SlideShare a Scribd company logo
1 of 36
TALEP ANALİZİ : TÜRKİYE YONGA
LEVHA VE MDF SEKTÖRÜNDE BİR
UYGULAMA
412111013 Hüseyin Uğur
ADVISOR: Prof. Dr. Burç ÜLENGİN
1
İTÜ EKONOMİ BÖLÜMÜ
Giriş
Ağaç Bazlı Panel Sektörü
Veriler
Uygulama
Talep analizi ve Tahmini
Sonuç & Öneriler
2
GİRİŞ
 Yapılan çalışmada, ekonomide önemli bir yer tutan ağaç
bazlı panel ürünü ara malların talep analizi
yapılmaktadır.
 Türkiye ekonomisinin gösterdiği hızlı büyüme
periyodunda, mobilya ve inşaat endüstrilerinin
girdilerinin fiyat ve gelir elastikiyetleri hesaplanmıştır.
3
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
4
Talep Analizi & Tahmini
 İktisadi literatürde talep, en genel tanımıyla, tüketicilerin bir
ürüne sahip olma isteğinin bir göstergesidir.
 Klasik talep teorisine göre, tüketicilerin satın alma eğilimini
etkileyen birçok faktör vardır.
 Bu faktörlerin en başında ise tüketicilerin gelir seviyeleri ve
ürünün fiyat düzeyi yer almaktadır.
 Teorik olarak talep düzeyi fiyat ile ters, gelir ile doğru orantılı
olmalıdır.
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
5
Talep Analizi & Tahmini
 Talep analizi, bir ürünün talep düzeyinin belirleyicileri
ile olan ilişkisini saptamaktır.
 Talep analizi sonucunda elde edilen elastikiyet verileri
sonucunda sektörde talep tahmini de yapılabilmektedir.
 Yapılan çalışmada ekonometrik yöntemler kullanılarak
talep analizi yapılmış ve bunun sonucunda talebi
etkileyen dinamikler saptanmıştır.
6
Ağaç Bazlı Panel Sektörü
 II. Dünya Savaşı sırasında kereste
sıkıntısı nedeni ile ilk defa yonga levha
Almanlar tarafından üretilmiştir.
 Yonga levha ve MDF ürünleri bu
sektörün büyük bir kısmını
oluşturmaktadır.
 Özellikle son 15 yıl içerisinde bu
ürünlerin kullanımı ülkemizde ve
dünyada oldukça artmıştır.
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
7
Ağaç Bazlı Panel Sektörü
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
8
Ağaç Bazlı Panel Sektörü
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
9
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
VERİLER
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
 Yonga levha ve MDF ara ürünlerinin yıllık üretim, ithalat ve
ihracat verileri FAO veritabanından temin edilmiştir.
 Buna göre;
 Yıllık Talep = Yıllık Arz
 Arz = Üretim + İthalat – İhracat
* Kaynak: FAO (Food and Agricultural Organization of United Nations)
VERİLER
10
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
VERİLER
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
 MDF ve Yonga Levha ürünlerinin talep analizinde açıklayıcı
değişken olarak türetilen fiyat serisi aşağıdaki gibidir;
Relatif Fiyat =
Ürün Fiyat İndeksi
Üretici Fiyat İndeksi
 Buna ek olarak, 1998 sabit fiyatlarıyla kişi başına düşen gayrisafi
yurtiçi hasıla miktarı da diğer açıklayıcı değişken olarak
kullanılmaktadır.
* Kaynak : TÜİK & TCMB veritabanları
VERİLER
11
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
VERİLER
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
VERİLER
ARZ-İTHALAT-İHRACAT
Yıllar Üretim(m3) İthalat(m3) İhracat(m3) İç Tüketim(m3) ÜFE GENEL (2003=100)ÜFE(MDF) Fiyat İndeksi
1995 121000 1000 1800 120200 2,577 1,468 0,570 990,423
1996 278000 12000 8000 282000 4,533 2,470 0,545 1043,821
1997 530000 30000 7000 553000 8,242 4,139 0,502 1105,805
1998 357000 63000 8000 412000 14,162 6,993 0,494 1123,898
1999 348000 21000 6000 363000 21,677 7,976 0,368 1070,648
2000 388000 104000 9000 483000 32,826 10,798 0,329 1127,380
2001 355000 59000 31000 383000 53,056 15,040 0,283 1048,767
2002 570000 173000 53000 690000 79,641 21,428 0,269 1098,652
2003 700000 176540 122606 753934 100,002 25,417 0,254 1141,540
2004 850000 246000 134000 962000 114,566 26,006 0,227 1232,751
2005 1500000 436000 128000 1808000 121,317 28,458 0,235 1319,892
2006 1798000 325000 271000 1852000 132,643 27,857 0,210 1394,024
2007 1952000 334000 515000 1771000 141,010 32,734 0,232 1442,065
2008 1921000 228000 356000 1793000 158,943 36,897 0,232 1433,599
2009 2916000 172000 456000 2632000 160,905 38,261 0,238 1346,331
2010 3265000 232000 538000 2959000 174,608 38,541 0,221 1450,429
2011 3570000 311000 556000 3325000 193,963 46,668 0,241 1557,468
2012 4000000 420000 465000 3955000 205,780 53,649 0,261 1557,025
Kaynak FAO FAO FAO FAO TÜİK TÜİK TÜİK TCMB
KİŞİ BAŞI
GSYİH(1998
Sabit Fiyatlarla)
Fiyat indeksleri
MDF Ürünü Veri Tablosu
12
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
VERİLER
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
VERİLER
ARZ-İTHALAT-İHRACAT
Yıllar Üretim(m3) İthalat(m3) İhracat(m3) İç Tüketim(m3) ÜFE GENEL (2003=100)ÜFE(Sunta) Fiyat İndeksi
1994 898000 64000 32600 929400 1,194 5,766 4,830 932,433
1995 1243000 44000 51000 1236000 2,577 9,244 3,588 990,423
1996 1193000 17000 30000 1180000 4,533 17,331 3,823 1043,821
1997 1728000 25000 31000 1722000 8,242 26,314 3,193 1105,805
1998 1525000 19000 27000 1517000 14,162 42,128 2,975 1123,898
1999 1643000 14000 30000 1627000 21,677 55,498 2,560 1070,648
2000 1884000 219000 32000 2071000 32,826 91,760 2,795 1127,380
2001 1664000 33000 64000 1633000 53,056 128,266 2,418 1048,767
2002 1999000 77000 99000 1977000 79,641 185,564 2,330 1098,652
2003 2264000 156000 111800 2308200 100,002 257,195 2,572 1141,540
2004 2700000 272791 172419 2800372 114,566 304,133 2,655 1232,751
2005 2890000 270736 284227 2876509 121,317 334,779 2,760 1319,892
2006 2750000 179000 178000 2751000 132,643 330,371 2,491 1394,024
2007 3047000 190000 231000 3006000 141,010 347,690 2,466 1442,065
2008 3181000 239000 320000 3100000 158,943 366,767 2,308 1433,599
2009 2350000 244000 254000 2340000 160,905 356,554 2,216 1346,331
2010 3100000 367000 264000 3203000 174,608 354,871 2,032 1450,429
2011 3620000 332000 317000 3635000 193,963 361,843 1,866 1557,468
2012 3950000 478000 320000 4108000 205,780 427,745 2,079 1557,025
Kaynak FAO FAO FAO FAO TÜİK TÜİK TÜİK TCMB
KİŞİ BAŞI
GSYİH(1998
Sabit Fiyatlarla)
Fiyat indeksleri
Yonga Levha Ürünü Veri Tablosu
UYGULAMA
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
13
 Yapılan çalışmada;
 Uzun ve kısa vadeli dönemde, yonga levha ve MDF gibi
Türkiye ekonomisinde önemli yer kaplayan ara ürünlerin talep
analizi gerçekleştirilmektedir.
 Gelir ve fiyat esneklikleri uzun ve kısa dönemde analiz
