1. Scenarioplanning
Dit werk wordt, met uitzondering van het fotomateriaal, uitgegeven onder creative commons licentie: BY-NC-ND
Voor licentie voorwaarden zie http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/
Instituut voor Toekomstontwikkeling
Bezoek ons op www.ivto.org
Workshop Storytelling
Open Educational Resource Nederlandse editie – versie 1.0 Onderdeel van Handboek Scenarioplanning – druk 1
De rechten van de foto’s in dit werk zijn gereserveerd aan de rechtmatige eigenaar

2. Toepassing
- Setting: 1 scenarioteam met de basisscenario’s
- Duur:
- Aantal personen: > 5
- Werkomgeving: ruime setting met werktafels
- Resultaat: Storyboard
Benodigdheden
- (Getoetste) basis scenario’s
- Moodboard / Krant (optioneel)
- Voorbeelden van verschillende toekomstscenario animaties/films
- Handboek Scenarioplanning
- Schrijfgerij & notebook met sofware om tekst te verwerken
- Toegang tot internet
Workshop Storytelling

3. Vandaag realiseren wij één verhaal*…
* LET OP: het vormen van een verhaal is een iteratief proces. Vaak heb je wat ´rustmomenten´
nodig om e.e.a. te laten rijpen. Het in deze presentatie beschreven proces is een
uitvoeringsvorm van vele, mocht gedurende het proces de creativiteit een andere wending
nemen; het eindresultaat is belangrijker dan het proces daartoe!
Sub-doelen van vandaag:
- Theorie over storytelling
- Inleven in de actualiteit van de toekomst
- Context geven aan de basis scenario’s
- Verhaallijn creëren
- De boodschap en inhoud van de scenario’s overdraagbaar maken
Programma

4. Boodschap
Plot
Conflict
Personages

5. Conflict
Tijd
Opening Conflict
introductie
Point of return
Toename conflict
Climax Story fades
10

6. Beneficiary
[Belanghebbende]
[De prins, bevolking]
Benefactor
[Weldoener]
[De koning]
Doel
[De prinses &
het koningrijk]
Adversary
[de draak, heks etc]
Het fairy-tale model
Support(er)
[de goede fee]
[de trouwe schildknaap]
Hero
[De prins]
10

7. Warming up (15 min)
- Formeer met elkaar 2-tallen
- Persoon A: Legt de ander kort uit wat het toekomstscenario
precies inhoud.
- Persoon B: Is een stakeholder in deze toekomst, vertel aan de
ander wat je vandaag (toekomst) allemaal “Kies*”
ten opzichte van voeger (heden).
- Persoon A: Vraagt door over jouw gedrag in deze toekomst
- * Kies = Vul in: ziet, hoort, ruikt, doet, voelt, proeft, denkt e.d.
- Persoon A: Vraag door: Hoe, wat, waar, wanneer
- Persoon B: varieer in stakeholders
- Wissel na een tijdje om
Stap 1 – Inleven in het toekomstscenario

8. Boodschap
Plot
Conflict
Personages

9. Welke berichten zijn zo relevant in het toekomstscenario om te
vertellen? (Denk aan de belangrijkste inzichten vanuit je
basisscenario’s)
Discussie (15 min)
- Formeer met elkaar kleine groepjes
- Onderzoek met elkaar welke boodschap(pen) er verteld
moeten worden
- Check of elke boodschap in “het uiterste” ligt van het scenario
- Check of elke boodschap door het verhaal “bewezen” kan
worden
Stap 2 – Definiëren van boodschap(pen)

10. • Een conflict is de drijvende kracht van een goed verhaal
• Geen conflict… …geen verhaal
• mensen zoeken (instinctief ) naar een oplossing…
…op zoek naar harmonie
• conflicten dwingen ons om op te treden
(onvoorspelbare chaos versus harmonie)
“turning point in the story”
• * Test je conflict!
– Formuleer het kort… is het een conflict?
– Hoe kan het conflict opgelost worden?
(Een goed conflict kan niet 1,2,3 opgelost worden!)
– Teveel sub-conflicten maken het verhaal onduidelijk
– Zijn de Held & Tegenstander te identificeren? Hoe staan de kracht-
verhoudingen?
Het conflict

