TBON207-Хичээл 2

1. TOUR OPERATOR КОМПАНИЙ
АНГИЛАЛ

2. ХИЧЭЭЛИЙН АГУУЛГА
 Tour operator компаний бизнесийн үйл ажиллагаа
 Tour operator компаний ангилал

3. МОНГОЛЫН TOUR OPERATOR КОМПАНИУДЫН
ТУХАЙ
 Өнөөгийн байдлаар монголын Tour operator
компаниууд олон байгаа нь өрсөлдөөн ихэсч,
бүтээгдэхүүний ялгарал бий болох хандлага
ажиглагдаж байна.
 Tour operator компани нь аялал жуулчлалын
үйлдвэрлэлд тодрохой үйл ажиллагаа эрхэлж,
үүргүүдийг хүлээдэг. Тэд тусдаа элементүүд
болох тээврийн хэрэгсэл, байршлын хэрэгсэл,
болон үзвэр үйлчилгээ, худалдан авч тэдгээрээ
нэг багц болгон хэрэглэгчдэд шууд болон шууд
бус замаар борлуулдаг.

4. АЯЛАЛЫН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙГ БОРЛУУЛАХ
Tour operator
компани
Инернетээр
харилцаа
холбооны
хэрэгсэл
ашиглан
борлуулах
Аялалын
агент
Гадаадын Tour
operator
компани

5. TOUR OPERATOR КОМПАНИЙ ЗАХ ЗЭЭЛ
ДЭЭРХ БАЙР СУУРИЙН БҮДҮҮВЧ
үйлчлүүлэгч
Tour operator
компани
үйлчилгээнүүд
Байршлын
хэрэгсэл
Аялалын агент
Дамжуулагч
зуучлагч

6.  Зарим хүмүүс Tour operator компанийг
бүтээгдэхүүнийг бөөнөөр худалдан аваад
жижиглэн зарж борлуулдаг учир зуучлагч
байгууллага үздэг. Энэ нь олон төрлийн
үйлчилгээг багцлаад нэг аялалын бүтээгдэхүүн
гаргаж бүтээгдэхүүнийхээ мөн чанарыг
өөрчилдөг. Ингэснээр Tour operator компани багц
аялалыг санал болгон танилцуулах чадвартай
болно.
 Tour operator компани нь эрхэлж буй үйл
ажиллагааныхаа талаас үйлчилгээний
байгууллага бөгөөд үйлчлүүлэгчийнхээ хэрэгцээ
шаардлагыг хангах тэдэнд сэтгэл ханамжтай
байдлыг бий болгох үндсэн зорилтыг өмнөө
тавин аялал зохион байгуулдаг.

7.  Tour operator компаний нэг онцллог нь маш өргөн
үйл ажиллагаа, үйлчилгээний хүрээг хамарсан
бүтээгдэхүүнийг үйлчлүүлэгчиддээ нүүр тулсан
үйлчилгээгээр хүргэдэг.
 Аялалын бүтээгдэхүүн болох үйлчилгээнд аялал
жуулчлалтай холбогдолтой хангагч салбаруудын
үйлчилгээ хамрагдана. Үүнд: зочид буудал,
жуулчны бааз, хоол ундааны үйлчилгээ, үзвэр
үйлчилгээний газрууд, бизнесийн болон хамтран
ажиллаж байгаа бүх байгууллагуудын үйл
ажиллагаа нийлээд энэ үйлдвэрлэлийг цогцлон
бүрдүүлнэ.
 Tour operator компани нь өөрт байхгүй зүйлээр
бүтээгдэхүүнээ бүрдүүлж бий болгож чаддаг.
Аялалыг бүрдүүлж байгаа үйлчилгээний
нэгжүүдийг эзэмшиж чаддаггүй.

8.  Тиймээс уг нэгжүүдээс тодорхой үнээр дээр
дурьдсан үйлчилгээ бараа бүтээгдэхүүнийг
түрээслэн худалдан авдаг.
 Tour operator компани нь өөрийн бизнесийн
онцлогтоо тохируулан үйл ажиллагаагаа
төлөвлөн явуулдаг.