edilerek kıyaslanmaktadır.
 Buna ilave olarak, kısa dönemdeki herhangi bir şokun, uzun
dönemdeki trende etkileri analiz edilmektedir.
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
14
 Uzun dönemde talep analizinin yapıldığı model;
UYGULAMA
lnDMt = β0 + β1*lnGDPOPt + β2*lnRTRPt + ut
Burada;
DM : Yıllık talep edilen miktar
GDPOP : Yıllık kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hasıla miktarı
RTRP : Ürün fiyatının yıllık ÜFE’ye oranı ile elde edilen görece fiyat indeksi
ut : Regresyon hata terimi
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
15
 Bağımlı ve bağımsız değişkenlere
birim kök testi gerçekleştirmek
için Augmented Dickey-Fuller
testi kullanılmıştır.
 Bu test sonuçlarına göre,
değişkenlerin kaçıncı derece
farkının durağan olduğu
görülmektedir.
UYGULAMA
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
16
 MDF ürünü talep analizinde kullanılan;
 Talep, görece fiyat ve kişi başı GSYİH değişkenlerinin
durağanlık analizi sonuçları özet tabloda verilmiştir.
 Buna göre, sistemdeki bütün değişkenlerin doğal
logaritması, birinci dereceden durağan olabilmektedir.
UYGULAMA
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
17
UYGULAMA
 Buna göre, MDF ürününün uzun dönemde talep
analizi aşağıdaki regresyon denklemi ile
yapılmaktadır.
lnDMt,MDF = β0 + β1*lnGDPOPt,MDF + β2*lnRTRPt,MDF + ut,MDF
MDF
Regresyon Çıktısı Katsayı Std. Hata t değeri p değeri
β0 (Sabit) -24,2094 4,12139 -5,87408 0,0000
β1(lnGDPOPMDF) 5,216959 0,611335 8,533709 0,0000
β2(lnRTRPMDF) -0,67204 0,267191 -2,51519 0,0238
R2
değeri 0,941376
Uyarlanmış R2
0,93356
Durbin-Watson değeri 1,726997
F istatistik değeri 120,4342
Kişi başı gelirde
oluşan %1’lik bir
artış, ürünün talep
düzeyini yılda
%5,21 oranında
artırmaktadır
Relatif fiyatta
gerçekleşen %1’lik
bir artış, ürünün
talep düzeyini yılda
%0,67 oranında
azaltmaktadır
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
18
UYGULAMA
o Yapılan regresyon analizinden elde edilen kalıntı
terimlerinin dağılımı aşağıdaki grafikte verilmektedir.
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
19
UYGULAMA
o MDF ürününün uzun dönemli talep analizinin yapıldığı regresyon
denkleminin kalıntı terimlerine yapılan birim kök testinin sonucu
aşağıda verilmektedir.
 Buna göre, yapılan regresyon analizinde kalıntıların durağan
olduğu ve buna göre eşbütünleşmenin var olduğu
görülmektedir.
Null Hypothesis: ut,MDF has a unit root
Exogenous: None
Lag Length: 0 (Automatic based on SIC, MAXLAG=3)
t-Statistic Prob.*
Augmented Dickey-Fuller test statistic -4.386321 0.0002
Test critical values: 1% level -2.708094
5% level -1.962813
10% level -1.606129
*MacKinnon (1996) one-sided p-values.
Warning: Probabilities and critical values calculated for 20 observations
and may not be accurate for a sample size of 17
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
20
 Yonga levha ürünü talep analizinde kullanılan;
 Talep, görece fiyat ve kişi başı GSYİH değişkenlerinin
durağanlık analizi sonuçları özet tabloda verilmiştir.
 Buna göre, sistemdeki bütün değişkenlerin doğal
logaritması, birinci dereceden durağan olabilmektedir.
UYGULAMA
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
21
UYGULAMA
 Buna göre, yonga levha ürününün uzun dönemli
talep analizi aşağıdaki regresyon denklemi ile
yapılmaktadır.
lnDMt,YL = β0 + β1*lnGDPOPt,YL + β2*lnRTRPt,YL + ut,YL
Yonga Levha
Regresyon Çıktısı Katsayı Std. Hata t değeri p değeri
β0 (Sabit) 1,99702 2,26924 0,880042 0,3919
β1(lnGDPOPYL) 1,84147 0,29688 6,20284 0,0000
β2(RTRPYL) -0,51075 0,20238 -2,52378 0,0226
R2
değeri 0,920747
Uyarlanmış R2
0,91084
Durbin-Watson değeri 1,332312
F istatistik değeri 92,94218
Relatif fiyatta
gerçekleşen %1’lik
bir artış, ürünün
talep düzeyini yılda
%0,51 oranında
azaltmaktadır
Kişi başı gelirde
oluşan %1’lik bir
artış, ürünün talep
düzeyini yılda
%1,84 oranında
artırmaktadır
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
22
UYGULAMA
o Yapılan regresyon analizinden elde edilen hata
terimlerinin yıllara göre dağılımı aşağıdaki grafikte
verilmektedir.
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
23
UYGULAMA
o Yonga levha ürününün uzun dönemli talep analizinin yapıldığı
regresyon denkleminin kalıntı terimlerine yapılan birim kök
testinin sonucu aşağıda verilmektedir.
 Buna göre, yapılan regresyon analizinde kalıntıların durağan
olduğu ve buna göre eşbütünleşmenin var olduğu
görülmektedir.
Null Hypothesis: ut,YL has a unit root
Exogenous: None
Lag Length: 0 (Automatic based on SIC, MAXLAG=3)
t-Statistic Prob.*
Augmented Dickey-Fuller test statistic -2.916104 0.0061
Test critical values: 1% level -2.699769
5% level -1.961409
10% level -1.606610
*MacKinnon (1996) one-sided p-values.
Warning: Probabilities and critical values calculated for 20 observations
and may not be accurate for a sample size of 18
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
24
UYGULAMA
 Her iki ürün için yapılan uzun dönemli talep analizinde,
eşbütünleşmenin var olduğu görülmektedir.
 Buna göre, kısa dönemli talep analizinde kurulan
regresyon modelinde değişkenler durağan hale
getirilmiştir.
 Bununla birlikte vektör hata düzeltme modeli
kullanılarak hata terimlerinin bir gecikmeli değeri
regresyona bağımsız değişken olarak ilave edilmiştir.
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
25
UYGULAMA
 Buna göre kısa dönemde talep analizi yapılan
regresyon modeli ;
∆lnDMt = α0 + α1*∆lnGDPOPt + α2*∆lnRTRPt + α3* ut-1 + εt
Burada;
∆(lnDMt) : Yıllık talep seviyesindeki değişim miktarı
∆(lnGDPOPt) : Yıllık kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hasıla değişim miktarı
∆(lnRTRPt) : Ürünün görece fiyatının yıllık değişim miktarı
ut-1 : Uzun dönemli talep modelinin hata terimlerinin bir dönem gecikmeli serisi
εt :Kısa dönemde talep tahmini için kurulan regresyon modelinin hata terimleri
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
26
UYGULAMA
 MDF ürünü için 1995-2012 yılları arasında yapılan kısa
dönemli regresyon analizinin E-Views çıktısı aşağıdaki
gibidir.
Dependent Variable: ∆lnDMMDF
Method: Least Squares
Sample(adjusted): 1996 2012
Included observations: 17 after adjusting endpoints
Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.
C 0.051594 0.080640 0.639810 0.5334
∆lnGDPOPMDF 4.692299 1.390516 3.374502 0.0050
