obaw w stosunku do korzystania z ICT.

6. Wnioski z badań jakościowych:
8. Współczesne polskie społeczeństwo charakteryzuje przechodzenie na emeryturę, przy wykazywaniu
jeszcze dużej sprawności fizycznej i intelektualnej. W związku z tym seniorzy posiadają duży kapitał
intelektualny, doświadczenie zawodowe i umiejętności, które mogą być wykorzystane w kreatywny
sposób, choć już w niepełnym wymiarze czasu pracy.
9. Seniorzy mają potrzeby w zakresie różnych usług wspierających samodzielne życie w domu, ale nie
są świadomi, że można te potrzeby realizować zamawiając usługi przez Internet. Obawiają się
oszustw ze strony dostawców takich usług. Zależy im, aby ktoś weryfikował usługodawców pod
kątem wiarygodności.
10. Organizacje takie jak kluby seniora i Uniwersytety Trzeciego Wieku w większości przypadków
dysponują infrastrukturą lokalową i organizacyjną, w ramach której możliwe było by wdrożenie i
wykorzystywanie platformy ICT, natomiast problem stanowi braki infrastruktury technologicznej
(sprzęt, oprogramowanie, łącza internetowe). Konieczne jest zatem pozyskanie dodatkowych źródeł
finansowania.

7. Wnioski z badań jakościowych:
Konieczne jest:
• stworzenie seniorom bezpiecznego środowiska korzystania z platformy ICT
• aktywizowanie seniorów w ramach istniejących struktur (kluby seniora, UTW).
• zagwarantowanie stałego dostępu (osobistego i telefonicznego) do trenerów
wsparcia technologicznego i merytorycznego w zakresie stosowania ICT.
• zapewnienie finansowania infrastruktury technologicznej (sprzęt,
oprogramowanie, łącza internetowe) dla darmowego i ciągłego użytkowania
platformy przez seniorów.
• wykorzystanie naturalnej potrzeby seniorów do samoorganizowania się i
niesienia wzajemnej pomocy.
• umożliwienie seniorom oferowania swoich usług w formie pracy dorywczej.
• zapewnienie weryfikacji dostawców usług dla seniorów przez organizacje, do
których seniorzy mają zaufanie (kluby seniora, UTW) oraz samych seniorów
poprzez systemy wystawiania opinii i oceny po skorzystaniu z usługi.
• stworzenie mechanizmów bezpiecznych rozliczeń pomiędzy seniorami i
dostawcami usług za pośrednictwem Trzeciej Strony.

8. Cele:
• oszacowanie stopnia wykorzystania technologii informacyjnej oraz
poziomu kompetencji cyfrowych,
• rozpoznanie oczekiwań i potrzeb seniorów w zakresie wykorzystania
technologii informacyjno-komunikacyjnych w codziennym życiu,
• identyfikacja przyczyn dla których część seniorów jest w różnym stopniu
wykluczona cyfrowo lub prezentuje negatywne postawy wobec ICT,
• określenie zapotrzebowania na usługi zamawiane drogą elektroniczną,
• analiza postrzegania przez seniorów perspektywy aktywizacji społecznej i
zawodowej przy użyciu ICT.
Badania ankietowe:

9. Badania ankietowe
• Realizacja: październik-grudzień 2016
• Respondenci: Polscy seniorzy (w wieku 50+) zrzeszeni w ramach
klubów seniora oraz Uniwersytetów Trzeciego Wieku
• Kwestionariusz: 20 pytań dot.:
– warunków bytowych i infrastrukturalnych,
– stopnia wykorzystania możliwości internetu
– postrzegania perspektywy aktywizacji społecznej i zawodowej
przy użyciu ICT.
• Próba badawcza: 406 osób w wieku 50+ mieszkające w Polsce
Wymagana liczba osób w badaniach wynosiła 384 respondentów przy założeniu,
że błąd maksymalny pomiaru może wynosić 5%.