11. Gebruik foto’s / magazines / filmpjes en andere beelden om jezelf te
inspireren.
Mindmap (90 min)
- Schrijf elke boodschap op een groot vel
Per boodschap
- Mindmap met elkaar minimaal 10 conflicten om de boodschap
goed uit te dragen (alles mag!)
- Schrijf bij elk conflict
hoe je het voor je ziet,
wat er zich precies afspeelt,
hoe de omgeving eruit ziet,
Wat er gezegd wordt,
Wie er bij betrokken zijn
Stap 3 – Conflicten

12. De snoepfabriek is failliet, er valt niets
meer te redden.
Overname, fusie, interne ruzies, boze
klanten, heel veel dingen die fout gaan
Vertrouwen in anderen…
openbaar je het geheim van de smit?
Er zijn vele partnerschappen afgesloten, we
hoeven alleen maar te kiezen
Er is eigenlijk helemaal geen concurrentie,
ook is er geen noodzaak om te veranderen
De conflict barometer – “De Boomgaard” (H10.3.2)

13. Op zoek naar het juiste conflict (iteratief proces)
Temperatuur opnemen (30 min)
- Neem een “conflict barometer” per boodschap
- Positioneer elk conflict bij de juiste temperatuur
- KIES per boodschap
het conflict waar het allemaal om draait…
Stap 4 – Conflict barometer

14. De personages
• Een “cast” wat samenwerkt en dwingende karakters kent
• Ieder karakter heeft een specifieke en actieve rol en ze vullen elkaar aan
(functies) in het verhaal
• Held met een doel
De vriend: Mentor, hulpje, misleider met “special skills”
• The adversary (de schaduw), De trickster of misleider
• De heraut (boodschapper), De wachter bij de drempel
• De lezers moeten zich kunnen identificeren met de personages of
archetypes
Zorg dat het probleem en de motivatie van de acties te begrijpen zijn.

15. Beneficiary
[Belanghebbende]
[De consument]
Benefactor
[Weldoener]
[Directie fabriek]
Doel
[Meester in het maken
van gezonde snoep]
Adversary
[Ongezondheid]
Het fairy-tale model – De Boomgaard
Support(er)
[De boerderij,
Lage loonlanden]
Hero
[De student]
10

16. Stap 5 – “Karakters”
De stakeholders in de basisscenario´s zijn de eerste kandidaten om te
“casten” in ons verhaal. Gebruik het Fairytale model in de volgende
opdracht:
Stakeholders personaliseren (45 min)
- Zet alle stakeholders op een rij;
- Beschrijf welke rol de stakeholder heeft in het model, wie is de
- Held?
- Vriend / hulp?
- Tegenstander of Schaduw
- Boodschapper
- …etc…
- Maak van de stakeholder een persoon, en beschrijf kort wie die
persoon is en wat zijn/haar kenmerken zijn
Stap 5 – Karakters

17. Conflict
Tijd
Opening Conflict
introductie
Point of return
Toename conflict
Climax Story fades
10

18. Gebruik alle ontwikkelde materialen van deze ochtend. Gebruik eventueel foto’s,
magazines, filmpjes en andere inspiratiebronnen om het verhaal beter te kunnen
vormen. Ontwikkel het verhaal in kernzinnen gebruik de basisstructuur en de
verhaallijn
Vorm het verhaal (60 min)
• het begin (de expositie, the scene is set);
• het motorisch moment (actie brengen in het verhaal);
• het midden (conflictontwikkeling of de centrale vraag);
De progressie van verandering creëert een conflict en dus
het verloop, het vervolg van het verhaal;
• Hoogte- of keerpunten tot de crisis; (kronkels in de weg, intrigerende draaien);
• het einde, de climax (conflict escaleert en wordt opgelost);
• de ommekeer (de invloed na de gebeurtenis op de
karakters) ;
• de afwikkeling, het eindbeeld (de moraal “Ze leefden nog lang en
gelukkig”).
Stap 6 – Vorm het verhaal