∆lnRTRPMDF -0.455297 0.655249 -0.694846 0.4994
Ut-1 -0.924913 0.273632 -3.380139 0.0049
R-squared 0.567847 Mean dependent var 0.205505
Adjusted R-squared 0.468120 S.D. dependent var 0.327891
S.E. of regression 0.239131 Akaike info criterion 0.178716
Sum squared resid 0.743389 Schwarz criterion 0.374766
Log likelihood 2.480913 F-statistic 5.693984
Durbin-Watson stat 1.807974 Prob(F-statistic) 0.010284
Kısa dönemli fiyat
elastikiyeti, istatistiksel
olarak sıfırdan farklı
bulunamamaktadır.
Talep fiyattaki kısa
vadeli değişimlere
cevap vermemiştir!!!
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
27
UYGULAMA
 Bu denklem için yapılan otokorelasyon testi
aşağıdaki gibidir.
 %1 anlamlılık seviyesinde otokorelasyon yoktur.
Breusch-Godfrey Serial Correlation LM Test:
F-statistic 0.969399 Probability 0.409490
Obs*R-squared 2.547343 Probability 0.279802
 Bu denklem için yapılan heterodastisite testi
aşağıdaki gibidir.
 %1 anlamlılık seviyesinde heterodastisite yoktur.
White Heteroskedasticity Test:
F-statistic 0.528898 Probability 0.775079
Obs*R-squared 4.095194 Probability 0.663796
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
28
UYGULAMA
 Bu denklem için yapılan Ramsey reset testi
aşağıdaki gibidir.
 Buna göre modelde herhangi bir tanımlama hatası
görülmemektedir.
 Bu denklem için yapılan Chow Forecast testi
aşağıdaki gibidir.
 2010 yılına kadar olan verilerle kurulan modelin 2012
yılını iyi tahmin ettiği görülmektedir.
Ramsey RESET Test:
F-statistic 0.101573 Probability 0.755429
Log likelihood ratio 0.143289 Probability 0.705033
Chow Forecast Test: Forecast from 2010 to 2012
F-statistic 0.146013 Probability 0.929896
Log likelihood ratio 0.728820 Probability 0.866405
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
29
UYGULAMA
 Yonga levha ürünü için 1994-2012 yılları arasında
yapılan kısa dönemli regresyon analizinin E-Views
çıktısı aşağıdaki gibidir.
Dependent Variable: ∆lnDMYL
Method: Least Squares
Sample(adjusted): 1995 2012
Included observations: 18 after adjusting endpoints
Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.
C -0.005370 0.031502 -0.170453 0.8671
∆lnGDPOPYL 2.737568 0.532514 5.140836 0.0001
∆lnRTRPYL -0.150586 0.238662 -0.630960 0.5382
Ut-1 -0.752215 0.217623 -3.456500 0.0039
R-squared 0.730414 Mean dependent var 0.082564
Adjusted R-squared 0.672646 S.D. dependent var 0.181055
S.E. of regression 0.103590 Akaike info criterion -1.503613
Sum squared resid 0.150234 Schwarz criterion -1.305752
Log likelihood 17.53251 F-statistic 12.64385
Durbin-Watson stat 2.314092 Prob(F-statistic) 0.000284
Kısa dönemli fiyat
elastikiyeti, istatistiksel
olarak sıfırdan farklı
bulunamamaktadır.
Talep fiyattaki kısa
vadeli değişimlere
cevap vermemiştir!!!
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
30
UYGULAMA
 Bu denklem için yapılan otokorelasyon testi
aşağıdaki gibidir.
 %1 anlamlılık seviyesinde otokorelasyon yoktur.
 Bu denklem için yapılan heterodastisite testi
aşağıdaki gibidir.
 %1 anlamlılık seviyesinde heterodastisite yoktur.
Breusch-Godfrey Serial Correlation LM Test:
F-statistic 0.945646 Probability 0.415558
Obs*R-squared 2.450691 Probability 0.293656
White Heteroskedasticity Test:
F-statistic 0.623240 Probability 0.709153
Obs*R-squared 4.566656 Probability 0.600465
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
31
UYGULAMA
 Bu denklem için yapılan Ramsey reset testi
aşağıdaki gibidir.
 Buna göre modelde herhangi bir tanımlama hatası
görülmemektedir.
 Bu denklem için yapılan Chow Forecast testi
aşağıdaki gibidir.
 2010 yılına kadar olan verilerle kurulan modelin 2012
yılını iyi tahmin ettiği görülmektedir.
Ramsey RESET Test:
F-statistic 0.050856 Probability 0.825088
Log likelihood ratio 0.070278 Probability 0.790932
Chow Forecast Test: Forecast from 2010 to 2012
F-statistic 0.808037 Probability 0.515390
Log likelihood ratio 3.584829 Probability 0.309926
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
32
UYGULAMA
 Genel değerlendirme yapmak için özet tablo
aşağıdaki gibidir.
Doğal
Logaritmik
Model 1(Uzun dönem) ∆1 (Doğal
Logaritmik)
Model 2(Kısa dönem)
MDF Yonga Levha MDF Yonga Levha
β0 (Sbt.Katsayı) -24,2 1,997 α0 (Sbt.Katsayı) 0,051 -0,005
t değeri -5,87 0,88 t değeri 0,64 -0,17
β1(GDPOP) 5,21 1,84 α1(GDPOP) 4,69 2,7375
t değeri 8,53 6,20 t değeri 3,37 5,14
β2(RTRP) -0,67 -0,51 α2(RTRP) -0,45 -0,1505
t değeri -2,51 -2,52 t değeri -0,69 -0,63
α3 (Ut-1) -0,9249 -0,7522
t değeri -3,38 -3,45
R2
0,9413 0,9207 R2
0,5678 0,7304
Durbin-Watson 1,7269 1,3323 Durbin-Watson 1,8079 2,314
Kısa dönemde herhangi
bir şoktan dolayı düşen
MDF talep düzeyi, 1 yıl
içerisinde %92 oranında
kendini toparlayarak
uzun dönemdeki
trendine geri
dönmüştür.
Kısa dönemde herhangi
bir şoktan dolayı düşen
yonga levha talep
düzeyi, 1 yıl içerisinde
%75 oranında kendini
toparlayarak uzun
dönemdeki trendine geri
dönmüştür.
SONUÇ VE ÖNERİLER
 Bu çalışmada elde edilen bulgulara göre, 1994-
2012 yılları arasında ağaç bazlı panel ürünleri;
 Uzun ve kısa vadede gelir elastikiyeti yüksek ürünlerdir.
 Uzun vadede fiyat elastikiyeti teoriye paralel olarak
negatif olmasına rağmen çok düşüktür.
 Kısa vadede fiyat elastikiyeti istatistiksel olarak sıfırdan
farklı bulunamamaktadır.
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
33
SONUÇ VE ÖNERİLER
 Bununla birlikte, bu ürünler pazarın yaşadığı kısa
vadeli şoklara karşı çabuk cevap vererek uzun
dönemdeki trendine devam etmektedir.
 MDF ürünü, yonga levha ürününe göre fiyat ve
gelirdeki değişimlerden daha fazla etkilenen bir
ürün olmaktadır.
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
34
SONUÇ VE ÖNERİLER
 İnşaat sektörünün büyümede lokomotif görevi aldığı
ülkemizde, böyle bir sektörün gelir elastikiyetinin yüksek
çıkması normaldir.
 Bu çalışma, sektörün alternatif pazarlara olan ihtiyacını
kanıtlamaktadır.
 Yapılan çalışmaya ilave olarak, regresyon modelinde
enerji ve hammadde fiyatları da eklenebilir.
 Bununla birlikte, sektörün uluslararası ticaretteki hacmi
ile lojistik maliyetleri ve kur dalgalanmaları arasındaki
ilişki araştırılabilir.
GİRİŞ
TALEP ANALİZİ
&
TAHMİNİ
AĞAÇ BAZLI
PANEL
SEKTÖRÜ
VERİLER UYGULAMA
SONUÇ ve
ÖNERİLER
35
Tez Danışmanım
Prof. Dr. Burç
Ülengin’e sonsuz
teşekkürler…
Teşekkür
ederim…
36

