2. OYUN NEDİR?
Oyun, kendiliğinden ortaya çıkan, amacı olmayan, insanları mutlu
eden serbest bir aktivite olarak tanımlanmaktadır. Oyun aktivitesi şu
özellikleri taşır:
Kendiliğinden ortaya çıkar.
Duyu organlarında, sinir ve kaslarda ve zihinsel seviyede oluşur.
Deneyimler tekrarlanır.
Zaman ve mekânı kendi kısıtlar. Düzenli gelişim aşamaları gösterir.
3. Mc Luhan ise oyunu “ancak oyuncuların birer kukla olmaya
razı olmaları halinde harekete gecen bir makinedir” ve
“oyunlar, özel değil toplumsal benliklerimizin birer uzantısı”
haline gelmiş kitlesel medyanın bir öğesi olmuştur diye
tanımlar.
Video oyunu ise bilgisayar veya oyun konsolu gibi görüntü
sinyali gönderen bir video ile görsel bir kullanıcı
arayüzü (televizyon, monitör vs.) kullanılarak
oynanan oyun türüdür.
1947 yılında 2. Dünya Savaşı’nın göstergelerinden
hareket edilerek tasarlanan Cathode Ray Tube
Amusement Device (Katod Işın Tüplü Eğlence Cihazı)
dijital oyun değil fakat etkileşimli ilk elektronik oyundur.
4. KİMLER OYUN OYNUYOR?
Oyuncuların yaş Dağılımı
(2009)
18-49 (%49)
(%25) -18
50 (%26)
• %65
• Hanehalkı oyun oynama
• 35
• Oyun oynama yaş ortalaması
• %26
• 50 yaş üstü oyuncular
• 40
• Oyun satınalmada yaş ortalaması
5. KİMLER OYUN OYNUYOR?
Online Oyun Türleri
Puzzle/board/game
(%47)
Action/sports/strategy/
role-play (%16)
Downloadable Games
(%14)
Others (%12)
Persistent Multiplayer
Universel (%11)
6. Evlerde oyun konsolu sahipliği %38
Kablosuz cihazlarda oyun oynama %36
Online karşılıklı oyun oynayanlar %59
Bir yetişkinin ortalama oyun oynama süresi. 13 yıl
Erkek yetişkinlerde 15, Bayanlarda ise 12 yılı buluyor.
Bugün oyun oynayanların %53’ü 10 yıl daha oyun oynamayı
planlıyor.
7. 45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2007 Oyun Satışları
2007 Oyun Satışları
8. %93 PC oyunları / %83 konsol oyunları satın alanlar (18+)
Çocuklar ailelerinin izni ile oyun satın alıyorlar %83
Ebeveynler oyunların çocuklarının hayatında pozitif bir etkisi
olduğunu düşünüyor %63
Oyun oynayan hanımları azımsamamak gerek! %38
“Oyuncu” hanımlar da, nerdeyse beyler kadar uzun
oynuyorlar 7.4 saat / hafta (Erkeklerde 7,6 saat / hafta)
• Online oyun oynayan “bayanlar” da “sıkı oyuncular” %44
9. DENEYİMSEL PAZARLAMA
Deneyimsel pazarlama bir ürünün sadece özelliklerini ve
yararlarını öne çıkararak değil, benzersiz ve ilginç
deneyimlerle ilişkilendirerek o ürünü satmaya çalışır.
Bir pazarlama yorumcusu deneyimsel pazarlamayı şöyle
açıklamaktadır: “İşin özü bir şey satmak değil söz konusu
markanın tüketicinin yaşamını nasıl zenginleştirebileceğini
göstermektir.” (Keller,1998,s.188).
Diğer bir deyişle tüketicilerin yaşamlarını zenginleştiren,
kendilerine eşsiz deneyimler kazandıran ve aynı zamanda
eğlendiren etkinlikleri tecrübe etmesidir. Bu nedenle
deneyimsel pazarlama ve eğlence pazarlaması kavramları
birbirleri ile yakın ilişkili bir konuma sahiptir.
10. Deneyimsel pazarlamada tüketiciye, onlara değer
verdiklerini her defasında hissettirilir. Söz konusu
pazarlama etkinliklerinde tüketiciye yaşattırılan
kişiselleştirilmiş deneyimler vardır.
Deneyimsel pazarlama kavramı, reklamın video
oyunlarıyla birleştiği noktada ortaya çıkan “advertising”,
“gamification” ve “in the game advertising”
uygulamalarının felsefesini oluşturmaktadır.
11. BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞMESİ
VE ADVERGAME’İN ORTAYA ÇIKMASI
Günümüzde televizyon ve billboard reklamlarıyla ilgi çekmenin
güçleştiğini çok daha iyi anlayan markalar, neredeyse tüm zamanını
bilgisayar karşısında ve internette geçiren bir tüketiciyle karşı
karşıya kaldığında tabii ki tüketicinin zihnine girebilmek için farklı
yollar denemeye ve uygulamaya başladı. Kısacası, bilinçlenen ve
seçeneği çok olan tüketici ve markanın dijital platformun önemini
çok daha iyi kavramasıyla beraber yeni bir pazarlama ve reklam
stratejisiyle tanışmış olduk "Advergaming".
12. ADVERGAME NEDİR?
Advergame, bir ürün ya da markayı teşvik etmeyi, marka
farkındalığını artırmayı ve mevcut ya da muhtemel müşteriler
hakkında bilgi almayı amaçlayan bir çevrimiçi oyunu ifade
etmektedir.
Advergameler açıkça bir marka için düzenlenmiş olduklarından
bunlar bir ürün yerleştirme şekli değildir
Oyun reklam, (advergame), pazarlama ve oyun konseptlerini
birleştiren, amacı marka bilinirliğini artırmak ve pazarlama içerikli
mesajların verilmesini sağlamak olan bir oyun türüdür.
Oyun reklamlar (advergame) ile sunulan eğlence karşılığında,
ziyaretçinin yani tüketicinin markaya ve markanın verdiği mesajlara
ilgisi çekilmeye çalışılmaktadır.
13. ADVERGAME’İN TARİHÇESİ
Oyun reklamın çıkış noktası Amerika‟dır. 1990'lı yılların sonunda
yavaş yavaş ortaya çıkan bu yeni reklam aracı (advergame), 2007'ye
gelindiğinde dev bir sektör halini almıştır(Bir, 2007).
Ortaya çıktığı ilk zamanlar çoğunlukla çocuklar ve gençlere yönelik
ürünler için kullanılan „oyun reklam‟lar, zamanla ürünün hitap ettiği
yaş grubu ve ürün özelliklerini bağdaştıran; hedef kitlenin sosyal
merak ve zevkleriyle birebir örtüşen kampanya bazlı oyunların
geliştirilmesiyle, yetişkinlerin de ilgisini çekmeyi başarmıştır.
Advertisement’ın (reklam) adver’ı ile game (oyun) kelimelerinin
birleşmesinden oluşan advergame, bir terim olarak ilk kez 2001’de
Wired dergisinde yer aldı. Kelime, "eğlendiren reklam"
sözcükleriyle Türkçeleştirildi.
14. Advergame’in ilk örnekleri ABD’de yapıldı. Oyunlar o dönemde
internet üzerinden oynanmıyor, disket ve CD ile müşterilere
dağıtılıyordu. Diskette dağıtılan ilk advergame’iAmerican Home
Foods Chef Boyardee markası yaptı. Coca Cola ve Taco Bell’in
çocuklara yönelik hazırladığı oyunlarsa CD’den oynanabiliyordu.
Temizlik robotu Dyson’ın, teknoloji devi Intel’in ve ilaç şirketi
Nurofen’in oyunları zamanla birer klasiğe dönüştü. Pepsi ve 7 Up
içeceklerinin oyunlarında ilk kez oyun kahramanları (Pepsiman ve
Cool Spot) kullanıldı.
Advergame’ler basit oyun prensibine sahip, kısa süreli oyunlar.
Genellikle şirketlerin internet siteleri üzerinden oynanıyor. Bu
sayede hem ürün tanıtılıyor hem verilmek istenen mesaj oyun
yoluyla iletiliyor hem de marka bilinilirliği artırılıyor. Ayrıca
ziyaretçilerin şirketin internet sitesinde daha fazla vakit geçirmesi
sağlanıyor.
15. ADVERGAME ÇEŞİTLERİ
1. ATL Türü Oyuna Dayalı Reklam
İngilizce “Above the Line” kelimesinin kısaltması olan ATL türünde,
belirli bir ürün ya da markaya özel üretilen uygulamalar yer
almaktadır.
Bu oyunlarda amaç potansiyel müşterilerin sitede daha çok vakit
geçirmesi ve ilgili ürün veya hizmetten daha çok haberdar olmasıdır.
Bu oyunlar genellikle firmanın ürünlerini doğrudan içerir ve yine
genelde arcade oyunlarının yeniden uyarlanmış halleridir. Oyun
sırasında sık sık firmayla ilgili önemli bilgiler kullanıcıya aktarılır.
