Brabant Biennial Magazine 2012

1. BRABANT BIENNIAL 2012

2. ANNOUNCEMENT Brabant Biennial is a platform where different parties come together to discuss spatial problems of our time and identify new possible solutions. Organized for the first time this year by Brabant Academy Ein- dhoven, Biennale searches for ‘Brains and creativity’ inviting participants to present and discuss new concepts for better urban spaces. Accompanying exhibition ‘WANTED: Brains and Creativity’ in Catharina Church Eindhoven features works of young architects and urban designers. We look for fresh and innovative ideas of how to improve our cities and districts, make them more social and human oriented. We take a step back and ask ourselves what to do with our industrial heritage – empty buildings, industrial canal zones, station areas. But we also let ourselves dream and imagine how our urban spaces can look like in the future... In the main nave of the church you can enter the industrial world of Den Marino whose photo exhibition ‘IndustReality’ shows the landscapes of Rus- sian industrial plants. The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven LECTURES AND DEBATES October 17, 18, 19th Locations: Catharina Church Eindhoven Igluu Eindhoven EXHIBITION BRABANT BIENNIAL October 17 till 28th Open daily: 10h00 - 17h00 Location: Catharina Curch Eindhoven Access lectures, debates and exhibition are free 4

3. The Brabant Biennial 2012 is an initiative of Brabant Academy and is organized in collaboration with: Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. The Biennial has been made financially possible thanks to Municipality Eindhoven and the following friends of Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, R.B.O.I., De Meeuw. Voluntary personal contributors: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED) ANNOUNCEMENT Exhibition WANTED: Brains and Creativity Featuring all new works by: Agata Niemkiewicz, Archiprix Participants, Architectuur Centrum Eindhoven, Barcode Architects, Den Marino, EDHV, Eric Pijffers, Fantasy Maps Eindhovens Dagblad, Freddie Slot, Inbo Young, Irene Curulli Research Lab, Leegstand van Zaken, Milou Chênevert, NERU Student Group, Tim van der Grinten, Urban Acupuncture TuE Students Fashion shows by ROC Exhibition design by Sneeze Graphic design by Simone van Wijk and Anna Khodyreva Coordinator Elena Markova Curated by Izabela Boloz 5

4. INTRO This magazine is the report of the 1st Brabant Bi- ennial from 17-19th of October 2012, held in the Catharina Church in Eindhoven and the exposition from 17-28th of October in the same church during the 11th Dutch Design Week. WHY: During the nineties of the last century the Q- foundation organised the first urban debates in the Plaza Futura theatre near the White Village in Ein- dhoven. By using the name QAFE the idea was to start up an informal dialogue with people who were concerned about the quality of the architecture and urban environment in the city Eindhoven. The developments, started up by inhabitants of the White Village during the eighties, were successful and had led to (inter)national attention to this example of admired Dutch architecture and urban design. The Technical University had brought several talented young architects and people felt the need to use this identity and show it in the city. In the beginning of the new age (2000) the aware- ness grew that Eindhoven had lost its ‘making’ industry but has kept its ‘thinking’ industry. This brand new discovered identity, build on the skills of the early inventors of Philips, has brought the city a new Technical University and a Design Academy in which this knowledge industry has got more fundamental tools to improve it. The cooperation with knowledge institutes and city department was founded by governmental funding and started to show new found solutions for urban questions from young talented students. ‘The city as a laboratory’ was the title for a studio in which students and civil servants and architects worked together to find an- swers for actual urban questions. The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven Since 2005 those results were presented during the Dutch Design Week. First in an empty former law house next to the city hall with the ‘STOE+P’ event and in February 2006 ‘MAATSCHAPPOIJ EN DESIGN’. It showed and discussed also the value of these empty buildings. After this building was re- used as a DESIGN HOUSE the event took place in the city hall, but the funding stopped. At that time in 2009 the virtual Brabant Academy was founded to continue this valuable informal urban network in the city. In 2012 the city of Eindhoven took part in the 5th International Architectural Biennial in Rotterdam (IABR) with a presentation that painted the actual development in the profession: ‘from blue print to social design’. It showed that Eindhoven is ready to focus on breeding place in the city: those places where young talented people started up their own network and creative industry. Brabant Academy wanted to take part in this development by starting up international cooperation and sharing this knowledge. The Design Week is the perfect moment to invite international companions to come to Eindhoven to take part in this event but also share knowledge and innovations and meet each other in a more personal way. That is WHY the 1st Brabant Biennial was organised just three months before it took place and without any funding at all. It should also be a sign for a new gene-ration to show that it is possible to start working on your dreams today and share the results on an informal way, just to feel connected and inspired. A moment to ‘take fuel’ and to ‘charge the battery’ to continue this new way of work in a time in which there are no jobs. A moment also to meet and communicate in real time and‘life’ (and not on SKYPE) with internatio-nal people and to have dinner and fun too. HOW: The only way to get result was to gather all the work that has been done by students in the ‘CityLAB’ and to show the best results of that by people within the informal network that already ex- ists in Eindhoven. This network appeared since the 4 Apostelen were asked to join and together with a new network of students from Russia who came for an internship at the City Department. A CREW was born that grew to incredible efforts and results. Izabela Boloz, graduated from the Design Acad- emy, became the curator of the exhibition. Kostas Tsagkas (one of the ‘12 Apostelen’) designed the exposition and made the construction. Two Dutch interns Maurits and Roy took part in the preparation of the Biennial and exhibition and 5 Russian interns Anna, Elena, Alex, Nadya and Nastya also took part and finished the project with their contribution in the neighbourhood where they lived. The proposal for Doornakkers was relized in the LICI project with the City Department and Social Housing Company Woonbedrijf. This crew made possible to use the skills of the people involved for a perfect result. 6

5. INTRODUCTION During the Dutch Design Week there was: 1st Brabant Biennial (17-19 of October) Exhibition (17-28th of October) Russian guests program (DDW and excur- sions to RUHR, Rotterdam etc.) The whole event felt a little bit like starting up a company with all the risks that could and should be taken. More special the financial part with not having any money at all but only build on enthusiasm of people and may be a small amount at the end. That is why those 3 months felt like a whole year and the people who were involved became a family. I am very proud to have been part of this crew and more than happy with the result. It shows a way to work on your dreams and get energy from it. Enjoy reading it! Cees Donkers 7

6. The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven Izabela Boloz Elena Markova Anna Khodyreva 8

7. Brabant Biennial is a platform where different parties come together to discuss spatial problems of our time and identify new possible solutions. Organized for the first time this year by Brabant Academy Eind- hoven, Biennale searches for ‘Brains and creativity’ - inviting participants to present and discuss new concepts for better urban spaces. Accompanying exhibition ‘WANTED: Brains and Creativity’ in Catharina Church Eindhoven features works of young architects and urban designers. We look for fresh and innovative ideas of how to improve our cities and districts, make them more social and human oriented. We take a step back and ask ourselves what to do with our industrial heritage – empty buildings, industrial canal zones, station areas. But we also let ourselves dream and imagine how our urban spaces can look like in the future... In the main nave of the church you can enter the industrial world of Den Marino whose photo exhibition ‘IndustReality’ shows the landscapes of Rus- sian industrial plants. Izabela Boloz INTRODUCTION Being an intern at Municipality Eindhoven I’ve got a unique chance to take part in organizing and held- ing the First Brabant Biennial, to see everything and to feel it all with my own experience. When the event was over we all had to acknowl- edge, that it had been a great challenge to all of us. The assigned task appeared to be more than com- plicated: to set the exposition in the main and biggest church of Eindhoven and to held the Biennial with minimal financial support. Actually i can’t still define what was more precious - the experience I’ve got or the connection created... During Biennial I’ve got aquainted to wonderful people. And I mean not onle the members of our team, but also the Catharina Church staff. I really want to thank all of them for lots of amazing and fantastic moments we’vw had together! If it doesn’t kill you, it makes you sronger...So, Bra- bant Biennial challenge turned to a good school of life for me. And I guess for all of us)) Anna Khodyreva Being an intern at Municipality Eindhoven I’ve got a unique chance to take part in organizing and held- ing the First Brabant Biennial, to see everything and to feel it all with my own experience. When the event was over we all had to acknowl- edge, that it had been a great challenge to all of us. The assigned task appeared to be more than com- plicated: to set the exposition in the main and biggest church of Eindhoven and to held the Biennial with minimal financial support. Actually i can’t still define what was more precious - the experience I’ve got or the connection created... During Biennial I’ve got aquainted to wonderful people. And I mean not onle the members of our team, but also the Catharina Church staff. I really want to thank all of them for lots of amazing and fantastic moments we’vw had together! If it doesn’t kill you, it makes you sronger...So, Bra- bant Biennial challenge turned to a good school of life for me. And I guess for all of us)) Elena Markova 9