More Related Content

Viewers also liked

Tattoos in raja park jaipur
Tattoos in raja park jaipurTattoos in raja park jaipur
Tattoos in raja park jaipurtatoofactory
 
Los Derechos Humanos.
Los Derechos Humanos. Los Derechos Humanos.
Los Derechos Humanos. temana6723
 
Using Triple Pattern Fragments To Enable Streaming of Top-k Shortest Paths vi...
Using Triple Pattern Fragments To Enable Streaming of Top-k Shortest Paths vi...Using Triple Pattern Fragments To Enable Streaming of Top-k Shortest Paths vi...
Using Triple Pattern Fragments To Enable Streaming of Top-k Shortest Paths vi...Laurens De Vocht
 
Epistemologia de las ciencias sociales
Epistemologia de las ciencias socialesEpistemologia de las ciencias sociales
Epistemologia de las ciencias socialesverduguillo
 
Modern spain
Modern spainModern spain
Modern spainRous Han
 
Guia Didáctica : Contabilidad General
Guia Didáctica :  Contabilidad General Guia Didáctica :  Contabilidad General
Guia Didáctica : Contabilidad General WILSON VELASTEGUI
 
LECTURAS DE REFLEXIÓN Y MAS......
LECTURAS DE REFLEXIÓN Y MAS......LECTURAS DE REFLEXIÓN Y MAS......
LECTURAS DE REFLEXIÓN Y MAS......WILSON VELASTEGUI
 

Viewers also liked (9)

Tattoos in raja park jaipur
Tattoos in raja park jaipurTattoos in raja park jaipur
Tattoos in raja park jaipur
 
Los Derechos Humanos.
Los Derechos Humanos. Los Derechos Humanos.
Los Derechos Humanos.
 