10. Charakterystyka próby badawczej
kobiety
76%
mężczyzni
24%
Rozkład wg płci
4% 5%
20%
40%
19%
12%
Rozkład wg wieku
50 – 55 lat
56 – 60 lat
61 – 65 lat
66 – 70 lat
71 – 75 lat
powyżej 75 lat
1%
9%
45%
45%
Rozkład wg wykształcenia
podstawowe
zawodowe/techniczne
średnie
wyższe 36.18%
63.57%
0.25%
Rozkład wg miejsca zamieszkania
w domu wolnostojącym
w mieszkaniu
w domu opieki

11. Charakterystyka próby badawczej
84.47%
6.85%
5.71%
0.46%
2.51%
Status zawodowy respondentów
jestem emerytem / rencistą
jestem zatrudniona / zatrudniony na
umowę o pracę
pracuję dorywczo (na umowę zlecenie,
umowę o dzieło)
jestem bezrobotna / bezrobotny
mam firmę
0.5%
1.7%
17.5%
35.7%
53.2%
Z opiekunem
Z rodzeństwem
Z dziećmi
Mieszkam samotnie
Z małżonkiem/małżonką lub partnerem/partnerką
Z kim mieszka Pan/Pani z gospodarstwie domowym?

12. Wyniki badań ankietowych

13. 34%
4%
34%
59%
23%
15%
6%
17%
17%
13%
8%
9%
12%
10%
12%
16%
35%
22%
7%
25%
27%
46%
14%
7%
27%
Interesuje mnie możliwość dorywczego zatrudnienia.
Chętnie pomagam innym stosownie do moich umiejętności.
Jestem skłonna/y przeznaczyć część mojego budżetu na zakup
usług zewnętrznych.
Korzystam z profesjonalnych usług związanych z wykonywaniem
prac domowych i okołodomowych.
Otrzymuję wystarczającą pomoc w pracach domowych (od
rodziny, znajomych).
Czy zgadza się Pani/Pan z następującymi stwierdzeniami?
Tak Raczej tak Nie mam zdania Raczej nie Nie

14. 62%
26%
35%
5%
16%
36%
31%
8%
8%
10%
7%
7%
9%
19%
14%
43%
6%
8%
12%
37%
Mam trudności z robieniem zakupów samemu.
Często zapominam o różnych rzeczach.
Często czuję się samotna/y.
Jestem zadowolona/y z moich obecnych warunków bytowych.
Czy zgadza się Pani/Pan z następującymi stwierdzeniami?
Tak Raczej tak Nie mam zdania Raczej nie Nie

15. Warunki do korzystania przez seniorów
z nowych rozwiązań ICT
Tak
80%
Nie
20%
Korzystanie z komputera lub laptopa
Tak
61%
Nie
39%
Posiadanie telefonu z dostępem
do Internetu
Posiadam
86%
Nie
posiadam
14%
Dostęp do Internetu w domu
70%
30%
Posiadanie własnego adresu e-mail
Posiadam Nie posiadam

16. 17.0%
4.7%
7.4%
26.1%
44.8%
nie korzystam z Internetu
rzadziej
kilka razy w miesiącu
kilka razy w tygodniu
codziennie
Częstotliwość korzystania
Korzystanie z Internetu
2.0%
17.9%
19.0%
42.9%
46.6%
57.7%
konsola
tablet
telewizor
komputer
telefon komórkowy (smartfon)
laptop
Wykorzystywane urządzenia

17. 39%
25%
22%
32%
57%
57%
61%
75%
78%
68%
43%
43%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
banki
urzędy
firmamy
innyme osoby
znajomi
osoby ze swojej rodziny
Osoby lub instytucje,
z którymi respondenci komunikują się przez Internet
tak
nie

18. Stosunek respondentów do następujących stwierdzeń
dotyczących komputerów i Internetu
29.8%
27.8%
14.0%
7.9%
0.7%
24.1%
22.9%
21.2%
5.2%
0.2%
29.1%
27.3%
27.3%
21.7%
15.3%
10.1%
15.0%
24.9%
30.0%
24.9%
6.9%
6.9%
12.6%
35.2%
58.9%
Elektroniczne urządzenia są niebezpieczne dla
zdrowia.
Nowe technologie wpływają negatywnie na życie
rodzinne.
Kiedy korzysta się z Internetu oraz telefonów
komórkowych naraża się na szwank swoją
prywatność .
Był(a)bym bieglejszy(a) w korzystaniu z
komputera jeśli fachowiec nauczyłby mnie tego.
Ludzie, którzy są dla mnie ważni korzystają z
komputera oraz Internetu.
Zgadzam się Raczej się zgadzam Nie mam zdania Raczej się nie zgadzam Nie zgadzam się