16. 2. BTL Türü Oyuna Dayalı Reklam
BTL (Below the Line) türü oyunlarda ise genel olarak dikkat
çekmeyi amaçlayan sosyal, ekonomik konularla ilişkili uygulamalar
yer almaktadır.
Bu grupta yer alan oyunlar,normal bir oyun gibi yayınlanır ve
oyuncuların o konuyla ilgili daha çok araştırma yapmaları
hedeflenir.
Kar amacı gütmeyen örgütler de bu iletişim yöntemini
kullanmaktadır. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı tarafından
yaptırılan “Food Force” adlı advergame bu türe iyi bir örnektir.
Taşınabilir belleklerle ya da internet üzerinden pazarlanan,
reklamveren işletmeden bağımsız olarak hazırlanmış oyunların
içerisine dokuyu bozmayacak şekilde yerleştirilen reklamlar da BTL
advergame uygulamaları olarak görülmektedir.
17. 3. TTL Türü Oyuna Dayalı Reklam
TTL (Through the Line) Advergaming olarak adlandırılan tür ise,
seyrek görülen bir türdür. Online oyun sitelerindeki, ürünle veya
markayla bağdaştırılabilen oyunlara sponsor olunarak, ürün
görsellerini ve reklam sloganını oyuncuya ileten uygulamalar buna
örnek verilebilir.
TTL tarzı oyunlarda, oyun içerisinde oyuncunun BTL türünde
reklamları bulunan bir siteye ziyarette bulunması için ikna etmeye
çalışan URL linkleri bulunur. Oyuncuyu bu sitelere ziyaret etmeye
ikna etme yöntemleri kullanılan oyun ve yapımına göre değişiklik
gösterir. Genellikle oyuncuyu merakta bırakacak şekilde bir gizli
mesaj bu URL yoluyla oyuncuya gönderilir ya da bu URL’ler
oyunun arka planında yer alır ve bu zemindeki bazı detayların
sadece bu link yoluyla görülebileceği mesajı verilir.
18. Bu detaylar oyunun normal şekilde oynanmasını ya da bitirilmesini
engellemez fakat oyuncunun daha çok zevk almasını sağlamaya
yöneliktir. Bazen bu tip oyunlarda açılan sayfaları başka linkler yolu
ile oyuncuyu diğer sitelere de gönderebilir. Bu tip oyunlar “ link avı
“ olarak adlandırılır.
19. ETKİLİ BİR ADVERGAME NASIL
OLMALIDIR?
Eğlenceli olmalı,
Sadece reklam kokan bir advergame olmamalı,
Oynayan insanı sıkmamalı,
Olabiliyorsa bölümlerden oluşmalı ve oynayan kişiler ilerleme
kaydedebilmeli,
Ödül olmalı,
En önemlisi de öne çıkarmak istediğiniz ürününüzle vermeye
çalıştığınız marka mesajınızla kesinlikle iç içe bir advergame olmalı.
Yani oyununuzu oynayan kişiler oyun oynarken markanızdna
kopmamalı, advergame’i sizi aradan çıkartıp sadece ama sadece bir
oyun olarak görmek de istediğiniz etkinin azalmasına yol açabilir.
20. ADVERGAME’İN AVANTAJLARI
Hedef kitle verilerinin kolaylıkla toplanmasını sağlar. Yani bir nevi
hedef kitle analizi yapar.
Reklam mesajlarını özelleştirir.
İnsanların markayla kendiliğinden bağ kurmalarını sağlar.
Puanlarını öğrenmek ve artırmak için kullanıcıların tekrar tekrar
siteyi ziyaret etmelerini sağlar.
Word of mouth (ağızdan ağza pazarlama) yöntemini kendiliğinden
harekete geçirir.
21. Gelecekteki pazarlama kampanyaları için kullanıcı veri tabanları
oluşturulmasını sağlar.
Devlet politikaları gereği geleneksel mecralarda reklam yapmaları
yasak ya da çok kısıtlı olan ilaç, içki, sigara gibi ürünlerin hedef
kitlelerine ulaşmak için en etkili yollardan biridir.
Reklam mesajının hem görsel hem işitsel bir şekilde verilmesi
dolayısıyla markanın hatırlanma oranı üzerinde olumlu değişiklik
yapar.
22. Marka görünürlüğünü artırarak, kullanıcının marka ile daha fazla
vakit geçirmesini sağlar.
Oyunla oluşturulduğu için kullanıcıyı eğlendirerek sitede kalmasını
sağlar ve markanın akılda kalıcılığını korur.