Presentación 3
Presentación 3Presentación 3
Presentación 3
 
Using Triple Pattern Fragments To Enable Streaming of Top-k Shortest Paths vi...
Using Triple Pattern Fragments To Enable Streaming of Top-k Shortest Paths vi...Using Triple Pattern Fragments To Enable Streaming of Top-k Shortest Paths vi...
Using Triple Pattern Fragments To Enable Streaming of Top-k Shortest Paths vi...
 
Epistemologia de las ciencias sociales
Epistemologia de las ciencias socialesEpistemologia de las ciencias sociales
Epistemologia de las ciencias sociales
 
Modern spain
Modern spainModern spain
Modern spain
 
Guia Didáctica : Contabilidad General
Guia Didáctica :  Contabilidad General Guia Didáctica :  Contabilidad General
Guia Didáctica : Contabilidad General
 
Cancer Case Study
Cancer Case StudyCancer Case Study
Cancer Case Study
 
LECTURAS DE REFLEXIÓN Y MAS......
LECTURAS DE REFLEXIÓN Y MAS......LECTURAS DE REFLEXIÓN Y MAS......
LECTURAS DE REFLEXIÓN Y MAS......
 

TEZ SUNUM

  • 1. TALEP ANALİZİ : TÜRKİYE YONGA LEVHA VE MDF SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA 412111013 Hüseyin Uğur ADVISOR: Prof. Dr. Burç ÜLENGİN 1 İTÜ EKONOMİ BÖLÜMÜ
  • 2. Giriş Ağaç Bazlı Panel Sektörü Veriler Uygulama Talep analizi ve Tahmini Sonuç & Öneriler 2
  • 3. GİRİŞ  Yapılan çalışmada, ekonomide önemli bir yer tutan ağaç bazlı panel ürünü ara malların talep analizi yapılmaktadır.  Türkiye ekonomisinin gösterdiği hızlı büyüme periyodunda, mobilya ve inşaat endüstrilerinin girdilerinin fiyat ve gelir elastikiyetleri hesaplanmıştır. 3 GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER
  • 4. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 4 Talep Analizi & Tahmini  İktisadi literatürde talep, en genel tanımıyla, tüketicilerin bir ürüne sahip olma isteğinin bir göstergesidir.  Klasik talep teorisine göre, tüketicilerin satın alma eğilimini etkileyen birçok faktör vardır.  Bu faktörlerin en başında ise tüketicilerin gelir seviyeleri ve ürünün fiyat düzeyi yer almaktadır.  Teorik olarak talep düzeyi fiyat ile ters, gelir ile doğru orantılı olmalıdır.
  • 5. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 5 Talep Analizi & Tahmini  Talep analizi, bir ürünün talep düzeyinin belirleyicileri ile olan ilişkisini saptamaktır.  Talep analizi sonucunda elde edilen elastikiyet verileri sonucunda sektörde talep tahmini de yapılabilmektedir.  Yapılan çalışmada ekonometrik yöntemler kullanılarak talep analizi yapılmış ve bunun sonucunda talebi etkileyen dinamikler saptanmıştır.
  • 6. 6 Ağaç Bazlı Panel Sektörü  II. Dünya Savaşı sırasında kereste sıkıntısı nedeni ile ilk defa yonga levha Almanlar tarafından üretilmiştir.  Yonga levha ve MDF ürünleri bu sektörün büyük bir kısmını oluşturmaktadır.  Özellikle son 15 yıl içerisinde bu ürünlerin kullanımı ülkemizde ve dünyada oldukça artmıştır. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER
  • 7. 7 Ağaç Bazlı Panel Sektörü GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER
  • 8. 8 Ağaç Bazlı Panel Sektörü GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER
  • 9. 9 GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ VERİLER AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER  Yonga levha ve MDF ara ürünlerinin yıllık üretim, ithalat ve ihracat verileri FAO veritabanından temin edilmiştir.  Buna göre;  Yıllık Talep = Yıllık Arz  Arz = Üretim + İthalat – İhracat * Kaynak: FAO (Food and Agricultural Organization of United Nations) VERİLER
  • 10. 10 GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ VERİLER AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER  MDF ve Yonga Levha ürünlerinin talep analizinde açıklayıcı değişken olarak türetilen fiyat serisi aşağıdaki gibidir; Relatif Fiyat = Ürün Fiyat İndeksi Üretici Fiyat İndeksi  Buna ek olarak, 1998 sabit fiyatlarıyla kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hasıla miktarı da diğer açıklayıcı değişken olarak kullanılmaktadır. * Kaynak : TÜİK & TCMB veritabanları VERİLER
  • 11. 11 GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ VERİLER AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER VERİLER ARZ-İTHALAT-İHRACAT Yıllar Üretim(m3) İthalat(m3) İhracat(m3) İç Tüketim(m3) ÜFE GENEL (2003=100)ÜFE(MDF) Fiyat İndeksi 1995 121000 1000 1800 120200 2,577 1,468 0,570 990,423 1996 278000 12000 8000 282000 4,533 2,470 0,545 1043,821 1997 530000 30000 7000 553000 8,242 4,139 0,502 1105,805 1998 357000 63000 8000 412000 14,162 6,993 0,494 1123,898 1999 348000 21000 6000 363000 21,677 7,976 0,368 1070,648 2000 388000 104000 9000 483000 32,826 10,798 0,329 1127,380 2001 355000 59000 31000 383000 53,056 15,040 0,283 1048,767 2002 570000 173000 53000 690000 79,641 21,428 0,269 1098,652 2003 700000 176540 122606 753934 100,002 25,417 0,254 1141,540 2004 850000 246000 134000 962000 114,566 26,006 0,227 1232,751 2005 1500000 436000 128000 1808000 121,317 28,458 0,235 1319,892 2006 1798000 325000 271000 1852000 132,643 27,857 0,210 1394,024 2007 1952000 334000 515000 1771000 141,010 32,734 0,232 1442,065 2008 1921000 228000 356000 1793000 158,943 36,897 0,232 1433,599 2009 2916000 172000 456000 2632000 160,905 38,261 0,238 1346,331 2010 3265000 232000 538000 2959000 174,608 38,541 0,221 1450,429 2011 3570000 311000 556000 3325000 193,963 46,668 0,241 1557,468 2012 4000000 420000 465000 3955000 205,780 53,649 0,261 1557,025 Kaynak FAO FAO FAO FAO TÜİK TÜİK TÜİK TCMB KİŞİ BAŞI GSYİH(1998 Sabit Fiyatlarla) Fiyat indeksleri MDF Ürünü Veri Tablosu