9. TOUR OPERATOR КОМПАНИЙ ТӨРЛҮҮД
Tour operator
компани
inbound outbound
domestic

10. ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЦАР ХҮРЭЭНЭЭС
ХАМААРЧ
1. Mass market operators- том аялалын operator
2. Independent operators- бие даасан Tour operator
3. Direct-sell operators- шууд борлуулалтын Tour
operator-ууд

11. MASS MARKET OPERATORS- ТОМ АЯЛАЛЫН
OPERATOR
 Аялалын олон санал хүлээн авч, олон аялал
зохион байгуулдаг.
 Тур оператор компаниуд жуулчдад өргөн
хэмжээний, тив дамжсан, бүх улирал, цаг
хугацаанд, олон төрлийн аялалуудыг санал
болгодог.
 Дийлэнх компаниуд нь аялал жуулчлалын
үйлчилгээний газруудад хувь нийлүүлэх, хөрөнгө
оруулах зэргээр хамтран ажилладаг.
 Том хэмжээний захиалгын системтэй ба хэдхэн
компани нь л аялал жуулчлалын зах зээлийг
хянаж байдаг.

12. INDEPENDENT TOUR OPERATOR
Бие даасан тур операторуудын дийлэнх нь аяллын
төрлөөр дагнасан, тодорхой үйлчлүүлэгчид хандсан,
зорих газар, цаг хугацаанаас нь хамаарсан үйл
ажиллагаа явуулж, зорилтот зах зээлд их анхаарал
тавьж ажилладаг. Бие даасан операторуудыг
ангиллаар аялал жуулчлалын зах зээлд байр сууриа
олж авсан байдаг.
 Жуулчдын наснаас хамаарч/ залуучуудын,
настайчуудын гэх мэт/
 Зорих газраас хамаарч/ европ, солонгос, хятад гэх
мэт/
 Хугацаагаар нь/ богино хугацааны, дотоодын, урт
болон богино нислэгтэй/

13.  Үйл ажиллагаар нь: зохион байгуулдаг аялалын
төрлөөр нь ангилах,спортын, уулын, явган гэх
мэт/
 Энэ төрлийн олон тур оператор компаниуд
иэргэжлийн сонин, сэтгүүл ашиглан,
үйлчлүүлэгчдэд шууд борлуулалт хийдэг.

14. ШУУД БОРЛУУЛАЛТЫН ОПЕРАТОРУУД DIRECT-
SELL OPERATORS
 Энэ зах зээл нь маш олон тооны жижиг
операторуудаас бүрдэх боловч зах зээл дээр
хэдэн голлох компаниуд ажилладаг байна.
тур оператор компани нь аялал жуулчлалын
бүтээгдэхүүний бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг / тээвэр,
байршуулах хэрэгсэл, / худалдан авч түүнийгээ
багц аялал болгон зохион байгуулж
үйлчлүүлэгчдэд борлуулдаг байгууллага юм.
Энэ тур орератор компаниуд нь байршлын
үйлчилгээ, тээврийн байгууллага, хөтөчийн
үйлчилгээ гэх мэт аялалын бүтээгдэхүүнийг
бүрдүүлэгч байгууллагуудын үнэ дээр ашиг нэмж
борлуулан ашиг олдог байгууллага юм.

15.  Аялал жуулчлал өндөр хөгжсөн орнуудад тур
оператор компаниуд нь өөрийн салбар ханган
нийлүүлэгч байгууллагатай болсон байдаг ба
ингэж үнээ хямдруулах боломжтой юм.
 Зарим улсуудад цөөн тооны тур оператор
компаниуд аялал жуулчлалын зах зээлийн
дийлэнх хувийг эзэлдэг.
 Тур оператор компаниуд томрон олон салбартай
болсноор аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүний
үнийг буулгаж, зах зээл дээр шинэ тур оператор
компани гарч ирэхэд хүндрэл учруулдаг.

16. ТУР ОПЕРАТОРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА
 Зах зээл дээр эрэлт хэрэгцээтэй, борлуулалт
сайтай байхуйц аялалын бүтээгдэхүүнийг судлан
боловсруулж зах зээлд гаргах явдал юм.
 Сүүлийн жилүүдэд хүмүүсийн хүсэл сонирхолд
бүрэн нийцсэн аяллын шинэ төрөл, шинэ
бүтээгдэхүүнийг судлан гаргахыг шаардаж
байна.
 Хамгийн их анхаарах ёстой асуудал нь
хүмүүсийн амжиргааны түвшин, хүсэл сонирхолд
нийцсэн аяллын бүтээгдэхүүнийг сонгон
зорилтот зах зээл бүрт тохирсон бүтээгдэхүүн
борлуулахыг шаардаж байгаа юм.