Oyun reklamlar sadece reklam amaçlı olmadığı için, oyun içerisine
yerleştirilebilen reklam sistemi ile ticari amaçlıdır. Firmaya ek gelir
imkanı sağlar.
Marka oyuna direkt adapte edilerek kendine özgün bir hale de
geldiği gibi, marka arka planda da tutulabilir.
23. Kullanıcıyı sıkıcı bannerlardan kurtararak, eğlendirir ve sitenin
ziyaret oranını üst düzeye çeker. Araştırmalara göre Advergame
reklamlarına ayrılan zaman 6-60 dakika arasında olduğu tespit
edilmiştir. Bu da kullanıcının bir internet sitesinde kalma
zamanından çok fazladır.
Advergame’ler her yaşa hitap edebilen, marka konumlandırma
faaliyetlerinde kullanımı en düşük maliyetli olanlardandır.
Doğru kurgulanmış, doğru kanallarla tanıtımı yapılmış bir
Advergame, şirketlere çok büyük başarılar sağlar.
Oyun reklamlarla vakit geçiren her kullanıcının demografik
verilerine de ulaşıldığı için yapılacak kampanyalarda
değerlendirilebilecek önemli bilgilere dönüşür.
24. ADVERGAME’İN DEZAVANTAJLARI
Markayla bağlantılı yapılmayan advergamelerin markaya bir yararı
dokunmaz.Bu noktada tasarlanan advergame’in markanın
hedeflerine ve kimlik ve kültürüne uygun olması gerekir.
Advergame’ler çocuklar üzerinde , bilgisayarda fazla zaman
geçirmeleri gibi olumsuz etkiler yaratabilir.
Saatlerce tüketici/oyuncuyu internet başına bağlamaktadır.Diğer
yandan özellikle abur cubur olarak sınıflandırılan yiyecek tüketimini
kontrolsüz şekilde çocuk zihnine yerleştiren türden Advergame’lerin
varlığına da ayrıca dikkat çekmektedir.
Bu durum yalnızca çocuklar için değil, aynı zamanda manipülatif
advergaming tekniklerinin tüketiciyi etkilemesinin etik olmayan
sonucuna da göndermede bulunmaktadır.
25. ADVERGAME NERELERDE
KULLANILIR?
Advergame; cep telefonları ve Türkiye de yeni yaygınlaşan Dijital TV
platformlarda da kullanılır ama bunların hiçbiri advergame'in Internet de
ki kullanımı kadar aktif değildir.
Advergame'in internet ortamında kullanılmasının en büyük
nedenlerinden biri, internetin popülerliği ve sınırsız sayıda kişiye
ulaşmasıdır.
İkinci önemli nedeni ise kullanılan advergamelere gelecek olan
tepkilerin Internet ortamında daha kolay algılanmasıdır.
Advergaming'i internet ortamında cazip kılan diğer özellikleri ise kolay
yüklenebilir ve kolay ulaşılabilir olmalarıdır. Advergame Internet
sitelerinde genelde banner olarak kullanılır. Bu bannerlar en basit olarak
468x60 ve diğer boyutlarda da kullanılan bannerlardır.
26. ÖRNEK ADVERGAME UYGULAMALARI:
DASK ARKADAŞ KULESİ
Oyunda arkadaşlarından oluşan bir kule oluşturmaya ve onu ayakta
tutmaya çalışılıyorsun. DASK(Doğal Afet Sigortaları Kurumu),
küpleri sana kuleni ayakta tutma konusunda yardımcı oluyor.
Yarışma sonunda bugüne kadar en yüksek puanı alan yarışmacı
Apple iPad kazanıyor. Üstelik oyunda kulesini 10 küp ve daha fazla
yüksekliğe çıkaran her on bininci kişi Apple iPod Shuffle
kazanacak.Yarışma Tarihi: 12.12.2011 – 11.01.2012 tarihleri
arasında yayında kalmıştır.
27. DASK: MİSAFİRLİĞE GELDİM
UYGULAMASI
Şu an yayında olan bir uygulama.
Bu facebook uygulamasıyla, arkadaşlarınızın evinde kaç gün
kalabileceğinizi tahmin ediyorsunuz ve sonucunda çekilişe katılmaya
hak kazanıyorsunuz. Yarışmanın kazananı Dask’tan deprem çantası
kazanıyor.
http://www.yenimecra.org/etiket/advergame/
http://bildirgec.org/etiket/advergame ve
http://elmaaltshift.com/category/digitalmedia/advergame/ adlı
siteden 2006 yılına kadar olan advergame uygulamalarına
ulaşmak mümkün.