  • 12. 12 GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ VERİLER AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER VERİLER ARZ-İTHALAT-İHRACAT Yıllar Üretim(m3) İthalat(m3) İhracat(m3) İç Tüketim(m3) ÜFE GENEL (2003=100)ÜFE(Sunta) Fiyat İndeksi 1994 898000 64000 32600 929400 1,194 5,766 4,830 932,433 1995 1243000 44000 51000 1236000 2,577 9,244 3,588 990,423 1996 1193000 17000 30000 1180000 4,533 17,331 3,823 1043,821 1997 1728000 25000 31000 1722000 8,242 26,314 3,193 1105,805 1998 1525000 19000 27000 1517000 14,162 42,128 2,975 1123,898 1999 1643000 14000 30000 1627000 21,677 55,498 2,560 1070,648 2000 1884000 219000 32000 2071000 32,826 91,760 2,795 1127,380 2001 1664000 33000 64000 1633000 53,056 128,266 2,418 1048,767 2002 1999000 77000 99000 1977000 79,641 185,564 2,330 1098,652 2003 2264000 156000 111800 2308200 100,002 257,195 2,572 1141,540 2004 2700000 272791 172419 2800372 114,566 304,133 2,655 1232,751 2005 2890000 270736 284227 2876509 121,317 334,779 2,760 1319,892 2006 2750000 179000 178000 2751000 132,643 330,371 2,491 1394,024 2007 3047000 190000 231000 3006000 141,010 347,690 2,466 1442,065 2008 3181000 239000 320000 3100000 158,943 366,767 2,308 1433,599 2009 2350000 244000 254000 2340000 160,905 356,554 2,216 1346,331 2010 3100000 367000 264000 3203000 174,608 354,871 2,032 1450,429 2011 3620000 332000 317000 3635000 193,963 361,843 1,866 1557,468 2012 3950000 478000 320000 4108000 205,780 427,745 2,079 1557,025 Kaynak FAO FAO FAO FAO TÜİK TÜİK TÜİK TCMB KİŞİ BAŞI GSYİH(1998 Sabit Fiyatlarla) Fiyat indeksleri Yonga Levha Ürünü Veri Tablosu
  • 13. UYGULAMA GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 13  Yapılan çalışmada;  Uzun ve kısa vadeli dönemde, yonga levha ve MDF gibi Türkiye ekonomisinde önemli yer kaplayan ara ürünlerin talep analizi gerçekleştirilmektedir.  Gelir ve fiyat esneklikleri uzun ve kısa dönemde analiz edilerek kıyaslanmaktadır.  Buna ilave olarak, kısa dönemdeki herhangi bir şokun, uzun dönemdeki trende etkileri analiz edilmektedir.
  • 14. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 14  Uzun dönemde talep analizinin yapıldığı model; UYGULAMA lnDMt = β0 + β1*lnGDPOPt + β2*lnRTRPt + ut Burada; DM : Yıllık talep edilen miktar GDPOP : Yıllık kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hasıla miktarı RTRP : Ürün fiyatının yıllık ÜFE’ye oranı ile elde edilen görece fiyat indeksi ut : Regresyon hata terimi
  • 15. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 15  Bağımlı ve bağımsız değişkenlere birim kök testi gerçekleştirmek için Augmented Dickey-Fuller testi kullanılmıştır.  Bu test sonuçlarına göre, değişkenlerin kaçıncı derece farkının durağan olduğu görülmektedir. UYGULAMA
  • 16. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 16  MDF ürünü talep analizinde kullanılan;  Talep, görece fiyat ve kişi başı GSYİH değişkenlerinin durağanlık analizi sonuçları özet tabloda verilmiştir.  Buna göre, sistemdeki bütün değişkenlerin doğal logaritması, birinci dereceden durağan olabilmektedir. UYGULAMA
  • 17. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 17 UYGULAMA  Buna göre, MDF ürününün uzun dönemde talep analizi aşağıdaki regresyon denklemi ile yapılmaktadır. lnDMt,MDF = β0 + β1*lnGDPOPt,MDF + β2*lnRTRPt,MDF + ut,MDF MDF Regresyon Çıktısı Katsayı Std. Hata t değeri p değeri β0 (Sabit) -24,2094 4,12139 -5,87408 0,0000 β1(lnGDPOPMDF) 5,216959 0,611335 8,533709 0,0000 β2(lnRTRPMDF) -0,67204 0,267191 -2,51519 0,0238 R2 değeri 0,941376 Uyarlanmış R2 0,93356 Durbin-Watson değeri 1,726997 F istatistik değeri 120,4342 Kişi başı gelirde oluşan %1’lik bir artış, ürünün talep düzeyini yılda %5,21 oranında artırmaktadır Relatif fiyatta gerçekleşen %1’lik bir artış, ürünün talep düzeyini yılda %0,67 oranında azaltmaktadır
  • 18. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 18 UYGULAMA o Yapılan regresyon analizinden elde edilen kalıntı terimlerinin dağılımı aşağıdaki grafikte verilmektedir.
  • 19. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 19 UYGULAMA o MDF ürününün uzun dönemli talep analizinin yapıldığı regresyon denkleminin kalıntı terimlerine yapılan birim kök testinin sonucu aşağıda verilmektedir.  Buna göre, yapılan regresyon analizinde kalıntıların durağan olduğu ve buna göre eşbütünleşmenin var olduğu görülmektedir. Null Hypothesis: ut,MDF has a unit root Exogenous: None Lag Length: 0 (Automatic based on SIC, MAXLAG=3) t-Statistic Prob.* Augmented Dickey-Fuller test statistic -4.386321 0.0002 Test critical values: 1% level -2.708094 5% level -1.962813 10% level -1.606129 *MacKinnon (1996) one-sided p-values. Warning: Probabilities and critical values calculated for 20 observations and may not be accurate for a sample size of 17