17.  Аялалын багцад олон төрлийн үйлчилгээний
байгууллагууд хамтран зохион байгуулдаг.
 Салбарын үйлчилгээний доголдол нь тухайн
аялалыг зохион байгуулж буй байгууллагын нэр
хүндэд нөлөөлдөг учир хамтран ажиллах
байгууллагаа зөв сонгох, үйл ажиллагаанд нь
байнга хяналт тавьж байх ёстой.
 Тур оператор компаниуд аялал жуулчлалын зах
зээлд бөөний худалдааны үүрэг гүйцэтгэж,
өөрсдийн боловсруулсан бүтээгдэхүүнийг
дэлхийн өнцөг булан бүрт хамтран ажиллагч
байгууллагуудаараа дамжуулан үйлчлүүлэгчдэд
хүргэдэг.

18. ТУР ОПЕРАТОРУУД НЬ:
 Өөрийн сонгосон зах зээл дээрх аялал
жуулчлалын үйлдвэрлэлд хэрхэн оролцохоо
төлөвлөсөн байх
 Аялал жуулчлалын энэхүү үйлдвэрлэлд
бүтээгдэхүүнээ хэрхэн боловсруулж оролцох үйл
ажиллагаагаа зохион байгуулж боловсруулсан
байх
 Тус зах зээл дээр боловсруулсан бүтээгдэхүүнээ
бэлтгэж түүнийгээ худалдан борлуулах нарийн
үйл ажиллагааг мэргэжлийн өндөр түвшинд
гүйцэтгэдэг байх гэсэн зарчмуудыг баримтлан
ажилладаг.

19. АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛЫН КОМПАНИЙ БИЗНЕСИЙН ҮЙЛ
АЖИЛЛАГААНЫ ОНЦЛОГ
 Бусад үйлдвэрлэлийн салбарын үйл
ажиллагаатай харьцуулахад тодорхой зүйлийг
үйлдвэрлэн гаргадаггүй ч олон салбарын багц
үйлчилгээнүүдээс бүрдэх аялал жуулчлалын
бүтээгдэхүүний үйлчилгээг хэрэглэгчдэд санал
болгон түүнээсээ ашиг олон бизнесийн үйл
ажиллагаа явуулдаг.
 Өөрөөр хэлбэл аялал жуулчлалын үйл
ажиллагаа нь хүнээр хийгддэг үйл ажиллагаа
буюу аялал жуулчлалын үйл үйлчилгээний
багцыг хэрэглэгчдэд түгээн түүнээсээ ашиг олж
өөрийгөө санхүүжүүлдэг.

20.  Аялал жуулчлалын бизнес нь байгалийн гамшиг,
халдварт өвчин гэх мэт давагдашгүй хүчин
зүйлийн нөлөөнд артамхий салбар бөгөөд
хамгийн эрсдэл ихтэй бизнесийн тоонд ордог.
 Аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл
нь тухайн аялал хэрэглэгчдэдээ хүрэх тэр
агшинд зэрэгцэн явдагддаг.

21. ДҮГНЭЛТ
 Аялал зохион байгуулж, өөрийн хийсэн
бүтээгдэхүүнийгээ чанар, үйлчилгээний
хариуцлагыг хүлээдэг байгуллагыг тур оператор
гэнэ.
 Тур оператор компанийг зах эзлэх цар хүрээгээр
нь
- том тур оператор
- Бие даасан тур операторуу
- Шууд борлуулалтын тур оператор гэж ангилдаг.

22.  Үйл ажиллагаанаас нь хамаарч:
- Inbound tour operator
- Outbound tour operator
- Domestic tour operator гэж ангилдаг.
Аялал жуулчлалын үйлдвэрлэл нь үйлчилгээн
дээр тулгуурлан явагддаг.
Ахялал жуулчлалын бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэж
байх явцад үйлчлүүлэгч нь өөрөө тухайн
үйлдвэрлэлийн нэг хэсэг болдог ба аялалын
бүтээгдэхүүний хэрэглэх явцад үйлдвэрлэл
зэрэгцэн явагддагаараа онцлог юм.

23. БИЕ ДААЛТУУД
1. Алдартай tour operator компаниар бие даалт
бичих- тухайн компаний түүх
- амжилтанд хүрсэн стратеги
- гол үйл ажиллагаа/ товч илтгэл бичиж
хамгаалах
2. tour operator компаний эсвэл аялал
бүтээгдэхүнийг сурталчлах танилцуулага
/брошур/ хийх.