1.
Praca zbiorowa
Barbara Szacoń-Wójcik
Magdalena Procyszyn-Florczyk
Marcin Wójcik
Zawód: Tłumacz
Praca tłumacza od podstaw
2021

2.
Redaktor naczelny: Marta Gryszko
Opracowanie redakcyjne: Małgorzata Plona
Korektor: Karolina Kurkiewicz
© Praca zbiorowa, 2021
© Barbara Szacoń-Wójcik, 2021
© Magdalena Procyszyn-Florczyk, 2021
© Marcin Wójcik, 2021
© Stonehenge Agency, projekt okładki, 2021
Książka powstała w inteligentnym systemie wydawniczym Ridero

3.
Spis treści
Wstęp 7
1. Praca tłumacza a studia — czy musisz skończyć filologię,
by zostać tłumaczem? 10
Jak studia filologiczne otwierają wiele dróg 11
Praca tłumacza bez formalnego wykształcenia 13
Studia filologiczne w Polsce 14
Kierunki filologiczne w Polsce 15
Specjalizacje w ramach studiów filologicznych 16
Jakie inne możliwości mają studenci kierunków
filologicznych? 17
Wymagania rekrutacyjne 17
Jak wysokie wyniki trzeba uzyskać, aby dostać się
na studia filologiczne? 18
2. Jak i kiedy rozpocząć karierę tłumacza? 20
Kiedy zacząć przygodę z tłumaczeniem? 20
Zacznij od praktyk 21
Jak zacząć? 22
W firmie, na własną rękę — jak najlepiej? 23
3. Jak wycenić swoją pracę — stawki za tłumaczenia 25
Znaki ze spacjami, słowa czy strony? 26
Jak wycenić tłumaczenie? 28
Zaniżanie stawek i inne najczęściej popełniane błędy
przy wycenie tłumaczeń 29
4. Jak prowadzić rozmowy z klientem? 30
Trudny klient 31

4.
Cierpliwość 31
Zrozumienie 32
Odpowiedzialność 32
Granica 33
Rozmowy z klientem o pieniądzach 33
Wewnętrzna blokada 34
Ocena własnej wartości 34
Więcej, nie mniej 35
5. Marketing w branży tłumaczeniowej 36
Marketing to stały element 37
Własna strona internetowa 37
Blogi tematyczne i fora 40
Media społecznościowe 42
6. Organizacja pracy tłumacza 45
Planowanie pracy i zarządzanie czasem 46
Analiza czasu 46
Cele 47
Planowanie działania 48
Narzędzia do organizacji pracy 49
Stanowisko pracy 51
Odpoczynek 52
7. Programy ułatwiające pracę 54
Narzędzia CAT 55
Inne programy tłumaczeniowe 57
Czy warto korzystać z programów tłumaczeniowych? 57
8. Zakładanie działalności czy praca jako freelancer? 60
Praca jako freelancer 60
Praca na etacie 61
Własna działalność 62

5.
9. Czy z tłumaczeń można się utrzymać? 65
Gdzie może pracować tłumacz? 65
Umowa o pracę dla tłumacza 66
Praca na swoim 67
Zarobki a język 68
Tłumaczenia ustne i pisemne a zarobki 68
Tłumacze jakich języków zarabiają najwięcej? 70
Tłumaczenia uwierzytelnione a zarobki 71
10. Wzloty i upadki początkujących tłumaczy —
największe grzechy 73
11. Wąska specjalizacja czy tłumacz od wszystkiego? 78
Na czym polega specjalizacja i czy warto ją robić? 79
A może zostać tłumaczem od wszystkiego? 80
12. Promocja swoich usług na e-tlumacze.net 83
Możliwości serwisu e-tlumacze.net 83
Wygląd konta i dane kontaktowe 85
Zlecenia 86
Wyróżnienie i promocja 87
Reklama graficzna 89
Artykuł sponsorowany 90
Bonus dla czytelników 91
Zakończenie 93
Lista uczelni 96