19. Storyboarding
Inspiratievideo: Storyboard auditie Lion King (© Disney)
http://www.youtube.com/watch?v=Cpc7O_chAyY
• Opmaat naar bewegende verbeelding animatie / film
• Detail aanbrengen in het verhaal
• Verhaal visueel maken
• Overdraagbaarheid vergroten

20. Scenario “De boomgaard” Scene “Snoep-o-logie diploma” 1 / 8

21. ____________________________STORYBOARD____________________________ ____Storyboarding als schrijfwijze
Stap 7 – “Proefschetsen”
Schetsen m.b.v. een storyboard hoe het verhaal gaat
Schetsen & tekenen (90 min)
- Visualiseer met elkaar de stappen in het verhaal
- Verdeel deze over verschillende scenes
- Neem het storyboard model
- Schets de verhaallijn van enkele scènes (tekst & schets)
- Schrijf bij elk “shot” wat er gebeurt
- Klopt de getekende/geschreven weergave met de gebeurtenis?
- Zijn de overgangen begrijpelijk?

22. Voor verschillende boodschappen zijn nu storyboards ontwikkeld. Elke
set verteld een verhaal in het toekomstscenario. We hebben
verschillende verhaallijnen gecreëerd in de toekomst.
Autonoom
Selecteer de sterke verhalen, en creëer uiteindelijk per verhaallijn een
korte film. De selectie baseren we op de volgende stap
Combinatie
Vaak ziet men meerdere verhaallijnen in een film, maakt u een film die
langere tijd mag duren; ga de uitdaging aan en combineer de
verhaallijnen. Welke verhaallijnen, selecteer op de volgende stap
Autonoom of combinatie

23. Toetsen (30 min)
- Neem de basisscenario’s
- Rangschik de boodschappen van sterk naar zwak
- Rangschik alle storyboard verhalen van sterk naar zwak
- Bekijk het resultaat
- Matchen de verhalen met het basisscenario?
- Is de boodschap te herleiden uit het verhaal
- Zijn er verbindingen te maken tussen de verhalen?
- Verbeter, corrigeer, maak de verhalen & storyboards scherper
Stap 8 – Toetsen

24. Bundel alle resultaten bij elkaar, deze informatiebundel is nodig om de productie
te draaien.
Productiebriefing (60 min)
- Beschrijf kort het proces en de resultaatsvoorstelling
- Toekomstscenario, Boodschap, Doelgroep, Resultaat
- Voeg het verhaal toe (de ontwikkelde kernzinnen)
- Voeg het storyboard toe
- Voeg de basisscenario´s toe als bijlage 1
- Voeg het moodboard toe als bijlage 2 (optie)
- Voeg alle andere (zinnige) elementen toe als bijlage 3
Controleer of een ander, buiten de workshopgroep,
met deze bundeling het verhaal begrijpt
Stap 9 – Productieklaar maken

25. Het workshopresultaat ontwikkelen tot een bewegend eindresultaat.
De briefing kan gebruikt worden om zelf aan de slag te gaan of om een
mediabureau of professional in te schakelen.
Film
Neem de verschillende scenes op, en compileer alle shots tot een
korte film
Animatie
Animeer de verschillende scenes, en compileer dit tot een animatie
Game
Vul het storyboard aan met acties/mogelijke keuzes voor een speler
Stap 10 – Produceren

26. Bezoek ons op www.ivto.org
Dit werk wordt, met uitzondering van het fotomateriaal, uitgegeven onder creative commons licentie: BY-NC-ND
Voor licentie voorwaarden zie http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/
Instituut voor Toekomstontwikkeling
De rechten van de foto’s in dit werk zijn gereserveerd aan de rechtmatige eigenaar