8. LOCATION The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven10

9. CATHARINA CHURCH LOCATION Catharina Chirch 11

10. The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven12

11. LOCATION Catharina Chirch 13

12. The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven DISCUSSIONS 14

13. PUBLIC DISCUSSIONS 15

14. RESEARCH The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven16

15. TU/e Canal Zone Research Supervisor: dr. ir. Irene G. Curulli A former industrial canal area characterizes each city and is waiting to be TRANSFORMED. The B5 Canal Zone research spans over three years of architectural design studios, work- shops and seminars at the Technical University of Eindhoven as well as several European part- ner universities. A new design approach was adopted in the process that crosses the notions of SENSITIVITY and creativity in both interpretation and intervention of structures of historical significance in dismissed industrial sites. B5 CANAL ZONES The REUSE of the ever-growing amount of abandoned industrial areas in contemporary cities has received much attention in the last decades. In the past industrial terrains were located in the outskirts of the city or in a self-isolating location; nowadays, the urban growth has absor- bed them, determining a new strategic position in the settled city for these sites. The B5 canal zones are situated within the five largest cities of Noord Brabant: Eindhoven, Hel- mond,‘s Hertogenbosch, Tilburg and Breda. Breda Tilburg ‘s-Hertogenbosch Helmond Breda Tilburg Eindhoven ‘s-Hertogenbosch Maas Wilhelminakanaal Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart Wilhelminakanaal Markkanaal Maas Beatrixkanaal Eindhoven Eindhoven EINDHOVENSCH KANAAL Known as ‘de Kade’, the canal zone along the Eindhovensch Kanaal, is situated in the western part of the city. Similarly to a pin, the canal deeply punctures the urban fabric, connecting at the same time the old center to the nearby highway and the open landscape beyond. Historically, the canal was built between 1843-46 in order to connect the city of Eindhoven to the Zuid-Willemsvaart canal that was running from‘s-Hertogenbosch to Liege, in Belgium. The purpose was to support the navigation of boats for industrial transportation of goods such as machines, coal, wool and wooden rafts for making matches and cigar boxes. Philips’ factories used the canal intensively for transporting glass and light bulbs. At the beginning, the industrial area was located outside the city of Eindhoven, at the intersection with the Dommel river and the North-South water route; later, it grew towards the urban centre, around the head of the canal. Between 1929 and 1934 the canal was widened and modernized. The construction of industrial buildings around it increased exponen- tially until the 70’s, especially after the realization of the ring road in 1962.‘de Kade’had become the biggest industrial area of the city. Only in 1974 the canal was closed to navigation and since then it has only had a recreational use such as rowing and fi- shing. Outline of the industrial canal zone ‘Eindhovensch Kanaal’ in Eindhoven Exterior view of the Campina Factory located along the canal A single wall of a former cigarette factory stands as a reminder of the industrial past An office building occupies the head of the canal, place of the former harbor De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). PROJECTS | Recearch TU/e Canal Zone Research Supervisor: dr. ir. Irene G. Curulli A former industrial canal area characterizes each city and is waiting to be TRANSFORMED. The B5 Canal Zone research spans over three years of architectural design studios, work- shops and seminars at the Technical University of Eindhoven as well as several European part- ner universities. A new design approach was adopted in the process that crosses the notions of SENSITIVITY and creativity in both interpretation and intervention of structures of historical significance in dismissed industrial sites. B5 CANAL ZONES The REUSE of the ever-growing amount of abandoned industrial areas in contemporary cities has received much attention in the last decades. In the past industrial terrains were located in the outskirts of the city or in a self-isolating location; nowadays, the urban growth has absor- bed them, determining a new strategic position in the settled city for these sites. The B5 canal zones are situated within the five largest cities of Noord Brabant: Eindhoven, Hel- mond,‘s Hertogenbosch, Tilburg and Breda. Helmond Breda Tilburg Eindhoven ‘s-Hertogenbosch Maas Wilhelminakanaal Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart Wilhelminakanaal Markkanaal Maas Beatrixkanaal Breda Breda HAVENKWARTIER The canal zone of Breda is an appendix of the Mark river. The area is called‘Havenkwartier’and this industrial area is charac- terized by a large variety of industrial buildings of different sizes and qualities; they are mostly abandoned, used as tem- porary studios by artists or as storage spaces by different factories. Havenkwartier is so closely located to the train station area that by 2025 will become a key infrastructural node in the development of the high-speed line connecting Amsterdam to Paris. Historically, the area of Havenkwartier was a polder until 1918 and only in 1924 the digging of the canal was commenced. The first plans of construction in the area are dated 1927: the Belcrum district, in 30s style, is the first and most representati- ve urban development. Designed by hr. Sheep, the urban structure of the housing district is leaning on Speelhuiselaan, an historical allée leading to a royal park, outside to the city center of Breda. Later, this street was extended to the harbour area and became the main axis along which notable industrial buildings were realized. The main activity of these factories was related to the processing and auction of fruit and vegetables. Others, like the ‘Ketelmakerij NV Machinefabriek’ Breda by Backer and Rueb, produced machinery such as large boilers and steam enginesis. Built in 1927 the‘Machinefabriek’is one of the oldest industrial buildings existing in the area. In the 70s the canal entered a period of decline and in 1976 it was officially closed for industrial use. Nowadays boathouses are mooring along the quays. Outline of the industrial canal zone ‘Havenkwartier’ in Breda Boathouses lined along the canal edge The ‘Machinefabriek’ is located at the junction between the river Mark and the canal A glimpse of the interior of Backer and Rueb’s ‘Machinefabriek’ De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). TU/e Canal Zone Research Supervisor: dr. ir. Irene G. Curulli A former industrial canal area characterizes each city and is waiting to be TRANSFORMED. The B5 Canal Zone research spans over three years of architectural design studios, work- shops and seminars at the Technical University of Eindhoven as well as several European part- ner universities. A new design approach was adopted in the process that crosses the notions of SENSITIVITY and creativity in both interpretation and intervention of structures of historical significance in dismissed industrial sites. B5 CANAL ZONES The REUSE of the ever-growing amount of abandoned industrial areas in contemporary cities has received much attention in the last decades. In the past industrial terrains were located in the outskirts of the city or in a self-isolating location; nowadays, the urban growth has absor- bed them, determining a new strategic position in the settled city for these sites. The B5 canal zones are situated within the five largest cities of Noord Brabant: Eindhoven, Hel- mond,‘s Hertogenbosch, Tilburg and Breda. Helmond Breda Tilburg Eindhoven ‘s-Hertogenbosch Maas Wilhelminakanaal Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart Wilhelminakanaal Markkanaal Maas Beatrixkanaal ‘s-Hertogenbosch ‘s-Hertogenbosch ZUID-WILLEMSVAART The canal zone is located to the west of the historical city center of ‘s-Hertogenbosch, birthplace and home of one of the greatest painters of the northern renaissance, Hieronymus Bosch (1450-1516). As brief history, ’s-Hertoegenboch was founded in the 12th century as fortified city and much of this heritage remains, such as the city walls and ramparts, are still visible; two rivers, the Dommel and Aa, flow together in the city and continue as Dieze into the river Mouse. Of particular interest is the so-called‘Binnendieze’network of canals, which were originally 22km long, hidden under the old city. The canal zone of ‘s-Hertogenbosch forms the north-head of the Zuid-Willemsvaart, which was dug between 1816-1825 under the rule of KingWillem I. A variety of buildings, from different time periods, characterize the canal. On the side closest to the old city are located industrial buildings from the 19th century, such as the cigar factory Willem II en de Verkade Fac- tory, and remnants of the railway line used for the domestic transport of goods. Here progressing towards the outskirts of the city, we encounter a historical sluice, listed as monument, and buildings from the early 40’s to the 90’s as well as numero- us large parking lots. In the late 60’s a flyover road was built over the canal, dividing it visually in two distinct zones. According to future plans, this road will be turned into a tunnel under the canal. Outline of the industrial canal zone ‘Zuid-Willemsvaart’ in ‘s-Hertogenbosch View of the canal’s industrial zone The ‘Mengfabriek’ is a listed monument The ‘Zuid-Willemsvaart’ canal penetrates through housing districts to the south-east Industrial silos De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). TU/e Canal Zone Research Supervisor: dr. ir. Irene G. Curulli A former industrial canal area characterizes each city and is waiting to be TRANSFORMED. The B5 Canal Zone research spans over three years of architectural design studios, work- shops and seminars at the Technical University of Eindhoven as well as several European part- ner universities. A new design approach was adopted in the process that crosses the notions of SENSITIVITY and creativity in both interpretation and intervention of structures of historical significance in dismissed industrial sites. B5 CANAL ZONES The REUSE of the ever-growing amount of abandoned industrial areas in contemporary cities has received much attention in the last decades. In the past industrial terrains were located in the outskirts of the city or in a self-isolating location; nowadays, the urban growth has absor- bed them, determining a new strategic position in the settled city for these sites. The B5 canal zones are situated within the five largest cities of Noord Brabant: Eindhoven, Hel- mond,‘s Hertogenbosch, Tilburg and Breda. Outline of the industrial canal zone ‘Kanaaldijk’ in Helmond Breda Tilburg ‘s-Hertogenbosch Helmond Breda Tilburg Eindhoven ‘s-Hertogenbosch Maas Wilhelminakanaal Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart Wilhelminakanaal Markkanaal Maas Beatrixkanaal Helmond Helmond KANAALDIJK The canal zone of Helmond is a part of the well-known Zuid-- Willemsvaart canal from about 1800, which physically con- nects the city of ‘s-Hertogenbosch to Maastricht, going as far as Liège in Belgium. Three locks located along the Zuid-Wil- lemsvaart are actually listed monuments. The canal zone of Helmond is the south‘head’of the Zuid-Wil- lemvaart canal. A variety of industrial heritage buildings are located here, among which are the large footprints of three important industrial sites: 1. The Vlisco factory, dated 1846, which was a textile company that is still active today, involved in the production and expor- tation of wax-prints to the Dutch East Indies (the actual Indo- nesia); 2. The Nedschroef factory, internationally well known as sup- plier in the automotive sector, which is from 1894 and its original company activity was the production of rivets for the ship-building industry. 3. The Edah museum, located on the north side of the canal, is composed of two parts. The first part was built in 1927 while the second one was added much later in the 70’s. One of the oldest food producers in the Netherlands was located in the first part of the construction: the Edah company. Beside these large industrial areas, all along the water other small former industrial buildings are located. Together with the modern edifices, these historical buildings create an arti- culated mix of old and new, which characterizes the architecture along the canal zone. In 1966 a major flyover road was built above the canal, dividing it in two distinct areas. The North part of the canal with the Edah museum in sight The Edah company isone of the oldest food producers in The Netherlands The South part of the canal: a mix of old and new De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). TU/e Canal Zone Research Supervisor: dr. ir. Irene G. Curulli A former industrial canal area characterizes each city and is waiting to be TRANSFORMED. The B5 Canal Zone research spans over three years of architectural design studios, work- shops and seminars at the Technical University of Eindhoven as well as several European part- ner universities. A new design approach was adopted in the process that crosses the notions of SENSITIVITY and creativity in both interpretation and intervention of structures of historical significance in dismissed industrial sites. B5 CANAL ZONES The REUSE of the ever-growing amount of abandoned industrial areas in contemporary cities has received much attention in the last decades. In the past industrial terrains were located in the outskirts of the city or in a self-isolating location; nowadays, the urban growth has absor- bed them, determining a new strategic position in the settled city for these sites. The B5 canal zones are situated within the five largest cities of Noord Brabant: Eindhoven, Hel- mond,‘s Hertogenbosch, Tilburg and Breda. Helmond Breda Tilburg Eindhoven ‘s-Hertogenbosch Maas Wilhelminakanaal Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart Wilhelminakanaal Markkanaal Maas Beatrixkanaal Tilburg Tilburg PIUSHAVEN Going by the name of Piushaven, this industrial area was opened in 1923 with the goal of improving transportation to the textile industry of Tilburg. The construction of the Canal Zone had a great influence on the development of the manufacturers. New industrial buildings of a different scale and architectural style were built as a result. In the 20’s and 30’s a large amount of goods went through the canal zone; freight ships delivered goods to Do- rdrecht, Utrecht and Amsterdam on a daily basis. In the 60’s factories started closing. This was not related to the crisis of the textile industry, but to the changing economic structure of Tilburg. Large companies moved to new industrial areas that offered more facilities, such as larger harbors and better connections with railway and road infrastructures. In 1983 the southern part of Piushaven was demolished and new homes were built instead, putting the meaning and identity of the remaining area at risk. Luckily, the initiatives of local people stopped the demolition plan and new ideas were promoted. The objective was to turn the location into ‘the new harbour’, which is to become the core of Tilburg. Nowadays, the municipality is dealing with different sections of the area and wishes to convert and reuse the industrial structures that characterize the ‘Piushaven’ canal district so strongly. Outline of the industrial canal zone ‘’Piushaven’ in Tilburg One of the canal arms ending in a residential district in close proximity to the city center The façades of the buildings facing the canal form a large palette of architectural styles A ship is docked on the canal edge De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). TU/e Canal Zone Research Supervisor: dr. ir. Irene G. Curulli A former industrial canal area characterizes each city and is waiting to be TRANSFORMED. The B5 Canal Zone research spans over three years of architectural design studios, work- shops and seminars at the Technical University of Eindhoven as well as several European part- ner universities. A new design approach was adopted in the process that crosses the notions of SENSITIVITY and creativity in both interpretation and intervention of structures of historical significance in dismissed industrial sites. B5 CANAL ZONES The REUSE of the ever-growing amount of abandoned industrial areas in contemporary cities has received much attention in the last decades. In the past industrial terrains were located in the outskirts of the city or in a self-isolating location; nowadays, the urban growth has absor- bed them, determining a new strategic position in the settled city for these sites. The B5 canal zones are situated within the five largest cities of Noord Brabant: Eindhoven, Hel- mond,‘s Hertogenbosch, Tilburg and Breda. Breda Tilburg ‘s-Hertogenbosch Helmond Breda Tilburg Eindhoven ‘s-Hertogenbosch Maas Wilhelminakanaal Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart Wilhelminakanaal Markkanaal Maas Beatrixkanaal Eindhoven Eindhoven EINDHOVENSCH KANAAL Known as ‘de Kade’, the canal zone along the Eindhovensch Kanaal, is situated in the western part of the city. Similarly to a pin, the canal deeply punctures the urban fabric, connecting at the same time the old center to the nearby highway and the open landscape beyond. Historically, the canal was built between 1843-46 in order to connect the city of Eindhoven to the Zuid-Willemsvaart canal that was running from‘s-Hertogenbosch to Liege, in Belgium. The purpose was to support the navigation of boats for industrial transportation of goods such as machines, coal, wool and wooden rafts for making matches and cigar boxes. Philips’ factories used the canal intensively for transporting glass and light bulbs. At the beginning, the industrial area was located outside the city of Eindhoven, at the intersection with the Dommel river and the North-South water route; later, it grew towards the urban centre, around the head of the canal. Between 1929 and 1934 the canal was widened and modernized. The construction of industrial buildings around it increased exponen- tially until the 70’s, especially after the realization of the ring road in 1962.‘de Kade’had become the biggest industrial area of the city. Only in 1974 the canal was closed to navigation and since then it has only had a recreational use such as rowing and fi- shing. Outline of the industrial canal zone ‘Eindhovensch Kanaal’ in Eindhoven Exterior view of the Campina Factory located along the canal A single wall of a former cigarette factory stands as a reminder of the industrial past An office building occupies the head of the canal, place of the former harbor De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). 17