6.
5. Marketing w branży
tłumaczeniowej
Zaprzestać reklamy, by oszczędzić pieniądze, to jak zepsuć
zegar, by zatrzymać czas.
Thomas Jefferson
Tłumaczenia automatyczne i mechaniczne nadal są bardzo
niedoskonałe. Niestety w popularnych parach językowych są
często nadużywane, aby tłumaczenie zostało wykonane szybciej,
bez nakładu pracy, czyli taniej. Takie tłumaczenia są jednak za-
grożone sporym ryzykiem wystąpienia błędów i prowadzą
do dumpingu cenowego.
Nawet jeżeli założymy, że za kilka czy kilkanaście lat bę-
dziemy mieli możliwość bezbłędnego tłumaczenia tekstów
przy użyciu sztucznej inteligencji, to zawód tłumacza nadal po-
zostanie potrzebny. Chociażby przy tłumaczeniach poświadczo-
nych, gdzie wymagany jest podpis tłumacza pod przetłumaczo-
nym dokumentem.
Początkujący tłumacz, poza koniecznością ciągłego rozwoju
i doskonalenia swojego warsztatu, potrzebuje zleceń. Nie każdy
36

7.
ma możliwość i szansę na zatrudnienie się w biurze tłumaczeń,
nie każdy też tego chce. Jak w takim razie zadbać o marketing,
aby dotrzeć z ofertą do osób, które potrzebują wykonania tłu-
maczenia?
Marketing to stały element
Mówi się, że tłumacz cierpi albo na brak zleceń, albo na ich
nadmiar. Rzadko kiedy utrzymuje się to w równowadze. Pro-
mocja usług powinna być więc stałym elementem prowadzonej
przez tłumacza działalności. Działania marketingowe powinno
prowadzić się nieprzerwanie, niezależnie od aktualnej liczby
zleceń i klientów. To jeden ze sposobów na podtrzymanie do-
brego wizerunku i ciągłe przypominanie o swoim istnieniu
na rynku. Rodzaj i intensywność prowadzonych działań powin-
ny być elastycznie dostosowywane do aktualnej sytuacji zawo-
dowej, ale zawsze prowadzone w sposób ciągły. Jakie więc moż-
liwości reklamowe i marketingowe ma tłumacz?
Własna strona internetowa
Obecnie posiadanie chociaż bardzo podstawowej strony in-
ternetowej to must have. Na rynku dostępnych jest wiele narzę-
dzi, które pozwolą na samodzielne stworzenie prostej i funkcjo-
nalnej strony, bez konieczności inwestowania w programistę
37

8.
czy firmę zajmującą się tworzeniem stron. Przygotowanie stro-
ny internetowej przez specjalistę, w zależności od stopnia jej
rozbudowania, to koszt od kilkuset do nawet kilku tysięcy zło-
tych. Dlatego warto to przemyśleć, zwłaszcza na początku dzia-
łalności.
Dobra strona internetowa musi zachęcić klienta i dać mu
informacje, których oczekuje. Co powinna zawierać?
Szczegółowy opis oferty — czyli to, czym dany tłumacz się
zajmuje, w jakich parach językowych oferuje tłumaczenia i ja-
kiego rodzaju. Idealnym byłoby wypisanie specjalizacji, np. tłu-
maczenia medyczne. Języki są bardzo złożone. Nie ma tłumacza,
który jednocześnie specjalizowałby się w tłumaczeniach specja-
listycznych wszystkich branż. Mnogość specjalistycznego słow-
nictwa i zwrotów jest tak szeroka, że niewykonalnym jest rze-
telne i wysokiej jakości tłumaczenie wszystkiego przez jedną
osobę.
Cennik — to kolejna bardzo istotna informacja, o której za-
pomina wielu tłumaczy. Często można znaleźć oferty z zapisem
„cena do ustalenia”. Brak w nich jakichkolwiek widełek ceno-
wych. Oczywiście w części dokumentów nie będzie możliwe
podanie konkretnej ceny za usługę, ponieważ będzie ona zależ-
na nie tylko od ilości znaków na stronie, ale również od stopnia
skomplikowania tekstu, załączonych tabel czy grafik albo
od formatu pliku źródłowego. Warto jednak podać przynaj-
mniej ceny orientacyjne, a tam, gdzie to możliwe, konkretne
stawki za wykonanie zlecenia.
Kontakt — niezbędna zakładka na stronie, która umożliwi
potencjalnemu klientowi skontaktowanie się i dopytanie
o szczegóły. Powinien się tu znaleźć adres mailowy, numer tele-
38