19. Udział w kursie komputerowym
Tak
51%
Nie
49%

20. Obawy odnośnie technologii ICT
a udział w kursie komputerowym
11% 12%
15%
7%
4%
19%
12% 14%
3% 3%
nie raczej nie nie mam zdania raczej tak tak
Czy elektroniczne urządzenia są niebezpieczne dla zdrowia?
Nie brałam/brałem udziału w kursie komputerowym
Brałam/brałem udział w kursie komputerowym

21. Obawy odnośnie technologii ICT
a udział w kursie komputerowym
12%
9%
16%
9%
4%
16%
14%
12%
6%
3%
nie raczej nie nie mam zdania raczej tak tak
Czy nowe technologie wpływają negatywnie na życie rodzinne?
Nie brałam/brałem udziału w kursie komputerowym
Brałam/brałem udział w kursie komputerowym

22. Obawy odnośnie technologii ICT
a udział w kursie komputerowym
6%
8%
15%
12%
7%8%
13% 12% 13%
5%
nie raczej nie nie mam zdania raczej tak tak
Czy kiedy korzysta się z Internetu oraz telefonów komórkowych naraża
się na szwank swoją prywatność?
Nie brałam/brałem udziału w kursie komputerowym
Brałam/brałem udział w kursie komputerowym

23. Częstotliwość korzystania przez respondentów
z wybranych możliwości Internetu
24.6%
25.6%
56.4%
74.9%
47.5%
7.6%
7.9%
10.1%
5.9%
11.8%
2.2%
5.2%
5.4%
3.2%
5.4%
10.8%
11.1%
12.1%
8.6%
14.3%
14.0%
16.5%
9.9%
5.7%
11.6%
40.6%
33.7%
6.2%
1.7%
9.4%
Wyszukiwanie informacji za pomocą wyszukiwarek
internetowych
Czytanie bieżących informacji z kraju i świata
Zakupy towarów przez Internet
Zamawianie przez Internet usług do domu (np. lekarz,
sprzątanie, hydraulik itp.)
Porównywanie cen produktów/usług
Bardzo często Często Od czasu do czasu Rzadko Bardzo rzadko Nigdy

24. Częstotliwość korzystania przez respondentów
z wybranych możliwości Internetu
48.0%
45.1%
48.5%
55.2%
31.3%
3.4%
6.4%
8.1%
10.1%
6.7%
0.7%
8.6%
5.7%
8.4%
9.9%
7.1%
12.1%
8.4%
13.1%
15.0%
9.9%
9.6%
10.3%
4.7%
13.8%
30.8%
18.2%
19.0%
8.6%
23.4%
Obsługa własnego internetowego konta bankowego
(płacenie rachunków itp.)
Korzystanie z komunikatorów internetowych (np. Skype,
Gadu Gadu itp.)
Korzystanie z serwisów społecznościowych (Facebook,
Nasza-Klasa itp.)
Załatwianie spraw urzędowych
Wyszukiwanie adresów i tras dojazdu na mapach
internetowych
Bardzo często Często Od czasu do czasu Rzadko Bardzo rzadko Nigdy

25. Częstotliwość korzystania przez respondentów
z wybranych możliwości Internetu
69.2%
30.8%
54.9%
88.7%
38.7%
5.4%
7.1%
6.2%
2.2%
10.1%
6.4%
9.9%
5.2%
1.0%
10.3%
9.4%
15.8%
12.6%
2.2%
17.0%
4.4%
13.3%
9.6%
3.9%
14.3%
5.2%
22.9%
11.6%
2.0%
9.6%
Szukanie ofert pracy
Szukanie informacji związanych ze zdrowiem i leczeniem
Rozrywka (np. gry internetowe)
Korzystanie z serwisów matrymonialnych
Przeglądanie i rezerwacja ofert turystycznych
Bardzo często Często Od czasu do czasu Rzadko Bardzo rzadko Nigdy

26. Obszary wykorzystywania internetu przez
polskich seniorów
Najczęściej służy im on do:
• wyszukiwania informacji za pomocą wyszukiwarek
internetowych,
• czytania bieżących informacji z kraju i świata,
• wyszukiwanie adresów i tras dojazdu na mapach
internetowych,
• szukanie informacji związanych ze zdrowiem i leczeniem,
• obsługi własnego internetowego konta bankowego,
• przeglądania i rezerwacji ofert turystycznych,
• korzystania z komunikatorów internetowych.