16. STUDENT PROJECTS The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven18

17. ume. These include amongst others student houses for eight, six or four students but also workspaces on the ground floor. Special attention is given to how the design relates to the different scales of the environment. On a larger scale it contributes to the wishes of Eindhoven promoting itself as design capital. The direct neighborhood of the Dutch Design Village has been transformed from parking space to a combined area for living and working. The transformation has also resulted in a better connection between ‘’De Kleine Berg’’ – The name of the neighborhood – and the city center by adding crossing points and making green space easily accessible for city residents. The smallest scale is the living room of one student where the architectural space generates a framework that allows every student to decorate the room according to his or her wishes to a certain extent. Hence the room is a combination between personal and collective identity. BRABANT BIENNALE DUTCH DESIGN VILLAGE Student dwelling concept Keizersgracht Eindhoven Tim van der Grinten sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors Approaching architecture as a social structure of moments gave birth to a dwelling concept based on a village. The architectural identity of The Dutch Design Village (DDV) engenders feelings of collective connection between its residents and bridges the differ- ences in scale; from the single student’s room to the entire village complex. The social structure of the design is further developed around the local identity of Eindhoven. When designing housing specifically for students that study design related professions, it is possible to create a multidisciplinary atmosphere where they can inspire each other. Collective spaces for model making, parties and meetings support this notion.The student complex gives room to more than just living; is an interactive network. It is a Dutch Design Village. The Dutch Design Village presents itself as a collection of industrial houses without losing its construction efficiency. It is possible to generate a wide range of different houses with the basic house vol- KEIZERSGRACHT FACADE 6 PERSON LIVING ROOM 8 PERSON KITCHEN STUDENT ROOM CENTRAL LIVING STREET VIEW FROM MOOD RESTAURANT Student dwelling concept Keizersgracht Eindhoven DUTCH DESIGN VILLAGE Tim van der GrintenDe Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). PROJECTS | Student Works het hoge accommodatievermogen; ze vormen een kader waarbinnen de eindgebruiker bepaald voor welk type activiteit hij de unit(s) gebruikt en hoeveel ruimte hij afneemt. Daarbij geven de units de gebruiker de mogelijkheid om met zijn bedrijf te groeien of te krimpen door naastgelegen ruimtes te (ont)koppelen. Elke unit kan beschouwd worden als een volwaardig zelfstandige ruimte. Een generieke opgave met locatiespecifieke kwaliteiten Het ontwerp voor bedrijventerrein‘de Hurk’laat zien dat aan de hand van de generieke toolbox een gebouw kan worden gecreëerd met locatiespecifieke kwaliteiten dat kan reageren op zijn context. De configuratie van het gebouw aan de hand van de toolbox impliceert namelijk alleen de constructieve structuur van het gebouw. Wat volgt is de stap naar architectuur en het gebouw overstijgt daarmee de uitstraling van gestapelde units. De materialisatie en detaillering dragen bij aan het creëren van een identiteitsvol gebouw, ondanks de generieke principes. Er wordt een duurzaam en dierbaar gebouw gecreëerd waarbij voor de materialisatie van de gevel is gekozen voor twee materialen. Het ene materiaal, glasvezel versterkt beton, zorgt voor een krachtige en robuuste uitstraling welke past bij het karakter van het gebied. Het andere materiaal, houten delen van Western Red Cedar, draagt bij aan het creëren van de verblijfskwaliteit in het blok. Programmatisch biedt het gebouw ruimte aan pionierende bedrijfjes met een binnenstedelijk karakter. Geheel conform het opportunistische en informele karakter van het gebied geeft het gebouw de gebruiker een hoge mate van vrijheid om zelf te beslissen over zijn huisvesting. Dit ontwerp laat een voorbeeld zien waarin het de taak van de architect is om de condities te scheppen waarbinnen mogelijke activiteiten kunnen plaatsvinden. De gebruiker vormt de ruimte, niet andersom. Het is vervolgens de taak van de architect om van deze dynamisch kakofonie een architectonisch geheel te maken, zonder daarbij allerlei restricties op te werpen. Eric Pijffers De doorontwikkeling van het bedrijventerrein Bedrijventerrein‘de Hurk’is een binnenstedelijk bedrijventerrein, gelegen net buiten de ring in Eindhoven. Dit verstedelijkte bedrijventerrein is in transitie en ook recente ontwikkelingen zoals de opwaardering van Sportpark Botenlaan laten een kentering zien in de monofunctionele benadering van deze locatie. Deze transitie heeft tot gevolg dat de condities in het gebied veranderen waardoor er naast de reguliere functies ook andersoortige, meer binnenstedelijke functies zich zijn gaan vestigen. Redenen van deze functies om zich op dit soort gebieden te vestigen zijn vaak de relatief goedkope huisvesting, de goede bereikbaarheid en de parkeermogelijkheden. Waar het echter veelal aan ontbeert zijn de gewenste mate van representativiteit en de kwaliteit van de huisvesting en omgeving voor de gebruikers. Als strategie voor het gebied wordt dan ook ingezet op de doorontwikkeling van dit bedrijventerrein naar een nieuw type werklandschap, waarbij de condities verder worden opgewaardeerd zodat ze meer potentie bieden voor de binnenstedelijke functies en het gebied meer affiniteit krijgt met de stad, in plaats van de industriële entiteit die het nu is. Een ontwerpopgave op grotere schaal De ontwikkelingen zoals deze zich voordoen op bedrijventerrein‘de Hurk’spelen zich echter ook af op grotere schaal. Nederland kent meer binnenstedelijke bedrijventerreinen die in transitie zijn naar een nieuw type werkgebied. Om op dit soort gebieden een interventie te kunnen doen is een toolbox ontwikkeld. Deze toolbox kan zowel worden ingezet in de initiatieffase, bij het ontwikkelen van het gebouw, als bij de gebruiksfase, waarbij de toolbox een handleiding vormt voor de eindgebruikers van de bedrijfsruimte om tot een optimaal ruimtegebruik te komen. Voor de toolbox zijn drie type ruimtes ontwikkeld, ook wel units genoemd; de etalage, de studio en de werkplaats. Aan de hand van de toolbox kunnen deze ingrediënten worden ingezet om tot de configuratie van het gebouw te komen. De kracht van de units zit in ‘De Hurk’; een bedrijventerrein in transitie het doorontwikkelen van het bedrijventerrein naar een werklandschap met meer affiniteit met de stad Het ontwerp gezien vanaf Sportpark Botenlaan creëren van meer kwaliteit zodat het gebied meer potentie biedt voor binnenstedelijke activiteiten SMAKEN VERSCHILLEN een handboek voor het ontwikkelen van een nieuwe typologie voor het bedrijventerrein in transitie naar het werklandschap Coherentie ondanks vrijheid de luiken fungeren als bemiddelaar tussen het permanente van de gevel en het variabele van de invulling van de ruimtes Het voorzieningencluster Verbinding met omgeving versterken Aanpassen van condities voor nieuwe functies Behouden functionele ruimte voor bestaande bedrijven Ruimtelijk en programmatisch doortrekken van het maatschappelijk cluster Aansluiting zoeken op de slowlane Herinrichten van kavel aan kanaal Een identiteitsvol gebouw volgens generieke principes aan de hand van de toolbox wordt op kavelniveau een interventie gedaan, waarbij een gebouw wordt gecreëerd dat kan reageren op zijn context TASTES DIFFER a handbook for developing a new typology for the industrial area in transition to a new working landscape De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). Main goal of the graduation assignment, is to make use of the existing urban fabric and the buildings on the location. No large-scale demolition and therefore the loss of historical monumental characteristics of site and buildings. But rather to work with what there is and to search and establish a new interpretation which can fulfill the needs of today. To link the characteristics of the location to the needs of the city, creates a balanced realistic program that can contribute to the future development of the city and the region of Eindhoven. The main program for the Power Plant is to address Brainport Exhibition Center. This gives Brainport a visible face in the city, but also creates a place where companies, institutions and organizations from home and abroad can engage and develop partnerships. Brainport Exhibition Center informs, supports, facilitates, organizes and promotes these partnerships. Within Brainport Exhibition Center are various related government organizations and event- oriented institutions housed. Direct cooperation and exchange activities is therefore possible and can be linked to the location. The large halls and warehouses on the site can be used for organizing (trade) fairs, congresses, exhibitions, lectures, events and festivities. To achieve this, the location and the buildings, including the Power Plant, has to transform from closed industrial places, to inviting public places. In this way serves the Power Plant - with a link to the past - again as a generator that ‘feed’ new development and activities at the locations Strijp T and the city and region of Eindhoven. Qraduation date: 30 augustus, 2012 Designed by: ing. architect. Freddie Slot Institute: Rotterdam Academy of Architecture, RAVB Committee: Willemijn Lofvers, Penne Hangelbroek, Annette Marx, Iris Schutten ReGeneration New energy for a monumental former Philips Power Station Freddie Slot ReGeneration is about reuse of the former Philips Power Station in Eindhoven in relationship to development of the location Strijp T, Eindhoven. In the urban fabric of Eindhoven is the monumental Power Station a recognizable landmark. Its striking chimneys and classical façade makes this a unique building in the city of Eindhoven. Part of the Power Plant is the overhead line street. This springs from the Power Plant and branches from there to the former Philips locations Strijp S, T and R. In this way provided the station the buildings on those sites of electricity, steam and warm water. The station acted literally as a generator that made large-scale production of Philips devices possible on the locations Strijp S, T and R. Despite the withdrawal of Philips out of Eindhoven, is (the region of) Eindhoven a growing important national and international economic and technical developing factor. Where formerly Philips was the main economic force in Eindhoven, is this today played by the organization Brainport. Brainport is a joint venture between large-and small-scale knowledge-related institutions such as ASML, TNO and VDL-Group, and educational institutions as the Technical University Eindhoven and the Design Academy Eindhoven. The program for the location Strijp T and for the Power Plant is based on the qualities and characteristics of both. Eindhoven as a growing and important economic factor, visible in technical and cultural developments as Brainport and the emergence of events and festivals such as