1. Pedofiel of pedoseksueel?
Pedofilie – aandoening of geaardheid?
Daan van Beek
28 maart 2012. Utrecht

2. Een pedofiel is..
iemand met een voorkeur voor seksuele activiteiten
met kinderen (tot 13 jaar) boven die met
volwassenen
die soms ook een emotionele band
heeft met een kind: zich kind met de
kinderen voelt (emotionele congruentie)

3. Hoe word je pedofiel?
Een kwestie van perspectief

4. Zoals……
intrapsychisch conflict
een ongunstige leergeschiedenis
hersenafwijking(en)

5. De ene pedofiel is echter de andere niet
als het gaat om het plegen van seksueel
misbruik
Sommige pedofielen praktiseren hun seksuele verlangens
niet
Sommige pedofielen doen dat alleen onder specifieke
omstandigheden
Sommige pedofielen praktiseren hun verlangens omdat zij
er geen probleem in zien om dat te doen

6. Daarnaast zijn er….
plegers van seksueel misbruik die helemaal geen
pedofiel zijn
- opportunisten (psychopaten bv. Dutroux)
- de meeste incestplegers
- mensen die moeilijk toegang kunnen krijgen tot
leeftijdgenoten

7. Kortom
Pedofielen ≠ misbruikplegers*
Misbruikplegers ≠ pedofielen
(*pedoseksuelen)

8. Hoe stellen we pedofiel vast?
Meest populair is de DSM
Psychoseksuele stoornis
Een van de parafilieën

9. Criteria voor pedofilie
A. Gedurende een periode van ten minste 6
maanden, telkens terugkerende, intense seksueel
opwindende fantasieën, seksuele drang of
gedragingen met betrekking tot het verrichten van
seksuele activiteit met één of meer kinderen in de
prepuberteit (in het algemeen dertien jaar of
jonger).

10. Criteria voor pedofilie
B. De persoon heeft toegegeven aan deze seksuele
drang, of de seksuele drang of fantasieën leiden tot
aanzienlijk lijden of inter-persoonlijke problemen.
C. De persoon is minstens 16 jaar oud en ten minste
5 jaar ouder dan het kind of de kinderen genoemd in
criterium A.

11. Criteria voor pedofilie
Specificeer indien
Seksueel aangetrokken tot mannen
Seksueel aangetrokken tot vrouwen
Seksueel aangetrokken tot beide seksen

12. Criteria voor pedofilie
Specificeer indien
Exclusief type
Niet exclusief type

13. Kritiek op DSM-IV
Politieke/maatschappelijke invloed
Farmaceutische industrie
Betrouwbaarheid is laag
Criteria hebben willekeurig karakter

14. Belangenverstrengeling

15. Voorstellen werkgroep DSM-V
Pedohebefilische stoornis i.p.v. pedofiele stoornis
Pedofiele stoornis: jonger dan 11 jaar (minimaal 2 slachtoffers)
Hebefilische stoornis: 11-14 jaar (minimaal 3 slachtoffers)
Pedohebefilische stoornis: beide categorieën

16. Andere opties
Zelfrapportage (vragenlijsten/semigestructureerde
interviews)
Collaterale informatie (dossier)
Psychofysiologische instrumenten
(penis plethysmografie, poligrafie, visuele reactie tijdtests)

17. De Safer Society 2009 Noord Amerika Enquête
McGrath, Cumming, Burchard, Zeoli & Ellerby (2010)

18. Conclusie
Alle methoden hebben beperkingen
Geen van alle zijn voldoende betrouwbaar
Bij lastige gevallen: gebruik een aantal
methodes en valideer ze aan elkaar

19. Omvang/aard van het probleem

20. Dark number
Grote discrepantie tussen uitkomsten
slachtofferenquêtes en aangiftes

21. Aangiftes
Vooral minder aangiftebereidheid
bij bekende dader i.h.b. incest

22. AangiftesKalindien et al., 2011
Van 2005 tot en met 2010 werden gemiddeld 11.025 seksuele delicten
per jaar geregistreerd,
Afnemend van 12.699 in 2005 tot 9.088 in 2010.
25,9 procent aanrandingen.
21,2 procent schennis van de eerbaarheid (exhibitionisme)
18,5 procent verkrachting
11,7 procent ontuchtige handelingen met een minderjarige
22,6 procent ‘overige seksuele delicten’, waar onder het bezit van kinderporno

23. Aangiftes
CBS (2010)

24. Behandeling

25. Op maat
Pedofielen die niet praktiseren: geen behandeling
Pedofielen die dat alleen doen onder specifieke
omstandigheden: behandeling gericht op
zelfregulatievaardigheden
Pedofielen die dat doen omdat zij het graag willen
Behandeling gericht op problematiseren van misbruik
gedrag

26. Aard van behandeling
Eerste keuze
What works principes als paraplu
CGT en medicamenteuze therapie en indien nodig
langdurig volgtraject (bv COSA)

27. What works principes
Metastudie Seksuele Algemene
recidive recidive
Behandeld (N=6746) 11% 32%
Niet behandeld (N=4801) 19% 48%

28. Ambulante behandeling
Van Horn, Mulder& Scholing, (2006)
N=170 Seksuele recidive Geweldsrecidive Overige recidive
Gemengde groep*
Follow up 5.5 jaar
• exhibitionisten, 9.5% 4.1% 16.8%
kindermisbruikers
incestplegers

29. Slotopmerking
Demoniseren van pedofielen/pedoseksuelen is
een primitieve angstreactie op een reëel probleem
Het probleem is beter hanteerbaar dan men denkt

30. Literatuurreferenties
Blanchard, R. (2010). The DSM diagnostic criteria for pedophilia. Arch. Sex Behav., 39: 304-316.
O’Donohue, W. (2010). A critique of the proposed DSM-V diagnosis of pedophilia. Arch. Sex Behav., 39: 587- 590.
Marshall,W.L., Fernandez,Y.M., Marshall, L.E., & Serran,G.A. (eds.).(2006).
Sexual offender treatment: controversial issues. Chichester: John Wiley & Sons, Ltd. 33-43.
Seto M. C. (2008) Pedophilia and sexual offending against children: Theory, assessment, and intervention.
Washington, DC: American Psychological Association.
Thornton, D., & Laws, D.R. (2009). Cognitive approaches to the assessment of sexual interest in sexual offenders.
Wiley Series in Forensic Psychology.