  • 20. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 20  Yonga levha ürünü talep analizinde kullanılan;  Talep, görece fiyat ve kişi başı GSYİH değişkenlerinin durağanlık analizi sonuçları özet tabloda verilmiştir.  Buna göre, sistemdeki bütün değişkenlerin doğal logaritması, birinci dereceden durağan olabilmektedir. UYGULAMA
  • 21. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 21 UYGULAMA  Buna göre, yonga levha ürününün uzun dönemli talep analizi aşağıdaki regresyon denklemi ile yapılmaktadır. lnDMt,YL = β0 + β1*lnGDPOPt,YL + β2*lnRTRPt,YL + ut,YL Yonga Levha Regresyon Çıktısı Katsayı Std. Hata t değeri p değeri β0 (Sabit) 1,99702 2,26924 0,880042 0,3919 β1(lnGDPOPYL) 1,84147 0,29688 6,20284 0,0000 β2(RTRPYL) -0,51075 0,20238 -2,52378 0,0226 R2 değeri 0,920747 Uyarlanmış R2 0,91084 Durbin-Watson değeri 1,332312 F istatistik değeri 92,94218 Relatif fiyatta gerçekleşen %1’lik bir artış, ürünün talep düzeyini yılda %0,51 oranında azaltmaktadır Kişi başı gelirde oluşan %1’lik bir artış, ürünün talep düzeyini yılda %1,84 oranında artırmaktadır
  • 22. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 22 UYGULAMA o Yapılan regresyon analizinden elde edilen hata terimlerinin yıllara göre dağılımı aşağıdaki grafikte verilmektedir.
  • 23. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 23 UYGULAMA o Yonga levha ürününün uzun dönemli talep analizinin yapıldığı regresyon denkleminin kalıntı terimlerine yapılan birim kök testinin sonucu aşağıda verilmektedir.  Buna göre, yapılan regresyon analizinde kalıntıların durağan olduğu ve buna göre eşbütünleşmenin var olduğu görülmektedir. Null Hypothesis: ut,YL has a unit root Exogenous: None Lag Length: 0 (Automatic based on SIC, MAXLAG=3) t-Statistic Prob.* Augmented Dickey-Fuller test statistic -2.916104 0.0061 Test critical values: 1% level -2.699769 5% level -1.961409 10% level -1.606610 *MacKinnon (1996) one-sided p-values. Warning: Probabilities and critical values calculated for 20 observations and may not be accurate for a sample size of 18
  • 24. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 24 UYGULAMA  Her iki ürün için yapılan uzun dönemli talep analizinde, eşbütünleşmenin var olduğu görülmektedir.  Buna göre, kısa dönemli talep analizinde kurulan regresyon modelinde değişkenler durağan hale getirilmiştir.  Bununla birlikte vektör hata düzeltme modeli kullanılarak hata terimlerinin bir gecikmeli değeri regresyona bağımsız değişken olarak ilave edilmiştir.
  • 25. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 25 UYGULAMA  Buna göre kısa dönemde talep analizi yapılan regresyon modeli ; ∆lnDMt = α0 + α1*∆lnGDPOPt + α2*∆lnRTRPt + α3* ut-1 + εt Burada; ∆(lnDMt) : Yıllık talep seviyesindeki değişim miktarı ∆(lnGDPOPt) : Yıllık kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hasıla değişim miktarı ∆(lnRTRPt) : Ürünün görece fiyatının yıllık değişim miktarı ut-1 : Uzun dönemli talep modelinin hata terimlerinin bir dönem gecikmeli serisi εt :Kısa dönemde talep tahmini için kurulan regresyon modelinin hata terimleri
  • 26. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 26 UYGULAMA  MDF ürünü için 1995-2012 yılları arasında yapılan kısa dönemli regresyon analizinin E-Views çıktısı aşağıdaki gibidir. Dependent Variable: ∆lnDMMDF Method: Least Squares Sample(adjusted): 1996 2012 Included observations: 17 after adjusting endpoints Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob. C 0.051594 0.080640 0.639810 0.5334 ∆lnGDPOPMDF 4.692299 1.390516 3.374502 0.0050 ∆lnRTRPMDF -0.455297 0.655249 -0.694846 0.4994 Ut-1 -0.924913 0.273632 -3.380139 0.0049 R-squared 0.567847 Mean dependent var 0.205505 Adjusted R-squared 0.468120 S.D. dependent var 0.327891 S.E. of regression 0.239131 Akaike info criterion 0.178716 Sum squared resid 0.743389 Schwarz criterion 0.374766 Log likelihood 2.480913 F-statistic 5.693984 Durbin-Watson stat 1.807974 Prob(F-statistic) 0.010284 Kısa dönemli fiyat elastikiyeti, istatistiksel olarak sıfırdan farklı bulunamamaktadır. Talep fiyattaki kısa vadeli değişimlere cevap vermemiştir!!!
  • 27. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 27 UYGULAMA  Bu denklem için yapılan otokorelasyon testi aşağıdaki gibidir.  %1 anlamlılık seviyesinde otokorelasyon yoktur. Breusch-Godfrey Serial Correlation LM Test: F-statistic 0.969399 Probability 0.409490 Obs*R-squared 2.547343 Probability 0.279802  Bu denklem için yapılan heterodastisite testi aşağıdaki gibidir.  %1 anlamlılık seviyesinde heterodastisite yoktur. White Heteroskedasticity Test: F-statistic 0.528898 Probability 0.775079 Obs*R-squared 4.095194 Probability 0.663796