Dutch Design Week and Glow, forms the base of the programmatic fulfillment of the location Strijp T and the Power Plant. BRABANT BIENNALE sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors Restaurant / Kitchen - former Boiler Space Central Hall - former Turbine Hall Brainport Exhibition Complex - Strijp T - 2012 < scale: 1:2000 former Philips Power Station - 1953 until 1996 original sketch - C. Last - 1953 Philips Construction Department Startpoint - Power Station - present view Step I - back to fase III - 1959 demelation last extention (phase IV - 1972) with that consolidate monument in original basic design concept 1953 Step II - reconstruct original proposal in relationship to larger program components and classical monumental elements of the original building Construction phase I until IV - power methods - 1953 until 1996 Programmatic areas I until V - 2012 < Original power method - installation scheme - coal combustion - 1953 until 1996 Section Power Plant - new programmatic scheme - 2012 <scale: 1:200 scale: 1:200 Design ConceptHistorical background Step III - designing new expansion in relationship to original subdivision of the classical elements on a modern but respectful and monumental way New energy for a monumental former Philips Power Station ReGeneration Freddie SlotDe Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). investering in het programma op het binnenterrein en de openbare ruimte. Er moeten voor de buurt aantrekkelijke functies komen en het moet er prettig verblijven zijn. Door te variëren in lichte en zware middelen groeit de oude situatie langzaam naar een nieuwe situatie, die moet aansluiten bij het werkplaatskarakter. De kavel is de korrel waarlangs het transformatieproces zich voltrekt. De blokkade tussen de twee interieurs wordt gesloopt. Met een doorgaande route hier wordt er een koppeling gemaakt met het aanwezige langzame verkeersnetwerk. Daarnaast wordt er door middel van twee markeringen aan beide vestibules geïnvesteerd in de adressering van het interieur. Opwaardering van de bestaande bebouwing moet de communicatie tussen gevel en openbare ruimte verbeteren. Een opwaardering van de openbare ruimte moet tenslotte het interieur als verblijfsgebied op de kaart zetten. Dit moet leiden tot een interieur waar het woon- en werkplezier is uitgebreid en men weer geeft om zichtbaarheid en representatie. Investeren in het werkplaatskarakter; een ontwerp voor een fietsenmaker Een ingrijpende verandering is de sloop van de bebouwing ter hoogte van het knooppunt en bijbehorende nieuwbouw. Een dergelijke transformatie vormt een kritische massa en kan daarmee het startsein zijn voor verdere transformatie van dit interieur. In het ontwerp voor een nieuwe werkplaats is het contrast opgezocht tussen de grove vormen van het huidige interieur en het creëren van een nieuw aangenamer karakter. De massieve betonwand is de ruggengraat van het gebouw, waartegen een houten constructie is geplaatst. Het volume kadert de openbare ruimte in en begeleidt de passant tussen de verschillende zones van het interieur. De transparante, houten gevel geeft de werkplaats een open en warm karakter. Dit ontwerp geeft vorm aan de bottom-up strategie. Middels deze strategie, waarin gebouwd wordt aan de bestaande stad, wordt een centraal thema voor de toekomst op tafel gelegd. Wij leven in deze stad en het is aan ons, als toekomstige architecten, om hieraan verder te bouwen en deze vorm te geven.Milou Chênevert Verder bouwen aan de bestaande stad Oud Strijp is een van de dorpskernen waaruit Eindhoven is ontstaan en is daarom van belangrijke historische waarde. Tussen twee intensiverende gebieden ligt Oud Strijp, met zijn kleinschalige karakter. Een bijzonder karakteristiek van dit stadsdeel is de diversiteit aan ontwikkelingen die kunnen plaatsvinden op de schaal van het kavel. Het resultaat van veel individuele initiatieven, is dat de open ruimtes in het bouwblok bijna volledig geclaimd worden door particuliere eigenaren. Het gevolg is dat deze interieurs vaak een semi-openbaar karakter hebben gekregen. Daarnaast is veel van deze bebouwing illegaal tot stand gekomen en- of van slechte architectonische en bouwtechnische kwaliteit. Een interieur vol met dergelijke gebouwen kan onmogelijk een goed leefbare openbare ruimte opleveren. Middels een bottom-up strategie wordt een voorstel gedaan hoe verder gebouwd kan worden aan de oude dorpsstructuur van Oud Strijp. De historische ontwikkeling van de wijk, bestaande structuren en particuliere initiatieven, zijn hierbij het uitgangspunt geweest. Eén bouwblok heeft hierbij als casestudy gediend. Denkbaar is dat deze ook toepasbaar is op bouwblokken met soortgelijke morfologie. Transformatie op de schaal van het kavel De straten in Oud Strijp worden gedomineerd door arbeiderswoningen, die vorm geven aan de formele zijden van het dorp. De bebouwing aan de binnenzijde van de bouwblokken staat in groot contrast hiermee. Er wordt planmatig omgegaan met de formele kant van de stad. Met de informele zijde wordt veel minder planmatig omgegaan. Dit resulteert in onduidelijke eigendomssituaties en ruimtes die zowel juridisch, als in gebruik, geprivatiseerd worden. De conjuncturele aard van deze bebouwing wordt aangegrepen om verder te bouwen aan deze structuur. In een ontwikkelde strategie worden verschillende sequenties, als samenhangend publiek domein vormgegeven. Op deze manier wordt het interieur bevrijd van zijn doorgeslagen informaliteit. Kern van de visie ligt in de verknoping van de interieurs met het exterieur, een Oud Strijp: een dorp in de luwte van de stad investeren in bestaande kwaliteiten en individuele initiatieven Het interieur van het bouwblok als bijdrage aan het dorpse karakter een stedenbouwkundige strategie waarbij lichte en zware middelen worden toegepast HET INTERIEUR VAN HET BOUWBLOK een stedenbouwkundige strategie en architectonische interventie Etaleren en presenteren transformatie op de schaal van het kavel, door voort te bouwen op de logica van de plek THE INTERIOR OF A BUILDING BLOCK a planning strategy and architectural intervention ume. These include amongst others student houses for eight, six or four students but also workspaces on the ground floor. Special attention is given to how the design relates to the different scales of the environment. On a larger scale it contributes to the wishes of Eindhoven promoting itself as design capital. The direct neighborhood of the Dutch Design Village has been transformed from parking space to a combined area for living and working. The transformation has also resulted in a better connection between ‘’De Kleine Berg’’ – The name of the neighborhood – and the city center by adding crossing points and making green space easily accessible for city residents. The smallest scale is the living room of one student where the architectural space generates a framework that allows every student to decorate the room according to his or her wishes to a certain extent. Hence the room is a combination between personal and collective identity. BRABANT BIENNALE DUTCH DESIGN VILLAGE Student dwelling concept Keizersgracht Eindhoven Tim van der Grinten sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors sponsors Approaching architecture as a social structure of moments gave birth to a dwelling concept based on a village. The architectural identity of The Dutch Design Village (DDV) engenders feelings of collective connection between its residents and bridges the differ- ences in scale; from the single student’s room to the entire village complex. The social structure of the design is further developed around the local identity of Eindhoven. When designing housing specifically for students that study design related professions, it is possible to create a multidisciplinary atmosphere where they can inspire each other. Collective spaces for model making, parties and meetings support this notion.The student complex gives room to more than just living; is an interactive network. It is a Dutch Design Village. The Dutch Design Village presents itself as a collection of industrial houses without losing its construction efficiency. It is possible to generate a wide range of different houses with the basic house vol- KEIZERSGRACHT FACADE 6 PERSON LIVING ROOM 8 PERSON KITCHEN STUDENT ROOM CENTRAL LIVING STREET VIEW FROM MOOD RESTAURANT Student dwelling concept Keizersgracht Eindhoven DUTCH DESIGN VILLAGE Tim van der GrintenDe Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). The construction and technical living quality of these pre-war building corporation owned homes leaves much to be desired. The aim of this Masterproject was to make a crit- ical analysis of the Woensel-West district and a design for a given corner of its main street, the Edisonstraat. The design should contribute to the improvement of the inhabitants’ quality of life in the best possible way. URBAN ACUPUNTURE Social design in Woensel-West Eindhoven University of Technology (TU/e) Tutor: Ir. Tom Veeger The Eindhoven district Woensel-West has been facing problems as the social welfare position of a group of the inhabitants is not very strong and safety has been an issue for years. The basic characteristic of the area is the fact that it is in- habited by 79 different ethnicities. The 62% are Dutch and the 20% of the non-Dutch are Turks. As far as the building environment is concerned, most of the buildings are family houses, built before the Second World War. MultiFunctionalAccommodation Project area . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edisonstraat Art Center Studio common common base wooden structure private studios private studios rou ng rou ng ersgebouw Aris Santarmos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Versgebouw Wilco Boogert. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Art Studio Center Nadine Huids. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . MFA e d i s o n s t r a a t e d i s o n s t r a a t 1e f r a n k l i n s t r a a t wattstraat wattstraat stevinstraatamperestraat stephensonstraat celsiusplein De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). SportsCentre Natalia Mylonaki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Turkish Hammam Ali Afrasiabi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . The Music Garage Mahsa Bagheri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Children’s Garden Evelien van de Riet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SC the bathing ritual walking on the border E-E section first floor plan ground floor plan cold room warm room hot room De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). SEQUENCE Seperation Ablution Prayer - towards Mecca Open Private Man entrance .1 Woman entrance .2 Ablution area man .3 Ablution area woman .4 Prayer room man .5 Prayer room woman .6 Courtyard .7 Storage .8 Entrance multifunctional space .9 Multifunctional space .10 Ferhat Topuz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Masjid / Place of Worship Facade Section Teodora Cirjan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Coffee Shop Ulku Oguzkurt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . The Rock Marloes Everts. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A New Start 19