27. Obszary wykorzystywania internetu przez
polskich seniorów
Osoby starsze bardzo rzadko przez internet:
• poszukują ofert pracy,
• załatwiają sprawy urzędowe,
• dokonują zakupów towarów ,
• korzystają z serwisów matrymonialnych.

28. Zamawianie przez seniorów usług drogą elektroniczną
74,9% respondentów nigdy nie zamówiła usługi drogą elektroniczną.
Jedynie 1 respondent na 4 dokonał takiego zamówienia.
3.7%
11.1%
11.6%
14.0%
18.0%
18.0%
18.5%
20.4%
21.7%
27.1%
37.4%
Usługi matrymonialne
Usługi kosmetyczne
Usługi prawne
Usługi budowlane/remontowe
Usługi edukacyjne
Usługi transportowe
Usługi finansowe
Usługi gastronomiczne
Usługi związane z rozrywką
Usługi zdrowotne
Usługi turystyczne

29. 48%
31%
30%
23%
13%12%
6%
4%
Poczta e-mail
Strony internetowe z ofertami usługodawców z wielu branż (np. Allegro.pl, Olx.pl)
SMS
Serwisy internetowe danego usługodawcy
Komunikatory internetowe
Branżowe serwisy internetowe (np. portale medyczne, transportowe itp.)
Fora internetowe
Aplikacje mobilne
Sposoby zamawianie przez seniorów usług
drogą elektroniczną

30. 69% negatywnych odpowiedzi na to pytanie:
Czy wie Pan(i), że tradycyjne usługi można
zamawiać przez Internet?
Niska świadomość na temat możliwości
zamawiania usług profesjonalnych różnymi
kanałami internetowymi.

31. 34% wszystkich ankietowanych wyraziło opinię, iż są skłonni
przeznaczyć część swojego budżetu na zakup usług zewnętrznych.
Skłonność ta rośnie wraz z częstotliwością korzystania z Internetu.
54%
47%
40%
30%
27%
13%
26%
27%
13%
19%
20%
16%
10%
12%
9%
4%
5%
20%
32%
25%
9%
5%
3%
12%
20%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
nie korzystam z Internetu
rzadziej
kilka razy w miesiącu
kilka razy w tygodniu
codziennie
tak
raczej tak
nie mam zdania
raczej nie
nie
Czy jest Pan(i) skłonna
przeznaczyć część swojego
budżetu na zakup usług?

32. Wysokie zainteresowanie możliwościami dorywczego
zatrudnienia oraz duża chęć pomagania innym stosownie
do własnych umiejętności.

33. 43% wszystkich ankietowanych wyraziło opinię, jest zainteresowana
dodatkowym zatrudnieniem.
Skłonność ta rośnie wraz z częstotliwością korzystania z Internetu.
Czy jest Pan(i) zainteresowana(y) możliwością dodatkowego zatrudnienia?
49%
53%
50%
35%
23%
7%
21%
20%
12%
17%
23%
5%
7%
6%
5%
3%
5%
13%
21%
20%
17%
16%
10%
26%
34%
nie korzystam z Internetu
rzadziej
kilka razy w miesiącu
kilka razy w tygodniu
codziennie
tak raczej tak nie mam zdania raczej nie nie

34. 1. W grupie wiekowej 50+ w Polsce istnieje potencjał dla rozwoju platform
internetowych, które posiadają funkcje:
 zamawiania szerokiej gamy usług u sprawdzonych usługodawców,
 świadczenia dodatkowej pracy zarobkowej,
 świadczenia różnego rodzaju bezpłatnej pomocy w ramach społeczności
np. lokalnych, sąsiedzkich itp.
2. Widoczna jest potrzeba doszkalania seniorów w zakresie ICT, aby
zwiększać ich kompetencje i redukować bariery.
3. Konieczność zwiększania świadomości seniorów na temat elektronicznych
platform wymiany usług oraz ich wykorzystania do wspierania niezależnego
życia.
4. Potrzeba rozbudowy infrastruktury sprzętowej i programowej w ramach
domów seniora i innych miejsc zrzeszających osoby na emeryturze np.
poprzez wsparcie organizacji, które aktywizację seniorów mają wpisane w
cele statutowe (Urzędy Marszałkowskie, Urzędy Pracy, Ośrodki Pomocy
Społecznej itp.).
Wnioski końcowe