28. YAPI KREDİ: PEŞİN ŞEHİR
Şehrin altını üstünü taksitlendirelim! Mantığıyla yola çıkmış bir
advergame uygulaması.
Yapı Kredi’nin taksitçi kartı için hazırladığı oyun “Peşin Şehir”
advergame uygulaması. “Burada taksit yok” denilen her yerde taksit
yapan bu kart ile oyundaki 4 bölümü de başarıyla bitirip Peşin
Şehir’in kahramanı olanlar iPhone 4 ya da YKM’den hediye çeki
kazandırmış.
29. GARANTİ:SUPERTRADER
2011 yılında tasarlanan ve hala yayında olan oyunda sanal bir borsa
kurulmuş. Size 10.000 sanal para veriliyor ve bu parayla oyuna
başlıyorsunuz. Oyun başlar başlamaz mobilya, maden, otel gibi
işletme resimleri beliriyor ve üzerinde fiyatları yazıyor. Ancak
fiyatlar sabit kalmıyor, sürekli artıyor ya da azalıyor. Siz de bir
işletmeyi en az parayla alıp en çok paraya satarak paranızı artırmaya
çalışıyorsunuz.
30. Bunun dışında ;
Efes Pilsen'in "Bu Sene "O" Sene (Mi?) "
Ve Lipton’un ‘’herşeyi bilen kadın’’ uygulaması son
dönemde dikkatimizi çeken uygulamalardı.
31. IN THE GAME ADVERTİSİNG
Advergame genel oyunların içindeki reklamlardan (in
game advertising) farklıdır.
Advergame'in advergame olabilmesi için tam anlamıyla
bir kampanyanın uzantısı ya da başlı başına bir marka
tarafından kendisi için tasarlanmış, ürün ya da marka
tanıtımı üzerine hazırlanmış oyun olması gerekmektedir
(Bir, 2007).
Var olan oyunların içine reklam yerleştirebilir (örn. the
sims, second life, vs).
Buna in the game advertising denir.
32. GAMIFICATION
Gamification, oyunlaştırma diye çevrilebilir.
Gamification’ın bir çok uygulama alanı var, çevre,
pazarlama, e-ticaret, sağlık… advergame ise sadece
pazarlama üzerine.
Gamificationu bir teknik olarak tanımlayabiliriz o halde
oyunlaştırma tekniği. Advergame ise marka bilinirliği ve
tutumu yaratmak için pazarlama amaçlı yapılan markaya
özgü oyunlar
Gamification da kar amacı gütme veya bir pazarlama
amacı yoktur.
33. BİR GAMİFİCATİON ÖRNEĞİ: ÇEVRENİN
OYUNLAŞTIRILMASI
Oyunlaştırmanın kullanıcıların daha sürdürülebilir bir yaşam tarzı
için teşvik ettiği bu alanda son zamanlarda etkileyici örnekler
karşımıza çıkmaktadır.
Bu örnekte ele alınan sorun çöp tenekelerinin yeterince
kullanılmaması. Bu sorunun çözmek için oyunlaştırılmaya
başvuruluyor. Çöp tenekesinin üzerine bir aparat yerleştiriliyor.
Böylece tenekenin içine her çöp atılışında çöpün çok derine düştüğü
hissini uyandıracak ses çıkartılıyor. Bu uygulamayla bir günde
normalden 41 kg daha fazla toplanarak toplamda 72 kg çöp elde
edilmiş.
http://blog.zekeriyamulbay.com/2012/01/25/cevrenin-oyunlastirilmasi/
34. ADVERGAME BİR BİLGİSAYAR OYUNU
DEĞİLDİR!
Son olarak karıştırılmaması gereken bir diğer nokta: Advergame’ler ve
bildiğimiz bilgisayar oyunları birbirinden çok farklıdır.
Advergame hazırlayan ajanslar, reklamveren şirketin isteklerine uygun
bir senaryo oluşturur.
Burada belirli kurallara göre hareket edilir. Örneğin, ilaç şirketleri için
advergame hazırlanırken reçeteli satılan ilaçların adları kullanılamıyor.
Oyunun internet üzerinden hızlı bir şekilde yüklenip, oynanabilmesi için
dosya boyutunun 1 MB’ın altında olması gerekiyor.
Advergame hazırlatmanın ücreti, süresine ve kalitesine göre 5 bin ila 15
bin dolar. En kapsamlısı bile 45 günde hazırlanıyor.
Anti advergame de var.