18. The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven CITIZENS’ IDEAS 20

19. Zelfs de hoge zandgronden in Brabant zijn in 2075 onder water gelopen. Op de plek van voormaligWelschap ligt inmiddels éénvandevelekunstmatigeeilanden.Diteilandisspeciaalge- maakt voor het landen van grote zeppelins, hét vervoermiddel van de toekomst*. Alleen het centrum van Eindhoven is gered van de zondvlo- ed. Een hoge dijk beschermd het gebied binnen de rondweg voor het water. Net voordat de stormvloed op kwam is een grootschalig plan opgezet om het icoon van Eindhoven - het Evoluon – te verplaatsen naar het veilige gebied binnen de Ring. Het immer groeiend aantal satelliet eilanden, dicht bevolkt en met alle voorzieningen, ontlasten de stad. Ze zijn zo vormgegeven dat ze zware stormen kunnen doorstaan. Soms kunnen er dagen, zelfs weken geen zeppelins landen vanwege dehardewind.Maardevoorradenopheteilandzijntoereikend om het lang vol te houden. Niemand had het voor mogelijk gehouden dat het zó nat zou worden.Toen bleek dat het water binnen één jaar naar record- hoogte zou stijgen is in Eindhoven direct begonnen met de aanleg van de“muur”, zoals de dijk inmiddels in de volksmond heet. Andere steden liggen wel onder water. Ze waren te laat of hadden geen geld meer voor de aanleg. De mensen zijn gevlucht naar de, inmiddels dichtbevolkte, berggebieden elders in Europa. Hoog en veilig maar wel koud. Buiten de muur overheersen de elementen, het is zelden goed weer. Ein- dhoven ligt midden op zee, het is geen pretje hier te moeten vertoeven. Inmiddels is in Eindhoven elk stukje grond bebouwd en zijn er diverse hoge woontorens bij gekomen. De spoorzone, de parken en het merendeel van de grote wegen zijn verdwenen omdat deze overbodig zijn geworden. Er rijden dan ook bijna geen auto’s meer in de stad. Een groot probleem is het afval. Door diep de grond in te gaan met het vuilnis is dit voorlopig naar tevredenheid opgelost. Maar hoe lang nog? De eerste bouwaanvragen om ook ondergronds te gaan bouwen zijn inmiddels ingediend. Enerzijds om van de stabiele temperatuur van 12 graden Celsius onder de grond te kunnen profiteren, anderzijds om de woningnood te kunnen oplossen. Iedereen houdt zijn hart vast voor wat voor woongemeen- schappen dit gaat opleveren. De rijken leven òf op de satelliet eilanden òf bovenin de nieuwe woontorens in hun eigen beschermde milieu. Ik realiseer me dat ik een van de gelukkigen ben die dit alle- maal overleefd heeft. Maar ik zou willen dat we de klok terug konden zetten naar het jaar 2012, ondanks het feit dat in die dagen de crisis begon. VERZONKEN LAND: Eindhoven 2075 ir. Peer van Ling *Sinds de revolutionaire ontdekking dat uit zuurstof brandstof kan worden gemaakt, zijn zeppelins weer in zwang geraakt. Het zit zo. De grote bel lucht in de zeppelin is tevens de brand- stoftank. Motoren om de lucht van buiten aan te zuigen en om de propellers te laten draaien worden gevoed uit de lucht in de zeppelin. Deze nieuwe revolutionaire motoren draaien op het element @ in de zuurstof. Het is toeval geweest dat dit tot nu toe altijd onzichtbare element @ is ontdekt. De ontdekker wil tot op de dag van vandaag niet zeggen hoe hij er achter is gekomen. Het was een logische keus om weer zeppelins in te zetten als vervoermiddel. Omdat er vrijwel geen droog stukje land meer te bekennen is, landen zeppelins nu, zoals hier, op het dak van het hoogste gebouw van het eiland. De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). Competition of Eindhovens Dagblad FANTASY MAPS OF EINDHOVEN In the spring of 2012 the local newspaper of Eindhoven, Eindhovens Dagblad (ED), asked readers to design their own imaginative city of Eindhoven. This was an initiative of Patrick Wiercx, journalist at ED. Some typcial landmarks of the city would be appreciated, but people could construct whatever they wanded and so they did. They were able to use their imagina- ton in its fullest expression, there were no further conditions. This resulted in an exposition of 15 entries in the Van Abbe, international museum for modern art in Eindhoven. In novermber- december the expo will be at the Polytechnical University of Eindhoven. Most people introduced more 'water' in and around the city. Three entries are shown at the Biennale: 'Eindhoven as an island, Eindhoven as an Israeli-Palestinian city and Eindhovens most recent neigbourhood Meerhoven as a part of ancient Rome. inchnographia meerhovia l’authenticité est une chose, la véracité en est une autre authenticiteit is een ding, de waarheid is een ander Marguerite Yourcenar T H E A T R U M M U N D I FORUM PARCUM FORUM FUGA A ERO PO RTU S M A X IM U S REGNUM SILVAE ET ARENAE REGIONEM WIELEWAEL PARCUM PHILIPO DE JONGH PARCUM PHILIPS AB LENNEP CIRCUS BEATRIX ARVUM HURKEM GYNMASIUM GYNMASIUM GYNMASIU M GYMNASIUM LACUS HORTUS CIRCUS DANIQUE CIRCUS BRENDAM CIRCUS JERONIMUS M U RU M CIVILITATAE M U R U M C I V I L I T A T A E EQUUS STABULUM F L U V I U S AQUAE REGNUM REGNUM HERBAE REGNUM TERRAE van den pauwert architecten | daniek reijnders | brendan bosson | joost van den brand | jeroen verdonschot | 2012 INCHNOGRAPHIA MEERHOVIA Daniek Reijnders HEBROVEN Eline Hesse De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). Competition of Eindhovens Dagblad FANTASY MAPS OF EINDHOVEN In the spring of 2012 the local newspaper of Eindhoven, Eindhovens Dagblad (ED), asked readers to design their own imaginative city of Eindhoven. This was an initiative of Patrick Wiercx, journalist at ED. Some typcial landmarks of the city would be appreciated, but people could construct whatever they wanded and so they did. They were able to use their imagina- ton in its fullest expression, there were no further conditions. This resulted in an exposition of 15 entries in the Van Abbe, international museum for modern art in Eindhoven. In novermber- december the expo will be at the Polytechnical University of Eindhoven. Most people introduced more 'water' in and around the city. Three entries are shown at the Biennale: 'Eindhoven as an island, Eindhoven as an Israeli-Palestinian city and Eindhovens most recent neigbourhood Meerhoven as a part of ancient Rome. 1 9 2 3 12 5 13 7 14 15 8 16 HANGCONSTRUCTIE VAN DE HOOP In 766 vindt de grote exodus plaats. Judas Boonstra vertrekt met de bedrijfs- leiders en onbekende bestemming. Zijn arbeiders in verwarring achterlatend, verdeeld in twee kampen: de gelovers wachten op de terugkeer van de Messias en gaan het hoofdkantoor zien als de hangconstructie van de hoop. De atheisten zien het verval en overwoekering van het hoofdkantoor als bewijs van nieuwe tijden. CAPE WELSCHAP 4 DE LICHTJESPROCESSIE De opkomst van het licht wordt jaarlijks herdacht in de vorm van de lichtjesprocessie en festival GLOEI. DE ZILVERVLOOT De snelstgroeiende haven ter wereld is de Beamixhaven. Van hieruit vertrekt jaarlijks de zilvervloot, een konvooi van schepen, met de, op Strijp S & R, nieuw ontworpen kostbaarheden, onder leiding van luitenant-admiraal Piet Hein Eek. 6 IEDEREEN EEN DAF Het hoogtepunt van industrieel vernuft is de uitvinding van de doorlopende band door Hub van Doorne wat resulteert in de serieproductie van DAF automobielen. GENNEP SWINGT Genneperianen houden spirituele bijeenkomsten bij de Genneper kalender van het megalithisch monument de Swing. En vermaken zich op de autovrije zondag bij de watervallen van verkwisting. 24/7 PARK HILARIA Op de geboortegrond van de reus van Woensel vindt u het 24/7 Park Hilaria. U kunt hier het gehele jaar door genieten van legio kermisattracties. Aan het einde van het park is ter nagedachtenis aan de reus van Woensel een kunstwerk verrezen wat zijn favoriet tijdverdrijf uitbeeldt. ANTON DE GROOTSTE Uw bezoek aan Oud Eindhoven niet compleet zonder een bezoek aan de grootste pergola van de wereld en het zestig meter hoge standbeeld van Anton Philips. Anton is met zijn vader Frederik en zijn zoon Frits de drie-eenheid van het licht. In grandeur slechts overtroffen door prins Carnaval, de oppergrootmeester van Lampegat. ONS ZONNESTELSEL Ons Zonnestelsel bestaat uit 8 planeten en de dwergplaneet Zijtaart.De belangrijkste planeten zijn Helmond en Veghel. De Strijpse Veghel Verkennings Omloper heeft een honderden meters hoge karamelhoos weten vast te leggen op het noordelijk halfrond van planeet Veghel. De gefotografeerde karamelhoos is 800 meter hoog. Hij is zichtbaar vanuit de ruimte vanwege het chocola dat hij oppikt van de grond, stelt het Welschap Ruimte Bestuur. MISSIE EVOLUON11 Na de eerste testvlucht met de katten Felix en Félicette, die nooit terugkwamen, was Evoluon 11 de eerste die op Helmond landde. De bemanning bestond uit de astronauten Willy en René van de Kerkhof. Na een kort onderhoud met president Witte: “Di is ne klenne stap veur ne mens, mar ne graute veur ut vollek,” terwijl ze de vlag van Eindhoven plantten is de Helmondlander op eigen houtje vertrokken. PARIJSLAAN-DA COSTAWEG-RALLY In mei vindt de wereldberoemde Parijslaan-Da Costaweg-Rally plaats. Gaat Jan de Rooy dit jaar wederom met de eer strijken? Volg de rally van de uitgestrekte leegtes van Woensel Noord door het Bergengebied naar de schier oneindig uitgestrekte bossen van Eckart, om te eindigen in de onontgonnen rust van de Dommelvallei. 