  • 28. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 28 UYGULAMA  Bu denklem için yapılan Ramsey reset testi aşağıdaki gibidir.  Buna göre modelde herhangi bir tanımlama hatası görülmemektedir.  Bu denklem için yapılan Chow Forecast testi aşağıdaki gibidir.  2010 yılına kadar olan verilerle kurulan modelin 2012 yılını iyi tahmin ettiği görülmektedir. Ramsey RESET Test: F-statistic 0.101573 Probability 0.755429 Log likelihood ratio 0.143289 Probability 0.705033 Chow Forecast Test: Forecast from 2010 to 2012 F-statistic 0.146013 Probability 0.929896 Log likelihood ratio 0.728820 Probability 0.866405
  • 29. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 29 UYGULAMA  Yonga levha ürünü için 1994-2012 yılları arasında yapılan kısa dönemli regresyon analizinin E-Views çıktısı aşağıdaki gibidir. Dependent Variable: ∆lnDMYL Method: Least Squares Sample(adjusted): 1995 2012 Included observations: 18 after adjusting endpoints Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob. C -0.005370 0.031502 -0.170453 0.8671 ∆lnGDPOPYL 2.737568 0.532514 5.140836 0.0001 ∆lnRTRPYL -0.150586 0.238662 -0.630960 0.5382 Ut-1 -0.752215 0.217623 -3.456500 0.0039 R-squared 0.730414 Mean dependent var 0.082564 Adjusted R-squared 0.672646 S.D. dependent var 0.181055 S.E. of regression 0.103590 Akaike info criterion -1.503613 Sum squared resid 0.150234 Schwarz criterion -1.305752 Log likelihood 17.53251 F-statistic 12.64385 Durbin-Watson stat 2.314092 Prob(F-statistic) 0.000284 Kısa dönemli fiyat elastikiyeti, istatistiksel olarak sıfırdan farklı bulunamamaktadır. Talep fiyattaki kısa vadeli değişimlere cevap vermemiştir!!!
  • 30. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 30 UYGULAMA  Bu denklem için yapılan otokorelasyon testi aşağıdaki gibidir.  %1 anlamlılık seviyesinde otokorelasyon yoktur.  Bu denklem için yapılan heterodastisite testi aşağıdaki gibidir.  %1 anlamlılık seviyesinde heterodastisite yoktur. Breusch-Godfrey Serial Correlation LM Test: F-statistic 0.945646 Probability 0.415558 Obs*R-squared 2.450691 Probability 0.293656 White Heteroskedasticity Test: F-statistic 0.623240 Probability 0.709153 Obs*R-squared 4.566656 Probability 0.600465
  • 31. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 31 UYGULAMA  Bu denklem için yapılan Ramsey reset testi aşağıdaki gibidir.  Buna göre modelde herhangi bir tanımlama hatası görülmemektedir.  Bu denklem için yapılan Chow Forecast testi aşağıdaki gibidir.  2010 yılına kadar olan verilerle kurulan modelin 2012 yılını iyi tahmin ettiği görülmektedir. Ramsey RESET Test: F-statistic 0.050856 Probability 0.825088 Log likelihood ratio 0.070278 Probability 0.790932 Chow Forecast Test: Forecast from 2010 to 2012 F-statistic 0.808037 Probability 0.515390 Log likelihood ratio 3.584829 Probability 0.309926
  • 32. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 32 UYGULAMA  Genel değerlendirme yapmak için özet tablo aşağıdaki gibidir. Doğal Logaritmik Model 1(Uzun dönem) ∆1 (Doğal Logaritmik) Model 2(Kısa dönem) MDF Yonga Levha MDF Yonga Levha β0 (Sbt.Katsayı) -24,2 1,997 α0 (Sbt.Katsayı) 0,051 -0,005 t değeri -5,87 0,88 t değeri 0,64 -0,17 β1(GDPOP) 5,21 1,84 α1(GDPOP) 4,69 2,7375 t değeri 8,53 6,20 t değeri 3,37 5,14 β2(RTRP) -0,67 -0,51 α2(RTRP) -0,45 -0,1505 t değeri -2,51 -2,52 t değeri -0,69 -0,63 α3 (Ut-1) -0,9249 -0,7522 t değeri -3,38 -3,45 R2 0,9413 0,9207 R2 0,5678 0,7304 Durbin-Watson 1,7269 1,3323 Durbin-Watson 1,8079 2,314 Kısa dönemde herhangi bir şoktan dolayı düşen MDF talep düzeyi, 1 yıl içerisinde %92 oranında kendini toparlayarak uzun dönemdeki trendine geri dönmüştür. Kısa dönemde herhangi bir şoktan dolayı düşen yonga levha talep düzeyi, 1 yıl içerisinde %75 oranında kendini toparlayarak uzun dönemdeki trendine geri dönmüştür.
  • 33. SONUÇ VE ÖNERİLER  Bu çalışmada elde edilen bulgulara göre, 1994- 2012 yılları arasında ağaç bazlı panel ürünleri;  Uzun ve kısa vadede gelir elastikiyeti yüksek ürünlerdir.  Uzun vadede fiyat elastikiyeti teoriye paralel olarak negatif olmasına rağmen çok düşüktür.  Kısa vadede fiyat elastikiyeti istatistiksel olarak sıfırdan farklı bulunamamaktadır. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 33
  • 34. SONUÇ VE ÖNERİLER  Bununla birlikte, bu ürünler pazarın yaşadığı kısa vadeli şoklara karşı çabuk cevap vererek uzun dönemdeki trendine devam etmektedir.  MDF ürünü, yonga levha ürününe göre fiyat ve gelirdeki değişimlerden daha fazla etkilenen bir ürün olmaktadır. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 34
  • 35. SONUÇ VE ÖNERİLER  İnşaat sektörünün büyümede lokomotif görevi aldığı ülkemizde, böyle bir sektörün gelir elastikiyetinin yüksek çıkması normaldir.  Bu çalışma, sektörün alternatif pazarlara olan ihtiyacını kanıtlamaktadır.  Yapılan çalışmaya ilave olarak, regresyon modelinde enerji ve hammadde fiyatları da eklenebilir.  Bununla birlikte, sektörün uluslararası ticaretteki hacmi ile lojistik maliyetleri ve kur dalgalanmaları arasındaki ilişki araştırılabilir. GİRİŞ TALEP ANALİZİ & TAHMİNİ AĞAÇ BAZLI PANEL SEKTÖRÜ VERİLER UYGULAMA SONUÇ ve ÖNERİLER 35
  • 36. Tez Danışmanım Prof. Dr. Burç Ülengin’e sonsuz teşekkürler… Teşekkür ederim… 36