9.
fonu lub przynajmniej formularz kontaktowy. Dobrze również
podać godziny pracy, aby klient wiedział, o jakiej porze najle-
piej kontaktować się z tłumaczem. W przypadku osadzenia
na stronie formularza kontaktowego idealnym jest rozwiązanie
z umożliwieniem klientowi wysłania zapytania i jednoczesnego
załadowania plików do tłumaczenia w formacie. doc czy. pdf,
które ułatwią wycenę usługi.
Zakładka „O nas” lub „O mnie” — miejsce, gdzie warto
umieścić informacje o posiadanych kwalifikacjach, skończonych
studiach, kursach czy doświadczeniu zawodowym. Ta sekcja
podnosi wiarygodność zleceniobiorcy w oczach zleceniodawcy.
Wszystkie zamieszczone tu informacje korzystnie wpływają
na wizerunek tłumacza i zachęcają do podjęcia współpracy.
Blog — miejsce, gdzie tłumacz może publikować teksty
na temat wykonywanej przez siebie pracy lub treści okołote-
matyczne związane ze swoim zawodem. Prowadzenie bloga
to przedstawienie siebie w roli eksperta, doradcy czy komen-
tatora aktualnych spraw. To także dodatkowe źródło infor-
macji na temat pracy tłumacza i oferowanych przez niego
usług. Merytoryczne treści wysokiej jakości pomagają również
w generowaniu ruchu na stronie, czyli ściągają na nią poten-
cjalnego klienta. Odpowiednio przygotowane pozwalają
na uzyskanie wyższych pozycji na liście wyników wyszukiwa-
nia Google.
Treści, jakie mogą się pojawić na blogu tłumacza:
— Poradniki i wskazówki dla klientów, jak należy przygoto-
wać dokumenty do tłumaczenia;
— FAQ — seria najczęściej pojawiających się pytań klientów
i odpowiedzi na nie;
39

10.
— Artykuły dotyczące pracy tłumacza lub ciekawostek języ-
kowych;
— Obszerny opis oferowanych usług wraz z wytłumacze-
niem, na czym dokładnie polegają;
— Opisy narzędzi i oprogramowania wykorzystywanych
przy wykonywaniu tłumaczeń.
Blogi tematyczne i fora
Wiele osób nadal poszukuje porady czy odpowiedzi na swo-
je pytania poza social mediami na różnego rodzaju forach. War-
to dzielić się swoją wiedzą czy doświadczeniem, by pracować
nad wizerunkiem eksperta w danej dziedzinie. Na niektórych
stronach przy postach możliwe jest zamieszczenie odnośnika
do strony www. Warto to wykorzystać, by dodatkowo promo-
wać swoją stronę internetową, profil społecznościowy lub profil
w serwisie ogłoszeniowym. Poniżej znajdują się przykłady cie-
kawych blogów.
40

11.
[źródło: www.translax.eu]
[źródło: www.abctlumaczenia.eu]
41

12.
[źródło: www.supertlumacz.pl]
Media społecznościowe
Profile społecznościowe to doskonały kanał komunikacji,
za pomocą którego sprawnie można odpowiadać na zapytania.
Tu można gromadzić opinie i rekomendacje od klientów.
To również dodatkowe miejsce, w którym można dzielić się
wiedzą, udostępniać wartościowe materiały. Dobrze dobrane
treści pozwalają na angażowanie użytkowników. W serwisie
funkcjonuje wiele otwartych i zamkniętych grup, które zrzesza-
ją tłumaczy różnych par językowych. Wymieniają się oni swo-
imi doświadczeniami, radzą się w razie wątpliwości podczas
wykonywania tłumaczenia. Niektóre grupy są też dobrym źró-
dłem pozyskania dodatkowych zleceń. Facebook umożliwia
42

13.
prowadzenie płatnych kampanii reklamowych przez Facebook
Ads. Wybór odpowiedniej grupy docelowej sprawia, że tłumacz
ma możliwość dotarcia do potencjalnych klientów i przedsta-
wienia im swojej oferty.
Innym wartym uwagi serwisem społecznościowym jest Lin-
kedIn. Jest to serwis specjalizujący się w kontaktach biznesowo-
zawodowych. Dobrze przygotowany profil stanowi swego ro-
dzaju CV tłumacza. To także dobre miejsce do pozyskania no-
wych zleceń na tłumaczenia, szczególnie od klientów bizneso-
wych.
Niezależnie od tego, czy tłumacz prowadzi jednoosobową
działalność, czy zatrudniony jest w biurze tłumaczeń, zawsze
powinien dbać o swój wizerunek i promocję. Budowanie wła-
snej marki to budowanie opartych na zaufaniu i profesjonali-
zmie dobrych relacji z obecnymi i przyszłymi klientami.
Aby jednak móc świadczyć usługi na najwyższym poziomie,
musimy pamiętać, że tłumacz to zawód, który wymaga ciągłego
doskonalenia się i rozwijania kompetencji językowych.
43

14.
Reklama
44