11 10 BERENKUIL De weg door de hel voor houttransport begint in de uitgestrekte bossen van Eckart en eindigt bij de fabriek van Picus aan het water. De ‘zevenstreper’ van Driek Meyer ontmoet het eerste gevaar langs de zuiveringsinstallatie, waar smeltende sneeuw aardverschuivingen kan veroorzaken. Daarna volgt de smalle en bochtige kustweg langs de zee van Karpen. De lucht is hier ijl en dat veroorzaakt slaperigheid. Dan door de Berenkuil: ‘Hier maok ik menne raomkes toe en ist maor hopen da ze oe nie zien En da ge nie moet pisse!‘. Tijdens het laatste stuk door de vogelreservaten vinden, vanwege het serene vogelge- tjilp, de meeste truckers hun Waterloo. BEACH STRATUMSEIND VAN ABBE AAN HET WATER FLORA FONTEIN BOTSENDE CULTUREN Recent aan de horizon weer zichtbaar de voortschrijdende techniek in de vorm van de High Tech Campus. En dus begint het verhaal weer opnieuw voor de dappere afstammelingen van Marcus van Eindhoven. Het kleine landje wat wij zo goed kennen, ziet de toekomst echter zorgeloos tegemoet... planetplanet eindhoveneindhoveneindhoven al bijna 800 jAAr de enigste!Dit verhaal begint met het ontstaan van nederzettingen in werelddeel Oud Eindhoven in het jaar 0. In de loop der eeuwen raken ook de andere continenten eromheen bevolkt. Eindhoven bestaat uit onbeduidende agrarische werelddelen totdat in de zesde en zevende eeuw de Industriële Revolutie plaatsvindt met als hoogtepunt in 659 de ontdekking van het Licht. De groei van de techniek en infrastructurele voorzieningen zoals kanaal en spoor zorgen voor groei van bevolking en handel en resulteert in Planet Eindhoven in 688: de fusie van de continenten tot een nieuwe wereldorde. Planet-Eindhoven gaat met rasse schree over tot de vernietiging van al wat ouwe meuk is. Dit culmineert in het jaar 735 in Planetplan Eindhoven: een gedurfde poging om Planet Eindhoven te transformeren in een Modernistische wereld. Maar Planet Eindhoven kent ook eigenwijze buitengebieden die hier bepaald niet van gediend waren. HUIDIGE DATUM 1 JUNI 780 ZUID-WOENSEL Ruim voor de stichting van Planet Eindhoven was Woensel al bewoond. Nabij de Oude Toren zijn de restanten aangetroffen van de Reus van Woensel. Hove betekent hoeve en Ende betekent simpelweg einde. Dus Eindhoven betekent hoeve aan het einde van Woensel. Via deze gastvrije hoeve raakt de rest van de wereld bevolkt. In 721 vindt de rigoureuze afscheiding plaats tussen Woensel en de rest van de wereld de aanleg van het Transcontinentale Hoogspoor. Met als gevolg dat Woensel zich ontwikkelt tot een Mekka voor kolonisten. In geen tijd groeit het kleine Woensel als een smeltkroes van culturen uit tot het continent Woensel Zuid. In Zuid Woensel ontstaat een vrije markt- en winkelcultuur, wat resulteert in het grootse winkelcentrum ter wereld,een geavanceerd zorgsysteem, het Rijkskrankzinnigengesticht en de speciale dienstverlening van het Wilde Westen. Bijzonder aan Zuid Woensel is ook de manier waarop afscheid wordt genomen van overledenen. Deze worden afgezonken in de Oude Gracht die daarom ook wel de Dooigraef genoemd wordt. STRIJP Tijden zijn veranderd. De barre winter na de exodus van het Philipskader begint stilaan te ontluiken als een Arabische lente. De Wereld Ontwerp Week (WOW) en GLOEI getuigen van een nieuw en strijdbaar elan in dit voorheen verboden land. Design eiland de Witte Dame fungeert als stapsteen via Ventosa naar het nieuwe land. De vooruitgang vindt hier plaats in de opkomende economieën van het continent Strijp, waar in 659 het Licht gezien wordt en een nieuwe wereld wordt ontdekt. De wereld van het legendarische Natlab met de radio, de tv en natuurlijk Video2000 wat, door de overmaat aan leverbare volwassen natuurfilms, uitgegroeid is tot marktleider . Dagelijks truckten vanuit hun Philipshuizen, met hun Philishave gezichten honderdduizenden arbeiders naar de fabrieks- gebouwen. GESTEL Zo’n 100 jaar geleden was heel Eindhoven in de ban van een megalomaan plan voor de gehele planeet. Heel Eindhoven? Nee, het kleine landje Gennep, bleef moedig weerstand bieden aan de overweldigers en maakte het leven van de Eindhovenaren bepaald niet gemakkelijk… Aangevoerd door deze Genneperianen wordt Het Planetplan getorpedeerd door opstandige burgers. Of is het de uitbraak van de oliecrisis die zand in de machine gooit? Hoe dan ook het Planetplan komt er niet, de Post-Moderne Heuvel Galerie wel. Maar dat deert de Gestel- naren niet. Zorgeloos en vrij genieten zij van het natuurleven rondom kasteel Blaarthem en de Genneper watermolen. Onderhouden zij met biologisch plezier het ecosysteem van het natuurreservaat Genneper National Park en het Wereld Wandelpark. STRATUM In Stratum wordt van oudsher geproduceerd. En toen in de zesde eeuw met de uitvinding van de stoommachine de Industriële Revolutie op gang kwam was Stratum niet meer te houden. De katoenindustrie floreerde met als trotse koploper firma J. Th. Smits en zn. Heden ten dage resteert nog slechts ‘t Smitje aan de voet van de Kleine Berg als laatste nazaat van deze ondernemersfamilie. Met het wegtrekken van de industrie is het gebied enigszins in verval geraakt. Sporadisch zijn er nog hoogtepunten te registreren in de vorm van filmopnames. met het vermaarde ‘het Zoete Leven’ als hoogtepunt, met de onvergetelijke scène waarin Lucille Werner ongeremd in de Flora Fontein dartelt. Het Eindhovenschkanaal is een 1400 km lang kanaal, de scheiding tussen de werelddelen Stratum en Tongelre. Het staat bij zeelieden ook bekend als ‘Karel 1 kanaal’, omdat schepen die een sleepboot nodig hebben voor de doortocht er geen krijgen, tenzij ze enkele doosjes sigaren van het merk Karel 1 aan de bemanning van de sleepboot geven. OUD EINDHOVEN Het meest feestelijke continent is Oud Eindhoven, getuige de permanente opening van Park Hilaria en culminerend in het jaarlijkse ‘Eindhovense nachten zijn lang’ Lampegat Carnaval. En ook gezien de drukbezochte Stratumseind boulevard en de eindeloze bar op de Effenaar. De kolonisten hebben Oud Eindhoven gecultiveerd als het Mekka van hun genotzuchtige uitgaans- en shoppingmotieven. Bent u in het najaar in Eindhoven bezoek dan festival GLOEI met als hoogtepunt de jaarlijkse bevrijding van de creativiteit tijdens de museumbrand van het grootste museum van de wereld. En als u op 11 november in Eindhoven bent, geniet dan van het Sint Maarten Baas-feest wanneer iedereen zijn overtollig meubilair opstookt. Beklim de Kleine of de Grote Berg en geniet op het strand van Park Hilaria van het uitzicht op TU/eiland, wat sedert 724 de Wereld Universiteit herbergt. Het motto van deze universiteit is: Mens agitat Lumen (Licht beweegt de massa), wat voor de grap nog wel eens verbastert wordt tot: de mens beweegt allicht. TONGELRE In Tongelre hebben vijf landen plannen om het grootste natuurreservaat ter wereld uit de grond te stampen door bestaande natuurgebieden en reservaten met elkaar te verbinden. Doornakkers, Geestenberg, Karpen, Villapark en Koudenhoven tekenden in 778 een akkoord om gezamenlijk het grootste, grensover- schrijdende, beschermde natuurreservaat ter wereld tot stand te brengen. Het nieuwe park zal Grensoverschrijdend Natuurgebied, kort- weg GreNa, genoemd worden de bestaande natuurgebieden en wildreservaten met elkaar verbinden. Onder andere de Berenkuil in West Doornakkers, het meer van Karpen, de Wolven- dijk in Koudenhoven, de Collse Molen van Geestenberg en de vogelreservaten van Villa- park zullen in het park geïntegreerd worden. NOORD-WOENSEL ‘Blixembosch, een dynamische woon- en werkregio met een vanouds landelijke sfeer, op het is gelegen tussen Castilië en Aanschot. Uit onderzoek blijkt dat de inwoners het woon- en leefklimaat van deze tuinenregio hoog waar- deren. De aantrekkelijkheid van Blixembosch als woonstad blijkt verder onder meer uit de voort- durende vraag naar bouwkavels en woningen.’ Het is een citaat uit een van de vele brochures voor de vele nieuwe steden in dit uitgestrekte noordelijke continent. De hangende jeugd op straat denkt daar anders over: ‘Er is hier geen fuck te doen, weet je. Daar komen problemen van…’ zegt een negentienjarige. Als je negentien bent kun je gewoon gaan werken maar toch scoort deze jongeman hier een punt. Achterland is een lappendeken van naadloze suburbs en uitgestrekte ledigheid. PLANET EINDHOVEN Marco Vlemmix KAART HELMOND Sander Mooren Helmond, 29 december 2036 Beste Piet, Gister moest ik ineens aan je denken, aan hoe wij samen naar die brand in ‘t Speelhuis keken. Het was jouw laatste weekend voordat je definitief naar Australië vertrok. Herin- ner je het je nog? Ik was uitgenodigd bij de opening van de Speelhuis-Spiraal, een uit gestapelde, verdraaide kubussen bestaande toren aan het Aa-meer, gebouwd precies op de plek waar 25jaargeleden‘tSpeelhuisafbrandde.Omdathettoenhetenigeinternationaalbekende bouwwerk van Helmond was, is ter herinnering hieraan, als een soort monument, deze toren gebouwd. Hij bestaat uit evenveel kubussen als‘t Speelhuis destijds zelf had. Er is in die 25 jaar nogal wat veranderd. We zaten toen midden in een recessie, waarvan we dachten dat die nooit over zou gaan. Maar door de meteoriet die in 2014 in Chi- na neersloeg, veranderde alles. De aardas verdraaide, de poolkappen verschoven, de zeespiegel steeg en het regent nu meer dan ooit. Half Nederland stond blank, dat heb je vast wel gehoord. Om te redden wat er te redden viel, moesten zeer snel extra water- buffers worden gecreëerd, ook hier in Brabant. Alle rivierbeddingen en beeklopen werden verbreed om voldoende wateropvang te realiseren. Het landschap ken je niet meer terug. Herinner jij je nog de Aa en de Dommel, de belangrijkste waterlopen van Helmond en Eindhoven? Daarvan hebben ze de oude beddingen afgegraven, zodat er twee langgerekte meren ontstonden: het Aa-meer en het Dommelmeer. Met de vrijko- mende grond werd de oude dekzandrug tussen Aa en Dommel tot een heuse heuvel- rug opgehoogd. Voor Helmond en Eindhoven – inmiddels uitgebreid met alle eromheen liggende dor- pen–betekendedatgroteaanpassingen.InHelmondkwamendeafzonderlijkebuurten als eilanden in of aan het Aa-meer te liggen. Het werd een gefragmenteerde, kleinschalige stad, bestaande uit zeer verschillende delen, elk met een eigen karakter. Eindhoven deed het heel anders en koos ervoor om in het centrum de Dommel te verbreden tot rivierbreedte, maar dan 20 meter diep. Het werd een compacte stad, waarbij de drie stadsdelen door vele bruggen met elkaar werden verbonden. Hier in Helmond ontstond er dankzij het Aa-meer een ontwikkeling van waterrecreatie, viskwekerijen en kleinschalige scheepsbouw. Bovendien trok het bijzondere landschap vele nieuwe bewoners en gaf het de reeds aanwezige automotive-industrie een enorme impuls. Het unieke verhoogde testcircuit dat tussen Eindhoven en Helmond is aangel- egd, is het grootste auto-testgebied ter wereld. Het wordt gecombineerd met een zeer snel en efficiënt openbaar vervoerssysteem met hangende magneettreinen. Je zoeft in 3 minuten van hartje Helmond naar het centrum van Eindhoven, en ondertussen kun je genieten van een prachtig uitzicht. Als je dit 25 jaar geleden had geweten, was je niet weggegaan, dat weet ik zeker! Kom het maar eens bekijken, je bent hier welkom. Je zult er geen spijt van krijgen! Vele groeten uit Helmond en hopelijk tot ziens, Hans De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). Competition of Eindhovens Dagblad FANTASY MAPS OF EINDHOVEN In the spring of 2012 the local newspaper of Eindhoven, Eindhovens Dagblad (ED), asked readers to design their own imaginative city of Eindhoven. This was an initiative of Patrick Wiercx, journalist at ED. Some typcial landmarks of the city would be appreciated, but people could construct whatever they wanded and so they did. They were able to use their imagina- ton in its fullest expression, there were no further conditions. This resulted in an exposition of 15 entries in the Van Abbe, international museum for modern art in Eindhoven. In novermber- december the expo will be at the Polytechnical University of Eindhoven. Most people introduced more 'water' in and around the city. Three entries are shown at the Biennale: 'Eindhoven as an island, Eindhoven as an Israeli-Palestinian city and Eindhovens most recent neigbourhood Meerhoven as a part of ancient Rome. Zelfs de hoge zandgronden in Brabant zijn in 2075 onder water gelopen. Op de plek van voormaligWelschap ligt inmiddels éénvandevelekunstmatigeeilanden.Diteilandisspeciaalge- maakt voor het landen van grote zeppelins, hét vervoermiddel van de toekomst*. Alleen het centrum van Eindhoven is gered van de zondvlo- ed. Een hoge dijk beschermd het gebied binnen de rondweg voor het water. Net voordat de stormvloed op kwam is een grootschalig plan opgezet om het icoon van Eindhoven - het Evoluon – te verplaatsen naar het veilige gebied binnen de Ring. Het immer groeiend aantal satelliet eilanden, dicht bevolkt en met alle voorzieningen, ontlasten de stad. Ze zijn zo vormgegeven dat ze zware stormen kunnen doorstaan. Soms kunnen er dagen, zelfs weken geen zeppelins landen vanwege dehardewind.Maardevoorradenopheteilandzijntoereikend om het lang vol te houden. Niemand had het voor mogelijk gehouden dat het zó nat zou worden.Toen bleek dat het water binnen één jaar naar record- hoogte zou stijgen is in Eindhoven direct begonnen met de aanleg van de“muur”, zoals de dijk inmiddels in de volksmond heet. Andere steden liggen wel onder water. Ze waren te laat of hadden geen geld meer voor de aanleg. De mensen zijn gevlucht naar de, inmiddels dichtbevolkte, berggebieden elders in Europa. Hoog en veilig maar wel koud. Buiten de muur overheersen de elementen, het is zelden goed weer. Ein- dhoven ligt midden op zee, het is geen pretje hier te moeten vertoeven. Inmiddels is in Eindhoven elk stukje grond bebouwd en zijn er diverse hoge woontorens bij gekomen. De spoorzone, de parken en het merendeel van de grote wegen zijn verdwenen omdat deze overbodig zijn geworden. Er rijden dan ook bijna geen auto’s meer in de stad. Een groot probleem is het afval. Door diep de grond in te gaan met het vuilnis is dit voorlopig naar tevredenheid opgelost. Maar hoe lang nog? De eerste bouwaanvragen om ook ondergronds te gaan bouwen zijn inmiddels ingediend. Enerzijds om van de stabiele temperatuur van 12 graden Celsius onder de grond te kunnen profiteren, anderzijds om de woningnood te kunnen oplossen. Iedereen houdt zijn hart vast voor wat voor woongemeen- schappen dit gaat opleveren. De rijken leven òf op de satelliet eilanden òf bovenin de nieuwe woontorens in hun eigen beschermde milieu. Ik realiseer me dat ik een van de gelukkigen ben die dit alle- maal overleefd heeft. Maar ik zou willen dat we de klok terug konden zetten naar het jaar 2012, ondanks het feit dat in die dagen de crisis begon. VERZONKEN LAND: Eindhoven 2075 ir. Peer van Ling *Sinds de revolutionaire ontdekking dat uit zuurstof brandstof kan worden gemaakt, zijn zeppelins weer in zwang geraakt. Het zit zo. De grote bel lucht in de zeppelin is tevens de brand- stoftank. Motoren om de lucht van buiten aan te zuigen en om de propellers te laten draaien worden gevoed uit de lucht in de zeppelin. Deze nieuwe revolutionaire motoren draaien op het element @ in de zuurstof. Het is toeval geweest dat dit tot nu toe altijd onzichtbare element @ is ontdekt. De ontdekker wil tot op de dag van vandaag niet zeggen hoe hij er achter is gekomen. Het was een logische keus om weer zeppelins in te zetten als vervoermiddel. Omdat er vrijwel geen droog stukje land meer te bekennen is, landen zeppelins nu, zoals hier, op het dak van het hoogste gebouw van het eiland. De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). Competition of Eindhovens Dagblad FANTASY MAPS OF EINDHOVEN In the spring of 2012 the local newspaper of Eindhoven, Eindhovens Dagblad (ED), asked readers to design their own imaginative city of Eindhoven. This was an initiative of Patrick Wiercx, journalist at ED. Some typcial landmarks of the city would be appreciated, but people could construct whatever they wanded and so they did. They were able to use their imagina- ton in its fullest expression, there were no further conditions. This resulted in an exposition of 15 entries in the Van Abbe, international museum for modern art in Eindhoven. In novermber- december the expo will be at the Polytechnical University of Eindhoven. Most people introduced more 'water' in and around the city. Three entries are shown at the Biennale: 'Eindhoven as an island, Eindhoven as an Israeli-Palestinian city and Eindhovens most recent neigbourhood Meerhoven as a part of ancient Rome. PROJECTS | Citizens Ideas 21

20. PROFESSIONAL PROJECTS The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven22

21. SPOORZONES BRABANT .Eindhoven, Breda, Tilburg, Helmond ‘s-Hertogenbosch en Roosendaal De Brabant Biënnale 2012 is een Initiatief van de Brabant Academy en is georganiseerd in samenwerking met Architectuurcentrum Eindhoven ACE, Bosch Architectuurinitiatief BAI, Architectuurcentrum Tilburg CAST, Architectuurcentrum Breda Gebouw F, gemeente Eindhoven en gemeente Helmond, LICI, ROC, Woonbedrijf. De Biënnale is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Eindhoven en de volgende vrienden van de Brabant Academy: COB-WEB Advies, D. Davidjan, Ir. J. Metz, RO Groep, Futura, Fontys, Jelle Rijpma Advies, R.B.O.I., Stichting Nationaal Renovatie Platform NRP, De Meeuw. Vrijwillige medewerking verleenden: John Kormeling, Inge van Duijnhoven, Vincent de Gouw-Leemhuis, Simone van Wijk, De Meeuw, Volker Wessels, Kostas Tsagkas (Sneeze), Izabela Boloz, Anna Khodyrfeva, Elena Markova, Elena Lovic, Marc v.d. Berg (Openwebcast), Catharinadebat, Patrick Wiercx (ED). BARCODE ARCHITECTS PROJECTS | Professional Works 23

22. PHOTOGRAPHY The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven24

23. INDUSTREALITY ...Factories are unique monuments of the present which do not know analogues on complexity, ab- surdity, utopianism and similaritywiththenature.The factory is a first biomechanical organism which was created by man, becoming its part, having sated its flesh with energy of human bodies, thought and movement. The factory as a product of a civilisation and art space is unfairly trampled in life haste, is overshadowed and reduced just to functional purpose... In my works I try to push off the spectator with industrial space and I believe that people having looked at this world under other corner, will change their relation to it for more positive and interested in. The mankind is a new god who creates the world by common efforts, different from and similar to the na- ture. The mankind moves and pulses in an impulse of one live organism-creator. The individual can not notice his contribution to making human creations, being completely dissolved in them, and my task is to be able to see the new latent symbols of life and to raise them from the unconscious... Den Marino PROJECTS | Photography 25

24. BB CREW The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven26

25. Cees Donkers the Netherlands Uban designer Coordinator ‘City as a Laboratory’ Boardmember Brabant Academy Izabela Boloz the Netherlands Desigh Academy Eindhoven Designer Studio Izabela Boloz Kostas Tsagkas the Netherlands Desigh Academy Eindhoven Furniture and Interrior designer Elena Markova Russia Graduate Ural State Academy of Architecture and Arts Civil Architecture Anna Khodyreva Russia Master Ural State Academy of Architecture and Arts Architecture Theory Roy van Gool & Maurits Verheuven the Netherlands Urban design students Brabant Biennial Crew 27

26. PARTICIPANTS “The Interior of a Building Block“ Milou Chenevert “Tastes Differ“ Erik Pijffers “Dutch Design Village“ Tim van der Grinten “ReGeneration“ Freddie Slot “Urban Acupuncture“ Marloes Everts Nadine Huids Wilco Boogert Aris Santarmos Evelien van de Riet Mahsa Bagheri Ali Afrasiabi Natalia Mylonaki Ulku Oguzkurt Teodora Cirjan Ferhat Topuz “Fantasy Maps” Competition of Eindhovens Dagblad “Enduring Personal Portraits“ Studio Agata Karolina “Home on Your Back“ Inbo Young B5 Canal Zones: Eindhoven Tillburg Breda Helmond Den Bosch TU/e Canal Zone Research Supervisor: dr. ir. Irene G. Curulli “Nomad Village“ Archiprix Competition “Spoorzones Brabant” Barcode Architects “NeRu Citylab“ “IndustReality: Industrial Animals“ Den Marino The 1st Brabant Biennial 17-19 Oktober 2012 | WANTED: Brains and Creativity in Catharina Church Eindhoven28

27. PARTICIPANTS 29

28. This brochure is produced with the collaboration with the municipality of Eindhoven Repro of the municipality Eindhoven Editing and graphic design Anna Khodyreva